Chronology and Evolution of Early Medieval Hooked Spurs in the Light of New Finds and Analyses
DOI:
https://doi.org/10.23858/FAH30.2017.015Keywords:
Slavonic territory, early Middle Ages, military equipment, metallurgy, hooked spursAbstract
The paper offers results of an analysis of spurs with terminals arms bent inside made from copper alloys (socalled Technotype I). These artefacts are divided into a few variants based on the differences in the height of the arch. In former archaeological literature, spurs with the lowest arch were considered as the earliest ones. The analysis of the topography and chronology of finds, combined with results of examinations of the chemical composition of alloys suggests that spurs of Variants A and B-C are not evolutionary links, but two different groups of specimens, with the same chronology but separate territory of use and different chemical composition.
Downloads
Download data is not yet available.
References
Arne T.J. 1914. La Suède et l’orient. Uppsala.
Bezzenberger A. 1904. Analysen vorgeschichtlicher Bronzen Ostpreußens. Königsberg.
Bláha J. 1988. Předběžna zpráva o objevu předvelkomoravského ústředi v Olomouci. „Archaeologia Historica” 13, 155-170.
Błoński M. 2000. Średniowieczne ostrogi z grodziska na Zawodziu w Kaliszu. „Archeologia Polski” 45 (1-2), 53-92.
Cnotliwy E., Rogosz R. 1983. Wykop VI. In: E. Cnotliwy, L. Leciejewicz, W. Łosiński (eds.), Szczecin we wczesnym średniowieczu. Wzgórze Zamkowe. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź, 168-193.
Dulinicz M. 2006. Frühe Slawen im Gebiet zwischen unterer Weichsel und Elbe. Neumünster.
Frána J., Maštalka A. 1992. Röntgenfluoreszenzanalyse von frühmittelalterlichen Bronzen aus Böhmen und Mähren. In: F. Deim (ed.), Awarenforschungen 2. Wien, 779-801.
Gabriel I. 1984. Chronologie der Reitersporen. In: I. Gabriel (ed.), Starigard/Oldenburg. Hauptburg der Slawen in Wagrien I, Stratigraphie und Chronologie (Archäologische Ausgrabungen 1973-1982). Offa-Bücher 52. Neumünster, 117-157.
Gabriel I. 1988. Hof- und Sakralkultur sowie Gebrauchs- und Handelsgut im Spiegel der Kleinfunde von Starigard/Oldenburg. In: M. Müller-Wille (ed.), Oldenburg – Wolin – Staraja Ladoga – Novgorod – Kiev. Handel und Handelsverbindung im südlichen und östlichen Ostseeraum während des frühen Mittelalters. Bericht der Römisch-Germanischen Kommission 69. Mainz, 103-291.
Galuška L. 2013. Hledání původu. Od avarských bronzů ke zlatu Velké Moravy. Brno.
Herrmann J. 1968. Siedlung, Wirtschaft und gesellschaftliche Verhältnisse der slawischen Stämme zwischen Oder/Neisse und Elbe: Studien auf der Grundlage archäologischen Material. Berlin.
Hoczyk-Siwkowa S. 2004. Kotlina Chodelska we wcze.niejszym .redniowieczu. Studium archeologiczno-osadnicze. Lublin.
Jakubčinová M. 2015. Ostrohy s háčikmi z Bojnej. In: K. Pieta, Z. Robak (eds.), Bojná 2. Nové výsledky výskumov včasnostredovekých hradísk. Nitra, 91-107.
Janowski A. 2010. Dwie ostrogi z zaczepami haczykowato zagiętymi do wnętrza z miejscowości Pień na ziemi chełmińskiej. „Acta Militaria Mediaevalia” 6, 173-183.
Janowski A. 2016. Brązowa ostroga z ramionami haczykowato zagiętymi do wnętrza ze Słodkówka pow. stargardzki. „Stargardia” 10, 407-413.
Kavánová B. 1976. Slovanské ostruhy na území Československa. Praha.
