https://doi.org/10.23858/WN69.2025.005
Czy istniał jakiś związek między górnictwem srebra w Polsce a polskim mennictwem i polityką w średniowieczu? Odpowiedź wymaga krytyki opublikowanych wyników badań nad historią górnictwa. Do odróżnienia uzasadnionych przekonań uczonych od ich pobożnych życzeń użyjemy trzech rodzajów źródeł: dokumentalnych, archeologicznych i naturalnych.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
Acta Tomiciana 5 — Acta Tomiciana. Tomus Quintus Epistolarum, Legationum, Responsorum, Actionum et Rerum Gestarum Serenissimi Principis Sigismundi Primi, Regis Polonie et Magni Ducis Lithuanie, S. Gorski (ed.), Posnaniae 1855.
Google Scholar
Adamczyk D. 2017. Pieniądz czy strategiczny instrument władzy? Obieg kruszcu w społeczeństwie piastowskim przełomu XI i XII wieku, załamanie w dopływie denarów z Saksonii a ekspansja Bolesława Krzywoustego na Pomorze, Przegląd Zachodniopomorski XXXII/2, pp. 143–167.
Google Scholar
Adamczyk D. 2018. Srebro i władza. Trybuty i handel dalekosiężny a kształtowanie się państwa piastowskiego i państw sąsiednich w latach 800–1100, Warszawa.
Google Scholar
Adamczyk D. 2020. Monetarisierungsmomente, Kommerzialisierungszonen oder fiskalische Währungslandschaften? Edelmetalle, Silberverteilungsnetzwerke und Gesellschaften in Ostmitteleuropa (800–1200), Wiesbaden.
Google Scholar
Albrycht-Rapnicka et al. 1966. D. Albrycht-Rapicka, J. Smacka, J. Szwagrzyk, M. Haisig, J. Modrzyński, Materiały do inwentaryzacji kwartników śląskich, Wiadomości Numizmatyczne X/4, pp. 221–236.
Google Scholar
Allen M. 2012. Mints and Money in Medieval England, Cambridge.
Google Scholar
Andrzejewska A. 2004. Początki miasta lokacyjnego Bytomia w świetle badań archeologicznych, [in:] D. Abłamowicz, M. Furmanek, M. Michnik (eds), Początki i rozwój miast Górnego Śląska. Studia interdyscyplinarne, Gliwice, pp. 215–220.
Google Scholar
Berska B. 2013. Projekt „Polska rozproszona. Program zabezpieczania polskiego dziedzictwa archiwalnego za granicą”, Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej 6, pp. 299–304.
Google Scholar
Bieniak J. 2003. Powstanie księstwa opolsko-raciborskiego jako wyraz przekształcania się Polski w dzielnicową poliarchię, [in:] A. Pobóg-Lenartowicz (ed.), Sacra Silentii provincia. 800 lat dziedzicznego Księstwa Opolskiego (1202–2002), Opole, pp. 37–81.
Google Scholar
Biniaś-Szkopek M. 2009. Bolesław IV Kędzierzawy — książę Mazowsza i princeps, Poznań.
Google Scholar
Blanchard I. 2001. Mining, Metallurgy and Minting in the Middle Ages, vols. 1–2, Stuttgart.
Google Scholar
Bodnar et al. 2006. R. Bodnar, L. Krudysz, D. Rozmus, B.S. Szmoniewski, Wczesnośredniowieczna ceramika szkliwiona z Dąbrowy Górniczej-Łośnia. „Skarb hutnika”, Kraków — Dąbrowa Górnicza.
Google Scholar
Bogucki M. 2022. New types of the oldest Polish coins, Wiadomości Numizmatyczne LXVI (210) (Polish Numismatic News X), pp. 181–197.
Google Scholar
Bogucki M., Magiera J. 2015. New coins of Bolesław the Brave, Wiadomości Numizmatyczne LIX/1–2 (Polish Numismatic News IX), pp. 115–128.
Google Scholar
Boroń P. 2013a. Problematyka badań nad wczesnośredniowiecznym ośrodkiem górnictwa i hutnictwa srebra i ołowiu na pograniczu śląsko-małopolskim, [in:] P. Boroń (ed.), Argenti fossores et alii. Znaczenie gospodarcze wschodnich części Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w późnej fazie wczesnego średniowiecza (X–XII wiek), Wrocław, pp. 15–30.
Google Scholar
Boroń P. 2013b. Where did the Piasts take silver from? The research on metallurgy and mining centre on the border of Silesia and Lesser Poland in the early Middle Ages, [in:] M. Bogucki, M. Rębkowski (eds), Wolińskie Spotkania Mediewistyczne II: Economies, Monetisation and Society in the West Slavic lands 800–1200 AD, Szczecin, pp. 209–221.
Google Scholar
Borowski W. 2025. Monety koronne Kazimierza IV Jagiellończyka 1447–1492, Sieraków.
Google Scholar
Bovan M. 2002. Ján a Juraj Turzovci ako nájomcovia kremnickej banskej a mincovej komory, Slovenská numizmatika 16, pp. 87–112.
Google Scholar
Codex diplomaticus Poloniae 1, J. Bartoszewicz (ed.), Warszawa 1858.
