Organisation of Textile Production in the Settlement of the Lusatian Culture at Ruda, Grudziądz Commune
DOI:
https://doi.org/10.23858/FAH31.2018.004Keywords:
textile production, spindle whorls, loom weights, Lusatian cultureAbstract
The subject of this article is the organisation of textile production in the settlement of the Lusatian Culture in the village of Ruda, Grudziądz Commune, Kujawsko-Pomorskie Voivodeship. The discovery of 63 spindle whorls and their fragments, as well as two objects, interpreted as loom weights, has triggered a discussion of the textile production. The discovered archaeological Feature 1351F has been interpreted as a remnant of a warp-weighted loom, similar to that from Wallwitz in Saxony. From the point of view of the organisation of textile manufacture in the settlement in question, the most important is the fact that most archaeological artefacts were discovered within identified households. Together with accompanying storage pits, they formed close single enclosures. The distribution of spindle whorls within enclosures seems to be significant.
Downloads
References
Andersson Strand E. 2003. Textile Production in Scandinavia during the Viking Age. In: L. Bender-Jørgensen, J. Banck-Burgess, A. East-Reicher (eds.), Textilien aus Archäologie und Geschichte. Festschrift für Klaus Tidow, Neumünster, 47-62.
Andersson Strand E., Nosch M.-L. (eds.) 2015. Tools, Textiles and Context. Investigating Textile Production in the Aegean and Eastern Mediterranean Bronze Age, Ancient Textiles Series 21, Oxford, Philadelphia.
Barber E. J. W. 1991. Prehistoric Textiles. The Development of Cloth in the Neolithic and Bronze Ages with Special Reference to the Aegean, Princeton.
Becker C., Benecke N., Grabundžija A., Kühelmann Ch., Pollock S., Schier W., Schoch C., Schrakamp I., Schütt B., Schumacher M. 2016. The Textile Revolution. Research into the Origin and Spread of Wool Production between the Near East and Central Europe. In: G. Graßhoff, M. Meyer (eds.), “eTOPOI, Journal for Ancient Studies, Special Volume 6: Space and Knowledge. Topoi Research Group Articles”, 102-151 (http://journal.topoi.org/index.php/etopoi/article/view/253, accessed 11.06.2018).
Bednarczyk J. 2000. Życie codzienne w okresie rzymskim. In: M. Chłodnicki, L. Krzyżaniak (eds.), Gazociąg pełen skarbów archeologicznych, Poznań, 73-98.
Belanová-Štolcová T. 2012. Slovak and Czech Republic. In: M. Gleba, U. Mannering (eds.), Textiles and Textile Production in Europe: From Prehistory to AD 400, Ancient Textiles Series 11, Oxford, Oakville, 306-333.
Bergfjord C., Mannering U., Frei K. M., Gleba M., Scharff A. B., Skals I., Heinemeier J., Nosch M.-L., Holst B. 2012. Nettle as a Distinct Bronze Age Textile Plant, “Nature Scientific Reports” 2 (664), 1-4.
Bienias D. 2006. Charakterystyka fizjograficzna. In: Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku A1 planowanej autostrady w woj. kujawsko-pomorskim (b. woj. toruńskie). Ruda, gm. Grudziądz, stanowiska 3-6, t. 16a, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń, 10-11.
Bogusławski J. 1967. Włókiennictwo – najstarszy przemysł świata, Warszawa.
Brown A. 2017. Nettles for Textiles, (www.nettlesfortextiles.org.uk, accessed 25.05.2018).
Chmielewski T. J. 2009. Po nitce do kłębka… O przędzalnictwie i tkactwie młodszej epoki kamienia w Europie Środkowej, Warszawa.
Chmielewski T. J., Gardyński L. 2009. Włókno – nić – wrzeciono. Z metodyki badań przęślików na przykładzie znalezisk ze stanowiska 1C w Gródku. In: H. Taras, A. Zakościelna (eds.), Hereditas praeteriti: Addimenta archaeologica et historica dedicate Ioanni Gurba Octogesimo Anno Nascendi, Lublin, 145-157.
Chudziak W. 2006a. Wprowadzenie. In: Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku A1 planowanej autostrady w woj. kujawsko-pomorskim (b. woj. toruńskie). Ruda, gm. Grudziądz, stanowi¬ska 3-6, t. 16a, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń, 6-8.
Chudziak W. 2006b. Wyniki prac terenowych. In: Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku A1 planowanej autostrady w woj. kujawsko-pomorskim (b. woj. toruńskie). Ruda, gm. Grudziądz, stanowiska 3-6, t. 16a, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń, 15-20.
