The Missing link. Late Bronze and Early Iron Ages settlements in the vicinity of the Gogolewo hoard discovery site

Marcin Maciejewski

doi:10.23858/SA/77.2025.1.4009

Published: 2025-12-03

Vol. 77 No. 1 (2025)

The Missing link. Late Bronze and Early Iron Ages settlements in the vicinity of the Gogolewo hoard discovery site

Marcin Maciejewski

Sprawozdania Archeologiczne

Section: Articles

https://doi.org/10.23858/SA/77.2025.1.4009

Abstract

The Gogolewo hoard is one of many assemblages of metal objects from the Late Bronze and Early Iron Ages that have been discovered in western Poland. Its composition is unremarkable, consisting of two sickles and a spearor javelinhead, with no imports or unusual objects. Although it has been mentioned in several publications, it has never been thoroughly studied. This text focuses on this deposit because, according to archival information, it was discovered in a ‘pile of stones’. For this reason, it was included in studies conducted as part of a project examining hoards found in such contexts. The article explores the relationship between Late Bronze and Early Iron Ages settlements and the cultural significance of the hoard’s deposition site during this period.

Keywords:

Late Bronze Age and Early Iron Age, Lusatian Urnfield cultures, settlement studies, cultural landscape, metal object hoards

Most read articles by the same author(s)

Marcin Maciejewski , The Symbolism of hoards deposition places in the landscape of the late Bronze Age and the early Iron Age in the zone of the South Baltic Coastland and Lake Districts , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 69 (2017)
Marcin Maciejewski, The perspective of physical space in a study of hoards from the late Bronze Age and the early Iron Age , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 67 (2015)
Agnieszka Pawlina, Marcin Maciejewski, Agata Haluszko, Geometric-morphometric diversity of bronze axes from the Lusatian Urnfield cultures hoard from Rosko (north Greater Poland) , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 77 No. 1 (2025): Sprawozdania Archeologiczne
Albin Sokół, Marcin Maciejewski, Łukasz Szczepański, Tymoteusz Kosiński, Michał Tracz, Manufacturing technology of banded pseudo-spiral bracelets in the light of experimental studies and computed tomography , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 77 No. 1 (2025): Sprawozdania Archeologiczne
Halina Taras, Marcin Maciejewski, Piotr Włodarczak, Preface , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 77 No. 1 (2025): Sprawozdania Archeologiczne

Download files

PDF

Citation rules

Maciejewski, M. (2025). The Missing link. Late Bronze and Early Iron Ages settlements in the vicinity of the Gogolewo hoard discovery site. Sprawozdania Archeologiczne, 77(1), 75–100. https://doi.org/10.23858/SA/77.2025.1.4009

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Anioła M., Sobkowiak-Tabaka I., Zarzycka-Anioła A. and Tabaka A. 2018. Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stanowisku nr 15 w Rawiczu, gm. Rawicz, woj. wielkopolskie. In D. Minta-Tworzowska, M. Chrapek-Wawrzyniak (eds), Dziedzictwo odzyskane. Archeologia ratownicza na ziemi rawickiej (= Via Archaeological Posnaniensis. Żródła archeologiczne z badań wykopaliskowych na trasach dróg i autostrad 12). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 256-293.
Google Scholar

Atlas grodzisk - http://atlasgrodzisk.pl/?view=details&location=850 (access 9.12.2024).
Google Scholar

Baron J., Maciejewski M., Jarysz R., Kuźbik R., Łaciak D., Łucejko J.J., Mackiewicz M., Miazga B., Nowak K. and Sych D. 2019. Karmin - phenomenon of repetition: deposits from Karmin. = Karmin -fenomen powtarzalności. Wrocław: Instytut Archeologii Uniwersytetu Wroclawskiego.
Google Scholar

Blajer W. 2001. Skarby przedmiotów metalowych z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na ziemiach polskich. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Google Scholar

Blajer W., Bochnak T., Cywa K., Garbacz-Klempka A., Glinianowicz G., Jurecki P., Kotowicz P., Kuropka P., Łucejko J. J., Maciejewski M., Mueller-Bieniek A., Nowak K., Przybyła M. M. and Skowron K. 2022. Ku czci bogów i ludzi. Skarby z okolic Sanoka. Studium interdyscyplinarne. Sanok, Lublin: Muzeum Historyczne w Sanoku, Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Bradley R. 2017. A Geography of Offerings. Deposits of Valuables in the Landscapes of Ancient Europe (= Oxbow Insights in Archaeology). Oxford, Philadelphia: Oxbow Books.
Google Scholar

Chlebowski B., Walewski W. and Sulimierski F. (eds) 1887. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 8. Warszawa: Nakładem Władysława Walewskiego.
Google Scholar

Cofcianka A. 1949. Skarb brązowy z Roska i zapinki „łużyckie” V okresu epoki brązowej. Przegląd Archeologiczny 8, 38-46.
Google Scholar