Kind T. 2007. Westliche Einflüsse auf der östlichen Balkanhalbinsel im Spiegel der früh- und hochmittelalterlichen Reitausrüstung. In: J. Henning (ed.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium 2. Byzantium, Pliska, and the Balkans. Berlin, New York, 543-612.
Klanica Z. 1986. Počátky slovanského osídlení našich zemí. Praha.
Kotowicz P.N. 2006. Przemiany w uzbrojeniu plemiennym i wczesnopaństwowym (VI-poł. XIII w.) w polskiej części dawnych księstw ruskich – wybrane przykłady. In: Deržava ta armiâ. „Vìsnik Nacìonal’nogo Unìversitetu L’vìvs’ka Polìtehnìka” 571, 18-47/Держава та армія. „ Вісник Національного Університету Л ьвівська Політехніка” 571, 18-47.
Kotowicz P.N. 2008. ...wszystką jego broń umieścili obok niego... Pochówki wojowników (?) na wczesnośredniowiecznych, ciałopalnych cmentarzyskach kurhanowych z terenu Polski. In: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (eds.), Epidemie, klęski, wojny. Funeralia Lednickie 10. Poznań, 363-383.
Kulakov V.I. 1990. Drevnosti Prussov VI-XIII vv. Svod arheologičeskih istočnikov G 1-9, Moskva/Кулаков В.И. 1990. Древности пруссов VI-XIII вв. Свод археологических источников Г 1-9, Москва.
Łosiński W. 2008. Początki wczesnośredniowiecznego Szczecina. In: W. Łosiński, Pomorze Zachodnie we wczesnym średniowieczu. Studia archeologiczne. Poznań, 101-112.
Messal S. 2015. Glienke. Eine slawische Burg des 9. und 10. Jahrhunderts im östlichen Mecklenburg. Wiesbaden.
Mühlen B. von zur 1975. Die Kultur der Wikinger in Ostpreußen. Bonner Hefte zur Vorgeschichte 9. Bonn.
Parczewski M. 1988. Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce. Krytyka i datowanie źródeł archeologicznych. Kraków.
Poleski J. 1992. Podstawy i metody datowania okresu wczesnośredniowiecznego w Małopolsce. Kraków.
Poleski J. 2000. Chronologia i periodyzacja wczesnego średniowiecza w Polsce – osiągnięcia i porażki. In: M. Kobusiewicz, S. Kurnatowski (eds.), Archeologia i prahistoria polska w ostatnim półwieczu. Poznań, 423-432.
Poleski J. 2013. Małopolska w VI-X w. Studium archeologiczne. Kraków.
Poulík J. 1985. Svědectví výzkumů a pramenů archeologických o Velké Moravě. In: J. Poulík, B. Chropovský (eds.), Velká Morava a počátky Československé státnosti. Praha, 9-80.
Profantová N. 1990. rec. Jan Żak – Lidia Maćkowiak-Kotkowska: Studia nad uzbrojeniem środkowoeuropejskim VI.-X. wieku. Zachodniobałtyjskie i słowiańskie ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza – Studien zur mitteleuropäischen Bewaffnung des 6.-10. Jahrhunderts. Westbaltische und slawische Hakensporen mit nach innen umgeschlagenen Enden. Poznań 1988. 419. str., 21 kreseb. Tab., 11 map a 4 obr. v textu. „Památky archeologické” 82, 241-243.
Profantová N. 1992. Awarische Funde aus den Gebieten nördlich der awarischen Siedlungsgrenzen. In: F. Deim (ed.), Awarenforschungen 2. Wien, 605-778.
Profantová N. 1994. K nálezům ostruh z konce 7.-9. stol. v Čechách. In: J. Fedrich, J. Klapste, P. Vareka (eds.), Mediaevalia Archaeologica Bohemica 1993. Památky archeologické – Supplementum 2. Praha, 60-85.
Profantová N. 2015. The horse harness, spurs and stirrups in Bohemia in 8th and 9th century. In: C. Cosma (ed.), Warriors, weapons, and harness from the 5th-10th centuries in the Carpathian Basin. Cluj-Napoca, 281-298.
Profantová N. 2016. Ostruhy jako doklady přítomnosti elity v 8. a 9. století v Čechách. „Archaeologica Historica” 41 (2), 7-40.
