Two Ancient Lamps in the Władysław Łęga Museum in Grudziądz
Keywords:
Muzeum im. Władysława Łęgi (Grudziądz, Polska), kolekcje lamp antycznych -- Polska, lampy rzymskie, lampy rzymskie -- ornamentyka, lampy rzymskie -- pochodzenieAbstract
The Władysław Łęga Museum in Grudziądz, one of the oldest museums in Poland, has in its collection two ancient oil lamps that have not been published until now. Both lamps are of high quality and of unique form and decoration, even if demanding immediate conservation. An analysis of form and decoration allowed to establish with a high degree of probability the date and place of their manufacture, but some doubts remain about when and where they were acquired. Since the collection itself, as well as its inventories, suffered during the Second World War, the authors had to apply methods of “museum archaeology” to establish provenience of the lamps. Both donors have been identified, and time when the lamps found their way to the museum determined. The data provided by the formal analysis allowed to formulate a hypothesis concerning the provenience of the lamps, based on similar, and better recognized, specimens from other collections. The publication of the Grudziądz lamps not only contributes to the history of antiquarianism in Poland, but also provides importantdata about Roman lamp-making industry
Downloads
Download data is not yet available.
References
Anger, S. 1890. Das Gräberfeld von Rondsen, Graudenz
Bagiński, H. 1921. Wojsko Polskie na Wschodzie: 1914–1920, Warszawa
Bailey, D. M. 1975. A Catalogue of the Lamps in the British Museum. Vol. 1, Greek, Hellenistic, and Early Roman Pottery Lamps, London
Bailey, D. M. 1980. A Catalogue of the Lamps in the British Museum. Vol. 2, Roman Lamps Made in Italy, London
Bailey, D. M. 1988. A Catalogue of the Lamps in the British Museum. Vol. 3, Roman Provincial Lamps, London
Balestrazzi, E. 1988. Lucerne del Museo di Aquileia. Vol. II.1, Lucerne Romane di età Republicana ed Imperiale, Aquileia
Balil, A. 1968. Lucernae singulares, Bruxelles
Barringer, J. M. 2005. “The Temple of Zeus at Olympia: Heroes, and Athletes,” Hesperia 74/2, 211–241
Bernhard, M. L. 1955. Lampki starożytne, Warszawa
Bertram, M. 2011. “Działalność badawcza i kolekcjonerska berlińskiego Museum für Vor- und Frühgeschichte w południowej Rosji,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 75–95
Bieńkowski, W. 1973. “Łęga Władysław,” in: Polski Słownik Biograficzny, vol. 18, 351–353
Blombergowa, M. M. 1993. Badania archeologiczne Polaków na terytorium Imperium Rosyjskiego w XIX i na początku XX wieku, Łódź
Blombergowa, M. M. 1997. “Zbiory, kolekcje, muzea tworzone przez Polaków w imperium rosyjskim (poza Królestwem) w XIX i na początku XX wieku,” Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 42/2, 87–104
Broneer, O. 1930. Terracotta Lamps, Cambridge, Mass.
