Opening of Graves in the Cemetery of the Wielbark Culture in Kowalewko. A Preliminary Analysis
DOI:
https://doi.org/10.23858/FAH30.2017.016Keywords:
Roman Period, Wielbark culture, grave opening, „robbery” of cemeteries, atypical burials, fear of the deadAbstract
The paper discusses a practice of opening of graves which were recorded in the Wielbark Culture cemetery in Kowalewko. Proposals of interpretation which have been suggested so far were discussed and a new approach to the issue was put forward. It was debated to what extent archaeology would be able to answer a question of who and when disturbed graves. Furthermore, potential reasons behind the removal of artefacts which were deposited into the grave in the course of funeral rites were pointed out. This issue still requires further studies and a comparison against a broader cultural background.
Downloads
Download data is not yet available.
References
Andrzejowski J., Żórawska A., Biborski M., Kapla W. 2002. Grób 122 z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Jartyporach na Podlasiu. Nowe materiały do badań nad obrządkiem pogrzebowym w gockim kręgu kulturowym. In: M. Karczewska, M. Karczewski (eds.), Badania archeologiczne w Polsce północno-wschodniej i na zachodniej Białorusi w latach 2000-2001. Materiały z konferencji. Białystok, 253-263.
Aspöck E. 2011. Past ‘Disturbances’ of Graves as a Source: Taphonomy and Interpretation of Reopended Early Medieval Inhumation Graves at Brunn am Gebirge (Austria) and Winnall II (England). „Oxford Journal of Archaeology” 30 (3), 299-324.
Aspöck E. 2015. Cross-cultural interpretations and archaeological context. A reopened early bronze age grave in Weiden am See, Austria. In: L. Gardeła, K. Kajkowski (eds.), Kończyny, kości i wtórnie otwarte groby w dawnych kulturach. Limbs, bones, and reopened graves in past societies. Międzynarodowe Spotkania Interdyscyplinarne „Motywy przez wieki” 2. Bytów, 21-46.
Bertemes F. 1989. Das frühbronzezeitliche Gräberfeld von Gemeinlebarn. Kulturhistorische und paläometallurgische Studien. Text und Katalog. Saarbrücker Beiträge zur Altertumskunde 45, Bonn: Habelt.
Billamboz A., Neyses M. 1999. Das Fürstengrab von Villingen-Magdalenenberg im Jahrringkalender der Hallstattzeit. In: K. Springer, Der Magdalenenberg bei Villingen. Das Fürstengrabhügel des 7. vorchristlichen Jahrhunderts. Führer zu Archäologischen Denkmälern in Baden-Württemberg 5. 2nd ed. Stuttgart: Theiss, 91-109.
Crumlin-Pedersen O. 1995. Boat-burials at Slusegaard and the Interpretation of the Boat-grave Custom. In: O. Crumlin- Pedersen, B. Munch Thye (eds.), The Ship as Symbol in Prehistoric and Medieval Scandinavia. Papers from an International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th-7th May 1994. Publications from the National Museum. Studies in Archaeology&History 1, Copenhagen, 87-99.
Dix J., Graham M. 2000. Time of Death, Decomposition and Identification. An Atlas, CRC Press, Boca Raton, London, New York, Washington D.C.
Forbes S. L. 2008. Decomposition Chemistry in a Burial Environment. In: M. Tibbett, D. O. Carter (eds.), Soil Analysis in Forensic Taphonomy. Chemical and Biological Effects of Buried Human Remains. CRC Press, Boca Raton, London, New York, 203-223.
Gill-King H. 1997. Chemical and Ultrastructural Aspects of Decomposition. In: W. D. Haglund, M. H. Sorg (eds.), Forensic Taphonomy. The Postmortem Fate of Human Remains. CRC Press, Boca Raton, London, New York, Washington.
Hildebrandt-Radke I. 2016. Wpływ procesów depozycyjnych i podepozycyjnych na stan zachowania pochówków na cmentarzysku szkieletowym w Bodzi. In: A. Buko (ed.), Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego. Warszawa, 59-65.