Google Scholar
Chabrzyk P., Młodecka H. 2012. Polskie czy obce? Placki i siekańce srebrne z wybranych skarbów wczesnośredniowiecznych, [in:] W. Garbaczewski, R. Macyra (eds), Pieniądz i banki na Śląsku, Poznań, pp. 111–130.
Google Scholar
Chróst L. n.d. Określenie intensywności dawnej produkcji srebra i ołowiu w rejonie Tarnowskich Gór w oparciu o pomiary depozycji ołowiu w torfowiskach, <https://docplayer.pl/12196761-Okreslenie-intensywnosci-dawnej-produkcji-srebra-i-olowiu-w-rejonie-tarnowskich-gor.html> [accessed 9.10.2020].
Google Scholar
Cracovia artificum 1300–1500, J. Ptaśnik (ed.), Źródła do Historyi Sztuki i Cywilizacyi w Polsce IV, Kraków 1917.
Google Scholar
Czołowski A. 1891. Sprawy wołoskie w Polsce do r. 1412, Lwów.
Google Scholar
Dąbrowski F. 2007. Studia nad administracją kasztelańską Polski XIII wieku, Warszawa.
Google Scholar
Delestowicz N. 2016. Bolesław II Szczodry. Tragiczne losy wielkiego wojownika. 1040/1042–2/3 IV 1081 albo 1082, Kraków.
Google Scholar
Długosz, J. Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, liber IX, 1300–1370, transl. by J. Mrukówna, Warszawa 2009.
Google Scholar
Duczko W. 2018. Post-wielkomorawski fenomen. Wczesnośredniowieczna sztuka złotnicza w środkowej i wschodniej Europie, [in:] B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski (eds), Inspiracje i funkcje sztuki pradziejowej i wczesnośredniowiecznej, Biskupin–Wrocław, pp. 535–547.
Google Scholar
Duczko W. 2020. Srebro pierwszych Piastów. Uwagi w związku z książką Dariusza Adamczyka, Kwartalnik Historyczny 127/2, pp. 355–367.
Google Scholar
Duczko W., Miśta-Jakubowska E., Czech-Błońska R. 2022. Metale — ozdoby — historia. Relacje słowiańskich i skandynawskich elit w epoce wikingów. Metals — Ornaments — History. Contacts of Slavic and Scandinavian Elites in the Viking Age, Wrocław, [actually released in March 2025].
Google Scholar
Duerschlag I., Duerschlag J. 2016. Koncepcja zagospodarowania odkrytej w dniu 13 XI 2015 r. kopalni srebra w Srebrnej Górze oraz terenu w jej otoczeniu, [in:] P.P. Zagożdżon et al. (eds), Materiały I. Warsztatów. Dziedzictwo i historia górnictwa. Złoty Stok, 14–15 IV
Google Scholar
, Wrocław, pp. 14–16.
Google Scholar
Dzieduszycki W. 1995. Kruszce w systemach wartości i wymiany społeczeństwa Polski wczesnośredniowiecznej, Poznań.
Google Scholar
Dziekoński T. 1972. Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII do połowy XX wieku, Wrocław.
Google Scholar
Eljasz-Radzikowski S. W. 1902. S. W. Eljasz z Radzikowa Ogończyk Radzikowski, Góry srebrne w Tatrzech otwarte R. P. 1502 w czterechsetną rocznicę, Kraków.
Google Scholar
Galli Chronicon, A. Bielowski (ed.), [in:] Monumenta Poloniae Historica. Pomniki Dziejowe Polski 1, Lwów 1864, pp. 391–484.
Google Scholar
Garbacz-Klempka et al. 2013a. A. Garbacz-Klempka, A. Łukaszczyk, D. Rozmus, J. Tokaj, „Skarb hutnika” w świetle badań metaloznawczych, [in:] P. Boroń (ed.), Argenti fossores et alii. Znaczenie gospodarcze wschodnich części Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w późnej fazie wczesnego średniowiecza (X–XII wiek), Wrocław, pp. 203–223.
Google Scholar
Garbacz-Klempka et al. 2013b. A. Garbacz-Klempka, S. Rzadkosz, T. Stolarczyk, J. Kozana, M. Piękoś, Archaeological remains of the copper metallurgy in Lower Silesia, Metallurgy and Foundry Engineering 39/2, pp. 29–36.
Google Scholar
Garbaczewski W. 2018. Czy Bolesław Krzywousty w ostatnich latach swego panowania przeprowadził reformę monetarną?, [in:] W. Garbaczewski, R. Macyra (eds), Pieniądz i banki w Małopolsce, Poznań, pp. 113–134.
Google Scholar
Gawlas S. 2015. Ustrojowe i społeczne uwarunkowania lokacji miejskich na ziemiach polskich w 1. połowie XIII wieku, Archaeologia Historica Polona 23, pp. 7–56.
Google Scholar
Gliński W. 2018. Królewski zamek w Chęcinach w relacjach dziejopisów, krajoznawców, artystów oraz w świetle badań architektów i archeologów, [in:] B. Wojciechowska, S. Konarska- Zimnicka (eds), Zamek królewski w Chęcinach na tle Europy Środkowej. Geneza — funkcje — znaczenie, Kielce, pp. 11–74.