Bucholz, H. G. 1961. “Kaiserporträts auf Tonlampen,“ JdI 76, 173–187
Bussière, J. 2000. Lampes antiques d’Algérie, Montagnac
Casas i Genover, J. and V. Soler i Fusté. 2006. Llànties Romanesde Empúries. Materials augustals i alto-imperials, Gerona
CAW – Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, sygn. Ap 1769/89/1738/HERNIK Marian
Chamiec, K. 1903. “Józef Choynowski i jego zbiory,” Tygodnik Ilustrowany no. 10 (2263), 195–196
Deneauve, J. 1969. Lampes de Carthage, Paris
Dressel, H. 1899. Corpus Inscriptionum Latinarum. Vol. XV, fasc. I, Berolini
Dyson, S. L. 2006. In Pursuit of Ancient Past: A History of Classical Archaeology in the Nineteenth and Twentieth Centuries, New Haven–London
Froelich, X. 1884 –1885. Geschichte des Graudenzer Kreises, Vols. 1–2, Danzig
Getka, S. 2009. “Xavier Froelich (1822–1898) – życie i działalność naukowa,” Rocznik Grudziądzki 18, 271–279
Głuszek, I. et al. (ed.). 2013. Ceramika i szkło antyczne w zbiorach Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu, Toruń
Grimal, P. 1987. Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław
Gualandi Genito, M. C. 1977. Lucerne fittili delle collezioni del Museo Civico Archeologico di Bologna, Bologna
Haken, R. 1958. Roman Lamps in the Prague National Museum and in Other Czechoslovak Collections, Prague
Hellmann, M. C. 1985. Lampes antiques de la Bibliothèque nationale, Paris
Kerenyi, K. 1959. Heroes of the Greeks, London
Kokowski, A. and C. Leiber. 2011. “Na srebrnym koniu – czyli polskie i niemieckie zainteresowania archeologią południowej Rosji i Kaukazu do wybuchu Rewolucji Październikowej,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 17–28
Kostrzewski, B. 1950a. “Wykaz nabytków Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1945–1949,” Fontes Praehistorici 1, 164–213
Kostrzewski, B. 1950b. “Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1945–1949,” Fontes Praehistorici 1, 213–234
Kubiak, Z. 1997. Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa
Kurzyńska, M. 2004. “Zbiory działu archeologii,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 79–105
Kurzyńska, M. 2011. “Constanty Florkowski, jeden z założycieli Muzeum Starożytności w Grudziądzu (1819–1894),” Rocznik Grudziądzki 19, 373–379
Lech, J. 2002. “Początek archeologii w kręgu Polskiego Towarzystwa Naukowego w Toruniu 1875 –1881,” in: B. Wawrzykowska (ed.), Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej z okazji 140-lecia zbiorów archeologicznych w Toruniu, Toruń 16–17 maja 2002, Toruń, 17– 30
Loeschcke, S. 1919. Lampen aus Vindonissa. Ein Beitrag zur Geschichte von Vindonissa und des antiken Beleuchtungswesens, Zurich
Łęga, W. 1929 –1931. “Dwa groby ciałopalne z okresu rzymskiego odkryte w Parsku w powiecie grudziądzkim,” Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu 8, no. 7, 217–220
Łęga, W. 1932–1934. “Stary Wiec w powiecie kościerskim,” Zapiski Historyczne Towarzystwa Naukowego w Toruniu 9, no. 6, 66–73
Łęga, W. and J. Błachnio. 1923 –1947. Muzeum Miejskie w Grudziądzu. Katalog III: od 1923 roku (manuscript)
Majewski, K. 1960. Importy rzymskie w Polsce, Wrocław
Menghin, W. 2011. “Koleją, parowcem i zaprzęgiem konnym – podróże do południowej Rosji i na Kaukaz około roku 1900,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 29–73
Menzel, H. 1954. Antike Lampen im Römisch-Germanischen Zentralmuseum zu Mainz, Mainz
Michalska-Kaczor, B. 2004. “Zbiory Gabinetu Numizmatycznego,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 107–121
Mielczarek, M. 2011. “Z dziejów zainteresowań Polaków archeologią i numizmatyką antyczną północnych wybrzeży Morza Czarnego,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 97–147
Modrzewska, I. 1988. “Nie publikowane lampy antyczne w zbiorach polskich,” Archeologia 39, 105–133
Modrzewska-Pianetti, I. 1990. “Lampy rzymskie znalezione na obszarze Polski,” Archeologia 41, 77– 94