Kőhegyi M. 1980. Sarmatenzeitliche Grabberaubung in Ungarn. In: H. Wolfram, F. Daim (eds.), Die Völker an der mittleren und unteren Donau im fünften und sechsten Jahrhundert. Berichte des Symposions der Kommission für Frühmittelalterforschung, 24. bis 27. Oktober 1978, Stift Zwettl, Niederösterreich. Veröffentlichungen der Kommission für Frühmittelalterforschung 4. Wien, 19-22.
Kokowski A. 2007. Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum (od Skandynawii do Półwyspu Iberyjskiego). Warszawa.
Kümmel Ch. 2009. Ur- und frühgeschichtlicher Grabraub. Archäologische Interpretation und kulturanthropologische Erklärung. Tübinger Schriften zur Ur- und Frühgeschichtlichen Archäologie 9, Münster.
Mann R. W., Bass W. M., Meadows L. 1990. Time Since Death and Decomposition of the Human Body: Variables and Observations in Case and Experimental Field Studies. „Journal of Forensic Sciences, JFSCA” 35 (1), 103-111.
Mączyńska M. 2011. Der frühvölkerwanderungszeitliche Hortfund aus Łubiana, Kreis Kościerzyna (Pommern). „Bericht der Römisch-Germanischen Kommission” 90, 2009, 7-482.
Neugebauer J. W. 1994. Zum Grabraub in der Frühbronzezeit Niederösterreichs. In: K. Schmotz (ed.), Vorträge 12. Niederbayerischer Archäologentag. Buch am Erlbach, 109-147.
Rittershofer K.-F. 1987. Graubraub in der Bronzezeit [Vortrag zur Jahressitzung 1987 der Römisch-Germanischen Kommission]. „Bericht der Römisch-Germanischen Kommission” 68, 5-23.
Robbiola L., Blengino J.-M., Fiaud C. 1998. Morphology and Mechanisms of Formation of Natural Patinas on Archaeological Cu-Sn Alloys. „Corrosion Science” 40 (12), 2083-2111.
Schuster J. 2010. Lübsow. Älterkaiserzeitliche Fürstengräber im nördlichen Mitteleuropa. Bonner Beiträge zur Vor- und Frühgeschichtlichen Archäologie 12, Bonn.
Schuster J. 2014. Złoty wiek – Czarnówko w okresie wpływów rzymskich i w okresie wędrówek ludów. In: J. Andrzejowski, J. Schuster (eds.), Okruch złota w popiele ogniska. Starożytne nekropole w Czarnówku i ich tajemnice. Lębork, Warszawa, 53-89.
Sikora P., Bofinger J. 2009. Metody rabunku, metody eksploracji – wczesnomerowińskie cmentarzysko w Remseck/Pattonville Lk. Ludwigsburg. In: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (eds.), Metody. Źródła. Dokumentacja. Funeralia Lednickie 11, Poznań, 339-344.
Skorupka T. 2000. Atypowe pochówki na cmentarzysku w Kowalewku. In: J. Wrzesiński (ed.), Czarownice. Funeralia Lednickie 2, Wrocław, Sobótka, 91-99.
Skorupka T. 2001. Kowalewko. Cmentarzysko birytualne ludności kultury wielbarskiej (od połowy I w. n.e. do początku III w. n.e.). Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego 2: Wielkopolska 3, Poznań.
Skorupka T. 2008. Atypowe pochówki na cmentarzysku w Kowalewku. In: J. Wrzesiński (ed.), Czarownice. Funeralia Lednickie 2, Edition 2, Poznań, 79-85.
Skóra K. 2014. Trup nieobecny?... czyli o brakujących szczątkach kostnych w grobach kultury wielbarskiej. In: T. Kurasiński, K. Skóra (eds.), Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania w dawnej obrzędowości pogrzebowej. „Acta Archaeologica Lodziensia” 60, Łódź, 45-68.
Skóra K. 2015. Struktura społeczna ludności kultury wielbarskiej. Łódź.
Skóra K. 2015. Biritual burials of the Wielbark Culture – introductory remarks. In: L. Gardeła, K. Kajkowski (eds.), Kończyny, kości i wtórnie otwarte groby w dawnych kulturach. Limbs, bones, and reopened graves in past societies. Międzynarodowe Spotkania Interdyscyplinarne „Motywy przez wieki” 2. Bytów, 85-122.
