Evidence of Food Preparation, Consumption and Storage in a Late Medieval Manor in Czechowice, Upper Silesia

Authors

  • Radosław Zdaniewicz Doctoral School of Humanities, University of Łódź
  • Renata Abłamowicz Bioarchaeology Laboratory of the Archaeology Department, Silesian Museum in Katowice

DOI:

https://doi.org/10.23858/FAH37/2024.003

Keywords:

food consumption, kitchen and tableware, animal bones, post-consumption waste, late Middle Ages, Upper Silesia

Abstract

While researching the late medieval manor house in Czechowice, a small number of discoveries were made that directly or indirectly represent traces of food preparation, consumption and storage by the inhabitants of the local settlement. Archaeobotanical and archaeozoological remains and movable material were analysed, and archaeological structures representing the remains of buildings were uncovered. They indicate that the inhabitants of the Czechowice Manor were engaged in cereal cultivation and animal husbandry, which provided the local table with vegetable and meat and dairy products. Unfortunately, it has not been possible to discover the specific place where the food was prepared, but it seems that it was outside the residential part of the manor, perhaps in the open air or within an above-ground building with a light structure. The discovered storage pits or individual objects indicate that the Czechowice manor both stored and preserved meat or other products in a natural manner. It is difficult to create a complete picture of the sphere of life that constituted the consumption, preparation and storage of food by the inhabitants of the manor, however, they are certainly an interesting and important example for comparative studies with other late medieval settlement sites of this type.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Abłamowicz R. 2023. Zwierzęce szczątki kostne z grodziska w Ciochowicach, pow. gliwicki, woj. śląskie. “Górnośląskie Raporty Archeologiczne” 2, 165-173.

Abłamowicz R. forthcoming. Szczątki zwierzęce z badań fosy zamku w Ryczowie na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. “Śląskie Prace Prahistoryczne” 9.

Abłamowicz R., Makowiecki D. 2019. Bliskie lecz z dalekiego świata. Katowice.

Backhouse J. 1990. The Luttrell Psalter (14th Century Illuminated Manuscript). London.

Błaszczyk W., Horwat J., Jedynak Z. 1988. Urbarze gliwickie 1534 i 1580/1596. Gliwice.

Dębińska M. 1963. Konsumpcja żywnościowa w Polsce średniowiecznej. Wrocław, Warszawa, Kraków.

Driesch von den A. 1976. A Guide to the Measurement of Animal Bones from Archaeological Sites. Cambridge.

Goiński D., Sady-Bugajska A., Sudoł-Procyk M. 2020. Badania archeologiczne oraz archeobotaniczne na terenie późnośredniowiecznego grodziska stożkowatego w Rudzie Śląskiej Kochłowicach. “Górnośląskie Raporty Archeologiczne” 1, 55-59.

Habermehl K.H. 1975. Die Alterbestimmung bei Haus- und Labortieren. Berlin, Hamburg.

Kalferst J., Prostředník J. N. 1998. Archeologický výzkum severního předhradí hradu Trosky. “Castellologica bohemica” 6, 421-438.

Kofel D. 2019. Na słód czy na chleb? Archeobotaniczne i etnograficzne studia zawartości naczynia z XIV-wiecznego dworu w Kozłowie, pow. Gliwicki. “Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Archeologia” 21, 95-111.

Kołodziejczyk A. 2013. Ryby i rybołówstwo w świetle XVI-wiecznego gospodarczego piśmiennictwa polskiego. “Echa Przeszłości” 14, 49-59.

Krabath S. 2001. Die hoch- und spätmittelalterlichen Buntmetallfunde nördlich der Alpen. Eine archäologisch-kunsthistorische Untersuchung zur ihrer Herstellungstechnik, funktionalen und zeitlichen Bestimmung. Internationale Archäologie 63 (1: Text). Leidorf.

Lasota-Moskalewska A. 2005. Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości. Warszawa.

Lasota-Moskalewska A. 2008. Archeozoologia. Ssaki. Warszawa.

Lityńska‐Zając M. 2005. Chwasty w uprawach roślinnych w pradziejach i wczesnym średniowieczu. Kraków.

Lutnicki W. 1972. Uzębienie zwierząt domowych. Warszawa, Kraków.

Makowiecki D. 1998. Możliwości poznawcze i niektóre problemy metodyczne polskiej archeozoologii. In: W. Śmigielski (ed.), Nauki przyrodnicze i fotografia lotnicza w archeologii. Poznań, 77-95.

Makowiecki D. 2008. Badania archeozoologiczne w studiach nad paleośrodowiskiem człowieka. In: W. Chudziak (ed.), Człowiek i środowisko przyrodnicze we wczesnym średniowieczu w świetle badań interdyscyplinarnych. Toruń, 123-137.

