Poles and Russians. Dialogue and attempts at changing the stereotype
Keywords:
Poland, Russia, dialogue, ethnic stereotypesAbstract
A crusade against ethnic stereotypes is one of the manifestations of the principle of political correctness now obligatory in Europe. They are considered to be the source of xenophobia and racism, and a hindrance to the construction of common Europe and the development of European post-national awareness. According to the author, lack of familiarity with ethnic stereotypes would seriously impede understanding many phenomena, for instance the nature of the relationships between various ethnic/national groups; this includes tensions in Polish/Russian relations. The article presents most crucial elements of the stereotypical image of Russians in the eyes of Poles and vice-versa. It also discusses initiatives to further the Polish/Russian dialogue (especially those undertaken by the Centre for Polish-Russian Dialogue and Understanding). Among others, those initiatives are meant to alter negative stereotypes which still divide Poles and Russians and hinder dialogue between the two nations. Dialogue between the Roman Catholic Church active in Poland and the Russian Orthodox Church is also supposed to contribute to changes in those stereotypes. The author considers the effects of actions undertaken by institutions whose aim is to further the Polish/Russian dialogue, their influence on the relations between Poland and Russia, and the possibility of changing negative stereotypes. She also describes various attitudes which anthropologists may assume with reference to the inter-ethnic dialogue.
Downloads
Download data is not yet available.
References
Bez wybaczenia? Rozmowa z prof. Włodzimierzem Marciniakiem, sowietologiem [interview by Krzysztof Różycki], Angora, no. 33, 19 Aug., 2012, pp. 12–13
Bohun M. 2006, Oblicza obsesji – negatywny obraz Rosji w myśli polskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 203–302
Chichot Kremla. Rozmowa ze Stanisławem Cioskiem, polskim ambasadorem w Moskwie w latach 1989–1996 [interview by Małgorzata Borkowska], Angora, no. 24, 16 June, 2013, pp. 18–19
Chlewiński Z. 2001, Koncepcje interkulturowych badań stereotypów, uprzedzeń oraz tożsamości narodowej i religijnej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Aspekt psychospołeczny, [in:] ed. A. de Lazari, Wzajemne uprzedzenia pomiędzy Polakami i Rosjanami. Materiały konferencyjne, Łódź, 2–5 grudnia 2001, Łódź, pp. 117–136 (Reprint from: eds. Z. Chlewiński, B. Rożnowski, Z. Zaleski 1996, Psychospołeczne podstawy relacji między narodowościami Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin)
de Lazari A. 2006, Wzajemne uprzedzenia Polaków i Rosjan, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 5–27
de Lazari A., Riabov O. 2010, The ‘Russian Bear’ in Polish Caricature of the Interwar Period (1919–1939), [in:] eds. D. Demski, K. Baraniecka-Olszewska, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw, pp. 318–337
de Lazari A. (ed.) 2004, Dusza polska i rosyjska (od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna), Warszawa
de Lazari A. (ed.) 2006, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa
Demski D. 2008, Obrazy “innych” w karykaturach – temat dla etnografa?, Etnografia Polska, vol. 52, no. 1–2, pp. 93–116
Demski D. 2010, Old Stereotypes Versus a Changing Reality: Images of the Other in Polish Caricatures, 1862–1939, [in:] eds. D. Demski, K. Baraniecka-Olszewska, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw, pp. 150–183
Dębicki M. 2012, Wokół stereotypów narodowych i niektórych zjawisk pokrewnych. Nowe formy starych dylematów, [in:] eds. R. Dopierała, K. Kaźmierska, Tożsamość, nowoczesność, stereotypy, Kraków, pp. 327–338
Giza A. 2013, Polaczkowie i Moskale. Wzajemny ogląd w krzywym zwierciadle (1800–1917), Szczecin
Demski D., Baraniecka-Olszewska K. (eds.), 2010, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw
Kabzińska I. 2008, Spotkanie z Innym w dialogu międzykulturowym, Etnografia Polska, vol. 52, no. 1–2, pp. 21–41
Kabzińska I. 2011, Dialog polsko-rosyjski. Obszary współdziałania, nadzieje i ograniczenia, Etnografia Polska, vol. 55, no. 1–2, pp. 71–96
Kępiński A. 1990, Lach i Moskal: z dziejów stereotypu, Warszawa
Kutiawin W. 2006, Polska i Polacy w historiografii rosyjskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 411–440
Lalak D. 2007, “Swoi” i “obcy” w perspektywie antropologiczno-społecznej, [in:] ed. D. Lalak Migracje, uchodźstwo, wielokulturowość,. Zderzenie kultur we współczesnym świecie, Warszawa, pp. 89–121