Musiałowski, A. 2004. Walery C. Amrogowicz (1863–1931), pasja życia. Kolekcja numizmatyczna, Toruń
Osmólska-Piskorska, B. 1964. “Kontakty Towarzystwa Naukowego w Toruniu z krakowskim środowiskiem intelektualnym w XIX i początkach XX w.,” Zapiski Historyczne Towarzystwa Naukowego w Toruniu 29, no. 2, 111–139
Ostrowski, J. A. 1976. “Lampki,” in: M. L. Bernhard (ed.), Zabytki archeologiczne Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Katalog, Warszawa–Kraków, 223–242
Ostrowski, J. A. 1984. “Charakterystyka zbioru lampek starożytnych w Muzeum Narodowym w Krakowie,” Studia Archeologiczne 2, 13–16
Ostrowski, J. A. 2007. “Kolekcja antycznych lampek oliwnych,” in: J. Śliwa (ed.), Egipt, Grecja, Italia… Zabytki starożytne z dawnej kolekcji Gabinetu Archeologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 298–299
Perlzwieg, J. 1961. The Athenian Agora. Vol. 7, Lamps of the Roman Period, Princeton
Piroli, T. and S. P. Chaudé. 1806. Antiquités d’Herculanum.Vol. 6, Paris
Ponsich, M. 1961. Les lampes romaines en terre cuite de la Maurétanie Tingitane, Rabat
Protokollbuch. 1899. Protokollbuch (I) der Graudenzer Altertums-Gesellschaft vom 1883 – 7. April 1899 (manuscript)
Reinach, S. 1891. “Introduction,” in: N. Kondakof, J. Tolstoi, and S. Reinach, Antiquités de la Russie Méridionale, Paris, v–viii. Rickman Fitch, C. and N. Wynick Goldman. 1994. Cosa: The Lamps, Ann Arbor
Sudziński, R. 1973. “Kształtowanie się granic i podziału administracyjnego województwa pomorskiego (bydgoskiego) w latach 1945–1950,” Zapiski Historyczne Towarzystwa Naukowego w Toruniu 38, no. 2, 51–80
Tabasz, Z. 1966. “Katalog starożytnych lampek w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie, cz. 1,” Materiały Archeologiczne 7, 259–267
Wajler, A. 2004. “Muzeum Miejskie w latach 1940–1945,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 23–24
Wajler, A. and B. Sikorska-Nowacka. 2004a. “Muzeum pod auspicjami Towarzystwa Starożytności w latach 1884–1921,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 7–17
Wajler, A. and B. Sikorska-Nowacka. 2004b. “Muzeum w budynku przy ul. Legionów 28 w latach 1945–1956,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 25–28
Waldhauer, O. 1914. Kaiserliche Ermitage: Die antiken Tonlampen, St. Petersburg
Walters, H. B. 1914. Catalogue of the Greek and Roman Lamps in the British Museum, London
Wielowiejski, J. 1970. Kontakty Noricum i Pannonii z ludami północnymi, Wrocław
Zielonka, B. 1951. “Groby kultury przeworskiej w Lachmirowicach,” Z Otchłani Wieków 20, 184–187
Bagiński, H. 1921. Wojsko Polskie na Wschodzie: 1914–1920, Warszawa
Bailey, D. M. 1975. A Catalogue of the Lamps in the British Museum. Vol. 1, Greek, Hellenistic, and Early Roman Pottery Lamps, London
Bailey, D. M. 1980. A Catalogue of the Lamps in the British Museum. Vol. 2, Roman Lamps Made in Italy, London
Bailey, D. M. 1988. A Catalogue of the Lamps in the British Museum. Vol. 3, Roman Provincial Lamps, London
Balestrazzi, E. 1988. Lucerne del Museo di Aquileia. Vol. II.1, Lucerne Romane di età Republicana ed Imperiale, Aquileia
Balil, A. 1968. Lucernae singulares, Bruxelles
Barringer, J. M. 2005. “The Temple of Zeus at Olympia: Heroes, and Athletes,” Hesperia 74/2, 211–241
Bernhard, M. L. 1955. Lampki starożytne, Warszawa
Bertram, M. 2011. “Działalność badawcza i kolekcjonerska berlińskiego Museum für Vor- und Frühgeschichte w południowej Rosji,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 75–95
Bieńkowski, W. 1973. “Łęga Władysław,” in: Polski Słownik Biograficzny, vol. 18, 351–353
Blombergowa, M. M. 1993. Badania archeologiczne Polaków na terytorium Imperium Rosyjskiego w XIX i na początku XX wieku, Łódź
Blombergowa, M. M. 1997. “Zbiory, kolekcje, muzea tworzone przez Polaków w imperium rosyjskim (poza Królestwem) w XIX i na początku XX wieku,” Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 42/2, 87–104
Broneer, O. 1930. Terracotta Lamps, Cambridge, Mass.
