In Search of the Specificity of Transformation in the Crown Army during the Reign of the Last Jagiellonians: Introduction to Cossack Arms and Armour

Aleksander Bołdyrew

doi:10.23858/FAH33.2020.008

Published: 2020-12-17

Vol. 33 (2020)

In Search of the Specificity of Transformation in the Crown Army during the Reign of the Last Jagiellonians

Aleksander Bołdyrew

Fasciculi Archaeologiae Historicae

Section: Articles

https://doi.org/10.23858/FAH33.2020.008

Abstract

In the classical theory of military revolution it is possible to list several distinctive features which, however, do not always correspond to the specificity of the armed forces and theatres of war other than Western-European ones. The transfigurations of Central European military science were partly dissimilar, as is shown by the research of numerous military historians (R. Frost, J. Maroń, G. Agoston, A. Kazakou). One of the differences was the appearance of the Cossack cavalry in the Polish army. They stood out mainly because of the arms and armour they used. The analysis of Cossack weapons and armour (based on examples of selected campaigns) during the reigns of the last Jagiellonian monarchs reign can be useful to verify how theory fits the circumstances of different fields of research.

Keywords:

Cossack arms, armour, Cossack cavalry, military revolution, Jagiellonian period

Most read articles by the same author(s)

Download files

PDF

Citation rules

Bołdyrew, A. (2020). In Search of the Specificity of Transformation in the Crown Army during the Reign of the Last Jagiellonians: Introduction to Cossack Arms and Armour. Fasciculi Archaeologiae Historicae, 33, 125–132. https://doi.org/10.23858/FAH33.2020.008

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Sources
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział III, sign. 2.
Google Scholar

Archiwum – Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 85, sign. 19, 19-2, 32, 35, 54, 57, 61.
Google Scholar

Arheograficheskij… – Arheograficheskij sbornik dokumentov otnosjashchikhsja k istorii severozapadnoj Rusi 4. Vilnius 1867.
Google Scholar

Bielski J. 1851. Dalszy ciąg kroniki polskiej. Warszawa.
Google Scholar

Bielski M. 1856. Kronika polska. K. J. Turowski (ed.). Sanok.
Google Scholar

Bielski M. 1569. Sprawa rycerska [...]. Biblioteka Jagiellońska, BJ St. Dr. Cim. 5545. Kraków.
Google Scholar

Bielski M. 1853. Sprawa rycerska. In: K. W. Wojcicki (ed.), Archiwum domowe do dziejów literatury krajowej z rękopismów i dzieł najrzadszych. Warszawa, 193-348.
Google Scholar

Crescentyn P. 1549. […] księgi o gospodarstwie y opatrzeniu rozmnożenia rozlicznych pożytkow każdemu stanowi potrzebne. Kraków.
Google Scholar

Działyński Ł. 1887. Dyaryusz oblężenia i zdobycia Wieliża, Wielkich Łuk i Zawołocia od dnia 1 Sierpnia do 25 Listopada 1580 r. pisany przez […] starostę Kowalskiego i Brodnickiego. In: I. Polkowski (ed.), Sprawy wojenne króla Stefana Batorego. Dyaryjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576-1586. Kraków, 203-273.
Google Scholar

Mączyński J. 1564. Lexicon Latino Polonicum ex optimis Latinae linguae Scriptoribus concinnatum, Ioanne Maczinsky Equite Polono interprete. Regiomonti Borussiae.
Google Scholar

Pawiński A. (ed.) 1877. Początki panowania w Polsce Stefana Batorego 1575-1577. Listy, uniwersały, instrukcje. Warszawa.
Google Scholar

Urban W., Wyczański A., Marciniak R. (eds.) 1999. Acta Tomiciana. Epistolarum, legationum, responsorum, actionum et rerum gestarum Serenissimi Principis Sigismundi Primi regis Poloniae Magni Ducis Lithuaniae per Stanislausm Górski canonicum Cracoviensem et Plocensem collectarum 18. Kórnik.
Google Scholar

Wojtkowski J., Krążyńska Z. (eds.) 1992. Glosy i drobne teksty polskie do 1550 roku z inkunabułów Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu. Poznań.
Google Scholar

Bibliography
Google Scholar

Agoston G. 2014. Firearms and Military Adoption: The Ottomans and the European Military Revolution, 1450-1800. “Journal of World History” 25(1), 85-124.
Google Scholar

Bocheński Z. 1988. Opis Rolki Sztokholmskiej. “Studia do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubioru Wojskowego” 9-10, 39-74.
Google Scholar

Bołdyrew A. 2014. Kultura militarna pogranicza na przełomie średniowiecza i nowożytności (na przykładzie Królestwa Polskiego). In: A. Olejko, J. Ślipiec, P. Korzeniowski, K. Mroczkowski (eds.), Kresy, granice i pogranicza w historii wojskowej. Oświęcim, 550-557.
Google Scholar

Bołdyrew A. 2017. The Bow in the Borderland in the 16th Century. “Fasciculi Archaeologiae Historicae” 30, 11-17.
Google Scholar

Bołdyrew A. 2018. Rota drabska pana Aleksandra Kosińskiego (1569). In: T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak (eds.), Tractu Temporis. Ludzie – Regiony – Fakty. Łódź, Wieluń, 288-289.
Google Scholar

