Application of FTIR method to identify symbolic graves on the example of the Pomeranian culture face urn from Tuszkowo = Zastosowanie metody FTIR w identyfikacji grobów symbolicznych na przykładzie popielnicy twarzowej kultury pomorskiej z Tuszkowa
Słowa kluczowe:
FTIR, archaeological methods, cenotaphs, Pomeranian culture, Early Irone AgeAbstrakt
Infrared spectroscopy (FTIR) is a basic tool used in biological sciences to characterise and identify various types of compounds or their mixtures. Lately it is in use also in archaeometry. The FTIR method can be useful for verifying symbolic graves (cenotaphs) or so-called vessels without bones. The a priori interpretation of such remains often raises doubts. The case analysed in the article is a fully preserved face urn discovered in a cist grave on the cemetery at Tuszkowo, Kujawsko-Pomorskie province. The presence of a thin (1 cm) layer of sand on the vessel’s bottom might raise doubts concerning actual lack of human remains. To dissolve any doubts, the sediment’s sample was analysed using the FTIR technique
Pobrania
Download data is not yet available.
Bibliografia
Dreissig I., Machilla S., Salzera R. and Krafft Ch. 2009. Quantification of brain lipids by FTIR spectroscopy and partial least squares regression. Spectrochimica Acta. Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy 71(5), 2069-2075
Dupras T. L., and Schwarcz H. P. 2001. Strangers in a strange land: stable isotope evidence for human migration in the Dakhleh Oasis, Egypt, Journal of Archaeological Science 28, 1199-1208
Fudziński M. 1998. Zniszczone cmentarzysko ludności kultury pomorskiej w Koleczkowie-Bieszkówku, gm. Szemud, stanowisko nr 27. Pomorania Antiqua 17, 243-258
Fudziński M. and Rożnowski F. 1997. Cmentarzysko ludności kultury pomorskiej w Zaworach, gm. Chmielno. Studium archeologiczno-antropologiczne. Gdańsk
Gedl M. 1999. Cmentarzysko z epoki brązu w Zbrojewsku (badania 1973-1981). Kraków
Hoffmann M. J. 1995. Groby kloszowe z wczesnej epoki żelaza na wschód od dolnej Wisły. Tło osadniczo-kulturowe. In T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski and E. Radziszewska (eds.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno?, Materiały z konferencji w dniach 24-26 listopada 1993. Warszawa, 69-89
Jamka R. 1933. Cmentarzysko wczesnolateńskie w Błoniu w powiecie sandomierskim. Przegląd Archeologiczny 4, 224-237
Janaki K. and Velraj G. 2011. Spectroscopic studies of some fired clay artifacts recently excavated at Tittagudi in Tamilnadu. Recent Research in Science and Technology 3(3), 89-91
Jeziorska G. 1979. Cmentarzysko kultury wschodniopomorskiej w Igrzycznej, gm. Linia. Pomorania Antiqua 8, 229-262
Krzysiak A. 2005. Ze studiów nad chronologią fazy wielkowiejskiej na przykładzie cmentarzyska w Dąbrównie, gm. Potęgowo, stan. 8. In M. Fudziński and H. Paner (eds.), Aktualne problemy kultury pomorskiej. Gdańsk, 71-92
Kong J., Yu S. 2007. Fourier transform infrared spectroscopic analysis of protein secondary structures. Acta Biochimica et Biophysica Sinica 39(8), 549-559
Kuczkowski W. 2001. Cmentarzysko ludności kultury wschodniopomorskiej w Koziej Górze, gm. Mrocza, woj. kujawsko-pomorskie, stan. 1. Pomorania Antiqua 18, 187-230
Langer S. and Pietrzak S. 2008. Archeologiczne materiały kompozytowe. In J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz and M. Szmyt (eds.), Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, Poznań, 277-288