Google Scholar
Godzik B., Woch M.W. 2015. History of mining in the Olkusz region, [in:] B. Godzik (ed.), Natural and historical values of the Olkusz Ore-bearing Region. Przyrodnicza i historyczna wartość Olkuskiego Okręgu Rudnego, Kraków, pp. 29–36.
Google Scholar
Gorlińska D. 2015. Żydzi w administracji skarbowej polskich władców czasu rozbicia dzielnicowego, Kraków.
Google Scholar
Górecki P. 2016. The Duke as Entrepreneur: The Piast Ruler and the Economy of Medieval Poland, [in:] J. Hudson, S. Crumplin (eds), The Making of Europe: Essays in Honour of Robert Bartlett, Leiden-Boston, pp. 96–122.
Google Scholar
Grażyński M. 1912. Projekt przyznania prawa bicia monety gwarkom olkuskim w r. 1517, Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne 4/4, pp. 49–51.
Google Scholar
Grodecki R. 1933. Początki pieniężnego skarbu państwowego w Polsce, Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne 15, pp. 1–32.
Google Scholar
Gumowski M. 1912. Moneta złota w Polsce średniowiecznej, Kraków.
Google Scholar
Hadamik C. 2005. Zamek królewski w Chęcinach: archeologiczne przesłanki do kwestii jego genezy i pierwotnej funkcji, [in:] L. Kajzer (ed.), Późnośredniowieczne zamki na terenie dawnego województwa sandomierskiego, Kielce, pp. 145–170.
Google Scholar
Hadamik C. 2017. O problemie genezy eksploatacji świętokrzyskich rud ołowiu w średniowieczu, Kielecka Teka Skansenowska 3, pp. 10–22.
Google Scholar
Hansisches Urkundenbuch, K. Höhlbaum (ed.), Bd. III, Halle 1882–1886.
Google Scholar
Hereditas 2015. Historia, udostępnienie i wyniki wstępnych badań kopalni srebra w Srebrnej Górze, Hereditas Minariorum 2, pp. 179–188.
Google Scholar
Hrnjić et al. 2021. M. Hrnjić, S. Röhrs, A. Denker, B. Weisser, C. Stoess, M. Matosz, J.M. del Hoyo-Meléndez, Multi-technical study of silver denars from medieval Poland for an improved understanding of their archaeological context and provenance, Archaeometry 63/3, pp. 609–626.
Google Scholar
Jaworski K. 2020. On the silver slopes of High Forest. Political and economic history of the western part of the Wałbrzych region in the Middle Ages and modern times, [in:] B. Paszkiewicz (ed.), A hoard of fourteenth and fifteenth century Prague groschen from Boguszów (the so-called Wałbrzych hoard), Wrocław, pp. 25–37.
Google Scholar
Jodłowski A. 1969. Problem eksploatacji soli w okolicach Krakowa w starożytności i we wczesnym średniowieczu, Archeologia Polski 14/1, pp. 137–165.
Google Scholar
Jodłowska A. 1981. Początki eksploatacji soli w Wieliczce i Bochni (do końca XIII wieku), Kraków.
Google Scholar
Kaczmarczyk Z. 1939. Monarchia Kazimierza Wielkiego 1, Organizacja państwa, Poznań.
Google Scholar
Kędzierski A. 1998. Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, Wiadomości Numizmatyczne XLII/1–2, pp. 21–48.
Google Scholar
Kędzierski A., Wyczółkowski D. 2017. Skarb placków srebrnych z Kalisza-Dobrzeca. Nowe możliwości badawcze problemu srebra lanego, [in:] M. Bogucki, W. Garbaczewski, G. Śnieżko (eds), Nummi et humanitas. Studia ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Suchodolskiemu w 80 rocznicę urodzin, Warszawa, pp. 331–351.
Google Scholar
Kiersnowski R. 1960. Pieniądz kruszcowy w Polsce wczesnośredniowiecznej, Warszawa.
Google Scholar
Kiersnowski R. 1962. Kwartniki śląskie i czeskie grosze, Wiadomości Numizmatyczne VI/3–4, pp. 225–244.
Google Scholar
Kiersnowski R. 1966. W sprawie genezy kwartników śląskich, Wiadomości Numizmatyczne X/4, pp. 197–218.
Google Scholar
Kiryk F. 2013. Miasta małopolskie w średniowieczu i czasach nowożytnych, Kraków [first published in 1976].
Google Scholar
Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej ś. Wacława, cz. I, obejmująca rzeczy od roku 1166 do roku 1366, F. Piekosiński (ed.), Monumenta Medii Aevii Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia I, Kraków 1874.
Google Scholar
Kodeks dyplomatyczny Małopolski, F. Piekosiński (ed.), 3, 1333–1386, Kraków 1887; 4, 1386–1450, Kraków 1905, Monumenta Medii Aevii Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia X and XVII.
Google Scholar
Korta W. 1982. Problem niewolnictwa w Polsce wczesnośredniowiecznej, [in:] S. Kuczyński (ed.), Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów 2, Warszawa, pp. 82–124.
Google Scholar
Kosmova kronika česká, transl. by K. Hrdina, M. Bláhová, Praha–Litomyšl 2005.
Google Scholar
Kowalski M.D. 2022. Nieznany dokument Mieszka Plątonogiego z 1207–1211 r. Zbrojny powrót synów Władysława Wygnańca na Śląsk, Studia Źródłoznawcze 60, pp. 111–123.
