Journal of Urban Ethnology

A socially responsive permanent exhibition at a city museum. An example of the “Cracow from the beginning, without end” exhibition at the Cracow Museum

Kamil Stasiak — 2024-12-17

The social tasks of museums are not limited to collecting, preserving and presenting collections. Museums are also an element that shapes collective memory and a place for community integration; they also have the means to improve the well-being of their surroundings. Urban museums have a special responsibility related to their direct relationship with the immediate neighborhood and their potential to explain the processes accompanying urban development. The numerous participatory projects, as well as cooperation with the community in the creation of selected temporary exhibitions, serve as evidence of the growing awareness of city museum staff. Probably the least cooperation with communities is manifested in the creation and operation of permanent exhibitions. The text will focus on the example of the “Cracow from the beginning, without end” permanent exhibition at the Museum of Cracow, which has been designed to generate interaction with communities and comment on urban reality together with them.

Exhibition/city as an open work? The case of Gdynia

Michał Grabowski — 2024-12-17

The main intention of text is to to present an attempt at a museological interpretation and the author’s interpretation of the permanent exhibition illustrating the history of the city at the Museum of Gdynia. The analysis is presented by means of the open work formula posed by Umberto Eco. The exhibition, which opened to the public in 2017, offers a number of micro-histories based on the lives of anonymous inhabitants of the city and uses objects/exhibits that until recently belonged to private owners to create the narratives. The “open work” is not only a paraphrase of the phrase “open city”, but first of all an encouragement to create one’s own sightseeing path and combine one’s own independent image of the city and its “imagined potential”. The anthropology of daily life, presenting the fortunes of anonymous residents of Gdynia, and the interpretation of numerous linear, network and hipertext clues are important elements that constitute the primary assumptions of this project. In addition to the analysis of visual and verbal discourse, the text presents the model of an exhibition that makes use the assumptions of a narrative exhibition in a slightly different way.

Muzealizacja kwestionowanego średniowiecznego dziedzictwa. Przykład króla Samuela i bitwy pod Klidion, miasto Petricz w Bułgarii

Ivaylo Markov — 2024-12-17

Artykuł bada skomplikowany proces muzealizacji kontestowanego dziedzictwa w mieście Petricz w Bułgarii ze szczególnym uwzględnieniem postaci króla Samuela i bitwy pod Klidion. Zwiększone znaczenie historyczne przypisywane temu średniowiecznemu królowi i bitwie jest ściśle związane ze złożoną dynamiką kulturową i polityczną po obu stronach granicy bułgarsko-północnomacedońskiej. Nakreślenie podobieństw z sąsiednim regionem Strumicą w Macedonii Północnej umożliwia dogłębną analizę wielu aspektów muzealizacji i odkrywa wzajemne oddziaływanie między narracjami historycznymi, reprezentacją kulturową oraz polityką lokalną i krajową. Podobieństwa te pomagają w kontekstualizacji procesu muzealizacji w Petricz i ujawniają kontrowersyjną naturę konstruowania, ochrony i prezentacji dziedzictwa historycznego. Odnoszone do kwestii budowania tożsamości i negocjowania narracji historycznych są pomocne w analizie motywacji stojących za procesem muzealizacji. Artykuł stanowi wkład w dyskurs naukowy na temat zachowania średniowiecznego dziedzictwa na spornych terytoriach i oferuje wgląd w zawiłe relacje między historią, tożsamością i reprezentacją kulturową.

The past in the perspective of the future in Ulaanbataar museum collections. Towards new signs of identity

Dagnosław Demski — 2024-12-17

The main purpose of the article is to look at the city of Ulaanbaatar and its history in the context of the basic questions posed by researchers to the contemporary challenges of Mongolia – the attitude to the past and prospects for the future. Knowing the history of the Mongols and their nomadic traditions, widely described also in Poland, I pose the question whether the city appears next to such signs of Mongol identity as Chinggis Khan, nomadism, yurt, horses, and if so, what aspects are involved. The subject of the research are museum exhibitions from the end of 2022. I chose some of the most important museums – the Chinggis Khan Museum, National Museum, Zanabazar Museum and City Museum. I analyse the exhibitions and their message, and above all, I try to find answers to the question whether and in what form the urban threads related to the history of Ulaanbaatar appear in the public space; of which museums they are a part. Can we predict today which of these elements have a chance to enter the canon of national identity in the future? These questions are important because as a result of the rapid migration of residents to cities in the 1990s, the population of the capital of Mongolia comprises more than half of the total number of citizens of the state.

Terezin. Miasto - muzeum i charakterystyczne miejsce pamięci

Blanka Soukupová — 2024-12-17

Niniejsze studium analizuje historię Miejsca Pamięci w Terezinie od jego założenia w 1947 r. do okresu tuż po aksamitnej rewolucji w Czechosłowacji w 1989 roku. Miejsce pamięci powstało na terenie na terenie największego obozu koncentracyjnego Protektoratu Czech i Moraw z okresu drugiej wojny światowej i jest drugim najważniejszym żydowskim miejscem pamięci na ziemiach czeskich po Muzeum Żydowskim w Pradze (termin ten jest używany w znaczeniu nadanym mu przez Pierre'a Norę). Jednocześnie tekst koncentruje się na budowaniu pamięci zbiorowej zarówno poprzez eksponaty muzealne i wystawy jak i wspomnienia ocalałych więźniów. Analiza pokazuje, że reżim totalitarny nadużywał swojej władzy do manipulowania pamięcią, ale także, że mniejszość stworzyła równoległą pamięć zbiorową. W ten sposób mniejszość terezińska stała się symbolem żydowskiej odwagi i cierpienia.

Traces of war in urban space – experiencing and musealisation

Joanna Krajewska — 2024-12-17

The article describes three cities in Poland that experienced the tragedy of the Second World War each in a different way: Warsaw, Cracow and Wroclaw. In all three, traces of the great devastation caused by the war have remained visible to this day. The selection was made based on the author’s experience of the places, hence the text is at times autoethnographic in nature. The topic is a proposal for the perception of traces of history through a city walk and personal, multi-sensory involvement. The aim of the article is to present the phenomenon of war traces in contemporary urban space and to present current practices aimed at preserving and commemorating them.

Museum as a verb. An example from Łódź

Sebastian Latocha — 2024-12-17

The subject of the text are “museum performatives” in which the community of Józef Montwiłł-Mirecki housing estate in Lodz is involved, i.e. their experience in various projects related to a museum in action. The authors of the text construct the analytical category of a “museum as a verb”, developing the theoretical concept of culture as a verb as proposed by Ryszard Nycz, and adapting it to reflection on the role of the museum in the right to the city. The method, following Nycz’s concept, is not a classic analysis, but a probing that comes from the area of verbally understood culture. The research was inspired by community ethnography and collaborative ethnography. The need for recapitulation of the involvement of the local community in museum performatives is the reason behind this article.

The Albert Kahn Museum in Paris as a model of a museum rooted in the city

Barbara Stec — 2024-12-17

The article presents the Albert Kahn Museum in Paris as a model of a museum rooted in the city. The features of rooted architecture as based on the architectural concept proposed by Kengo Kuma are identified and the Albert Kahn Museum is discussed in the aspect of these features, indicating the connections linking the museum as a coherent whole of architecture and gardens with the city: its environment, the Boulogne-Billancourt district with its genius loci, the socio-cultural spaces. They create an intense and multilateral network of relationships that shape the contemporary development of the museum, its architecture and its program.

Powstanie, specyfika i rozwój instytucji Chitalishte w okresie budowania narodu bułgarskiego

Stela Nenova — 2024-12-17

Artykuł ma na celu głębsze zrozumieni przyczyn, charakterystycznych cech i rozwoju bułgarskiej instytucji chitalishte, a także jej osadzenia w lokalnych, początkowo miejskich, społecznościach z ich działaniami związanymi z zachowaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Do połowy lat pięćdziesiątych XIX wieku bułgarski zwyczaj chitalishte zyskał swoje charakterystyczne cechy: lokalny charakter, złożone funkcje i autonomiczną formę samozarządzania. Autorka skupia swoją uwagę zarówno na ogólnym kontekście bułgarskiego okresu budowania narodu, jak i na mikrośrodowiskach lokalnych społeczności, w których chitalishte powstawały i rozwijały się jako specyficzne centra kulturalne i edukacyjne.