Čučković Z. 2016. Advanced viewshed analysis: a Quantum GIS plug-in for the analysis of visual landscapes, Journal of Open Source Software 1(4), 32, http://joss.theoj.org/papers/a8f76eeda4f92e7d641757dd0d7ed7f5 (access 24.10.2018).
Google Scholar

Durczewski D. 1961. Cmentarzysko z ceramiką malowaną w Rogowie pow. Gostyń. Fontes Archaeologici Posnanienses 12, 147-168.
Google Scholar

Durczewski D. 1963. Dalsze materiały z cmentarzyska kultury łużyckiej w Rogowie, pow. Gostyń. Fontes Archaeologici Posnanienses 14, 164-177.
Google Scholar

Durczewski D. 1977. Sprawozdanie z badań ratunkowych na osadzie z II okresu epoki brązu w Pudliszkach, woj. Leszno. Fontes Archaeologici Posnanienses 26, 200-202.
Google Scholar

Durczewski D., Śmigielski W. 1966. Materiały do osadnictwa ludności kultury łużyckiej w Wielkopolsce, cześć II. Fontes Archaeologici Posnanienses 17, 65-195.
Google Scholar

Dzięgielewski K., Longa A., Langer J., Moskal-del Hoyo M. 2019. Contextualisation of the Early Iron Age hoard of bronze objects discovered in Gdynia-Karwiny, site 1. Recherches Archéologiques. Nouvelle Serie 10, 21–78. DOI: 10.33547/RechACrac.NS10.02 DOI: https://doi.org/10.33547/RechACrac.NS10.02
Google Scholar

Gardawski A. 1979. Geneza kultury łużyckiej. In J. Dąbrowski and Z. Rajewski (eds), Prahistoria Ziem Polskich, t. IV, Od środkowej epoki brązu do środkowego okresu lateńskiego. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 47-49.
Google Scholar

Geodose – https://www.geodose.com/2017/11/qgis-heatmap-using-kernel-density.html, dostęp 15.04.2022.
Google Scholar

Jażdżewska I. 2011. Zmiany gęstości ludności miejskiej w centralnej Polsce. Estymacja rozkładu gęstości zaludnienia z wykorzystaniem nieparametrycznych estymatorów jądrowych (kernel function). Człowiek i Środowisko 35, 5-17.
Google Scholar

Jażdżewski K. 1926 Nowe znaleziska w powiecie rawickim. Przegląd Archeologiczny 3(2), 116-130.
Google Scholar

Kalinowska K. 1961. Zanikanie jezior polodowcowych w Polsce. Przegląd Geograficzny 33(3), 511 - 518.
Google Scholar

Kondracki J. 2003. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN.
Google Scholar

Kostrzewska M. 1965. Wykaz nabytków Muzeum Archeologicznego w Poznaniu latach 1961-1963. Fontes Archaeologici Posnanienses 16, 239-250.
Google Scholar

Kowiańska-Piaszykowa M. 1966. Cmentarzysko z II okresu epoki brązu w Pudliszkach w pow. Gostyńskim. Przegląd Archeologiczny 17, 86–118.
Google Scholar

Kurnatowski S. 1966. Materiały do środkowego okresu epoki brązowej w Wielkopolsce. Przegląd Archeologiczny 17, 122-201.
Google Scholar

Lasak I. 1995. Wyniki badań osady obronnej w Pudliszkach, woj. leszczyńskie (stan. 5). Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 36, 125-141.
Google Scholar

Lasak I. 1996. Epoka brązu na pograniczu śląsko-wielkopolskim. Część I – materiały źródłowe (= Monografie archeologiczne 2). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Katedra Archeologii.
Google Scholar

Lasak I. 2001. Epoka brązu na pograniczu śląsko-wielkopolskim. Część II – Zagadnienia kulturowo-osadnicze (= Monografie archeologiczne 6). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii.
Google Scholar

Lipińska A. 1967. Cmentarzysko ludności kultury pomorskiej w Pudliszkach, pow. Gostyń. Fontes Archaeologici Posnamenenses 18, 47-53.
Google Scholar

Maciejewski M. 2016. Metal — granica — rytuał. Badania nad depozytami przedmiotów metalowych w kontekście sieci osadniczej (= Archaeologia Bimaris. Monografie 7). Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Google Scholar

Maciejewski M. 2017. Miejsca zatapiania metali jako element krajobrazu kulturowego. Fontes Archaeologici Posnamenenses 53, 105-119.
Google Scholar

Maciejewski M. 2019. The Rosko Hoard – a Roadsign? Research and its Perspectives: Mass Deposition Of Metal Objects, Late Bronze And Early Iron Ages In Poland. Praehistorische Zeitschrift 94 (1), 233–251. DOI: https://doi.org/10.1515/pz-2019-0012. DOI: https://doi.org/10.1515/pz-2019-0012
Google Scholar

