Megalithic Cemeteries of the Funnel Beaker Culture in the Sandomierz Upland
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.010Keywords:
Sandomierz Upland, Funnel Beaker Culture, Megalithic graves, Funeral ritesAbstract
In the Sandomierz Upland 39 confirmed or putative cemeteries of the Funnel Beaker Culture have been discovered so far, in addition to 4 burials found within settlements. Archaeological excavations have been conducted on 17 of these cemeteries; and on 8 of them large stone tombs have been discovered. The most common form of the megalithic tombs are very long trapezoids, built along the west-east direction, and with stone casing on their sides, and a large, post-framed room in the eastern, wider part of the trapezoid. The main grave, covered with a mound of earth, could be found behind the room, containing two parallel chambers, or a single tomb, most often with double burials. Large tombs are accompanied by flat graves, usually constructed using stone material.
A clear example of funerary practices are deposits of flint tools and items, and a peculiar treatment of bodies discovered on some cemeteries, which might be described as apotropaic and anti-vampire rituals.
Downloads
References
Antoniewicz W. 1925. Eneolityczne groby szkieletowe i ziemianki mieszkalne w Nowym Darominie w pow. sandomierskim. Obzor prehistoricky 4, 243-274.
Bargieł B. and Florek M. 2006a. Cmentarzysko z konstrukcjami megalitycznymi ludności kultury pucharów lejkowatych na stanowisku 1 w Malicach Kościelnych, woj. świętokrzyskie. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 361-384.
Bargieł B. and Florek M. 2006b. Cmentarzyskow Pawłowie, pow. Sandomierz, na tle innych podobnych stanowisk kultury pucharów lejkowatych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 385-400.
Bargieł B., Florek M. and Libera J. 1998. Drugi sezon badań cmentarzyska neolitycznego w Malicach Kościelnych (stan. 1), woj. tarnobrzeskie. Archeologia Polski Środkowowschodniej 3, 44-55.
Bargieł B., Florek M. and Libera J. 2001. Groby ludności kultury ceramiki sznurowej i mierzanowickiej ze stanowiska 1 w Malicach Kościelnych, woj. świętokrzyskie. Sprawozdania Archeologiczne 53, 231-257.
Bąbel J. T. 1998. Grobowce megalityczne i kurhany w dorzeczu Kamienne w województwach kieleckim i tarnobrzeskim – zarys problematyki. Rocznik Muzealny 1, Ostrowiec Świętokrzyski, 9-30.
Bąbel J. T. 2006. Próba rekonstrukcji grobowca megalitycznego ze stanowiska V w Broniszowicach, pow. Ostrowiec Świętokrzyski. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 271-287.
Burchard B. 2006. Grobowce typu megalitycznego w Zagaju Stradowskim, pow. Kazimierza Wielka. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 301-305.
Florek M. 2006. Cmentarzyska z grobami „niemegalitycznymi“ i pochówki w jamach
gospodarczych w obrębie osad w grupie południowo-wschodniej kultury pucharów
lejkowatych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym
kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut
Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 407-422.
Florek M. 2008. Cmentarzyska kultury pucharów lejkowatych na Wyżynie Sandomierskiej. Historia i stan badań. Wiadomości Archeologiczne 60, 97-123.
Florek M. 2011a. Odkrycie kolejnego pochówku antywampirycznego na cmentarzysku kultury pucharów lejkowatych w Pawłowie koło Zawichostu, Zeszyty Sandomierskie 32, 77-78.
Florek M. 2011b. Kopce i cmentarzyska kurhanowe na Wyżynie Sandomierskiej. In: H. Kowalewska-Marszałek and P. Włodarczak (eds.), Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV-II tysiącleciu p.n.e., Kraków, Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UW, 235-254.
Florek M., Libera J. 1997. Sprawozdanie z pierwszego sezonu badań na cmentarzysku kultury pucharów lejkowatych w Malicach Kościelnych, woj. tarnobrzeskie. Archeologia Polski Środkowowschodniej 2, 24-29.
Garbacz K. 2006. Dwa grobowce z Grzybowa, pow. Staszów na tle zjawiska rozpowszechniania się idei megalitycznej w grupie południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 307-333.
Iwaniszewski S. 2006. Megalityczny obrządek pogrzebowy i neolityczny krajobraz w mikroregionie stryczowickim na Wyżynie Sandomiersko-Opatowskiej. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 259-269.
Kowalewska–Marszałek H., Duday H. and Pyżuk M. 2006. Kichary Nowe: „megalityczne” konstrukcje grobowe w świetle badań archeologicznych i antropologicznych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 341-359.
Matraszek B. and Sałaciński S. 2006. Grobowce megalityczne w Stryczowicach, pow. Ostrowiec Świętokrzyski. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 235-245.
Rzepecki S. 2011. U źródeł megalityzmu z kulturze pucharów lejkowatych, Łódź. Instytut Archeologii UŁ.
Szeliga M. 2012. Wyniki badań przeprowadzonych w 2011 r. na stanowisku 6 w Tominach, woj. świętokrzyskie. In: U. Kurządkowska, A. Zakościelna and J. Libera (eds), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2011. Streszczenia referatów XXVIII konferencji sprawozdawczej, Lublin. Instytut Archeologii UMCS, Muzeum Lubelskie w Lublinie, 9-10.
Szeliga M. and Florek M. 2007. Ratownicze badania wykopaliskowe kopca I w Święcicy, pow. sandomierski, w 2005 r. Archeologia Polski Środkowowschodniej 9, 37-48.
Tabaczyńscy E. and S. 1973. Cmentarzyska kultury pucharów lejkowatych w rejonie Sandomierza. Odkrycia 1971 roku. Sprawozdania Archeologiczne 25, 49-60.
Tabaczyński S. and Buko A. 1981. Sandomierz. Starożytność – wczesne średniowiecze. Rzeszów, Krajowa Agencja Wydawnicza.
Zychman–Kozak W. and Szeliga M. 2005. Pochówki z cmentarzyska ludności kultury pucharów lejkowatych w Pawłowie, stan. 3, pow. Sandomierz (badania 2001-2003). Archeologia Polski Środkowowschodniej 7, 33-40.
Żydok P. 2004 . Wczesnośredniowieczne pochówki antywampiryczne. In: Z. Kobyliński (ed.) Hereditatem cognosecere. Studia i szkice dedykowane Profesor Marii Miśkiewicz. Warszawa, Państwowe Muzeum Archeologiczne, Instytut Archeologii UM, Instytut Archeologii UKSW, 38-66.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Sprawozdania Archeologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
