In Search of the Specificity of Transformation in the Crown Army during the Reign of the Last Jagiellonians
Introduction to Cossack Arms and Armour
DOI:
https://doi.org/10.23858/FAH33.2020.008Keywords:
Cossack arms, armour, Cossack cavalry, military revolution, Jagiellonian periodAbstract
In the classical theory of military revolution it is possible to list several distinctive features which, however, do not always correspond to the specificity of the armed forces and theatres of war other than Western-European ones. The transfigurations of Central European military science were partly dissimilar, as is shown by the research of numerous military historians (R. Frost, J. Maroń, G. Agoston, A. Kazakou). One of the differences was the appearance of the Cossack cavalry in the Polish army. They stood out mainly because of the arms and armour they used. The analysis of Cossack weapons and armour (based on examples of selected campaigns) during the reigns of the last Jagiellonian monarchs reign can be useful to verify how theory fits the circumstances of different fields of research.
Downloads
References
Sources
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział III, sign. 2.
Archiwum – Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 85, sign. 19, 19-2, 32, 35, 54, 57, 61.
Arheograficheskij… – Arheograficheskij sbornik dokumentov otnosjashchikhsja k istorii severozapadnoj Rusi 4. Vilnius 1867.
Bielski J. 1851. Dalszy ciąg kroniki polskiej. Warszawa.
Bielski M. 1856. Kronika polska. K. J. Turowski (ed.). Sanok.
Bielski M. 1569. Sprawa rycerska [...]. Biblioteka Jagiellońska, BJ St. Dr. Cim. 5545. Kraków.
Bielski M. 1853. Sprawa rycerska. In: K. W. Wojcicki (ed.), Archiwum domowe do dziejów literatury krajowej z rękopismów i dzieł najrzadszych. Warszawa, 193-348.
Crescentyn P. 1549. […] księgi o gospodarstwie y opatrzeniu rozmnożenia rozlicznych pożytkow każdemu stanowi potrzebne. Kraków.
Działyński Ł. 1887. Dyaryusz oblężenia i zdobycia Wieliża, Wielkich Łuk i Zawołocia od dnia 1 Sierpnia do 25 Listopada 1580 r. pisany przez […] starostę Kowalskiego i Brodnickiego. In: I. Polkowski (ed.), Sprawy wojenne króla Stefana Batorego. Dyaryjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576-1586. Kraków, 203-273.
Mączyński J. 1564. Lexicon Latino Polonicum ex optimis Latinae linguae Scriptoribus concinnatum, Ioanne Maczinsky Equite Polono interprete. Regiomonti Borussiae.
Pawiński A. (ed.) 1877. Początki panowania w Polsce Stefana Batorego 1575-1577. Listy, uniwersały, instrukcje. Warszawa.
Urban W., Wyczański A., Marciniak R. (eds.) 1999. Acta Tomiciana. Epistolarum, legationum, responsorum, actionum et rerum gestarum Serenissimi Principis Sigismundi Primi regis Poloniae Magni Ducis Lithuaniae per Stanislausm Górski canonicum Cracoviensem et Plocensem collectarum 18. Kórnik.
Wojtkowski J., Krążyńska Z. (eds.) 1992. Glosy i drobne teksty polskie do 1550 roku z inkunabułów Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu. Poznań.
Bibliography
Agoston G. 2014. Firearms and Military Adoption: The Ottomans and the European Military Revolution, 1450-1800. “Journal of World History” 25(1), 85-124.
Bocheński Z. 1988. Opis Rolki Sztokholmskiej. “Studia do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubioru Wojskowego” 9-10, 39-74.
Bołdyrew A. 2014. Kultura militarna pogranicza na przełomie średniowiecza i nowożytności (na przykładzie Królestwa Polskiego). In: A. Olejko, J. Ślipiec, P. Korzeniowski, K. Mroczkowski (eds.), Kresy, granice i pogranicza w historii wojskowej. Oświęcim, 550-557.
Bołdyrew A. 2017. The Bow in the Borderland in the 16th Century. “Fasciculi Archaeologiae Historicae” 30, 11-17.
Bołdyrew A. 2018. Rota drabska pana Aleksandra Kosińskiego (1569). In: T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak (eds.), Tractu Temporis. Ludzie – Regiony – Fakty. Łódź, Wieluń, 288-289.
Bołdyrew A. 2019. Przemiany uzbrojenia wojska polskiego na przełomie średniowiecza i nowożytności (1454-1572) jako przejaw (r)ewolucji militarnej. “Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 70, 113-138.
Braudel F. 1992. Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVIII wiek 1: Struktury codzienności. Możliwe i niemożliwe, translated by M. Ochab, P. Graff. Warszawa.