Magdziak-Miszewska A., Zuchniak M., Kowal P. (eds.) 2002, Polacy i Rosjanie. 100 kluczowych pojęć, Warszawa
McDonald M. 1993, The Construction of Difference: An Anthropological Approach to Stereotypes, [in:] ed. S. McDonald, Inside European Identities: Ethnography in Western Europe, Oxford–New York, pp. 219–236
Malia M. 1999, Russia under Western Eyes. From the Bronze Horseman to the Lenin Mausoleum, Cambridge–London
Małachowscy z Rosji, Dobry znak, no. 9, 16 May, 2013, pp. 10–11
Miłosz Cz. 2010, Rosja. Widzenia transoceaniczne, Warszawa
Neumann I. B. 1999, Uses of the Other: “The East” in European Identity Formation, Minneapolis
Niewiara A. 2000, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku, Katowice
Nowicka E. 1997, Świat człowieka – świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Warszawa
Piczugin D. 2006, Zakładnicy historii – u źródeł negatywnego stereotypu Polski i Polaków w literaturze rosyjskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 339–410
Pojednanie jak igrzyska olimpijskie. Rozmowa z prof. Piotrem Stegnijem i dr. Sławomirem Dębskim, szefami polskiego i rosyjskiego Centrum Porozumienia i Dialogu [interview by Marcin Wojciechowski], Gazeta Wyborcza, 2012, 18–19 Aug., p. 4
Przesmycki P. 2006, Stereotypy, uprzedzenia i nieporozumienia „religijne” w relacjach między Polakami a Rosjanami. Refleksje teologa katolickiego, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 519–545
Przybył E. 2006, Polska twarz rosyjskiego antykatolicyzmu, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 457–504
Romek Z. 2000 (ed.), Cenzura w PRL. Relacje historyków, Warszawa
Rotfeld A. D. 2012, Myśli o Rosji... i nie tylko. Eseje i wywiady, Warszawa
Serczyk W. A. 1978, Między Wschodem a Zachodem, [in:] ed. A. Garlicki, Sąsiedzi i inni, Warszawa, pp. 10–24
Stobiecki R. 2006, Rosja i Rosjanie w polskiej myśli historycznej XIX–XX wieku, [in:] ed. A. de Lazari Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 159–201
Sucharski T. 2006, „Rosja wchodzi w polskie wiersze” – obraz Rosjan w literaturze polskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 73–156
Szymowski L. 2011, Zamach w Smoleńsku. 11 miesięcy po katastrofie Tu-154M, Warszawa
Tokarz T. 2011, Cisza w służbie propagandy PRL, [in:] eds. J. Harbanowicz, A. Jantak, Przestrzeń ciszy. Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań, Wrocław, pp. 107–120
Wilska-Duszyńska B. 1971, Rozważania o naturze stereotypów etnicznych, Studia socjologiczne, vol. 3, pp. 97–116
Wiśniewska K. 2012, Cyryl Pierwszy, Gazeta Wyborcza, 17 Aug., p. 1
Zienkiewicz J. 2005, Obraz wybranych mieszkańców Europy Wschodniej w oczach polskich studentów (na przykładzie Akademii Podlaskiej), [in:] ed. A. Bobryk, Kultura pogranicza – pogranicze kultur, Siedlce-Pułtusk, pp. 147–152
Żakowska M. 2010, Bear in the European Salons: Russia in German Caricature, 1848–1914, [in:] eds. D. Demski, K. Baraniecka-Olszewska, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw, pp. 338–361
Bohun M. 2006, Oblicza obsesji – negatywny obraz Rosji w myśli polskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 203–302
Chichot Kremla. Rozmowa ze Stanisławem Cioskiem, polskim ambasadorem w Moskwie w latach 1989–1996 [interview by Małgorzata Borkowska], Angora, no. 24, 16 June, 2013, pp. 18–19
Chlewiński Z. 2001, Koncepcje interkulturowych badań stereotypów, uprzedzeń oraz tożsamości narodowej i religijnej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Aspekt psychospołeczny, [in:] ed. A. de Lazari, Wzajemne uprzedzenia pomiędzy Polakami i Rosjanami. Materiały konferencyjne, Łódź, 2–5 grudnia 2001, Łódź, pp. 117–136 (Reprint from: eds. Z. Chlewiński, B. Rożnowski, Z. Zaleski 1996, Psychospołeczne podstawy relacji między narodowościami Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin)
de Lazari A. 2006, Wzajemne uprzedzenia Polaków i Rosjan, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 5–27
de Lazari A., Riabov O. 2010, The ‘Russian Bear’ in Polish Caricature of the Interwar Period (1919–1939), [in:] eds. D. Demski, K. Baraniecka-Olszewska, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw, pp. 318–337
de Lazari A. (ed.) 2004, Dusza polska i rosyjska (od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna), Warszawa
de Lazari A. (ed.) 2006, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa
Demski D. 2008, Obrazy “innych” w karykaturach – temat dla etnografa?, Etnografia Polska, vol. 52, no. 1–2, pp. 93–116
