Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://journals.iaepan.pl/khkm
<div><strong>„Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”</strong> jest wydawany przez Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.<br />Ukazuje się nieprzerwanie od roku 1953.<br />Pismo ma charakter interdyscyplinarny, integrując zwłaszcza historyków, historyków sztuki, archeologów i etnologów, zainteresowanych dziejami cywilizacji. Publikowane materiały dotyczą głównie materialno-technicznej strony procesów produkcji, konsumpcji i wymiany, zachodzących od pradziejów po wiek XX na ziemiach polskich oraz zagranicą, szczególnie w krajach Europy Środkowej.<br />Na łamach czasopisma zamieszczane są artykuły w języku polskim i w językach kongresowych, zróżnicowane pod względem tematyki oraz formy, a także pozycje o charakterze recenzyjnym i sprawozdawczym.<br />Procedura recenzyjna, przygotowanie do druku oraz publikacja tekstów na łamach czasopisma są bezpłatne.</div> <div>Do wszystkich publikowanych materiałów zapewniany jest natychmiastowy wolny dostęp na międzynarodowej licencji CC-BY 4.0.</div> <div><a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/" target="_blank" rel="noopener"><img src="https://journals.iaepan.pl/public/site/images/mradomski/ccby1.jpg" /></a> <a href="https://journals.iaepan.pl/khkm/copyright" target="_blank" rel="noopener"><img src="https://journals.iaepan.pl/public/site/images/mradomski/open-access-logo_312.png" /></a></div> <div> <br />Wszystkie artykuły przeznaczone do publikacji na łamach czasopisma są skanowane w celu wykrycia ewentualnego plagiatu przy użyciu programu antyplagiatowego.</div> <p> </p> <p> </p> <p style="margin: 0in; margin-bottom: .0001pt;">PL ISSN: <strong>0023-5881</strong><strong><br /></strong>e-ISSN:<strong> 2719-6496</strong><strong><br /></strong>DOI: <strong>10.23858/KHKM</strong> <br />Punkty MEiN (2023): <strong>100</strong></p> <p style="margin-top: 0in;">ICV 2022 = <strong>84.26</strong></p>Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciencespl-PLKwartalnik Historii Kultury Materialnej0023-5881<p>Oświadczam, że przesłany rękopis jest oryginalny, nie został wcześniej opublikowany, jak również nie jest obecnie rozważany do publikacji w innym miejscu. <br>Potwierdzam, że manuskrypt został przeczytany i zatwierdzony przez wszystkich wymienionych Autorów, i że nie ma innych osób, które spełniłyby kryteria autorstwa, ale nie zostały wymienione. Dodatkowo potwierdzam, że kolejność autorów wymienionych w rękopisie została zatwierdzona przez wszystkich Autorów. <br>Potwierdzam, że Autor korespondencyjny jest jedynym kontaktem z Redakcją w procesie redakcyjnym. Odpowiedzialny jest za komunikowanie się z pozostałymi Autorami i informowanie ich o postępach, wprowadzanych korektach oraz o ostatecznym zatwierdzeniu artykułu.</p>Umělecké památky Moravy a Slezska
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3678
<p>Recenzja</p>Bogusław Czechowicz
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-18714495497Piotr Oliński, Pogoda i klimat regionów południowobałtyckich od końca XIV do początków XVI w. w źródłach narracyjnych
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3679
<p>Recenzja</p>Maja Gąssowska
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-18714498502Daniel Gosk, Średniowieczne kapaliny z ziem polskich na tle europejskim
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3577
<p>Recenzja</p>Paweł Babij
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-18714503506Aleksandra Jakóbczyk-Gola, Ogrody zwierząt. Staropolskie zwierzyńce i menażerie
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3680
<p>Recenzja</p>Konrad Bielecki
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-18714507516Katarzyna Kolendo-Korczak, Agnieszka Trzos, Sarkofagi metalowe w grobach królewskich na Wawelu. Historia, wymowa ideowa, konserwacja i restauracja
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3681
<p>Recenzja</p>Krzysztof Prokop
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-18714517526Między prowincjonalizmem a nowoczesnością. Przeobrażenia Gdańska na tle procesów modernizacyjnych wschodnich prowincji Prus w XIX wieku
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3682
<p>Recenzja</p>Andrzej Klonder
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-18714527533Święta Barbara — patronka rybaków i ludzi morza
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3683
<p>Recenzja</p>Waldemar Rozynkowski
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-18714534536Kilka uwag na temat pożywienia codziennego i odświętnego w dziewiętnastowiecznym Elblągu w świetle Tagebuch einer Elbingerin (1825–1830)
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3408