Google Scholar
Koziorowska L. 2002. Materiały złotnicze w świetle wyników analiz składu chemicznego srebrnych przedmiotów antycznych i wczesnośredniowiecznych, Archeologia Polski 47/1–2, pp. 101–204.
Google Scholar
Koziorowska L. 2007. Origin of the raw material for silver ornaments: using the results of chemical composition studies, Archaeologia Polona 45, pp. 113–115 + 2 tables.
Google Scholar
Książek K. 2019. Denar typu Stronczyński 54, ostatnia moneta Bolesława Kędzierzawego?, Wiadomości Numizmatyczne LXIII (207), pp. 63–111.
Google Scholar
Książek et al. 2013. K. Książek, M. Krąpiec, B. Łydżba-Kopczyńska, H. Młodecka, Skarb średniowieczny z Głogowa. Analizy specjalistyczne i konserwacja wybranych zabytków, Głogów.
Google Scholar
Kubiak S. 1970. Monety pierwszych Jagiellonów (1386–1444), Wrocław.
Google Scholar
Kubiak S. 1985. Udział monet zagranicznych w obiegu pieniężnym w Królestwie Polskim w XV wieku, [in:] S.K. Kuczyński, S. Suchodolski (eds), Nummus et historia. Pieniądz Europy średniowiecznej, Warszawa, pp. 277–287.
Google Scholar
Kubiak S. 1998. Monety koronne z 2. połowy XV w. (1447–1506), Wiadomości Numizmatyczne XLII/3–4, pp. 117–181.
Google Scholar
Kubicki R., Saletra W. 2013. Hutnictwo i górnictwo w regionie świętokrzyskim — do Księstwa Warszawskiego, [in:] Z. Kałamaga, A. Szplit (eds), Nauki dla zarządzania. Od czasów Adamieckiego do współczesności. 200-lecie Huty w Ostrowcu Świętokrzyskim, Kielce, pp. 29–40.
Google Scholar
Kula W. 2004. Miary i ludzie, Warszawa [first published in 1970].
Google Scholar
Kurtyka J. 1997. Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków.
Google Scholar
Kurtyka J. 2001. Odrodzone Królestwo. Monarchia Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w świetle nowszych badań, Kraków.
Google Scholar
Kutaś P. 2005. Górnictwo kruszcowe w Tatrach polskich do I rozbioru Rzeczypospolitej, Kraków.
Google Scholar
Kutrzeba S. 2009. Finanse i handel średniowiecznego Krakowa, Kraków [first published in 1903].
Google Scholar
Kutrzeba S., Ptaśnik J. 1912. Dzieje handlu i kupiectwa krakowskiego, Rocznik Krakowski 14.
Google Scholar
Labuda G. 2012. Pierwsze wieki monarchii piastowskiej, Poznań.
Google Scholar
Lacko M., Mayerová E. 2022. Der Thurzo-Kodex — eine einzigartige Quelle zum europäischen Bergrecht und Münzwesen um 1500, Vienna.
Google Scholar
Lalik T. 2006. Studia średniowieczne, Warszawa.
Google Scholar
Lewicka-Rajewska U. 2004. Arabskie opisanie Słowian, Wrocław.
Google Scholar
Liebental N. 1839. Rumor de submersione sacerdotum in Bythom, Gesta abbatum monasterii S. Vincentii, [in:] G.A. Stenzel (ed.), Scriptores rerum silesiacarum 2, Breslau, pp. 149–151.
Google Scholar
Lubomirski J.T. 1868. Trzy rozdziały z historyi skarbowości w Polsce 1507–1532, Kraków.
Google Scholar
Malmer B. 1966. Nordiska mynt före år 1000, Lund.
Google Scholar
Małecki A. 1894. Studyum nad bullą Inocentego II. z roku 1136, wydaną dla arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego 20, pp. 371–423.
Google Scholar
Małowist M. 1931. Le développement des rapports économiques entre la Flandre la Pologne et les pays limitrophes du XIIIe au XIVe siècle, Revue belge de Philologie et d’Histoire 10/4, pp. 1013–1065.
Google Scholar
Małowist M. 1972. Górnictwo w średniowiecznej Europie Środkowej i Wschodniej jako element struktur społeczno-gospodarczych w XII–XV w., Przegląd Historyczny 53/4, pp. 589–604.
Google Scholar
Marynowski M. 2018. Kupcy z Polski na mołdawskich i siedmiogrodzkich szlakach handlowych w XV–XVIII wieku. Historiografia i źródła rumuńskojęzyczne, Przemyśl.
Google Scholar
Matla-Kozłowska M. 2008. Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania, Poznań.
Google Scholar
Matras M. 1959. Prace górniczo-hutnicze w okolicy Szczawnicy do połowy XVIII wieku, Studia z dziejów górnictwa i hutnictwa 3, J. Pazdur (ed.), Warszawa–Wrocław, pp. 103–236.
Google Scholar
Mączka M., Stysz M. 2006. Relikty dawnych robót górniczych w Górach Sowich — wykorzystanie materiałów archiwalnych do lokalizacji i udokumentowania wyrobisk, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej 117, pp. 215–226.
