Arabic Dirhams and Other Trade Related Artefacts from Łozina, Długołęka Commune, Lower Silesia

Aleksandra Pankiewicz; Arkadiusz Panic; Jakub Karol Pawlicki

doi:10.23858/WN69.2025.003

Published: 2025-12-23

Vol. 69 No. 213 (2025)

Arabic Dirhams and Other Trade Related Artefacts from Łozina, Długołęka Commune, Lower Silesia

Aleksandra Pankiewicz , Arkadiusz Panic , Jakub Karol Pawlicki

Wiadomości Numizmatyczne

Section: Articles

https://doi.org/10.23858/WN69.2025.003

Abstract

Research in Łozina (Długołęka commune) not only provided interesting observations on the development, functioning and disappearance of an extensive 10th-century settlement complex, but also brought new finds of Arab dirhams. The discovery of these coins is of significant value, as such specimens are seldom unearthed in the context of settlement sites, but rather in the form of treasure hoards. The article presents the aforementioned dirhams and other items from this site that are associated with trade. They also included coins from later times (Prague groschen) and weights. Both the function and the early medieval date of the latter have been questioned. Nevertheless, the analysis concentrated on the dirhams themselves, comparing them with other 10th-century finds from Silesia. Their discovery in Łozina illustrates the importance of this centre in the second half of the 10th century, but it is also a point of discussion on the course of local and supra-local trade routes at that time.

Keywords:

Arabic dirhams, trade contacts, 10th century, Wrocław, Silesia

Download files

PDF

Citation rules

Pankiewicz, A., Panic, A., & Pawlicki, J. K. (2025). Arabic Dirhams and Other Trade Related Artefacts from Łozina, Długołęka Commune, Lower Silesia. Wiadomości Numizmatyczne, 69(213), 43–73. https://doi.org/10.23858/WN69.2025.003

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Adamczyk D. 2009. Między Kijowem, a Gnieznem. Wybrane aspekty topografii i funkcji arabskiego srebra na ziemiach słowiańskich w X i na początku XI wieku, Średniowiecze Polskie i Powszechne 1 (5), pp. 66–79.
Google Scholar

Adamczyk D. 2015. Czy bez Mahometa nie byłoby Mieszka i Bolesława I? Arabski system handlowy a ekonomia polityczna społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej w X wieku, Historia Slavorum Occidentis 1(8), pp. 19–33.
Google Scholar

Adamczyk D. 2018. Srebro i władza. Trybuty i handel dalekosiężny a kształtowanie się państwa piastowskiego i państw sąsiednich w latach 800–1100, Warszawa.
Google Scholar

Bartczak A., Pokora H., Suchodolski S. 1990. Skarb z X w. z Obiszowa w woj. legnickim, Wiadomości Numizmatyczne XXXIV/1–2, pp. 9–29.
Google Scholar

Bogucki M. 2013. Coin finds from Wolin and its hinterland, [in:] M. Bogucki, M. Rębkowski (eds), Economies, monetisation and society in the west Slavic lands, Szczecin, pp. 345–358.
Google Scholar

Bogucki M. 2016. Intercultural relations of the inhabitants of Polish territory in the 9th and 10th centuries, [in:] M. Trzeciecki (ed.), The Past Societies 5, 500 AD–1000 AD, Warszawa, pp. 223–276.
Google Scholar

Bogucki M. 2020. O fragmentaryzacji srebra wczesnośredniowiecznego: na ile wiarygodne są dane metrologiczne? Przypadek skarbu z Mózgowa na Warmii (t.p.q. 1009), Slavia Antiqua LX, pp. 221–238 <https://doi.org/10.14746/sa.2019.60.8>.
Google Scholar

Bogucki M., Malarczyk D., Marczak E. 2005. Skarb dirhamów z X wieku z grodziska w Truszkach Zalesiu, pow. Kolno, woj. podlaskie, Wiadomości Numizmatyczne XLIX/2, pp. 173–190.
Google Scholar

Butent-Stefaniak B., Malarczyk D. 2009. Obieg pieniężny na Śląsku we wczesnym średniowieczu (od X do połowy XII wieku), Wrocław.
Google Scholar

Chrzan K. 2014. Uwagi do studiów nad osadnictwem wschodniego dorzecza Baryczy od 2 poł. IX w. do poł. XI w., [in:] K. Chrzan, K. Czapla, S. Moździoch (eds), Funkcje grodów w państwach wczesnośredniowiecznej Europy Środkowej, Wrocław-Głogów, pp. 91–225.
Google Scholar

Chrzan K. 2018. Miejsce w krajobrazie oraz funkcje wczesnośredniowiecznych grodów w dorzeczach środkowej i górnej Obry, Baryczy oraz środkowej Prosny w IX i X w., Przegląd Archeologiczny 66, pp. 261–282.
Google Scholar

FMP IV.B. 2013. B. Butent-Stefaniak, P. Ilisch, D. Malarczyk, T. Nowakiewicz, W. Nakielski, Frühmittelalterliche Münzfunde aus Schlesien, [in:] M. Bogucki, P. Ilisch, S. Suchodolski (eds), Frühmittelalterliche Münzfunde aus Polen. Inventar IV, Warszawa, pp. 226–494.
Google Scholar