<p>Celem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów związanych z pożywieniem mieszczan elbląskich w pierwszej połowie XIX w. Podstawę pracy stanowią rękopiśmienne zapiski nieznanej z imienia elblążanki, zatytułowane Tagebuch einer Elbingerin (1825–1830). Udało się wyodrębnić i zestawić niemal 150 wzmianek na temat różnych posiłków. Najczęściej wspominane były kolacje, natomiast praktycznie nie odnotowywano śniadań. Najobficiej jadano w okresie wiosenno-letnim oraz od Bożego Narodzenia do Objawienia Pańskiego. Autorka dziennika najczęściej opisywała posiłki niedzielne. Jadłospis wskazuje jednoznacznie, że należała ona do dobrze sytuowanej rodziny mieszczańskiej.</p>Radosław Kubus
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-1871446548110.23858/KHKM71.2023.4.004Srebrna zawieszka dedykacyjna odkryta w Ogrodzie Krasińskich w Warszawie w 2021 r. — próba interpretacji znaleziska
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3591
<p>Artykuł dotyczy srebrnej zawieszki dedykacyjnej znalezionej w Ogrodzie Krasińskich w 2021 r. Według wyrytej na niej hebrajskiej inskrypcji jest ona poświęcona Nachumowi Morgenszternowi zmarłemu w 1880 r. To pierwszy taki przedmiot znaleziony podczas wykopalisk w Warszawie. Na podstawie analizy porównawczej ustalono, że tego typu zawieszki umieszczano najczęściej u dołu tarczy na Torę. Pełniły one zazwyczaj funkcję informacyjną (zawierały dane o fundatorach przedmiotu), kommemoratywną (upamiętnienie mogło dotyczyć zarówno zmarłych, jak i żywych) lub błagalną (wyrażały prośby o błogosławieństwo ogólne lub w konkretnych intencjach, np. o uzdrowienie). Analogiczne eksponaty można znaleźć w wielu muzeach świata, w tekście omówiono bliżej trzy przykłady z Muzeum Żydowskiego w Pradze.</p>Jacek Konik
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-1871448349310.23858/KHKM71.2023.4.005Możliwości badawcze odtworzenia sieci karczem zajezdnych w okresie staropolskim. Studium przypadku na przykładzie powiatu lubelskiego w drugiej połowie XVIII wieku
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/2711
<p>Celem artykułu jest przedstawienie możliwości badawczych odtworzenia staropolskiej sieci karczem zajezdnych na przykładzie historycznego powiatu lubelskiego. Autorzy omawiają źródła i metody badawcze oraz procedurę ustalania charakteru zajezdnego karczem i lokalizacji tych obiektów komunikacyjnych. Wskazują na konieczność wykorzystania i korelacji źródeł tekstowych z drugiej połowy XVIII w. oraz kartograficznych (osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych) o zróżnicowanej treści i dokładności geometrycznej. Proponowana metodyka obejmuje użycie narzędzia GIS do analizy i weryfikacji danych pozyskanych z obu typów materiału źródłowego.</p>Kamil JakimowiczMateusz Zawadzki
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-1871440742610.23858/KHKM71.2023.4.001Opieka zdrowotna na dworze maluszyńskim w XIX wieku w świetle źródeł prywatnych rodziny Ostrowskich
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/2810
<p>Artykuł ma na celu przedstawienie zakresu i charakteru zabiegów leczniczych stosowanych w drugiej połowie XIX w. na jednym z dworów ziemiańskich na podstawie egodokumentów Heleny Ostrowskiej z Maluszyna. W dokumentach osobistych Ostrowskiej i w korespondencji rodzinnej znajduje się wiele informacji o życiu codziennym mieszkańców dworu, w tym o stosowanych kuracjach zdrowotnych. Analiza materiałów pozwala zaprezentować strategie radzenia sobie z chorobami, zakres pomocy lekarskiej, doraźne zabiegi medyczne, wyposażenie dworskiej apteki oraz funkcjonowanie dworskiego szpitala, przeznaczonego dla służby folwarcznej.</p>Maria Korybut-MarciniakKarolina Studnicka-Mariańczyk
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-1871442744310.23858/KHKM71.2023.4.002Clementi pittore — działalność twórcza malarza emigracyjnego Klemensa Rodziewicza w świetle korespondencji z Józefem Ignacym Kraszewskim
https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/3489
<p>Celem artykułu jest przedstawienie działalności twórczej malarza emigracyjnego Klemensa Rodziewicza w świetle jego listów do Józefa Ignacego Kraszewskiego. Analizie poddano 137 autografów z lat 1858–1881. W analizowanej korespondencji autor poświęca wiele miejsca swojej pracy, opisom wykonywanych dzieł i stosowanych technik artystycznych, doskonalenia umiejętności. Oddzielną część stanowią fragmenty dotyczące relacji biznesowych malarza z pisarzem. Zaprezentowany materiał archiwalny pozwala zgłębić tajniki warsztatu malarza-kopisty i poznać okoliczności towarzyszące wykonywaniu oddzielnych dzieł, dlatego stanowi punkt wyjścia do szerszych badań nad sytuacją i działalnością twórczą polskich dziewiętnastowiecznych artystów emigracyjnych.</p>Barbara RodziewiczKlaudia Koczur-Lejk
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-182023-12-1871444546310.23858/KHKM71.2023.4.003