Google Scholar
Menadier J. 1902. Zwei märkische Denarfunde, Zeitschrift für Numismatik 23, pp. 223–272.
Google Scholar
Merkel S.W. 2016. Silver and the Silver Economy at Hedeby, Bochum.
Google Scholar
Mikoś T. 2008. Górnicze skarby przeszłości. Od kruszcu do wyrobu i zabytkowej kopalni, Kraków.
Google Scholar
Mikoś et al. 2022. T. Mikoś, A. Szumiński, J. Tichanowicz, A. Szumska, Złoty Stok: fascynujące dzieje górniczego miasta. Kalendarium wydarzeń górniczo-hutniczych ośrodka produkcji złota i arsenu do czasu likwidacji kopalni, T. Mikoś (ed.), Kraków-Złoty Stok.
Google Scholar
Miśta-Jakubowska E. 2022. Microanalysis of early medieval archaeological objects made of silver alloy, Wiadomości Numizmatyczne LXVI (210) (Polish Numismatic News X), pp. 111–139.
Google Scholar
Miśta-Jakubowska et al. 2019a. E.A. Miśta-Jakubowska, R. Czech-Błońska, W. Duczko, A.M. Gójska, P. Kalbarczyk, A. Turos, G. Żabiński, M. Widawski, Origin and Production of Silver in Early Medieval Poland, Archaeologia Polona 57, pp. 241–255.
Google Scholar
Miśta-Jakubowska et al. 2019b. E. Miśta-Jakubowska, R. Czech-Błońska, W. Duczko, A.M. Gójska, P. Kalbarczyk, G. Żabiński, K. Trela, Archaeometric studies on early medieval silver jewellery from Central and Eastern Europe, Archaeological and Anthropological Sciences 11, pp. 6705–6723. <https://link.springer.com/article/10.1007/s12520-019-
Google Scholar
-z> [accessed 26.10.2020].
Google Scholar
Miśta-Jakubowska et al. 2024. E. Miśta-Jakubowska, W. Duczko, A.B. Kowalska, R. Czech-Błońska, R. Mathur, A. Gójska, D. Rozmus, R. Siuda, D. Oleszak, A. Brojanowska, J. Klimaszewski, Amulets from Viking-age Baltic coast: A unique hoard fromPiaski-Dramino (Poland) in the light of provenance and technological research of silvercraft art, Journal of Archaeological Science: Reports 53, 104356.
Google Scholar
Młodecka H., Chabrzyk P. 2010. Analiza XRF denarów Bolesława Chrobrego i jego syna Mieszka Bolesławowica w świetle wybranych monet z przełomu X i XI wieku, Biuletyn Numizmatyczny 2–3, pp. 93–106, 161–178.
Google Scholar
Modzelewski K. 1975. Dziedzictwo plemienne w ustroju Polski piastowskiej, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 23/3, pp. 351–383.
Google Scholar
Molenda D. 1963. Górnictwo kruszcowe na terenie złóż śląsko-krakowskich do połowy XVI wieku, Wrocław.
Google Scholar
Molenda D. 1975. W sprawie badań huty miedzi w Mogile pod Krakowem w XV i XVI wieku, Przegląd Historyczny 66/3, pp. 369–382.
Google Scholar
Molenda D. 2001. Polski ołów na rynkach Europy Środkowej w XIII–XVII wieku, Warszawa.
Google Scholar
Monumenta Poloniae Vaticana 1, Acta Camerae Apostolicae 1, 1207–1344, J. Ptaśnik (ed.), Cracovia 1913.
Google Scholar
Myśliwski G. 2006. Strefa sudecko-karpacka i Lwów. Miejsce Śląska, Małopolski i Rusi Czerwonej w gospodarce Europy Zachodniej (połowa XIII–początek XVI wieku), [in:] R. Czaja et al. (eds), Ziemie polskie wobec Zachodu. Studia nad rozwojem średniowiecznej Europy, Warszawa, pp. 247–319.
Google Scholar
Obara-Pawłowska A. 2014. Polityka gospodarcza Władysława Łokietka, Lublin.
Google Scholar
Okniński P. 2019. Miasto górnicze Chęciny w późnym średniowieczu, [in:] A. Barciak (ed.), Miasta górnicze i górnictwo w Europie Środkowej. Pamięć — dziedzictwo — tożsamość, Katowice–Zabrze, pp. 165–172.
Google Scholar
Pańczyk et al. 2015. E. Pańczyk, B. Sartowska, L. Waliś, J. Dudek, W. Weker, M. Widawski, The origin and chronology of medieval silver coins based on the analysis of chemical composition, Nukleonika 60/3, pp. 657–663.
Google Scholar
Pańczyk et al. 2016. E. Pańczyk, J. Kierzek, L. Waliś, M. Zawadzki, M. Widawski, W. Weker, Characterization of silver Władysław Jagiełło crown half-groschen made by the Polish mint in Kraków in 1394–1434 by the X-ray fluorescence method, Annual Report, Institute of Nuclear Chemistry and Technology, pp. 87–93.
Google Scholar
Paszkiewicz H. 1925. Polityka ruska Kazimierza Wielkiego, Warszawa.
Google Scholar
Paszkiewicz B. 2000. Pieniądz górnośląski w średniowieczu, Lublin.