Maciejewski M., Banaszek Ł., Bednarek P., Krzepkowski M., Libera J., Nowaczyk Sz. and Żurkiewicz D. in press. Old hoards, new studies: case studies from Greater Poland (Poland). In S. Harris, A. Sörman, M. Goldberg, M. Knight, M. Maciejwski (eds) The Archaeology of Hoards through Assembling, Mixed Materials and Fragmentation. Turnhout: Brepols Publishers.
Google Scholar

Malinowski T. 1955. Grodziska kultury łużyckiej w Wielkopolsce. Fontes Archaeologici Posnamenenses 5, 1-48.
Google Scholar

Malinowski T. 1961a. Katalog cmentarzysk ludności kultury łużyckiej w Polsce, t. 1. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Kultury Materialnej.
Google Scholar

Malinowski T. 1961b. Katalog cmentarzysk ludności kultury łużyckiej w Polsce, t. 2. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Kultury Materialnej.
Google Scholar

Malinowski T. 1981. Katalog cmentarzysk ludności kultury pomorskiej, t. 2. Słupsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku.
Google Scholar

Matuszkiewicz J. M. and Wolski J. 2023. Potencjalna roślinność naturalna Polski (wersja wektorowa). Warszawa: IGiPZ PAN.
Google Scholar

Mierzwiński A. 1994. Przemiany osadnicze społeczności kultury łużyckiej na Śląsku. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Nalepka D. 2004. Appendix: Sites Used for Drawing the Isopollen Maps of Poland. In M. Ralska-Jasiewiczowa (eds), Late Glacial and Holocene History of Vegetation in Poland Based on Isopollen Maps. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 417-423.
Google Scholar

Nowak L. 1935. Pudliszki w otchłani wieków : nowe, sensacyjne odkrycia i wykopaliska. Z otchłani wieków 10(6), 89-97.
Google Scholar

Rajewski Z. 1932. Powiat gostyński w czasach przedhistorycznych (ciąg dalszy). Kronika Gostyńska 4(9), 129-144.
Google Scholar

Ralska-Jasiewiczowa M. 2004. Late Holocene. 5000–2500 14C yr BP (ca. 5700/5800–2550 cal yr BP) . In M. Ralska-Jasiewiczowa (eds), Late Glacial and Holocene History of Vegetation in Poland Based on Isopollen Maps. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 405-409.
Google Scholar

Słownik – Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=22578 (access 9.12.2024).
Google Scholar

Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S. and Ziaja W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91(2), 143-170. DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0115
Google Scholar

Stolarczyk T., Paruzel P., Łaciak D., Baron J., Hałuszko A., Jarysz R., Kuźbik R., Łucejko J. J., Maciejewski M. and Nowak K. 2020. Czernikowice cmentarzyska z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Legnica: Muzeum Miedzi w Legnicy.
Google Scholar

Szafrański W. 1955. Skarby brązowe z epoki wspólnoty pierwotnej (IV i V okres epoki brązowej) w Wielkopolsce. Warszawa-Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich.
Google Scholar

Śmigielski W. 1965. Cmentarzysko ludności kultury łużyckiej w Karcu, pow. Gostyń. Część I. Materiały z badan w latach 1935 i 1957. Fontes Archaeologici Posnamenenses 16, 10-78.
Google Scholar

Urbańczyk P. 1981. O możliwościach poznawczych archeologii. Przegląd Archeologiczny 29, 5-52.
Google Scholar

Waga T. 1933. Nieopisane skarby bronzowe z Wielkopolski. Przegląd Archeologiczny 4(3), 242-246.
Google Scholar

Wheatley D., Gillings M. 2000. Vision, Perception and GIS: developing enriched approaches to the study of archaeological visibility. In G. Lock (ed.), Beyond the Map: Archaeological and Spatial Technologies (= NATO Science Series A: Life Sciences 321). Amsterdam: IOS Press, 1-27.
Google Scholar

Witkowski M.R. 1905. Archeologia przeddziejowa w „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” wyd. pod red. F. Sulimierskiego, Br. Chlebowskiego i Wł. Waleskiego. Tom VII-X, Warszawa, 1886/9. Światowit 5, 207-213.
Google Scholar

Zapłata R. 2011. GIS – Systemy Informacji Geograficznej w archeologii – ogólna charakterystyka wybranych zagadnień i rys historyczny (etap początkowy). In R. Zapłata (ed.), Digitalizacja dziedzictwa archeologicznego – wybrane zagadnienia. Lublin: Wiedza i Edukacja, 280-313.
Google Scholar

Żurkiewicz D. 2015. Kontekst środowiskowy, gospodarczo – społeczny oraz komunikacyjno – obrzędowy póznoneolitycznego centrum osadniczego na Wzgórzu Prokopiaka w Opatowcach. IV – III tysiąclecie przed Chrystusem. Poznań: maszynopis dysertacji doktorskiej w Bibliotece UAM.
Google Scholar