Schoknecht U. 1964. Einige bemerkungswerte frühgeschichtliche Neufunde aus Görke im Kreise Anklam. „Bodendenkmalpflege in Mecklenburg” 1963, 263-269.
Snášil R. 1984: Specializovaná řemesla z ostrovního hradiska v Uherském Hradišti a jejich přínos pro další poznání společenské diferenciace 8.-9. století. In: E. Kordiovský, M. Zemek (eds.), Dějiny řemesel a průmyslu na jižní Moravě. XIII Mikulovské sympozium. Praha, 152-161.
Szymański W. 1987. Próba weryfikacji datowania zespołu osadniczego ze starszych faz wczesnego średniowiecza w Szeligach, woj. płockie. „Archeologia Polski” 32 (2), 349-379.
Szymański W. 2000. Trudne problemy w poznawaniu starszych faz wczesnego średniowiecza na ziemiach polskich. In: M. Kobusiewicz, S. Kurnatowski (eds.), Archeologia i prahistoria polska w ostatnim półwieczu. Poznań, 353-379.
Wachowski K. 1981. Ziemie polskie a Wielkie Morawy. Studium archeologiczne kontaktów w zakresie kultury materialnej. „Przegląd Archeologiczny” 29, 151-197.
Wachowski K. 1991. Oddziaływania zachodnie na wytwórczość ostróg haczykowatych u Słowian. „Przegląd Archeologiczny” 38, 85-107.
Żak J. 1959. Najstarsze ostrogi zachodniosłowiańskie. Wczesnośredniowieczne ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza. Warszawa, Wrocław.
Żak J. 1990. O chronologii ostróg o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza. „Archeologia Polski” 35 (1), 161-162.
Żak J., Maćkowiak-Kotkowska L. 1988. Studia nad uzbrojeniem środkowoeuropejskim VI-X wieku. Zachodniobałtyjskie i słowiańskie ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza. Poznań.
Żołędziowski K. 2015. Non-ferrous Metalworking from Truso. Local Production and Import. In: O. Felczak (ed.), The Baltic Sea – a Mediterranean of North Europe. In the Light of Archaeological, Historical and Natural Science Research from Ancient to Early Medieval Times. Gdańsk, 77-85.
Bezzenberger A. 1904. Analysen vorgeschichtlicher Bronzen Ostpreußens. Königsberg.
Bláha J. 1988. Předběžna zpráva o objevu předvelkomoravského ústředi v Olomouci. „Archaeologia Historica” 13, 155-170.
Błoński M. 2000. Średniowieczne ostrogi z grodziska na Zawodziu w Kaliszu. „Archeologia Polski” 45 (1-2), 53-92.
Cnotliwy E., Rogosz R. 1983. Wykop VI. In: E. Cnotliwy, L. Leciejewicz, W. Łosiński (eds.), Szczecin we wczesnym średniowieczu. Wzgórze Zamkowe. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź, 168-193.
Dulinicz M. 2006. Frühe Slawen im Gebiet zwischen unterer Weichsel und Elbe. Neumünster.
Frána J., Maštalka A. 1992. Röntgenfluoreszenzanalyse von frühmittelalterlichen Bronzen aus Böhmen und Mähren. In: F. Deim (ed.), Awarenforschungen 2. Wien, 779-801.
Gabriel I. 1984. Chronologie der Reitersporen. In: I. Gabriel (ed.), Starigard/Oldenburg. Hauptburg der Slawen in Wagrien I, Stratigraphie und Chronologie (Archäologische Ausgrabungen 1973-1982). Offa-Bücher 52. Neumünster, 117-157.
Gabriel I. 1988. Hof- und Sakralkultur sowie Gebrauchs- und Handelsgut im Spiegel der Kleinfunde von Starigard/Oldenburg. In: M. Müller-Wille (ed.), Oldenburg – Wolin – Staraja Ladoga – Novgorod – Kiev. Handel und Handelsverbindung im südlichen und östlichen Ostseeraum während des frühen Mittelalters. Bericht der Römisch-Germanischen Kommission 69. Mainz, 103-291.