Lee-Thorp J. and Sponheimer M. 2003. Three case studies used to reassess the reliability of fossil bone and enamel isotope signals for paleodietary studies. Journal of Anthropological Archaeology 22, 208-216
Łoś J. 2005. Groby ludności kultury pomorskiej w Zakrzewskiej Osadzie i Tuszkowie, pow. sępoleński. In M. Fudziński and H. Paner (eds.), XIV Sesja Pomorzoznawcza, Vol. 1 - Od epoki kamienia do okresu rzymskiego. Gdańsk, 317-326
Łuka L. J. 1968. Obrządek pogrzebowy u plemion kultury wschodniopomorskiej na Pomorzu Gdańskim - część I. Pomorania Antiqua 2, 33-73
Malinowski T. 1969. Obrządek pogrzebowy ludności kultury pomorskiej, Wrocław
Mogielnicka-Urban M. 1992. Próba interpretacji naczyń nie zawierających kości z cmentarzyska kultury łużyckiej w Maciejowicach, woj. Siedlce. Przegląd Archeologiczny 39, 101-120
Munro L. E., Longstaffe F. J. and White C. D. 2008. Effects of heating on the carbon and oxygenisotope compositions of structural carbonate in bioapatite from modern deer bone. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 266, 142-150
Nalepka D. and Cywa K. 2010. Raport z badań próbki mikro-pilotażowej Tuszkowo (manuscript)
O’Connor T. and Evans J. G. 2005. Environmental Archaeology. Principles and Methods. Phoenix Mill
Ossowski G. 1879. Prusy Królewskie (= Zabytki przedhistoryczne ziem polskich. Seryja 1). Kraków
Skrzypek I. 1995. Znaleziska grobów podkloszowych na cmentarzyskach ludności kultury pomorskiej na Pomorzu Środkowym. In T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski and E. Radziszewska (eds.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno?, Materiały z konferencji w dniach 24-26 listopada 1993. Warszawa, 55-67
Stepańczak B. and Szostek K. 2010. „…i w proch się obrócisz” - osiągnięcia w badaniach procesów diagenetycznych w aspekcie analiz stabilnych izotopów tlenu. In W. Dzieduszycki and J. Wrzesiński (eds.), Tak więc po owocach poznacie ich (= Funeralia Lednickie, Spotkanie 12). Poznań, 95-107
Stuart-Wiliams H. L. Q, Schwarcz H. P., White Ch. D. and Spence M. W. 1996. The isotopic composition and diagenesis of human bone from Teotihuacan and Oaxaca, Mexico. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 126, 1-14
Surovell T. A. and Stiner M. C. 2001. Standardizing infra-red measures of bone mineral crystallinity: an experimental approach. Journal of Archaeological Science 28, 633-642
Szostek K. 2009. Chemical signals and reconstruction of life strategies from ancient human bones and teeth - problems and perspectives. Anthropological Review 72, 3-16
White Ch. D., Longstaffe F. J. and Law K. R. 2004. Demography and ethnic continuity in the Tlailotlacan enclave of Teotihuacan: the evidence from stable oxygen isotopes, Journal of Anthropological Archaeology 23, 385-403
White Ch. D., Spence M. W., Stuart-Wiliams Q. and Schwarcz H. P. 1998. Oxygen isotopes and the identification of geographical origins: the Valley of Oaxaca versus the Valley of Mexico. Journal of Archaeological Science 25, 643-655
Wright L. E. and Schwarcz H. P. 1999. Correspondence between stable carbon, oxygen and nitrogen isotopes in human tooth enamel and dentine: infant diets at Kaminaljuyú. Journal of Archaeological Science 26, 1159-1170
Zimmermann W. H. 2001. Phosphatkartierung mit großem und kleinem Probenraster in der Siedlungsarchäologie. Ein Erfahrungsbericht. In M. Meyer (ed.), “... trans Albium fluvium”. Forschungen zur vorrömischen, kaiserzeitlichen und mittelalterlichen Archäologie. Festschrift für Achim Leube zum 65. Geburtstag (= Internationale Archäologie, Studia honoraria 10). Rahden/ Westf., 69-79