Chudziakowa J. 1992. Grodzisko kultury łużyckiej w Gzinie (źródła archeologiczne), Toruń.
Costin C. L. 1991. Craft Specialization: Issues in Defining, Documenting, and Explaining the Organization of Production, “Archaeological Method and Theory” 3, 1-56.
Dąbrowski J. 2010. Uwagi o wiedzy medycznej ludności kultury łużyckiej, “Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego” 31, 45-50.
Durczewski D. 1985. Gród ludności kultury łużyckiej w Smuszewie, woj. pilskie, Poznań.
Dzięgielewski K. 2011. Moczydła do lnu? Nowa hipoteza dotycząca funkcji jam szczelinowych (Schlitzgruben) z epoki brązu i żelaza. In: K. Dzięgielewski, Ł. Oleszczak (eds.), Po drugiej stronie... Raporty przyjaciół-archeologów dla Wojtka Cholewy „Jonesa”, Pękowice, 101-139.
Gackowski J. 2009. Osada obronna z początku epoki żelaza w Grodnie koło Chełmży w świetle dotychczasowych odkryć. In: M. Fudziński, H. Paner, S. Czopek (eds.), Nowe materiały kultury łużyckiej i pomorskiej z Pomorza, Gdańsk, 25-36.
Gedl M. 1992. Wpływy halsztackie w Polsce. In: S. Czopek (ed.), Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, Rzeszów, 23-30.
Grömer K. 2005. Efficiency and Technique – Experiments with Original Spindle Whorls. In: P. Bichler, K. Grömer, R. Hofmann-de Keijzer, A. Kern, H. Reschreiter (eds.), “Hallstatt Textiles”. Technical Analysis, Scientific Investigation and Experiments on Iron Age Textiles, British Archaeological Reports International Series 1351, Oxford, 107-116.
Grömer K. 2016. The Art of Prehistoric Textile Making. The Development of Craft Traditions and Clothing in Central Europe, Veröffentlichungen der Prähistorischen Abteilung 5, Vienna.
Grömer K., Kern A., Reschreiter H., Rösel-Mautendorfer H. 2013. Textiles from Hallstatt. Weaving Culture in Bronze and Iron Age Salt Mines. Textilien aus Hallstatt. Gewebte Kultur aus dem bronze- und eisenzeitlichen Salzbergwerk, Archaeolingua 29, Budapest.
Harding A. 2000. European Societies in the Bronze Age, Cambridge.
Harding A., Ostoja-Zagórski J., Palmer C., Rackham J. 2004. Sobiejuchy: a Fortified Site of the Early Iron Age in Poland, Warszawa.
Horst F. 1985. Zedau: eine jungbronze- und eisenzeitliche Siedlung in der Altmark, Berlin.
Kania K. 2013. The Spinning Experiment: Influences on Yarn in Spinning with a Hand-Spindle. In: H. Hopkins (ed.), Ancient Textiles, Modern Science: Re-creating Techniques through Experiment: Proceedings of the First and Second European Textile Forum 2009 and 2010, Oxford, Oakville, 11-29.
Kasprzyk K., Polcyn M. 2006. Wyniki analizy paleobotanicznej. In: Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku A–1 planowanej autostrady w woj. kujawsko-pomorskim (b. woj. toruńskie), Ruda, gm. Grudziądz, stanowisko 3–6, t. 16a, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń, 47-48.
Kimbrough Ch. K. 2006. Spindle Whorls, Ethnoarchaeology, and the Study of Textile Production in Third Millennium BCE Northern Mesopotamia: A Methodological Approach, Unpublished PhD thesis, University of New York.
Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski, Warszawa.
Kostrzewski J., Chmielewski W., Jażdżewski K. 1965. Pradzieje Polski, Wrocław, Warszawa, Kraków.
Kowaljuk N. 2006. Wyniki datowania radiowęglowego. In: Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku A1 planowanej autostrady w woj. kujawsko-pomorskim (b. woj. toruńskie). Ruda, gm. Grudziądz, stanowiska 3-6, t. 16a, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń, 23-26.
Makowiecki D. 2006. Wyniki analizy archeozoologicznej. In: Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku A1 planowanej autostrady w woj. kujawsko-pomorskim (b. woj. toruńskie). Ruda, gm. Grudziądz, stanowiska 3-6, t. 16a, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń, 39-41.