Marciniak-Kajzer A. 2013. Jak wyglądały późnośredniowieczne kuchnie? “Vox Patrum” 59, 449-461.

Milejski P. 2019. Katalog monet z badań reliktów kościoła Św. Jerzego oraz grodziska w Gliwicach-Czechowicach. Wrocław. Typescript in the Archives of the Upper Silesian Department of Scientific Association of Polish Archaeologists. Wrocław.

Moszyński K. 1929. Kultura ludowa Słowian. Kultura materialna 1. Kraków.

Müller H.H. 1973. Das Tierknochenmaterial aus den frühgeschichtlichen Siedlungen von Tornow, Kr. Calau. In: W. Herrmann (ed.), Die germanischen und slawischen Siedlungen und das mittelalterliche Dorf von Tornow, Kr. Calau. Schriften zur Ur- und Frühgeschichte 26. Berlin, 267-310.

Nowakowski D. 2017. Śląskie obiekty typu motte. Wrocław.

Panic I. 2004. Uposażenie ziemskie rodziny Czelo z Czechowic za panowania Piastów (z badań nad drogami awansu i uposażeniem majątkowym szlachty cieszyńskiej w czasach piastowskich 1290-1653). Średniowiecze Polskie i Powszechne 3. Katowice, 230-262.

Podwińska Z. 1962. Technika uprawy roli w Polsce średniowiecznej. Wrocław, Warszawa, Kraków.

Popesko P. 2008. Atlas anatomii topograficznej zwierząt domowych. Warszawa.

Puszet L. 1903. Studya nad polskiem budownictwem drewnianem 1: Chata. Kraków.

Reinfuss R. 1955. Garncarstwo ludowe. Warszawa.

Rozmus D. 2014. Wczesnośredniowieczne zagłębie hutnictwa srebra i ołowiu na obszarach obecnego pogranicza Śląska i Małopolski (druga połowa XI–XII/XIII wiek). Kraków.

Sady A. 2017. Zaczęło się od ziarna. Historia roślin uprawnych. Katowice.

Sady-Bugajska A. 2021. Wyniki analizy archeobotanicznej. Stanowisko: Gliwice Czechowice – grodzisko, pow. gliwicki, woj. śląskie. Typescipt in the Archives of the Upper Silesian Department of Scientific Association of Polish Archaeologists. Katowice.

Schmid E. 1972. Atlas of Animal Bones For Prehistorians, Archaeologists and Quaternary Geologists. Amsterdam, London, New York.

Sobociński M. 1987. Surowce zwierzęce. Elementy anatomii i fizjologii zwierząt użytkowych. Warszawa, Wrocław.

Szajt J. 2021. Kultura stołu mieszczańskiego na Śląsku w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności. Wratislavia Antiqua 24. Wrocław.

Tsalkin V. I. 1970. Drevneyshiye domashniye zhivotnyye Vostochnoy Yevropy. Moskva.

Wawrzeniuk J. 2016. Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich. Warszawa.

Zdaniewicz R. 2019a. Sprawozdanie z badań archeologicznych reliktów gródka stożkowatego w Ciochowicach, pow. gliwicki, woj. śląskie (AZP 94-43/48). Typescript in the Archives of Office for the Protection of Monuments in Katowice. Gliwice.

Zdaniewicz R. 2019b. Tarczki boczne kordów lub puginałów nożowatych z Gliwic Czechowic. “Acta Militaria Mediaevalia” 15, 168-172.

Zdaniewicz R. 2020a. Czy w Gliwicach-Czechowicach istniało średniowieczne siedlisko dworskie? Uwagi wstępne po pierwszym sezonie badań rozpoznawczych. “Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Archeologia” 22, 99-117.

Zdaniewicz R. 2020b. Relikty zanikłego kościoła Św. Jerzego w Gliwicach Czechowicach. In: P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, K. Fokt (eds.), Wieś zaginiona. Wspólnota, samorządność, przestrzeń. Monografie i materiały Muzeum “Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” 17. Chorzów, 167-181.

Zdaniewicz R. 2020c. O badaniach archeologicznych reliktów grodziska późnośredniowiecznego w Pniowie. “Rocznik Toszecki” 4, 5-23.

Zdaniewicz R. 2021. Z badań grodzisk średniowiecznych powiatu gliwickiego w pół wieku później. “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica” 36, 369-394. https://doi.org/10.18778/0208-6034.36.18

Znamierowska-Prüfferowa M. 1988. Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce na tle zbiorów i badań terenowych Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Toruń.

Downloads

Published

2024-12-31

How to Cite

Zdaniewicz, R., & Abłamowicz, R. (2024). Evidence of Food Preparation, Consumption and Storage in a Late Medieval Manor in Czechowice, Upper Silesia. Fasciculi Archaeologiae Historicae, 37, 47–65. https://doi.org/10.23858/FAH37/2024.003

Issue

Section

Articles