Skóra K. 2017. The sitting (?) dead – an attempt at assessing discoveries from cemeteries of the Wielbark Culture. In: J. Andrzejowski, C. von Carnap-Bornheim, A. Cieśliński, B. Kontny (eds.), Orbis Barbarorum. Studia ad archaeologiam Germanorum et Baltorum temporibus Imperii Romani pertinentia Adalberto Nowakowski dedicate. Warszawa, Schleswig, 537-548.
Sprenger S. 1999. Zur Bedeutung des Grabraubes für sozioarchäologische Gräberfeldanalysen. Eine Untersuchung am frühbronzezeitlichen Gräberfeld Franzhausen I, Niederösterreich. Fundberichte aus Österreich, Materialheft A7, Wien.
Tempelmann-Mączyńska M. 1989. Totenfurcht und Totenglauben bei den Germanen im 4. bis 7. Jahrhundert n. Chr. Aufgrund der sog. Sonderbestattungen und des Grabraubs.„Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte” 119, 274-283.
Tempelmann-Mączyńska M. 1992. „Specyficzne” pochówki kultury wielbarskiej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica” 16, 191-199.
Thrane H. 1978. Beispiel für Grabraub aus der Bronzezeit Dänemarks. In: H. Jankuhn, H. Nehlsen, H. Roth (eds.), Zum Grabfrevel in vor- und frühgeschichtlicher Zeit. Untersuchungen zu Grabraub und „haugbrot” in Mittel- und Nordeuropa. Bericht über ein Kolloquium der Kommission für die Altertumskunde Mittel- und Nordeuropas vom 14. bis. 16. Februar 1977. Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Göttingen, 9-17.
Tylecote R. F. 1979. The effect of soil conditions on the long-term corrosion of buried tin bronzes and copper. „Journal of Archeological Science” 6, 345-368.
Vaday A. 2015. The langobard cemetery at Ménfőcsanak. „Antaeus” 33, 163-242.
Żychliński D. 2014. Obrządek pogrzebowy ludności kultury przeworskiej i wielbarskiej w Wielkopolsce. Zielona Góra, Gniezno.
Żychliński D. 2015. Reopening Graves in Pre-roman and Roman period in Greater Poland – a (Re)interpretation. In: L. Gardeła, K. Kajkowski (eds.), Kończyny, kości i wtórnie otwarte groby w dawnych kulturach. Limbs, bones, and reopened graves in past societies. Międzynarodowe Spotkania Interdyscyplinarne „Motywy przez wieki” 2. Bytów, 47-84.
Aspöck E. 2011. Past ‘Disturbances’ of Graves as a Source: Taphonomy and Interpretation of Reopended Early Medieval Inhumation Graves at Brunn am Gebirge (Austria) and Winnall II (England). „Oxford Journal of Archaeology” 30 (3), 299-324.
Aspöck E. 2015. Cross-cultural interpretations and archaeological context. A reopened early bronze age grave in Weiden am See, Austria. In: L. Gardeła, K. Kajkowski (eds.), Kończyny, kości i wtórnie otwarte groby w dawnych kulturach. Limbs, bones, and reopened graves in past societies. Międzynarodowe Spotkania Interdyscyplinarne „Motywy przez wieki” 2. Bytów, 21-46.
Bertemes F. 1989. Das frühbronzezeitliche Gräberfeld von Gemeinlebarn. Kulturhistorische und paläometallurgische Studien. Text und Katalog. Saarbrücker Beiträge zur Altertumskunde 45, Bonn: Habelt.
Billamboz A., Neyses M. 1999. Das Fürstengrab von Villingen-Magdalenenberg im Jahrringkalender der Hallstattzeit. In: K. Springer, Der Magdalenenberg bei Villingen. Das Fürstengrabhügel des 7. vorchristlichen Jahrhunderts. Führer zu Archäologischen Denkmälern in Baden-Württemberg 5. 2nd ed. Stuttgart: Theiss, 91-109.
Crumlin-Pedersen O. 1995. Boat-burials at Slusegaard and the Interpretation of the Boat-grave Custom. In: O. Crumlin- Pedersen, B. Munch Thye (eds.), The Ship as Symbol in Prehistoric and Medieval Scandinavia. Papers from an International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th-7th May 1994. Publications from the National Museum. Studies in Archaeology&History 1, Copenhagen, 87-99.