Bucholz, H. G. 1961. “Kaiserporträts auf Tonlampen,“ JdI 76, 173–187
Bussière, J. 2000. Lampes antiques d’Algérie, Montagnac
Casas i Genover, J. and V. Soler i Fusté. 2006. Llànties Romanesde Empúries. Materials augustals i alto-imperials, Gerona
CAW – Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, sygn. Ap 1769/89/1738/HERNIK Marian
Chamiec, K. 1903. “Józef Choynowski i jego zbiory,” Tygodnik Ilustrowany no. 10 (2263), 195–196
Deneauve, J. 1969. Lampes de Carthage, Paris
Dressel, H. 1899. Corpus Inscriptionum Latinarum. Vol. XV, fasc. I, Berolini
Dyson, S. L. 2006. In Pursuit of Ancient Past: A History of Classical Archaeology in the Nineteenth and Twentieth Centuries, New Haven–London
Froelich, X. 1884 –1885. Geschichte des Graudenzer Kreises, Vols. 1–2, Danzig
Getka, S. 2009. “Xavier Froelich (1822–1898) – życie i działalność naukowa,” Rocznik Grudziądzki 18, 271–279
Głuszek, I. et al. (ed.). 2013. Ceramika i szkło antyczne w zbiorach Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu, Toruń
Grimal, P. 1987. Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław
Gualandi Genito, M. C. 1977. Lucerne fittili delle collezioni del Museo Civico Archeologico di Bologna, Bologna
Haken, R. 1958. Roman Lamps in the Prague National Museum and in Other Czechoslovak Collections, Prague
Hellmann, M. C. 1985. Lampes antiques de la Bibliothèque nationale, Paris
Kerenyi, K. 1959. Heroes of the Greeks, London
Kokowski, A. and C. Leiber. 2011. “Na srebrnym koniu – czyli polskie i niemieckie zainteresowania archeologią południowej Rosji i Kaukazu do wybuchu Rewolucji Październikowej,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 17–28
Kostrzewski, B. 1950a. “Wykaz nabytków Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1945–1949,” Fontes Praehistorici 1, 164–213
Kostrzewski, B. 1950b. “Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1945–1949,” Fontes Praehistorici 1, 213–234
Kubiak, Z. 1997. Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa
Kurzyńska, M. 2004. “Zbiory działu archeologii,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 79–105
Kurzyńska, M. 2011. “Constanty Florkowski, jeden z założycieli Muzeum Starożytności w Grudziądzu (1819–1894),” Rocznik Grudziądzki 19, 373–379
Lech, J. 2002. “Początek archeologii w kręgu Polskiego Towarzystwa Naukowego w Toruniu 1875 –1881,” in: B. Wawrzykowska (ed.), Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej z okazji 140-lecia zbiorów archeologicznych w Toruniu, Toruń 16–17 maja 2002, Toruń, 17– 30
Loeschcke, S. 1919. Lampen aus Vindonissa. Ein Beitrag zur Geschichte von Vindonissa und des antiken Beleuchtungswesens, Zurich
Łęga, W. 1929 –1931. “Dwa groby ciałopalne z okresu rzymskiego odkryte w Parsku w powiecie grudziądzkim,” Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu 8, no. 7, 217–220
Łęga, W. 1932–1934. “Stary Wiec w powiecie kościerskim,” Zapiski Historyczne Towarzystwa Naukowego w Toruniu 9, no. 6, 66–73
Łęga, W. and J. Błachnio. 1923 –1947. Muzeum Miejskie w Grudziądzu. Katalog III: od 1923 roku (manuscript)
Majewski, K. 1960. Importy rzymskie w Polsce, Wrocław
Menghin, W. 2011. “Koleją, parowcem i zaprzęgiem konnym – podróże do południowej Rosji i na Kaukaz około roku 1900,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 29–73
Menzel, H. 1954. Antike Lampen im Römisch-Germanischen Zentralmuseum zu Mainz, Mainz
