Workshop pottery from the early phases of the early Middle Ages in the Middle Odra basin in the light of specialist analyses

Bartłomiej Gruszka; Piotr Gunia; Michał Kara

Published: 2017-01-01

Vol. 55 (2017)

Workshop pottery from the early phases of the early Middle Ages in the Middle Odra basin in the light of specialist analyses

Bartłomiej Gruszka , Piotr Gunia , Michał Kara

Abstract

Recent specialist analyses of the early medieval pottery from the area of south-western Wielkopolska and the south-eastern part of Ziemia Lubuska have revealed the presence of traits typical of workshop production, including temper selection by fraction and type, slip application, and use of a pottery wheel. The research used the results of petrographic analyses of selected vessels from the sites in Bonikowo (Wielkopolska Province), Połupin and Stożne (Lubuskie Province), whereas age determination of the assemblages was based on thermoluminescence dating of potsherds (Stożne) and results of 14C dating of bone and charcoal (Bonikowo, Połupin, Stożne). There is a marked contrast between the older phases (c. 6th/7th–9th century) and the younger phases (10th–mid-13th century) of the Early Middle Ages in terms of the occurrence of workshop pottery, which is absent in the latter period

Keywords:

Poland, Wielkopolska (Great Poland), Ziemia Lubuska, Bonikowo, Połupin, Stożne, earlier phases of Early Middle Ages, workshop pottery, petrographic analyses of pottery, slip, absolute dating

Download files

PDF

Citation rules

Gruszka, B., Gunia, P., & Kara, M. (2017). Workshop pottery from the early phases of the early Middle Ages in the Middle Odra basin in the light of specialist analyses. Archaeologia Polona, 55, 39–76. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/apolona/article/view/271