Dix J., Graham M. 2000. Time of Death, Decomposition and Identification. An Atlas, CRC Press, Boca Raton, London, New York, Washington D.C.
Forbes S. L. 2008. Decomposition Chemistry in a Burial Environment. In: M. Tibbett, D. O. Carter (eds.), Soil Analysis in Forensic Taphonomy. Chemical and Biological Effects of Buried Human Remains. CRC Press, Boca Raton, London, New York, 203-223.
Gill-King H. 1997. Chemical and Ultrastructural Aspects of Decomposition. In: W. D. Haglund, M. H. Sorg (eds.), Forensic Taphonomy. The Postmortem Fate of Human Remains. CRC Press, Boca Raton, London, New York, Washington.
Hildebrandt-Radke I. 2016. Wpływ procesów depozycyjnych i podepozycyjnych na stan zachowania pochówków na cmentarzysku szkieletowym w Bodzi. In: A. Buko (ed.), Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego. Warszawa, 59-65.
Kőhegyi M. 1980. Sarmatenzeitliche Grabberaubung in Ungarn. In: H. Wolfram, F. Daim (eds.), Die Völker an der mittleren und unteren Donau im fünften und sechsten Jahrhundert. Berichte des Symposions der Kommission für Frühmittelalterforschung, 24. bis 27. Oktober 1978, Stift Zwettl, Niederösterreich. Veröffentlichungen der Kommission für Frühmittelalterforschung 4. Wien, 19-22.
Kokowski A. 2007. Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum (od Skandynawii do Półwyspu Iberyjskiego). Warszawa.
Kümmel Ch. 2009. Ur- und frühgeschichtlicher Grabraub. Archäologische Interpretation und kulturanthropologische Erklärung. Tübinger Schriften zur Ur- und Frühgeschichtlichen Archäologie 9, Münster.
Mann R. W., Bass W. M., Meadows L. 1990. Time Since Death and Decomposition of the Human Body: Variables and Observations in Case and Experimental Field Studies. „Journal of Forensic Sciences, JFSCA” 35 (1), 103-111.
Mączyńska M. 2011. Der frühvölkerwanderungszeitliche Hortfund aus Łubiana, Kreis Kościerzyna (Pommern). „Bericht der Römisch-Germanischen Kommission” 90, 2009, 7-482.
Neugebauer J. W. 1994. Zum Grabraub in der Frühbronzezeit Niederösterreichs. In: K. Schmotz (ed.), Vorträge 12. Niederbayerischer Archäologentag. Buch am Erlbach, 109-147.
Rittershofer K.-F. 1987. Graubraub in der Bronzezeit [Vortrag zur Jahressitzung 1987 der Römisch-Germanischen Kommission]. „Bericht der Römisch-Germanischen Kommission” 68, 5-23.
Robbiola L., Blengino J.-M., Fiaud C. 1998. Morphology and Mechanisms of Formation of Natural Patinas on Archaeological Cu-Sn Alloys. „Corrosion Science” 40 (12), 2083-2111.
Schuster J. 2010. Lübsow. Älterkaiserzeitliche Fürstengräber im nördlichen Mitteleuropa. Bonner Beiträge zur Vor- und Frühgeschichtlichen Archäologie 12, Bonn.
Schuster J. 2014. Złoty wiek – Czarnówko w okresie wpływów rzymskich i w okresie wędrówek ludów. In: J. Andrzejowski, J. Schuster (eds.), Okruch złota w popiele ogniska. Starożytne nekropole w Czarnówku i ich tajemnice. Lębork, Warszawa, 53-89.
Sikora P., Bofinger J. 2009. Metody rabunku, metody eksploracji – wczesnomerowińskie cmentarzysko w Remseck/Pattonville Lk. Ludwigsburg. In: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (eds.), Metody. Źródła. Dokumentacja. Funeralia Lednickie 11, Poznań, 339-344.
Skorupka T. 2000. Atypowe pochówki na cmentarzysku w Kowalewku. In: J. Wrzesiński (ed.), Czarownice. Funeralia Lednickie 2, Wrocław, Sobótka, 91-99.