Google Scholar
Paszkiewicz B. 2015. Metallographic characterisation of coins from Giecz, site 4, [in:] T. Krysztofiak, A.M. Wyrwa (eds), Monety ze stanowiska nr 4 w Gieczu. Coin finds from Giecz, site 4, 1, Lednica, pp. 185–208.
Google Scholar
Paszkiewicz B. 2021. Półgrosze z tatrzańskiego srebra, Warszawski Pamiętnik Numizmatyczny 9, pp. 95–105.
Google Scholar
Paulewicz M. 1992. Chęcińskie górnictwo kruszcowe (XIV do poł. XVII wieku), Kielce.
Google Scholar
Pawełczyk et al. 2017. F. Pawełczyk, L. Chróst, T. Magiera, A. Michczyński, J. Sikorski, K. Tudyka, E. Zając, Radiocarbon and lead-210 age-depth model and trace elements concentration in the Wolbrom fen (S Poland), Geochronometria 44, pp. 40–48.
Google Scholar
Pawełczyk F., Okupny D., Michczyński A. 2018. Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w osadach torfowisk Wolbrom i Otrębowskie Brzegi odzwierciedleniem wpływu antropopresji, Acta Geographica Lodziensia 107, pp. 175–190.
Google Scholar
Pawlikowski M., Wróbel M. 2013. Rediscovering old mining activities in the Tatra Mountains, Geotourism 1–2 (32–33), pp. 37–46.
Google Scholar
Pawlikowski S. 2018. Półgrosze koronne Władysława Jagiełły 1394–1414, Łódź.
Google Scholar
Pazdur J. 1968. La provenance des métaux de monnayage dans le haut Moyen Âge en Pologne, [in:] W. Hensel (ed.), I Międzynarodowy Kongres Archeologii Słowiańskiej. Warszawa 14–18 IX 1965, 6, Wrocław–Warszawa–Kraków, pp. 301–305.
Google Scholar
Peukert W.-E. 1929. Walen und Venediger, Mitteilungen der Schlesischen Gesellschaft für Volkskunde 30, pp. 205–247.
Google Scholar
Piekosiński F. 1878. O monecie i stopie menniczéj w Polsce w XIV i XV wieku, Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności 9, pp. 1–320.
Google Scholar
Piekosiński F. 1898. Moneta polska w dobie piastowskiej, Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Historyczno-Filozoficzny II/10, pp. 387–409.
Google Scholar
Pieradzka K. 1935. Handel Krakowa z Węgrami w XVI w., Biblioteka Krakowska 87, Kraków.
Google Scholar
Piniński J. 2020. Is the penny of the Stronczyński 54 type a coin in the name of Duke Bolesław IV the Curly? On the penny coinage issued in Silesia in the second half of the 12th century, Wiadomości Numizmatyczne LXIV (208), pp. 109–121.
Google Scholar
Podyma D. 2007. Bytomskie szyby górnicze z okresu średniowiecza, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Archeologia 17, pp. 83–90.
Google Scholar
Pošvář J. 1980. Kutnohorská mincovna a Jan Turzo, Slovenská numizmatika 6, pp. 195–204.
Google Scholar
Pytel R. 1970. Wzmianka o Olkuszu oraz kopalniach złota, srebra i soli w Polsce z XI wieku, Slavia Antiqua 17, pp. 171–177.
Google Scholar
Rajman J. 1998. Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu, Kraków.
Google Scholar
Rajman J. 2003. Książę Mieszko Plątonogi jako twórca księstwa opolskiego, [in:] A. Pobóg-Lenartowicz (ed.), Sacra Silentii provincia. 800 lat dziedzicznego Księstwa Opolskiego (1202–2002), Opole, pp. 83–91.
Google Scholar
Rajman J. 2004. Kraków. Zespół osadniczy. Proces lokacji. Mieszczanie do roku 1333, Kraków.
Google Scholar
Rajman J. 2011. Utworzenie księstw raciborskiego i opolskiego. Z problematyki pierwszego podziału
Google Scholar
Śląska w drugiej połowie XII wieku, Wieki Stare i Nowe 3 (8), pp. 59–88.
Google Scholar
Regesten zur schlesischen Geschichte, Th. 1–3, Bis zum Jahre 1300, C. Grünhagen (ed.), Codex Diplomaticus Silesiae VII, Breslau 1884; 1301-1315, C Grünhagen, C. Wutke (eds.), Codex Diplomaticus Silesiae XVI, Breslau 1892.
Google Scholar
Reyman J. 1975. Mennica olkuska 1579–1601, Wrocław.
Google Scholar
Riabtsevich V.N. 1995. Numizmatika Belarusi, Minsk.
Google Scholar
Rosik S. 2013. Bolesław Krzywousty, Wrocław.
Google Scholar
Rozmus D. 2002. Czy Olkusz ma coś wspólnego z biblijnym Ha-’Elqoš?, Slavia Antiqua 43, pp. 97–132.
Google Scholar
Rozmus D. 2009. O nazwie Olkusz słów kilka, Ilcusiana 1, pp. 6–21.