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Dąbrowski, E. 1965. Sprawozdanie z badań archeologicznych na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Połupinie, pow. Krosno Odrzańskie, Materiały Komisji Archeologicznej Lubuskiego Towarzystwa Naukowego 1: 58–78
Dąbrowski, E. 1968. Badania Muzeum Okręgowego w Zielonej Górze nad wczesnym osadnictwem wczesnośredniowiecznym na Ziemi Lubuskiej, Archeologia Polski 13 (2): 299–316
Dąbrowski, E. 1970. Rozwój zasiedlenia w okolicach Krosna Odrzańskiego od późnego okresu lateńskiego po wczesne średniowiecze, Slavia Antiqua 17: 137–159
Dąbrowski, E. 1971. Dotychczasowe wyniki badań archeologicznych w Osiecznicy i Białogórze, pow. Krosno Odrz. na tle niektórych zagadnień z pogranicza późnego okresu rzymskiego i początków wczesnego średniowiecza, Zielonogórskie Zeszyty Muzealne 2: 39–82
Dąbrowski, E. 1997. Początki wczesnego średniowiecza w mikroregionie Krosna Odrzańskiego, Dolnośląskie Wiadomości Prahistoryczne 4: 117–153
Dąbrowski, E. 2001. Nowe materiały z najstarszej fazy wczesnego średniowiecza. Buków pod Sulechowem, w woj. lubuskim, Slavia Antiqua 42: 129–158
Dąbrowski, E. 2006. Początki wczesnego średniowiecza w mikroregionie Krosna Odrzańskiego. In M. Magda-Nawrocka, A. Nawojska and J. Szymczak (eds.), Archeologia w studiach nad najstarszymi dziejami Krosna Odrzańskiego, Krosno Odrzańskie, 25–50
Dulinicz, M. 1994. Problem datowania grodzisk typu Tornow i grupy Tornow-Klenica, Archeologia Polski 39 (1–2): 31–49
Die Franken… 1996 – A. Wieczorek, P. Périn, K. von Welck and W. Menghin (eds.), Die Franken – Wegbereiter Europas 1–2, Mannheim
Garrison, E. 2003. Techniques in archeological geology, Berlin
Die Germanen… 1986 – B. Krüger et al. (eds.), Die Germanen. Geschichte und Kultur der germanischen Stämme in Mitteleuropa. Ein Handbuch 2, Berlin
Gruszka, B. 2010. Obiekt z początków średniowiecza w Stożnem, stan. 2, pow. zielonogórski, Slavia Antiqua 51: 227–267
Gruszka, B. 2011. Materiały ceramiczne z początków wczesnego średniowiecza z Kalska (stan. 1), woj. Lubuskie w świetle nowych ustaleń chronologicznych metodą termoluminescencyjną, Slavia Antiqua 52: 119–131
Gruszka B. (ed.) 2016. Wczesnośredniowieczny gród w Połupinie, stan. 2. Nowe analizy i interpretacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, Zielona Góra
Gruszka B. and Pankiewicz A. 2016. O pewnych wspólnych cechach IX-wiecznej ceramiki z obszaru północnej i południowej części obecnego Dolnego Śląska, Slavia Antiqua 57: 169–198
Gruszka B. et al. (Gruszka B., Pawlak E. and Pawlak P.) 2013. Zespoły ceramiczne ze starszych faz wczesnego średniowiecza na wybranych stanowiskach Środkowego Nadodrza w świetle najnowszych wyników datowań przyrodniczych, Archeologia Polski 58 (1–2): 105–132
Grzegorczyk A. 2015. Okrągłe fibule tarczowate z ornamentem wytłaczanym w grupie olsztyńskiej, Rzeszów
Gunia, P. and Gruszka, B. 2010. Technologia i zaplecze surowcowe wczesnośredniowiecznej ceramiki użytkowej ze stanowiska 2 w Stożnem, woj. lubuskie w świetle badań petrograficznych, Slavia Antiqua 51: 269–280
Harhoiu, R. 2005. Die untere Donau während der späten Kaiserzeit und der Völkerwanderungszeit. In C. von Carnap-Bornheim and H. Friesinger (eds.), Wasserwege: Lebensadern – Trennungslinien, Neumünster, 157–191
Hensel, W. 1956. Z badań nad polską ceramiką wczesnośredniowieczną, Sprawozdania Archeologiczne 2: 160–167
Herrmann, J. 1966. Tornow und Vorberg. Ein Beitrag zur Frühgeschichte der Lausitz, Berlin
Hilczer-Kurnatowska Z. 1986. Bonikowo. In G. Labuda and A. Gąsiorowski (eds.), Słownik starożytności słowiańskich 7 (2): Wrocław, 505–506
Hilczerówna, Z. 1960. Gród z początków wczesnego średniowiecza w Bonikowie pow. Kościan, Sprawozdania z Prac Naukowych Wydziału Nauk Społecznych 3 (4 [16]): 59–65
Hilczerówna, Z. 1963. Z badań nad genezą ceramiki wczesnośredniowiecznej, Archeologia Polski 8 (2): 318–331
Hilczerówna, Z. 1967a. Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do początków XI wieku, Wrocław
Hilczerówna, Z. 1967b. Z zagadnień periodyzacji dziejów garncarstwa na ziemiach polskich, Archeologia Polski 12 (2): 431–437
Hołowińska, Z. 1956. Wczesnośredniowieczne grodzisko w Bonikowie w powiecie kościańskim. Wyniki badań z lat 1951 – 1953, Poznań
Kara, M. 2009. Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań
Kurnatowska, Z. and Łosińska, A. 1990. Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Wielkopolsce. In Z. Kurnatowska (ed.), Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce, Poznań [1992], 105–153
Labuda, G. 1975. Samo (Samon). In G. Labuda and Z. Stieber (eds.), Słownik starożytności słowiańskich 5, Wrocław, 39–40
Die Langobarden … 1988 – R. Busch (ed.), Die Langobarden. Von der Unterelbe nach Italien, Neumünster
Makiewicz, T. 2005a. O tak zwanej ceramice pseudośredniowiecznej w Polsce, Archaeologia Historica Polona 15 (2): 169–186
Makiewicz, T. 2005b. W sprawie aktualnego stanu badań nad problemem kontynuacji kulturowej pomiędzy starożytnością a wczesnym średniowieczem w Polsce. Punkt widzenia autochtonisty, Slavia Antiqua 46: 9–38
Makiewicz, T. 2006. Die Entdeckung einer neuen Kategorie von Keramik aus der Völkerwanderungszeit in Grospolen. In W.-R. Teegen, R. Cordie, O. Dörrer, S. Rieckhoff-Hesse and H. Steuer (eds.), Studien zur Lebenswelt der Eisenzeit: Festschrift fur Rosemarie Müller. Reallexikon der Germanischen Altertumskunde – Ergänzungsband 53, Berlin, 473–485
Müller, H.F. 1976. Das alamannische Gräberfeld von Hemmingen (Kreis Ludwigsburg) Stuttgart
Schuldt, E. 1956. Die slawische Keramik in Mecklenburg, Berlin
Stoltmann, J. 1989. A quantitative approach to the petrographic analysis of ceramic thin sections, American Antiquity 54 (1): 147–156
Tejral, J. 2009. Langobardische Fürstengräber nördlich der mittleren Donau. In U. von Freeden, H. Friesinger, E. Wamers (eds), Glaube, Kult und Herrschaft. Phänomene des Religiösen im 1. Jahrtausend n.Chr. in Mittel- und Nordeuropa, Bonn, 123–162
Walanus, A. and Goslar, T. 2004. Wyznaczanie wieku metodą C14 dla archeologów, Rzeszów
Woźnicka, Z. 1961. Osadnictwo z okresu rzymskiego w Bonikowie pow. Kościan, Wiadomości Archeologiczne 27 (2): 210–214
Żak, J. and Maćkowiak-Kotkowska, L. 1988. Studia nad uzbrojeniem środkowoeuropejskim VI–X wieku. Zachodniobałtyjskie i słowiańskie ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza, Poznań Google Scholar