Bołdyrew A. 2019. Przemiany uzbrojenia wojska polskiego na przełomie średniowiecza i nowożytności (1454-1572) jako przejaw (r)ewolucji militarnej. “Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 70, 113-138.
Google Scholar

Braudel F. 1992. Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVIII wiek 1: Struktury codzienności. Możliwe i niemożliwe, translated by M. Ochab, P. Graff. Warszawa.
Google Scholar

Brückner A. 1927. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków.
Google Scholar

Cichowski J., Szulczyński A. 1981. Husaria. Warszawa.
Google Scholar

Chubinskij A. N. 2016. K voprosu o russkikh nazvanijakh drevnogo srednevekogo oruzha. Rogatiny, kop’ja, sulicy i sovni. In: Vojna i oruzhe 5. Novye issledovanja i materjaly. Trudy VII mezhunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii. Sankt-Petersburg, 310-340.
Google Scholar

Dvurechenskiy O. V. 2013. Kholodnoye oruzhiye moskovskogo gosudarstva XV–XVII vekov. Gosudarstvennyy muzey-zapovednik «Kulikovo Pole». Tula.
Google Scholar

Gembarzewski B. 1912. Uzbrojenie i rodzaje broni. In: T. Korzon, Dzieje wojen i wojskowości w Polsce 3: Dokończenie epoki przedrozbiorowej. Kraków, 262-313.
Google Scholar

Gloger Z. 1901. Encyklopedia staropolska ilustrowana 2. Warszawa.
Google Scholar

Gloger Z. 1903. Encyklopedia staropolska ilustrowana 4. Warszawa.
Google Scholar

Gładysz A. 2008. Wyprawa pozwolska Zygmunta Augusta w 1557 roku. “Roczniki Humanistyczne” 56(2), 81-107.
Google Scholar

Głubisz B. 2016. Jazda kozacka w armii koronnej 1549-1696. Poznań.
Google Scholar

Goliński M., Żerelik R. 1993. Uzbrojenie mieszczan Kłodzka w świetle spisu z drugiej połowy XVI wieku. In: K. Bobowski (ed.), Studia historyczne. Ustrój, kościół, militaria. Wrocław, 111-135.
Google Scholar

Gorodtsov V. A. 1909. Opisaniye kholodnogo oruzhiya Istoricheskogo muzeya. Trudy Istoricheskogo muzeya. Moskva.
Google Scholar

Górski K. 1894. Historya jazdy polskiej. Kraków.
Google Scholar

Grabarczyk T. 2011. “Po racku, po husarsku, z przyprawą tatarską” – początki przemian wojskowości polskiej u schyłku XV w. In: T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak, T. Nowak (eds.), In tempore belli et pacis. Ludzie – miejsca – przedmioty. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Janowi Szymczakowi w 65-lecie urodzin i 40-lecie pracy naukowo-dydaktycznej. Warszawa, 117-128.
Google Scholar

Grabarczyk T. 2015. Jazda zaciężna Królestwa Polskiego w XV wieku. Łódź.
Google Scholar

Gradowski M., Żygulski Z. Jr. 2000. Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa.
Google Scholar

Grala H. 1998. Czerkiesi i Nogajcy w służbie Rzeczypospolitej. Kilka uwag o najemnych i posiłkowych formacjach tatarskich w drugiej połowie w. XVI. “Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Zeszyty Historyczne” 5, 15-35.
Google Scholar

Kirpichnikov A. N. 1976. Voyennoye delo na Rusi v XIII-XV vv. Leningrad.
Google Scholar

Kotarski H. 1972. Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1576-1582 r. Sprawy organizacyjne. “Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 18(2), 44-104.
Google Scholar

Křížek L., Čech Z. J. 1999. Encyklopedie zbraní a zbroje. Praha.
Google Scholar

Łopatecki K. 2017. Military Works of Albert of Hohenzollern. Comments on the Three Manuscripts Attributed to Albert of Hohenzollern in the Years 2009–2014. “Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 61, 245-273.
Google Scholar

Maroń J. 2011. Wokół teorii rewolucji militarnej. Wybrane problemy. Wrocław.
Google Scholar

Muchliński A. 1858. Źródłosłownik wyrazów które przeszły, wprost czy pośrednio, do naszej mowy z języków wschodnich, tudzież mających zobopólną analogję co do brzeminia lub znaczenia. Petersburg.
Google Scholar

Nowakowski A. 1991. Uzbrojenie średniowieczne w Polsce (na tle środkowoeuropejskim). Toruń.
Google Scholar

Parker G. 1976. The „Military Revolution”, 1560-1660 – a Myth? “The Journal of Modern History” 48(2), 195-214.
Google Scholar

Plewczyński M. 1985. Żołnierz jazdy obrony potocznej z panowania Zygmunta Augusta. Studia nad zawodem wojskowym w XVI w. Warszawa.
Google Scholar

Słownik… – Słownik polszczyzny XVI wieku 35, Warszawa 2011.
Google Scholar

Szlesiński I. 1985. Słownictwo wojskowe w wybranych tekstach literackich i historycznych XVII wieku. Wrocław.
Google Scholar

Viskovatov A. V. 1841. Istoricheskoye opisane odezhdy i vooruzhenija rossijskikh’ voisk’ s ‘ risunkami 1. Sanktpetersburg’.
Google Scholar

Volkov V. A. 2004. Voyny i voyska moskovskogo gosudarstva (konets XV-pervaya polovina XVII vv.). Moskov.
Google Scholar