Zyzman A. 2009. Obiekty bez kości na cmentarzyskach grupy tarnobrzeskiej kultury łużyckiej. In S. Czopek and K. Trybyła-Zawiślak (eds.), Tarnobrzeska kultura łużycka - źródła i interpretacje (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 11). Rzeszów, 303-310
Dupras T. L., and Schwarcz H. P. 2001. Strangers in a strange land: stable isotope evidence for human migration in the Dakhleh Oasis, Egypt, Journal of Archaeological Science 28, 1199-1208
Fudziński M. 1998. Zniszczone cmentarzysko ludności kultury pomorskiej w Koleczkowie-Bieszkówku, gm. Szemud, stanowisko nr 27. Pomorania Antiqua 17, 243-258
Fudziński M. and Rożnowski F. 1997. Cmentarzysko ludności kultury pomorskiej w Zaworach, gm. Chmielno. Studium archeologiczno-antropologiczne. Gdańsk
Gedl M. 1999. Cmentarzysko z epoki brązu w Zbrojewsku (badania 1973-1981). Kraków
Hoffmann M. J. 1995. Groby kloszowe z wczesnej epoki żelaza na wschód od dolnej Wisły. Tło osadniczo-kulturowe. In T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski and E. Radziszewska (eds.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno?, Materiały z konferencji w dniach 24-26 listopada 1993. Warszawa, 69-89
Jamka R. 1933. Cmentarzysko wczesnolateńskie w Błoniu w powiecie sandomierskim. Przegląd Archeologiczny 4, 224-237
Janaki K. and Velraj G. 2011. Spectroscopic studies of some fired clay artifacts recently excavated at Tittagudi in Tamilnadu. Recent Research in Science and Technology 3(3), 89-91
Jeziorska G. 1979. Cmentarzysko kultury wschodniopomorskiej w Igrzycznej, gm. Linia. Pomorania Antiqua 8, 229-262
Krzysiak A. 2005. Ze studiów nad chronologią fazy wielkowiejskiej na przykładzie cmentarzyska w Dąbrównie, gm. Potęgowo, stan. 8. In M. Fudziński and H. Paner (eds.), Aktualne problemy kultury pomorskiej. Gdańsk, 71-92
Kong J., Yu S. 2007. Fourier transform infrared spectroscopic analysis of protein secondary structures. Acta Biochimica et Biophysica Sinica 39(8), 549-559
Kuczkowski W. 2001. Cmentarzysko ludności kultury wschodniopomorskiej w Koziej Górze, gm. Mrocza, woj. kujawsko-pomorskie, stan. 1. Pomorania Antiqua 18, 187-230
Langer S. and Pietrzak S. 2008. Archeologiczne materiały kompozytowe. In J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz and M. Szmyt (eds.), Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, Poznań, 277-288
Lee-Thorp J. and Sponheimer M. 2003. Three case studies used to reassess the reliability of fossil bone and enamel isotope signals for paleodietary studies. Journal of Anthropological Archaeology 22, 208-216
Łoś J. 2005. Groby ludności kultury pomorskiej w Zakrzewskiej Osadzie i Tuszkowie, pow. sępoleński. In M. Fudziński and H. Paner (eds.), XIV Sesja Pomorzoznawcza, Vol. 1 - Od epoki kamienia do okresu rzymskiego. Gdańsk, 317-326
Łuka L. J. 1968. Obrządek pogrzebowy u plemion kultury wschodniopomorskiej na Pomorzu Gdańskim - część I. Pomorania Antiqua 2, 33-73
Malinowski T. 1969. Obrządek pogrzebowy ludności kultury pomorskiej, Wrocław
Mogielnicka-Urban M. 1992. Próba interpretacji naczyń nie zawierających kości z cmentarzyska kultury łużyckiej w Maciejowicach, woj. Siedlce. Przegląd Archeologiczny 39, 101-120
Munro L. E., Longstaffe F. J. and White C. D. 2008. Effects of heating on the carbon and oxygenisotope compositions of structural carbonate in bioapatite from modern deer bone. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 266, 142-150