Wczesna urbanizacja w regionie przemysłowym Gabrowa w Bułgarii. Mobilność zawodowa kobiet

Petko Hristov — 2024-12-17

Artykuł śledzi proces transformacji i etapy, przez które przeszła mobilność zawodowa kobiet w regionie Gabrowa. Jeśli w epoce przednowoczesnej praca sezonowa poza domem była związana z cyklem agrarnym, kiedy dziewczęta z górskich wiosek schodziły na pola w okresie żniw (podróż zwana „pójściem do Romanii”), to w latach wczesnej modernizacji były zatrudniane w fabrykach tkackich Gabrowa jako robotnice, a niektóre z nich stały się służącymi w bogatych rodzinach Gabrowa. Ugruntowany rozwój przemysłu tekstylnego w Gabrowie w pierwszej połowie XX wieku doprowadził do radykalnej zmiany postaw życiowych i strategii migracji zarobkowej dziewcząt z górskich wiosek tego regionu. Był to również główny katalizator zmian kulturowych w wioskach w okresie międzywojennym.

Świąteczny krajobraz dużego radzieckiego miasta. Miejskie uroczystości w Charkowie w latach 1960-1980

Yevhen Rachkov — 2024-12-17

Artykuł analizuje sposoby, w jakie kultura miejskiego świętowania w Charkowie w latach 1960-1980 przyczyniła się do wykształtowania się heterogenicznego wizerunku Charkowa jako miasta przemysłu, kultury i nauki, pierwszej stolicy radzieckiej Ukrainy, „skrzyżowania kultur”, ucieleśnienia ukraińsko-rosyjskiego pogranicza. Miejskie święta były częścią radzieckiej ideologii i odzwierciedlały radziecki porządek społeczny. Całkowicie poddane „standaryzacji formy” straciły swoje niezależne znaczenie. Jednocześnie radziecka kultura miejskiego święta była jednym z symbolicznych mediatorów łączących mieszkańców miasta z miejskim środowiskiem. Rola miejskich praktyk symbolicznych i rytualnych polegała na akumulacji, reprodukcji i transmisji świątecznego krajobrazu Charkowa jako miasta radzieckiego. Oficjalne uroczystości stanowiły podstawę matrycy pamięci miejskiej w latach 1960-1980.

The stories told by Yakutsk murals

Wojciech Lipiński — 2024-12-17

Yakutsk, the capital of the Sakha Republic located in the Siberian part of Russia, boasts numerous murals. They are also found in the smaller towns of the republic. The current fashion for murals has been in existence there since 2016, when the first such works were created. A characteristic feature of many of them are references to Yakut traditional culture and folklore. These spheres of cultural heritage are clearly present in the reality of post-Soviet Yakutia – they are studied, discussed, recreated and reconstructed, as well as used in family and public celebrations. Many people and dozens of institutions are involved. The popularity of murals and their thematic orientation described above are the result of the processes of institutionalisation of urban art and the related subordination of the message of large-format images to official discourses of memory and identity.

Przekraczanie granic rasowych i diaspory w przestrzeni kolonialnego miasta. Hindusi ismailiccy i ich edukacja w Mwanzie w Tanzanii (lata 20. i 50. XX wieku)

Kerindo Abeid Sumara — 2024-12-17

Niniejszy artykuł dotyczy przejawów tożsamości indyjskich ismailitów z mieszkającej w Tanganice diaspory uwidocznionych w systemie edukacji w okresie gdy brytyjski rząd kolonialny dążył do stworzenia systemu szkolnictwa opartego na kategoriach rasowych. Na podstawie źródeł archiwalnych i wtórnych omówione są próby propagowania zjednoczonej indyjskiej diaspory podjęte przez brytyjskich urzędników oraz sprzeciw ismailitów wobec tych prób. Istniejące badania dostarczają uogólnionego obrazu konkurujących tożsamości wśród imigrantów z Indii zamieszkałych w koloniach Afryki Wschodniej, natomiast niniejszy artykuł przedstawia szczegóły takiego zjawiska w mieście Mwanza oraz dowodzi, że edukacja była ważnym narzędziem tworzenia tożsamości wśród poddanych kolonialnych na obszarach miejskich. Mieszkający w Mwanza ismailici odróżniali się od ogółu indyjskiej diaspory i zakładali oddzielne szkoły, co pozwalało spełnić wymagania dotyczące religijności i życia wspólnotowego ich społeczności.

Exhibition City. Technosensitivity – discovering the history of cities at the Museum of Engineering and Technology in Krakow

Katarzyna Zielińska — 2024-12-17

The main aim of the text is to present the process of creating the exhibition and its scope against the background of the history of the place. The Cracow exhibition will be presented according to the direction of the visit. The content introduces the visitor to different eras, different fields and experiences from the perspective of an engineering/technical mode of looking at the city. The second part of the text will discuss the results of surveys conducted among visitors regarding the reception of the exhibition a year after its opening.