Gediga B. 2022. Gród wczesnośredniowieczny na Ostrówku w Opolu. Synteza, Wrocław.
Google Scholar

Gruszka B., Michalak A. 2019. Preliminary results of using interdisciplinary model of research in the early medieval settlement complex in Grodziszcze, site l, Świebodzin county, [in:] K. Chrzan, S. Moździoch, S. Rodak (eds), Współczesne metody badań wczesnośredniowiecznych grodów Europy Środkowo-Wschodniej, Wrocław, pp. 197–210.
Google Scholar

Kara M. 2009. Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań.
Google Scholar

Kara M. 2018. Transformations of Elite Culture in Wielkopolska Related to the Process of the Piast State Formation (with a Particular Emphasis on Strongholds). An Archaeological Perspective, [in:] P. Kouřil, R. Procházka (eds), Moravian and Silesian strongholds of the tenth and eleventh centuries in the context of Central Europe, Brno, pp. 307–318.
Google Scholar

Kara M., Krąpiec M. 2000. Możliwości datowania metodą dendrochronologiczną oraz stan badań dendrochronologicznych wczesnośredniowiecznych grodzisk z terenu Wielkopolski, Dolnego Śląska i Małopolski, [in:] H. Samsonowicz (ed.), Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, Kraków, pp. 303–327.
Google Scholar

Kolenda J. 2008. Wczesnośredniowieczny Milicz w świetle wykopalisk, [in:] J. Kolenda (ed.), Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, Wrocław, pp. 9–63.
Google Scholar

Kolenda J. 2011. Wczesnośredniowieczne osadnictwo grodowe pogranicza Śląska i Wielkopolski w świetle analiz dendrochronologicznych, [in:] M. Rębkowski, S. Rosik (eds), Populi terrae marisque: prace poświęcone pamięci Profesora Lecha Leciejewicza, Wrocław, pp. 41–65.
Google Scholar

Kolenda J. 2013. Okucia z wczesnośredniowiecznego grodu w Miliczu, Archeologia Polski 58/1–2, pp. 129–141.
Google Scholar

Kotowicz P.N., Śnieżko G. 2016. Clipped Prague groschen of John of Luxembourg (John of Bohemia) from the Medieval hillfort in Sanok-Biała Góra, Notae Numismaticae 11, pp. 221–242.
Google Scholar

Krąpiec M. 2023. Wyniki analizy dendrochronologicznej próbek drewna z grodziska Łozina, gm. Długołęka, Kraków, typescript in the Archives of the Institute of Archeology, University of Wrocław.
Google Scholar

Kouřil P., Procházka R. 2018. Moravian Centres between the Mojmirids and Přemyslids, [in:] P. Kouřil, R. Procházka (eds), Moravian and Silesian strongholds of the tenth and eleventh centuries in the context of Central Europe, Brno, pp. 41–72.
Google Scholar

Kurnatowska Z. 2000. Relacje Wielkopolski i Śląska w okresie plemiennym i wczesnopaństwowym, [in:] M. Młynarska-Kaletynowa, E. Małachowicz (eds), Śląsk około roku 1000, Wrocław, pp. 11–24.
Google Scholar

Kurnatowska Z., Kara M. 2008. Wielkopolska południowa między Ziemią Gnieźnieńską a Śląskiem, [in:] J. Kolenda (ed.) Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, Wrocław, pp. 157–169.
Google Scholar

Łosiński W. 1993. Chronologia, skala i droga napływu monet arabskich do krajów europejskich u schyłku IX i w X wieku, Slavia Antiqua XXXIV, pp. 28–33.
Google Scholar

Maćkowski T. 2016a. Odważniki z wykopalisk przy ulicy Chmielnej 73-74 w Gdańsku, [in:] R. Krzywdziński (ed.), Dantiscum 1, Gdańsk, pp. 151–161.
Google Scholar

Maćkowski T. 2016b. Plomby towarowe z wykopalisk przy ulicy Chmielnej 73-74 w Gdańsku, [in:] R. Krzywdziński (ed.), Dantiscum 1, Gdańsk, pp. 171–217.
Google Scholar

Malarczyk D. 2015. Między Wschodem a Zachodem od Damaszku do Andaluzji Pieniądz islamski w wiekach średnich, Kraków.
Google Scholar

Malarczyk D. 2022. Monety islamskie, [in:] B. Paszkiewicz, T. Stolarczyk (eds), Skarb srebrny z X w. z Czarnkowa pod Legnicą (A Tenth-Century Silver Hoard from Czarnków near Legnica), Legnica-Wrocław, pp. 73–80.
Google Scholar

Matyja A. 2023. Cmentarzysko szkieletowe „Niemcza II” na tle wczesnośredniowiecznych praktyk sepulkralnych na pograniczu śląsko-czeskim, typescript in the Archives of the Institute of Archeology, University of Wrocław.
Google Scholar