Nalepka D. and Cywa K. 2010. Raport z badań próbki mikro-pilotażowej Tuszkowo (manuscript)
O’Connor T. and Evans J. G. 2005. Environmental Archaeology. Principles and Methods. Phoenix Mill
Ossowski G. 1879. Prusy Królewskie (= Zabytki przedhistoryczne ziem polskich. Seryja 1). Kraków
Skrzypek I. 1995. Znaleziska grobów podkloszowych na cmentarzyskach ludności kultury pomorskiej na Pomorzu Środkowym. In T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski and E. Radziszewska (eds.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno?, Materiały z konferencji w dniach 24-26 listopada 1993. Warszawa, 55-67
Stepańczak B. and Szostek K. 2010. „…i w proch się obrócisz” - osiągnięcia w badaniach procesów diagenetycznych w aspekcie analiz stabilnych izotopów tlenu. In W. Dzieduszycki and J. Wrzesiński (eds.), Tak więc po owocach poznacie ich (= Funeralia Lednickie, Spotkanie 12). Poznań, 95-107
Stuart-Wiliams H. L. Q, Schwarcz H. P., White Ch. D. and Spence M. W. 1996. The isotopic composition and diagenesis of human bone from Teotihuacan and Oaxaca, Mexico. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 126, 1-14
Surovell T. A. and Stiner M. C. 2001. Standardizing infra-red measures of bone mineral crystallinity: an experimental approach. Journal of Archaeological Science 28, 633-642
Szostek K. 2009. Chemical signals and reconstruction of life strategies from ancient human bones and teeth - problems and perspectives. Anthropological Review 72, 3-16
White Ch. D., Longstaffe F. J. and Law K. R. 2004. Demography and ethnic continuity in the Tlailotlacan enclave of Teotihuacan: the evidence from stable oxygen isotopes, Journal of Anthropological Archaeology 23, 385-403
White Ch. D., Spence M. W., Stuart-Wiliams Q. and Schwarcz H. P. 1998. Oxygen isotopes and the identification of geographical origins: the Valley of Oaxaca versus the Valley of Mexico. Journal of Archaeological Science 25, 643-655
Wright L. E. and Schwarcz H. P. 1999. Correspondence between stable carbon, oxygen and nitrogen isotopes in human tooth enamel and dentine: infant diets at Kaminaljuyú. Journal of Archaeological Science 26, 1159-1170
Zimmermann W. H. 2001. Phosphatkartierung mit großem und kleinem Probenraster in der Siedlungsarchäologie. Ein Erfahrungsbericht. In M. Meyer (ed.), “... trans Albium fluvium”. Forschungen zur vorrömischen, kaiserzeitlichen und mittelalterlichen Archäologie. Festschrift für Achim Leube zum 65. Geburtstag (= Internationale Archäologie, Studia honoraria 10). Rahden/ Westf., 69-79
Zyzman A. 2009. Obiekty bez kości na cmentarzyskach grupy tarnobrzeskiej kultury łużyckiej. In S. Czopek and K. Trybyła-Zawiślak (eds.), Tarnobrzeska kultura łużycka - źródła i interpretacje (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 11). Rzeszów, 303-310
Pobrania
Opublikowane
2011-01-01
Jak cytować
Stepańczak, B., Dzięgielewski, K., Łoś, J., & Szostek, K. (2011). Application of FTIR method to identify symbolic graves on the example of the Pomeranian culture face urn from Tuszkowo = Zastosowanie metody FTIR w identyfikacji grobów symbolicznych na przykładzie popielnicy twarzowej kultury pomorskiej z Tuszkowa. Sprawozdania Archeologiczne, 63, 135–148. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/sa/article/view/1133
Numer
Dział
Artykuły
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