Demski D. 2010, Old Stereotypes Versus a Changing Reality: Images of the Other in Polish Caricatures, 1862–1939, [in:] eds. D. Demski, K. Baraniecka-Olszewska, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw, pp. 150–183
Dębicki M. 2012, Wokół stereotypów narodowych i niektórych zjawisk pokrewnych. Nowe formy starych dylematów, [in:] eds. R. Dopierała, K. Kaźmierska, Tożsamość, nowoczesność, stereotypy, Kraków, pp. 327–338
Giza A. 2013, Polaczkowie i Moskale. Wzajemny ogląd w krzywym zwierciadle (1800–1917), Szczecin
Demski D., Baraniecka-Olszewska K. (eds.), 2010, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw
Kabzińska I. 2008, Spotkanie z Innym w dialogu międzykulturowym, Etnografia Polska, vol. 52, no. 1–2, pp. 21–41
Kabzińska I. 2011, Dialog polsko-rosyjski. Obszary współdziałania, nadzieje i ograniczenia, Etnografia Polska, vol. 55, no. 1–2, pp. 71–96
Kępiński A. 1990, Lach i Moskal: z dziejów stereotypu, Warszawa
Kutiawin W. 2006, Polska i Polacy w historiografii rosyjskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 411–440
Lalak D. 2007, “Swoi” i “obcy” w perspektywie antropologiczno-społecznej, [in:] ed. D. Lalak Migracje, uchodźstwo, wielokulturowość,. Zderzenie kultur we współczesnym świecie, Warszawa, pp. 89–121
Magdziak-Miszewska A., Zuchniak M., Kowal P. (eds.) 2002, Polacy i Rosjanie. 100 kluczowych pojęć, Warszawa
McDonald M. 1993, The Construction of Difference: An Anthropological Approach to Stereotypes, [in:] ed. S. McDonald, Inside European Identities: Ethnography in Western Europe, Oxford–New York, pp. 219–236
Malia M. 1999, Russia under Western Eyes. From the Bronze Horseman to the Lenin Mausoleum, Cambridge–London
Małachowscy z Rosji, Dobry znak, no. 9, 16 May, 2013, pp. 10–11
Miłosz Cz. 2010, Rosja. Widzenia transoceaniczne, Warszawa
Neumann I. B. 1999, Uses of the Other: “The East” in European Identity Formation, Minneapolis
Niewiara A. 2000, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku, Katowice
Nowicka E. 1997, Świat człowieka – świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Warszawa
Piczugin D. 2006, Zakładnicy historii – u źródeł negatywnego stereotypu Polski i Polaków w literaturze rosyjskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 339–410
Pojednanie jak igrzyska olimpijskie. Rozmowa z prof. Piotrem Stegnijem i dr. Sławomirem Dębskim, szefami polskiego i rosyjskiego Centrum Porozumienia i Dialogu [interview by Marcin Wojciechowski], Gazeta Wyborcza, 2012, 18–19 Aug., p. 4
Przesmycki P. 2006, Stereotypy, uprzedzenia i nieporozumienia „religijne” w relacjach między Polakami a Rosjanami. Refleksje teologa katolickiego, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 519–545
Przybył E. 2006, Polska twarz rosyjskiego antykatolicyzmu, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 457–504
Romek Z. 2000 (ed.), Cenzura w PRL. Relacje historyków, Warszawa
Rotfeld A. D. 2012, Myśli o Rosji... i nie tylko. Eseje i wywiady, Warszawa
Serczyk W. A. 1978, Między Wschodem a Zachodem, [in:] ed. A. Garlicki, Sąsiedzi i inni, Warszawa, pp. 10–24
Stobiecki R. 2006, Rosja i Rosjanie w polskiej myśli historycznej XIX–XX wieku, [in:] ed. A. de Lazari Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 159–201
Sucharski T. 2006, „Rosja wchodzi w polskie wiersze” – obraz Rosjan w literaturze polskiej, [in:] ed. A. de Lazari, Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, pp. 73–156
Szymowski L. 2011, Zamach w Smoleńsku. 11 miesięcy po katastrofie Tu-154M, Warszawa
Tokarz T. 2011, Cisza w służbie propagandy PRL, [in:] eds. J. Harbanowicz, A. Jantak, Przestrzeń ciszy. Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań, Wrocław, pp. 107–120
Wilska-Duszyńska B. 1971, Rozważania o naturze stereotypów etnicznych, Studia socjologiczne, vol. 3, pp. 97–116
Wiśniewska K. 2012, Cyryl Pierwszy, Gazeta Wyborcza, 17 Aug., p. 1
Zienkiewicz J. 2005, Obraz wybranych mieszkańców Europy Wschodniej w oczach polskich studentów (na przykładzie Akademii Podlaskiej), [in:] ed. A. Bobryk, Kultura pogranicza – pogranicze kultur, Siedlce-Pułtusk, pp. 147–152
Żakowska M. 2010, Bear in the European Salons: Russia in German Caricature, 1848–1914, [in:] eds. D. Demski, K. Baraniecka-Olszewska, Images of the Other in Ethnic Caricatures of Central and Eastern Europe, Warsaw, pp. 338–361
Downloads
Published
2013-01-01
How to Cite
Kabzińska, I. (2013). Poles and Russians. Dialogue and attempts at changing the stereotype. Ethnologia Polona, 53–73. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/ethp/article/view/596
Issue
Section
Articles
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