Skorupka T. 2001. Kowalewko. Cmentarzysko birytualne ludności kultury wielbarskiej (od połowy I w. n.e. do początku III w. n.e.). Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego 2: Wielkopolska 3, Poznań.
Skorupka T. 2008. Atypowe pochówki na cmentarzysku w Kowalewku. In: J. Wrzesiński (ed.), Czarownice. Funeralia Lednickie 2, Edition 2, Poznań, 79-85.
Skóra K. 2014. Trup nieobecny?... czyli o brakujących szczątkach kostnych w grobach kultury wielbarskiej. In: T. Kurasiński, K. Skóra (eds.), Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania w dawnej obrzędowości pogrzebowej. „Acta Archaeologica Lodziensia” 60, Łódź, 45-68.
Skóra K. 2015. Struktura społeczna ludności kultury wielbarskiej. Łódź.
Skóra K. 2015. Biritual burials of the Wielbark Culture – introductory remarks. In: L. Gardeła, K. Kajkowski (eds.), Kończyny, kości i wtórnie otwarte groby w dawnych kulturach. Limbs, bones, and reopened graves in past societies. Międzynarodowe Spotkania Interdyscyplinarne „Motywy przez wieki” 2. Bytów, 85-122.
Skóra K. 2017. The sitting (?) dead – an attempt at assessing discoveries from cemeteries of the Wielbark Culture. In: J. Andrzejowski, C. von Carnap-Bornheim, A. Cieśliński, B. Kontny (eds.), Orbis Barbarorum. Studia ad archaeologiam Germanorum et Baltorum temporibus Imperii Romani pertinentia Adalberto Nowakowski dedicate. Warszawa, Schleswig, 537-548.
Sprenger S. 1999. Zur Bedeutung des Grabraubes für sozioarchäologische Gräberfeldanalysen. Eine Untersuchung am frühbronzezeitlichen Gräberfeld Franzhausen I, Niederösterreich. Fundberichte aus Österreich, Materialheft A7, Wien.
Tempelmann-Mączyńska M. 1989. Totenfurcht und Totenglauben bei den Germanen im 4. bis 7. Jahrhundert n. Chr. Aufgrund der sog. Sonderbestattungen und des Grabraubs.„Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte” 119, 274-283.
Tempelmann-Mączyńska M. 1992. „Specyficzne” pochówki kultury wielbarskiej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica” 16, 191-199.
Thrane H. 1978. Beispiel für Grabraub aus der Bronzezeit Dänemarks. In: H. Jankuhn, H. Nehlsen, H. Roth (eds.), Zum Grabfrevel in vor- und frühgeschichtlicher Zeit. Untersuchungen zu Grabraub und „haugbrot” in Mittel- und Nordeuropa. Bericht über ein Kolloquium der Kommission für die Altertumskunde Mittel- und Nordeuropas vom 14. bis. 16. Februar 1977. Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Göttingen, 9-17.
Tylecote R. F. 1979. The effect of soil conditions on the long-term corrosion of buried tin bronzes and copper. „Journal of Archeological Science” 6, 345-368.
Vaday A. 2015. The langobard cemetery at Ménfőcsanak. „Antaeus” 33, 163-242.
Żychliński D. 2014. Obrządek pogrzebowy ludności kultury przeworskiej i wielbarskiej w Wielkopolsce. Zielona Góra, Gniezno.
Żychliński D. 2015. Reopening Graves in Pre-roman and Roman period in Greater Poland – a (Re)interpretation. In: L. Gardeła, K. Kajkowski (eds.), Kończyny, kości i wtórnie otwarte groby w dawnych kulturach. Limbs, bones, and reopened graves in past societies. Międzynarodowe Spotkania Interdyscyplinarne „Motywy przez wieki” 2. Bytów, 47-84.
Published
2017-11-28
How to Cite
Skóra, K. (2017). Opening of Graves in the Cemetery of the Wielbark Culture in Kowalewko. A Preliminary Analysis. Fasciculi Archaeologiae Historicae, 30, 193–210. https://doi.org/10.23858/FAH30.2017.016
Issue
Section
Articles
License
Copyright (c) 2017 Fasciculi Archaeologiae Historicae
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