Galuška L. 2013. Hledání původu. Od avarských bronzů ke zlatu Velké Moravy. Brno.
Herrmann J. 1968. Siedlung, Wirtschaft und gesellschaftliche Verhältnisse der slawischen Stämme zwischen Oder/Neisse und Elbe: Studien auf der Grundlage archäologischen Material. Berlin.
Hoczyk-Siwkowa S. 2004. Kotlina Chodelska we wcze.niejszym .redniowieczu. Studium archeologiczno-osadnicze. Lublin.
Jakubčinová M. 2015. Ostrohy s háčikmi z Bojnej. In: K. Pieta, Z. Robak (eds.), Bojná 2. Nové výsledky výskumov včasnostredovekých hradísk. Nitra, 91-107.
Janowski A. 2010. Dwie ostrogi z zaczepami haczykowato zagiętymi do wnętrza z miejscowości Pień na ziemi chełmińskiej. „Acta Militaria Mediaevalia” 6, 173-183.
Janowski A. 2016. Brązowa ostroga z ramionami haczykowato zagiętymi do wnętrza ze Słodkówka pow. stargardzki. „Stargardia” 10, 407-413.
Kavánová B. 1976. Slovanské ostruhy na území Československa. Praha.
Kind T. 2007. Westliche Einflüsse auf der östlichen Balkanhalbinsel im Spiegel der früh- und hochmittelalterlichen Reitausrüstung. In: J. Henning (ed.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium 2. Byzantium, Pliska, and the Balkans. Berlin, New York, 543-612.
Klanica Z. 1986. Počátky slovanského osídlení našich zemí. Praha.
Kotowicz P.N. 2006. Przemiany w uzbrojeniu plemiennym i wczesnopaństwowym (VI-poł. XIII w.) w polskiej części dawnych księstw ruskich – wybrane przykłady. In: Deržava ta armiâ. „Vìsnik Nacìonal’nogo Unìversitetu L’vìvs’ka Polìtehnìka” 571, 18-47/Держава та армія. „ Вісник Національного Університету Л ьвівська Політехніка” 571, 18-47.
Kotowicz P.N. 2008. ...wszystką jego broń umieścili obok niego... Pochówki wojowników (?) na wczesnośredniowiecznych, ciałopalnych cmentarzyskach kurhanowych z terenu Polski. In: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (eds.), Epidemie, klęski, wojny. Funeralia Lednickie 10. Poznań, 363-383.
Kulakov V.I. 1990. Drevnosti Prussov VI-XIII vv. Svod arheologičeskih istočnikov G 1-9, Moskva/Кулаков В.И. 1990. Древности пруссов VI-XIII вв. Свод археологических источников Г 1-9, Москва.
Łosiński W. 2008. Początki wczesnośredniowiecznego Szczecina. In: W. Łosiński, Pomorze Zachodnie we wczesnym średniowieczu. Studia archeologiczne. Poznań, 101-112.
Messal S. 2015. Glienke. Eine slawische Burg des 9. und 10. Jahrhunderts im östlichen Mecklenburg. Wiesbaden.
Mühlen B. von zur 1975. Die Kultur der Wikinger in Ostpreußen. Bonner Hefte zur Vorgeschichte 9. Bonn.
Parczewski M. 1988. Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce. Krytyka i datowanie źródeł archeologicznych. Kraków.
Poleski J. 1992. Podstawy i metody datowania okresu wczesnośredniowiecznego w Małopolsce. Kraków.
Poleski J. 2000. Chronologia i periodyzacja wczesnego średniowiecza w Polsce – osiągnięcia i porażki. In: M. Kobusiewicz, S. Kurnatowski (eds.), Archeologia i prahistoria polska w ostatnim półwieczu. Poznań, 423-432.
Poleski J. 2013. Małopolska w VI-X w. Studium archeologiczne. Kraków.
Poulík J. 1985. Svědectví výzkumů a pramenů archeologických o Velké Moravě. In: J. Poulík, B. Chropovský (eds.), Velká Morava a počátky Československé státnosti. Praha, 9-80.