Michalska-Kaczor, B. 2004. “Zbiory Gabinetu Numizmatycznego,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 107–121
Mielczarek, M. 2011. “Z dziejów zainteresowań Polaków archeologią i numizmatyką antyczną północnych wybrzeży Morza Czarnego,” in: A. Kokowski and M. Wemhoff (eds.), Na srebrnym koniu. Archeologiczne skarby znad Morza Czarnego i Kaukazu, Lublin, 97–147
Modrzewska, I. 1988. “Nie publikowane lampy antyczne w zbiorach polskich,” Archeologia 39, 105–133
Modrzewska-Pianetti, I. 1990. “Lampy rzymskie znalezione na obszarze Polski,” Archeologia 41, 77– 94
Musiałowski, A. 2004. Walery C. Amrogowicz (1863–1931), pasja życia. Kolekcja numizmatyczna, Toruń
Osmólska-Piskorska, B. 1964. “Kontakty Towarzystwa Naukowego w Toruniu z krakowskim środowiskiem intelektualnym w XIX i początkach XX w.,” Zapiski Historyczne Towarzystwa Naukowego w Toruniu 29, no. 2, 111–139
Ostrowski, J. A. 1976. “Lampki,” in: M. L. Bernhard (ed.), Zabytki archeologiczne Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Katalog, Warszawa–Kraków, 223–242
Ostrowski, J. A. 1984. “Charakterystyka zbioru lampek starożytnych w Muzeum Narodowym w Krakowie,” Studia Archeologiczne 2, 13–16
Ostrowski, J. A. 2007. “Kolekcja antycznych lampek oliwnych,” in: J. Śliwa (ed.), Egipt, Grecja, Italia… Zabytki starożytne z dawnej kolekcji Gabinetu Archeologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 298–299
Perlzwieg, J. 1961. The Athenian Agora. Vol. 7, Lamps of the Roman Period, Princeton
Piroli, T. and S. P. Chaudé. 1806. Antiquités d’Herculanum.Vol. 6, Paris
Ponsich, M. 1961. Les lampes romaines en terre cuite de la Maurétanie Tingitane, Rabat
Protokollbuch. 1899. Protokollbuch (I) der Graudenzer Altertums-Gesellschaft vom 1883 – 7. April 1899 (manuscript)
Reinach, S. 1891. “Introduction,” in: N. Kondakof, J. Tolstoi, and S. Reinach, Antiquités de la Russie Méridionale, Paris, v–viii. Rickman Fitch, C. and N. Wynick Goldman. 1994. Cosa: The Lamps, Ann Arbor
Sudziński, R. 1973. “Kształtowanie się granic i podziału administracyjnego województwa pomorskiego (bydgoskiego) w latach 1945–1950,” Zapiski Historyczne Towarzystwa Naukowego w Toruniu 38, no. 2, 51–80
Tabasz, Z. 1966. “Katalog starożytnych lampek w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie, cz. 1,” Materiały Archeologiczne 7, 259–267
Wajler, A. 2004. “Muzeum Miejskie w latach 1940–1945,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 23–24
Wajler, A. and B. Sikorska-Nowacka. 2004a. “Muzeum pod auspicjami Towarzystwa Starożytności w latach 1884–1921,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 7–17
Wajler, A. and B. Sikorska-Nowacka. 2004b. “Muzeum w budynku przy ul. Legionów 28 w latach 1945–1956,” in: A. Wajler (ed.), 120 lat Muzeum w Grudziądzu, Grudziądz, 25–28
Waldhauer, O. 1914. Kaiserliche Ermitage: Die antiken Tonlampen, St. Petersburg
Walters, H. B. 1914. Catalogue of the Greek and Roman Lamps in the British Museum, London
Wielowiejski, J. 1970. Kontakty Noricum i Pannonii z ludami północnymi, Wrocław
Zielonka, B. 1951. “Groby kultury przeworskiej w Lachmirowicach,” Z Otchłani Wieków 20, 184–187
Downloads
Published
2015-01-01
How to Cite
Brillowski, W., & Sakowicz, D. (2015). Two Ancient Lamps in the Władysław Łęga Museum in Grudziądz. Archeologia, 66, 35–46. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/arch/article/view/559
Issue
Section
Articles
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