Moździoch S. 1998. Wczesnośredniowieczne grody śląskie a ówczesne podziały plemienne, [in:] H. Kóčka-Krenz, W. Łosiński (eds), Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, Poznań, pp. 99–114.
Google Scholar

Moździoch S. 2003. Śląsk wczesnośredniowieczny w świetle badań archeologicznych i historycznych - crambe bis cocta?, [in:] W. Chudziak (ed.), Civitas Schinesghe cum pertinentiis, Toruń, pp. 51–87.
Google Scholar

Moździoch S., Przysiężna-Pizarska M. 2008. Gród Recen – refugium episcopi, [in:] J. Kolenda (ed.), Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, Wrocław, pp. 235–254.
Google Scholar

Nowakowa J. 1951. Rozmieszczenie komór celnych i przebieg dróg handlowych na Śląsku do końca XIV wieku, Wrocław.
Google Scholar

Pankiewicz A. 2022. Między centrum, zapleczem a szlakiem handlowym. Wymiana i obieg pieniężny w tzw. ośrodkach centralnych we wczesnym średniowieczu na przykładzie Wrocławia, Archeologia Polski 67, pp. 159–198 <https://doi.org/10.23858/APol67.2022.006>.
Google Scholar

Pankiewicz A. 2023. Wrocław. Gród na Ostrowie Tumskim we wczesnym średniowieczu, Warszawa-Wrocław.
Google Scholar

Pankiewicz A., Pawlicki J.K. 2023. Sprawozdanie z badań przeprowadzonych w 2022 roku na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Łozinie, gm. Długołęka, woj. dolnośląskie, typescript in the Archives of the Institute of Archeology, University of Wrocław.
Google Scholar

Pankiewicz A., Rodak S. 2019. Łozina – wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy na przedpolu Wrocławia. Problem chronologii i funkcji, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 6, pp. 147–173.
Google Scholar

Pankiewicz A., Rodak S. 2022. Przemiany osadnicze na terenie Wrocławia i jego przedpola we wczesnym średniowieczu, Przegląd Archeologiczny 70, pp. 211–244 <https://doi.org/10.23858/pa70.2022.2556>.
Google Scholar

Paszkiewicz B. 2022. Skarb z Czarnkowa: zanim powstał Śląsk, [in:] B. Paszkiewicz, T. Stolarczyk (eds), Skarb srebrny z X w. z Czarnkowa pod Legnicą (A Tenth-Century Silver Hoard from Czarnków near Legnica), Legnica-Wrocław, pp. 157–186.
Google Scholar

Paszkiewicz B. 2023. Śląsk w X wieku: źle postawione zagadnienie, Slavia Antiqua LXIV, pp. 77–131 <https://doi.org/10.14746/sa.2023.64>.
Google Scholar

Paszkiewicz B., Wachowski K. 2018. Nowa postać handlu (XIII–XV wiek). Przykład Wrocławia, [in:] J. Piekalski, K. Wachowski (eds), Rytm rozwoju miasta na kulturowym pograniczu. Studium strefy placu Nowy Targ we Wrocławiu. Część 1, Wratislavia Antiqua 23/1, Wrocław, pp. 500–538.
Google Scholar

Paternoga M. 2003. Stanowisko nr 1 we Wszemirowie, pow. Trzebnica, w świetle dawniejszych i najnowszych badań, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 45, pp. 157–174.
Google Scholar

Pedersen U. 2008. Weights and Balances, [in:] D. Skre (ed.), Means of Exchange. Dealing with Silver in the Viking Age, Kaupang Excavation Project Publication Series 2, Norske Oldfunn XXIII, Aarhus, pp. 119–195.
Google Scholar

Pinta V. 2015. Typologie a chronologie pražských grošů Karla IV. (1346–1378), Praha.
Google Scholar

Rzeźnik P. 2006. Problem tezauryzacji mis żelaznych typu śląskiego w świetle studiów źródłoznawczych tzw. skarbów jednorodnych, Fontes Archaeologici Posnanienses 42, pp. 175–204.
Google Scholar

Suchodolski S. 1984. Skarb monet i ozdób z X wieku oraz inne monety znalezione na cmentarzysku w Niemczy, Wiadomości Numizmatyczne XXVIII/1–2, pp. 92–105.
Google Scholar

Teske G. 2000. Ze studiów nad osadnictwem grodowym w południowo-wschodniej Wielkopolsce, Slavia Antiqua XLI, pp. 107–128.
Google Scholar

Teske G. 2003. Budownictwo grodowe w Wielkopolsce południowej w państwie pierwszych Piastów. Wstęp do problematyki, Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne 6, pp. 105–115.
Google Scholar

Wachowski K. 2002. Przybory kupieckie ze Starego Miasta we Wrocławiu, [in:] J. Piekalski (ed.), Rynek wrocławski w świetle badań archeologicznych, cz. II, Wratislavia Antiqua 5, Wrocław, pp. 277–286.
Google Scholar

Wachowski K. 2010. Kultura kupiecka, [in:] J. Piekalski, K. Wachowski (eds), Ulice średniowiecznego Wrocławia, Wratislavia Antiqua 11, Wrocław, pp. 205–208.
Google Scholar