Brückner A. 1927. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków.
Cichowski J., Szulczyński A. 1981. Husaria. Warszawa.
Chubinskij A. N. 2016. K voprosu o russkikh nazvanijakh drevnogo srednevekogo oruzha. Rogatiny, kop’ja, sulicy i sovni. In: Vojna i oruzhe 5. Novye issledovanja i materjaly. Trudy VII mezhunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii. Sankt-Petersburg, 310-340.
Dvurechenskiy O. V. 2013. Kholodnoye oruzhiye moskovskogo gosudarstva XV–XVII vekov. Gosudarstvennyy muzey-zapovednik «Kulikovo Pole». Tula.
Gembarzewski B. 1912. Uzbrojenie i rodzaje broni. In: T. Korzon, Dzieje wojen i wojskowości w Polsce 3: Dokończenie epoki przedrozbiorowej. Kraków, 262-313.
Gloger Z. 1901. Encyklopedia staropolska ilustrowana 2. Warszawa.
Gloger Z. 1903. Encyklopedia staropolska ilustrowana 4. Warszawa.
Gładysz A. 2008. Wyprawa pozwolska Zygmunta Augusta w 1557 roku. “Roczniki Humanistyczne” 56(2), 81-107.
Głubisz B. 2016. Jazda kozacka w armii koronnej 1549-1696. Poznań.
Goliński M., Żerelik R. 1993. Uzbrojenie mieszczan Kłodzka w świetle spisu z drugiej połowy XVI wieku. In: K. Bobowski (ed.), Studia historyczne. Ustrój, kościół, militaria. Wrocław, 111-135.
Gorodtsov V. A. 1909. Opisaniye kholodnogo oruzhiya Istoricheskogo muzeya. Trudy Istoricheskogo muzeya. Moskva.
Górski K. 1894. Historya jazdy polskiej. Kraków.
Grabarczyk T. 2011. “Po racku, po husarsku, z przyprawą tatarską” – początki przemian wojskowości polskiej u schyłku XV w. In: T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak, T. Nowak (eds.), In tempore belli et pacis. Ludzie – miejsca – przedmioty. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Janowi Szymczakowi w 65-lecie urodzin i 40-lecie pracy naukowo-dydaktycznej. Warszawa, 117-128.
Grabarczyk T. 2015. Jazda zaciężna Królestwa Polskiego w XV wieku. Łódź.
Gradowski M., Żygulski Z. Jr. 2000. Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa.
Grala H. 1998. Czerkiesi i Nogajcy w służbie Rzeczypospolitej. Kilka uwag o najemnych i posiłkowych formacjach tatarskich w drugiej połowie w. XVI. “Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Zeszyty Historyczne” 5, 15-35.
Kirpichnikov A. N. 1976. Voyennoye delo na Rusi v XIII-XV vv. Leningrad.
Kotarski H. 1972. Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1576-1582 r. Sprawy organizacyjne. “Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 18(2), 44-104.
Křížek L., Čech Z. J. 1999. Encyklopedie zbraní a zbroje. Praha.
Łopatecki K. 2017. Military Works of Albert of Hohenzollern. Comments on the Three Manuscripts Attributed to Albert of Hohenzollern in the Years 2009–2014. “Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 61, 245-273.
Maroń J. 2011. Wokół teorii rewolucji militarnej. Wybrane problemy. Wrocław.
Muchliński A. 1858. Źródłosłownik wyrazów które przeszły, wprost czy pośrednio, do naszej mowy z języków wschodnich, tudzież mających zobopólną analogję co do brzeminia lub znaczenia. Petersburg.
Nowakowski A. 1991. Uzbrojenie średniowieczne w Polsce (na tle środkowoeuropejskim). Toruń.
Parker G. 1976. The „Military Revolution”, 1560-1660 – a Myth? “The Journal of Modern History” 48(2), 195-214.
Plewczyński M. 1985. Żołnierz jazdy obrony potocznej z panowania Zygmunta Augusta. Studia nad zawodem wojskowym w XVI w. Warszawa.
Słownik… – Słownik polszczyzny XVI wieku 35, Warszawa 2011.
Szlesiński I. 1985. Słownictwo wojskowe w wybranych tekstach literackich i historycznych XVII wieku. Wrocław.
Viskovatov A. V. 1841. Istoricheskoye opisane odezhdy i vooruzhenija rossijskikh’ voisk’ s ‘ risunkami 1. Sanktpetersburg’.
Volkov V. A. 2004. Voyny i voyska moskovskogo gosudarstva (konets XV-pervaya polovina XVII vv.). Moskov.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Fasciculi Archaeologiae Historicae
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