Martin E., Murphy P. 1988. West Row Fen, Suffolk: A Bronze Age Fen-Edge Settlement Site, “Antiquity” 62, 353-358. Mårtensson L., Andersson E., Nosch M.-L., Batzer A. 2005-2006. Technical Report. Experimental Archaeology Part 1, Tools and Textiles – Texts and Contexts Research Programme, The Danish National Research Foundation’s Centre for Textile Research (CTR), Copenhagen, (https://ctr.hum.ku.dk/research-programmes-and-projects/previous-programmes-and-projects/tools/technical_report_1_experimental_archaeology.pdf, accessed 19.04.2018).
Mårtensson L. 2007. Investigating the Function of Mediterranean Bronze Age Textile Tools Using Wool and Flax Fibres, Experimentelle Archäologie in Europa, Bilanz 2007, Heft 6, 97-106.
Montelius O. 1900. Die Chronologie der ältesten Bronzezeit in Norddeutschland und Skandinavien, Stockholm.
Pawlak E., Pawlak P. 2008. Pradziejowe i wczesnośredniowieczne pozostałości osadnictwa na stanowisku 24 w Brońsku, gm. Śmigiel. In: B. Gruszka (ed.), Ad Oderam fluvium. Księga dedykowana pamięci Edwarda Dąbrowskiego, Zielona Góra, Świdnica, 211-240.
Poczobutt S. 1960. Ogólna technologia włókien lnianych. In: S. Poczobutt (ed.), Technologia lnu, Warszawa.
Reinecke P. 1924. Zur chronologischen Gliederung der süddeutschen Bronzezeit, “Germania” 8, 43-44.
Rembisz A. 2006. Kultura łużycka. In: Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku A1 planowanej autostrady w woj. kujawsko-pomorskim (b. woj. toruńskie). Ruda, gm. Grudziądz, stanowiska 3-6, t. 16b, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń, 162-405.
Rembisz-Lubiejewska A. 2015. Ruda (stan. 3-6), gm. Grudziądz. Osada z młodszej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na tle osadnictwa Kotliny Grudziądzkiej, Typescript in the archive of the Institute of Archaeology, Nicolaus Copernicus University, Toruń.
Siciński W. 2008. Zespół urządzeń do wstępnej obróbki lnu z osady kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego w Kolonii Orenice na stan. 3, pow. Łęczyca. In: A. Buko, W. Duczko (eds.), Przez granice czasu. Księga poświęcona profesorowi Jerzemu Gąssowskiemu, Pułtusk, 79-87.
Sielicka K. 2014. Ceramika nienaczyniowa z osady kultury łużyckiej w Grzybianach, stan. 3. In: T. Stolarczyk, J. Baron (eds.), Osada kultury pól popielnicowych w Grzybianach koło Legnicy, Legnica, Wrocław, 301-312.
Słomska J., Antosik Ł. 2017. Textile Products from Świbie. In: M. Bravermanová, H. Březinová, J. Malcolm-Davies (eds.), Archaeological Textiles – Links Between Past and Present. North European Symposium for Archaeological Textiles XIII, Liberec, Praha, 31-38.
Stahlhofen H. 1978. Eine spätbronzezeitliche Webstuhlgrube in Wallwitz, Kr. Burg, “Ausgrabungen und Funde” 23, 179-183.
Szafrański W. 1950. Ciężarki tkackie i przęśliki z grodu kultury łużyckiej w Biskupinie. In: J. Kostrzewski J. (ed.), III Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie w powiecie żnińskim, za lata 1938–1939 i 1946–1948, Poznań, 132-160.
Troldtoft Andresen S., Karg S. 2011. Retting Pits for Textile Fibre Plants at Danish Prehistoric Sites Dated between 800 B.C. and A.D. 1050, “Vegetation History and Archaeobotany” 20 (517), (https://doi.org/10.1007/s00334-011-0324-0, accessed 22.01.2018).
Żychlińska J. 2016. Kilka uwag o warsztatach tkackich ludności kultury łużyckiej, “Materiały Zachodniopomorskie. Nowa Seria” 12, 133-147.
Żychlińska J. 2017. Kobieta kultury łużyckiej w przestrzeni społecznej, Bydgoszcz.
Żychliński D. 2007. Ratownicze badania wykopaliskowe na stan. 21 w Daniszewie, pow. Koło, woj. wielkopolskie (nr autostradowy A2 – 411) – komunikat z badań, “Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne” 8, 153-162.
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2018 Fasciculi Archaeologiae Historicae
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
