Object structure
Title:

Budownictwo ludowe w krajobrazie Krakowa

Subtitle:

Folk architecture in landscape of Cracow ; Journal of Urban Ethnology 18 (2020)

Creator:

Orzeł, Tobiasz

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Place of publishing:

Kraków

Date issued/created:

2020

Description:

ill.; 24 cm

Type of object:

Journal/Article

Subject and Keywords:

Cracow ; landscape ; folk architecture ; vernacular architecture ; non-urban space

Abstract:

The aim of the article is to characterize the occurrence of folk architecture in the urban space of Cracow. The introduction discusses the basic sources and techniques for obtaining information on the state of preservation of the historical buildings of former villages near Cracow. The next part of the article discusses the distribution of examples of this type of architecture in the city landscape. Author proposes to introduce a division into five zones, separated on the basis of quantitative and qualitative criteria. The areas designated in this way can be helpful in the future to conduct museum, conservation, urban and cultural studies. Finally, the issue of initiatives aimed at protecting the relics of folk architecture in this area is raised

References:

Bukowska I. 1960, Przemiany kulturowe w urządzeniu wnętrza domu chłopskiego we wsi Skotniki (Kraków, dzielnica Podgórze) w latach od 1880 do 1960 (praca magisterska, nr 44, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego)
Ciołek G. 1984, Regionalizm w budownictwie wiejskim w Polsce, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Kraków
Czajkowski J. 1976, Budownictwo wiejskie w Krakowskiem, „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”, nr 22, s. 49–122
Czajkowski J. 1977, Ze studiów nad budownictwem wiejskim w Krakowskiem, „Lud” t. 61, s. 98–110
Czerwiński T. 2006, Budownictwo ludowe w Polsce, Sport i Turystyka – MUZA SA, Warszawa
Dobrowolski K., Woźniak A. 1976, Historyczne podłoże polskiej kultury chłopskiej, [w:] M. Biernacka i in. (red.), Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, t. 1, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, s. 59–90
Gajek J. (red.), 1964–1981, Polski atlas etnograficzny, z. 1–6, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa
Grabowski L. 2009–2012, Zabytkowe figury, kapliczki i krzyże przydrożne z rejonu Krakowa i jego okolic, nakładem autora, Kraków, http://www.mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=21230&from=&dirids=1&tab=1&lp=18&QI=E6BB4CBC94B2687EAA875389E3876660-65, dostęp 10.12.2019
Grabowski L. 2009–2018, Dawne przedmieścia Krakowa: ulatująca przeszłość, nakładem autora, Kraków, http://www.mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=17689&from=&dirids=1&tab=1&lp=11&QI=E6BB4CBC94B2687EAA875389E3876660-52, dostęp 10.12.2019
Grabowski L. 2011–2019, Krakowskie panoramy i widoki, nakładem autora, Kraków, http://www.mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=64521&from=&dirids=1&tab=1&lp=10&QI=E6BB4CBC94B2687EAA875389E3876660-65, dostęp 10.12.2019
Grabski M. 2010, Budownictwo krakowskie. Z historii badań i ochrony, [w:] A. Dobrowolski (red.), Dziedzictwo Krakowiaków Zachodnich i pogranicza krakowsko-śląskiego, Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji, Chrzanów, s. 54–82
Jałowiecki B. 1956, Budownictwo ludowe w Tyńcu pod Krakowem od początku XIX wieku do roku 1955 (praca magisterska, nr 29, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego)
Kasprzyk B. (oprac.) 2013, Poczet sołtysów, wójtów i burmistrzów miast, jurydyk, wsi i gmin przyłączonych do Krakowa do 1915 roku, Urząd Miasta Krakowa, Kraków
Kasprzyk B. (oprac.) 2015, Poczet sołtysów i wójtów wsi, gmin i gromad przyłączonych do Krakowa po 1915 roku, Urząd Miasta Krakowa, Kraków
Klimas M., Lesiak-Przybył B., Sokół A. 2010, Wielki Kraków: rozszerzenie granic miasta 1910–1915: wybrane materiały ze zbiorów Archiwum Państwowego w Krakowie, Archiwum Państwowe w Krakowie, Kraków
Kłodnicki Z. (red.) 1995, Komentarze do Polskiego atlasu etnograficznego, t. 2, Budownictwo, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław
Luchter B. 2010, Jednostki katastralne jako podstawa badań struktury użytkowania ziem w mieście Krakowie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 821, s. 145–162
Mełges H. 2015, Housing in the Polisch Countryside (ruralist’s reflections) / Budownictwo mieszkaniowe na polskiej wsi (refleksje ruralisty), „Czasopismo Techniczne: Architektura”, z. 1, r. 112, s. 83–108
Myga-Piątek U. 2007, Kryteria i metody oceny krajobrazu kulturowego w procesie planowania przestrzennego na tle obowiązujących procedur prawnych, [w:] M. Kistowski, B. Korwel-Lejkowska (red.), Waloryzacja środowiska przyrodniczego w planowaniu przestrzennym, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 101–110
Pokropek M., Pokropek W. 1995, Tradycyjne budownictwo drzewne w Polsce, t. 1, Budownictwo ludowe, chałupy i ich regionalne zróżnicowanie, Neriton, Warszawa
Reinfuss R. 1946, Pogranicze krakowsko-góralskie w świetle dawnych i najnowszych badań etnograficznych, „Lud”, t. 36 (1939–1945), s. 222–255
Rumińska A. 2013, Architektura lub budownictwo. Wiejskość lub miejskość. Relacje, inspiracje i kanony piękna w kubaturowym kształtowaniu i projektowaniu przestrzeni, [w:] S. Klein (red.), Między starym a nowym. Tradycyjne budownictwo ludowe a współczesna architektura wiejska, Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce, Wdzydze, s. 25–46
Tłoczek I. 1958, Chałupy polskie, Arkady, Warszawa
Udziela S. 1924, Krakowiacy, Księgarnia Geograficzna „Orbis”, Kraków
Bank Danych Lokalnych: powszechny spis rolny z 2010 roku, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/teryt/kategoria/1787, 15.12.2019
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Krakowa: park kulturowy Nowa Huta, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=81995, 15.12.2019
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Krakowa: park kulturowy Stare Miasto, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=48882, 15.12.2019
Dawne Mapy Krakowa, https://dawnemapykrakowa.pl/, 15.12.2019
Google: serwisy mapowe, aplikacja komputerowa Google Earth Pro7.3.2.5776, https://www.google.com/maps/, 15.12.2019
Gminna Ewidencja Zabytków dla Miasta Krakowa, opublikowano 01.07.2019, https://www.bip.krakow.pl/zalaczniki/dokumenty/n/186238/karta, 03.07.2019
Kataster Galicyjski, zbiory Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/280/0, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/31472, 10.12.2019
Małopolska Infrastruktura Informacji Przestrzennej, https://miip.geomalopolska.pl/imap/#gpmap=gp0, 15.12.2019
Mapire – Historical Maps Online, https://mapire.eu/en/, 15.12.2019
Miejski System Informacji Przestrzennej Urzędu Miasta Krakowa: mapy historyczne, https://msip.um.krakow.pl/kompozycje/?config=config_historia.json, 15.12.2019
Miejski System Informacji Przestrzennej Urzędu Miasta Krakowa: przestrzeń miejska, https://msip.um.krakow.pl/kompozycje/?config=config_plan.json, 15.12.2019
Nowa Huta Mniej Znana,https://www.facebook.com/nowohuckiekapliczki/posts/2542514509360618, 15.12.2019
Rejestr Zabytków Krakowa, opublikowano 20.02.2018, http://www.wuoz.malopolska.pl/images/file/2018/rejestr_krakowski2018.pdf, 03.07.2019
Rekonstrukcje i odbudowy, https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=988009301346763&id=595898223891208, 15.12.2019
Telewizja Polska – Kraków,https://krakow.tvp.pl/45289207/krakowski-skansen-powstanie-w-nowej-hucie, 15.12.2019
Wojskowy Instytut Geograficzny, polski.mapywig.org/, 15.12.2019

Relation:

Journal of Urban Ethnology

Volume:

18

Start page:

267

End page:

290

Resource type:

Text

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

1429-0618 ; doi:10.23858/JUE18.2020.014

Source:

IAiE PAN, call no. P 714 ; IAiE PAN, call no. P 1505 ; click here to follow the link

Language:

pol

Rights:

Creative Commons Attribution BY-NC-ND 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY-NC-ND 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY-NC-ND 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget. ; European Union. European Regional Development Fund

Access:

Open

×

Citation

Citation style: