TY - JOUR AU - Wejland, Andrzej PY - 2019/12/31 Y2 - 2024/03/29 TI - Dom na wsi. Antropologiczna lektura palimpsestów etnicznych: zamieszkanie i zadomowienie JF - Journal of Urban Ethnology JA - JUE VL - 17 IS - SE - Artykuły DO - 10.23858/JUE17.2019.014 UR - https://journals.iaepan.pl/jue/article/view/1988 SP - 227-241 AB - <p>Swoje rozważania autor prowadzi w trzech przenikających się płaszczyznach.<br>W płaszczyźnie pierwszej autor próbuje pokazać, że metaforyczne pojęcie palimpsestu, odnoszone w antropologii – bez mała paradygmatycznie – do miasta i jego przestrzeni, może być z równym powodzeniem stosowane wobec wsi i przestrzeni wiejskiej. Dom na wsi, jak dom w mieście, ulokowany w przestrzeni nacechowanej etnicznie, na przykład dom poniemiecki, może być wówczas widziany jako – określony złożonością dziejów i kulturową logiką – palimpsest etniczny.<br>Dociekaniami w drugiej płaszczyźnie autor stara się dowieść, że antropologiczna lektura domu jako palimpsestu etnicznego polega na czytaniu (wypatrywaniu i analizie) szczególnych kombinacji śladów-rzeczy. Ma to być przy tym lektura podwójna: i wdzierająca się w głąb, czyli w nakładające się z biegiem czasu warstwy palimpsestu, i poruszająca się – w poszukiwaniu inwolucji – po jego strukturach powierzchniowych. Odpowiada to idei wiązania czytania palimpsestycznego z czytaniem palimpsestowym, przedstawionej przez Sarę Dillon.<br>W płaszczyźnie trzeciej, na przykładzie dwóch (stojących po sąsiedzku) domów poniemieckich we wsi Cekcyn w Borach Tucholskich i historii przybyłych tu dwóch rodzin polskich, autor ukazuje przydatność takiej lektury do diagnozy dwóch typów zamieszkania – tego, które zmierza do nieudanego zadomowienia,<br>i tego, które w intencjach i działaniach prowadzi do zadomowienia udanego. Lekturę wiejskich domów-palimpsestów etnicznych autor opiera głównie na relacjach wspomnieniowych odtwarzających okres osiedlania się w Borach Tucholskich po II wojnie światowej, czyli – w historii owych polskich rodzin – epizod<br>zamieszkania przez nie w domach poniemieckich.</p> ER -