Google Scholar
Rozmus D. 2013a. Elementy infrastruktury hutniczej na wczesnośredniowiecznych stanowiskach do wytopu srebra i ołowiu na pograniczu obecnego Śląska i Małopolski na przykładzie Dąbrowy Górniczej-Łośnia i Sosnowca-Zagórza, [in:] P. Boroń (ed.), Argenti fossores et alii. Znaczenie gospodarcze wschodnich części Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w późnej fazie wczesnego średniowiecza (X–XII wiek), Wrocław, pp. 115–149.
Google Scholar
Rozmus D. 2013b. Konsekwencje istnienia wczesnośredniowiecznej metalurgii srebra i ołowiu na obszarach obecnego pogranicza Śląska i Małopolski, [w:] P. Boroń (ed.), Argenti fossores et alii. Znaczenie gospodarcze wschodnich części Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w późnej fazie wczesnego średniowiecza (X–XII wiek), Wrocław, pp. 261–271.
Google Scholar
Rozmus D. 2014. Wczesnośredniowieczne zagłębie hutnictwa [sic!] srebra i ołowiu na obszarach obecnego pogranicza Górnego Śląska i Małopolski (druga połowa XI–XII/XIII wiek), Kraków.
Google Scholar
Rozmus D., Suchodolski S., Tokaj J. 2014. Wczesnośredniowieczny „skarb hutnika” z Dąbrowy Górniczej-Łośnia. Monografia. Część 1. Early Medieval “Metallurgist Hoard” from Dąbrowa Górnicza-Łosień. A Monograph. Part 1, Dąbrowa Górnicza.
Google Scholar
Samsonowicz H. 1974. Handel dalekosiężny na ziemiach polskich w świetle najstarszych taryf celnych, [in:] S. Herbst et al. (eds), Społeczeństwo. Gospodarka. Kultura. Studia ofiarowane Marianowi Małowistowi w czterdziestolecie pracy naukowej, Warszawa, pp. 289–302.
Google Scholar
Schlesiens Bergbau und Hüttenwesen, Urkunden (1136–1528), K. Wutke (ed.), Codex Diplomaticus Silesiae XX, Breslau 1900.
Google Scholar
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 1, F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski (eds), Warszawa 1880; vol. 7, B. Chlebowski, W. Walewski (eds), Warszawa 1886.
Google Scholar
Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, vol. I, part 4, J. Laberschek, Z. Leszczyńska-Skrętowa, F. Sikora, J. Wiśniewski (eds), Wrocław 1986.
Google Scholar
Sobota-Liwoch K., Sych D. 2013. Wczesnośredniowieczne hutnictwo ołowiu i srebra w kontekście stanowiska nr 5 w Sosnowcu-Zagórzu, [in:] P. Boroń (ed.), Argenti fossores et alii. Znaczenie gospodarcze wschodnich części Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w późnej fazie wczesnego średniowiecza (X–XII wiek), Wrocław, pp. 91–97.
Google Scholar
Spufford P. 1988. Money and Its Use in Medieval Europe, Cambridge.
Google Scholar
Starzyński M. 2010. Krakowska rada miejska w średniowieczu, Kraków.
Google Scholar
Stolarczyk T. 2013. Wyniki badań reliktów dawnego górnictwa miedzi na terenie Pogórza Kaczawskiego w roku 2012, [in:] P.P. Zagożdżon, M. Madziarz (eds), Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury 5, Wrocław, pp. 339–351.
Google Scholar
Stolarczyk T. 2020. Relikty górnictwa i wstępnej obróbki rud, [in:] J. Piekalski (ed.), Historyczny krajobraz kulturowy zachodnich Sudetów. Wstęp do badań, Wrocław, pp. 395–478.
Google Scholar
Stolarczyk T., Madziarz M. 2021. Mining of non-ferrous metal ores in the valley of the Bystrzyca river in relation to Grodno Castle, Architectus 4 (68), pp. 97–106.
Google Scholar
Stysz M., Szychowska-Krąpiec E. 2016. Dawne górnictwo Srebrnej Góry w badaniach dendrochronologicznych i radiowęglowych; sztolnia Amalie — próba datowania wyrobiska, [in:] P.P. Zagożdżon et al.(eds), Materiały I. Warsztatów. Dziedzictwo i historia górnictwa. Złoty Stok, 14–15 IV 2016, Wrocław, pp. 54–57.
Google Scholar
Suchodolski S. 1967. Moneta polska w X i XI wieku, Wiadomości Numizmatyczne XI/2–3, pp. 65–193.
Google Scholar
Suchodolski S. 1973. Mennictwo polskie w XI i XII wieku, Wrocław.
Google Scholar
Suchodolski S. 2013. W sprawie pochodzenia srebra w monetach polskich z XI–XII wieku, [in:] P. Boroń (ed.), Argenti fossores et alii. Znaczenie gospodarcze wschodnich części Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w późnej fazie wczesnego średniowiecza (X–XII wiek), Wrocław, pp. 257–260.
Google Scholar
Suchodolski S. 2014. Mennictwo Bolesława Kędzierzawego w świetle skarbu z miejscowości Dąbrowa-Górnicza-Łosień, [in:] D. Rozmus, S. Suchodolski, J. Tokaj, Wczesnośredniowieczny „skarb hutnika” z Dąbrowy Górniczej-Łośnia. Monografia. Część 1. Early Medieval “Metallurgist Hoard” from Dąbrowa Górnicza-Łosień. A Monograph. Part 1, Dąbrowa Górnicza, pp. 27–33.