Profantová N. 1990. rec. Jan Żak – Lidia Maćkowiak-Kotkowska: Studia nad uzbrojeniem środkowoeuropejskim VI.-X. wieku. Zachodniobałtyjskie i słowiańskie ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza – Studien zur mitteleuropäischen Bewaffnung des 6.-10. Jahrhunderts. Westbaltische und slawische Hakensporen mit nach innen umgeschlagenen Enden. Poznań 1988. 419. str., 21 kreseb. Tab., 11 map a 4 obr. v textu. „Památky archeologické” 82, 241-243.
Profantová N. 1992. Awarische Funde aus den Gebieten nördlich der awarischen Siedlungsgrenzen. In: F. Deim (ed.), Awarenforschungen 2. Wien, 605-778.
Profantová N. 1994. K nálezům ostruh z konce 7.-9. stol. v Čechách. In: J. Fedrich, J. Klapste, P. Vareka (eds.), Mediaevalia Archaeologica Bohemica 1993. Památky archeologické – Supplementum 2. Praha, 60-85.
Profantová N. 2015. The horse harness, spurs and stirrups in Bohemia in 8th and 9th century. In: C. Cosma (ed.), Warriors, weapons, and harness from the 5th-10th centuries in the Carpathian Basin. Cluj-Napoca, 281-298.
Profantová N. 2016. Ostruhy jako doklady přítomnosti elity v 8. a 9. století v Čechách. „Archaeologica Historica” 41 (2), 7-40.
Schoknecht U. 1964. Einige bemerkungswerte frühgeschichtliche Neufunde aus Görke im Kreise Anklam. „Bodendenkmalpflege in Mecklenburg” 1963, 263-269.
Snášil R. 1984: Specializovaná řemesla z ostrovního hradiska v Uherském Hradišti a jejich přínos pro další poznání společenské diferenciace 8.-9. století. In: E. Kordiovský, M. Zemek (eds.), Dějiny řemesel a průmyslu na jižní Moravě. XIII Mikulovské sympozium. Praha, 152-161.
Szymański W. 1987. Próba weryfikacji datowania zespołu osadniczego ze starszych faz wczesnego średniowiecza w Szeligach, woj. płockie. „Archeologia Polski” 32 (2), 349-379.
Szymański W. 2000. Trudne problemy w poznawaniu starszych faz wczesnego średniowiecza na ziemiach polskich. In: M. Kobusiewicz, S. Kurnatowski (eds.), Archeologia i prahistoria polska w ostatnim półwieczu. Poznań, 353-379.
Wachowski K. 1981. Ziemie polskie a Wielkie Morawy. Studium archeologiczne kontaktów w zakresie kultury materialnej. „Przegląd Archeologiczny” 29, 151-197.
Wachowski K. 1991. Oddziaływania zachodnie na wytwórczość ostróg haczykowatych u Słowian. „Przegląd Archeologiczny” 38, 85-107.
Żak J. 1959. Najstarsze ostrogi zachodniosłowiańskie. Wczesnośredniowieczne ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza. Warszawa, Wrocław.
Żak J. 1990. O chronologii ostróg o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza. „Archeologia Polski” 35 (1), 161-162.
Żak J., Maćkowiak-Kotkowska L. 1988. Studia nad uzbrojeniem środkowoeuropejskim VI-X wieku. Zachodniobałtyjskie i słowiańskie ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza. Poznań.
Żołędziowski K. 2015. Non-ferrous Metalworking from Truso. Local Production and Import. In: O. Felczak (ed.), The Baltic Sea – a Mediterranean of North Europe. In the Light of Archaeological, Historical and Natural Science Research from Ancient to Early Medieval Times. Gdańsk, 77-85.
Published
2016-11-28
How to Cite
Janowski, A. (2016). Chronology and Evolution of Early Medieval Hooked Spurs in the Light of New Finds and Analyses. Fasciculi Archaeologiae Historicae, 30, 181–191. https://doi.org/10.23858/FAH30.2017.015
Issue
Section
Articles
License
Copyright (c) 2017 Fasciculi Archaeologiae Historicae
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