Google Scholar
Suchodolski S. 2015. The beginnings of Polish coinage in the light of recent research, Wiadomości Numizmatyczne LIX/1–2 (Polish Numismatic News IX), pp. 67–94.
Google Scholar
Suchodolski S. 2022. A new/old coin type of Bolesław I the Brave, and a hoard that was not there, Wiadomości Numizmatyczne LXVI (210) (Polish Numismatic News X), pp. 167–180.
Google Scholar
Szczurek T. 2007. Obrót pieniężny w Nowej Marchii w okresie askańskim (ok. 1250–1319) w świetle mennictwa krajów niemieckich, Warszawa.
Google Scholar
Szydłowski J. 1998. Item Villa ante bitom…, [in:] H. Kóčka-Krenz, W. Łosiński (eds), Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, Poznań, pp. 341–348.
Google Scholar
Śnieżko G. 2021. Moneta w Polsce za panowania Bolesława III Krzywoustego, Warszawa.
Google Scholar
TOS 2016. Wykopaliska archeologiczne w Zagórzu, Sosnowiec Nasze Miasto, 17 August. <https://sosnowiec.naszemiasto.pl/wykopaliska-archeologiczne-w-zagorzu-zdjecia/ar/c13-3829848> [accessed 2.10.2020].
Google Scholar
Traska — Rocznik Traski, MPH II, A. Bielowski (ed.), Lwów 1872, pp. 826–861.
Google Scholar
Trawkowski S. 2005. Opuscula medievistica. Studia nad historią społeczną Polski wczesnopiastowskiej, Warszawa.
Google Scholar
Ungerman Š. 2022. Die Herkunft und Provenienz des Luxusschmucks in den Hacksilberschätzen des nördlichen westslawischen Raums – Bemerkungen zu Forschungsstand, Quellenbasis und Methoden, [in:] F. Biermann, A. Kieseler, E. Pernicka, J. von Richthofen (eds), Frühmittelalterliches Hacksilber im nördlichen westslawischen Raum. Archäologie und Archäometallurgie. Beiträge der internationalen Konferenz im Kulturhistorischen Museum Görlitz, 18./19. Oktober 2019. Ergebnisse des Projektes „Hacksilberschätze im Oder-Neiße-Raum“ 1, Bonn, pp. 209–262.
Google Scholar
Wachowski K. 2002. System wagowo-pieniężny i obrachunkowy na Dolnym Śląsku po reformie Henryka III Białego, Wiadomości Numizmatyczne XLVI/1, pp. 59–66.
Google Scholar
Wenta J. 2010. Dlaczego Bamberg, dlaczego Nordgau?, [in:] A. Bartoszewicz et al. (eds) Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, Warszawa, pp. 483–491.
Google Scholar
Witkowski S. 2009. Górnictwo srebra i ołowiu w świetle Bulli Gnieźnieńskiej z 1136 roku. Lokalizacja osady Zversov, [in:] D. Rozmus, S. Witkowski (eds), Gospodarka nad Przemszą i Brynicą od pradziejów do początków XX wieku w świetle badań interdyscyplinarnych, Dąbrowa Górnicza, pp. 150–162.
Google Scholar
Wydra W., Rzepka R., 1984. Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław.
Google Scholar
Wyrozumska B. 1977. Drogi w Ziemi Krakowskiej do końca XVI wieku, Kraków.
Google Scholar
Vincentius — Magistri Vincentii dicti Kadłubek Chronica Polonorum, M. Plezia (ed.), MPH nova series XI, Kraków 1994.
Google Scholar
Zaoral R. 2018. Mining, trading and minting in late medieval Bohemia, [in:] G. Depeyrot, I. Leimus (eds), From Ore to Money, Mining, Trading, Minting. Proceedings of the Tallinn (2018) conference, Wetteren, pp. 79–98.
Google Scholar
Zaremska H. 2008. Dlaczego w Krakowie? Początki gminy żydowskiej w Krakowie, [in:] Z. Piech (ed.), Miasta, ludzie, instytucje, znaki. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Bożenie Wyrozumskiej w 75. rocznicę urodzin, Kraków, pp. 123–133.
Google Scholar
Zavřel J., Čiháková J. 2019. Střibrná Praha. Výsledky analýz raně středověkých archeometalurgických nálezů z Malé Strany, Archeologické rozhledy 71/3, pp. 475–528.
Google Scholar
Zbiór dokumentów małopolskich, 1, Dokumenty z lat 1257–1420, S. Kuraś (ed.), Wrocław 1962.
Google Scholar
Zawadzki et al. 2018. M. Zawadzki, M. Widawski, L. Waliś, E. Pańczyk, Kilka uwag o analizie składu chemicznego półgroszy Władysława Jagiełły ze skarbów z Bieli oraz Łodzi, Warszawski Pamiętnik Numizmatyczny 6, pp. 47–54.
Google Scholar
Zientara B. 2008. Bolesław Wysoki. Tułacz, repatriant, malkontent, Kraków [first published in 1971].
Google Scholar
Žemlička J. 1997. Čechy v době knížecí (1034–1198), Praha.
Google Scholar
English
Język Polski