Old and new at Dąbrowa. Richly furnished Early Iron Age graves at a Lusatian culture cemetery in Wieluń district, central Poland

Radosław Janiak; Alicja Drozd-Lipińska

doi:10.23858/SA/77.2025.1.4124

Published: 2025-12-03

Vol. 77 No. 1 (2025)

Old and new at Dąbrowa. Richly furnished Early Iron Age graves at a Lusatian culture cemetery in Wieluń district, central Poland

Radosław Janiak , Alicja Drozd-Lipińska

Sprawozdania Archeologiczne

Section: Field Survey and Materials

https://doi.org/10.23858/SA/77.2025.1.4124

Abstract

The Lusatian culture burial ground at Dąbrowa, Wieluń district, lies in the upper Warta River basin. Due to its location in the south-western part of central Poland, it accumulated imports from the Halstatt zone (bronze serpentine clasp, iron and bronze spearheads). This was evident in the inventories of two early Iron Age graves. Local artefacts were also discovered in the cemetery, which were imitations of imports (bronze clasps). This was demonstrated by the results of surveys conducted in 1927 and 1928. This makes it possible to identify representatives of the local elite among the buried. Research undertaken on the same cemetery in 2021 confirmed the presence of burials from the Halstadt period. However, their equipment was not as prestigious (swan-necked pins, iron sickles). It is worth noting that this cemetery was already established earlier, during the Younger Bronze Age.

Keywords:

Central Poland, Lusatian Culture, Hallstatt Period, cemetery, elite

Most read articles by the same author(s)

Radosław Janiak, Bartłomiej Januszewicz, Bogusław Pisarek, Jerzy Sikora, Jacek Ziętek, Bronze bracelets deposit from Niewierszyn by the Pilica River , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 73 No. 2 (2021): Sprawozdania Archeologiczne

Download files

PDF

Citation rules

Janiak, R., & Drozd-Lipińska, A. (2025). Old and new at Dąbrowa. Richly furnished Early Iron Age graves at a Lusatian culture cemetery in Wieluń district, central Poland. Sprawozdania Archeologiczne, 77(1), 347–368. https://doi.org/10.23858/SA/77.2025.1.4124

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Čambal R. and Makarová E. 2020. Hallstatt Hoards from the Molpír Hillfort in Smolenice. Zborník Slovenského Národného Múzea 114, Archeológia 30, 205-229.
Google Scholar

Domańska J. and Gołubkow J. 1976. Materiały z cmentarzyska ciałopalnego kultury łużyckiej w Cieszkowie, woj. Wrocław, część II. Silesia Antiqua 18, 77-119.
Google Scholar

Domańska J. and Gołubkow J. 1978. Materiały z cmentarzyska ciałopalnego kultury łużyckiej w Cieszkowie, woj. Wrocław, część IV. Silesia Antiqua 20, 49-86.
Google Scholar

Drozd-Lipińska A. 2022. Opracowanie antropologiczne ludzkich szczątków kostnych z grobów ciałopalnych odkrytych 2021 roku w miejscowości Dąbrowa, gm. Wieluń, stan. II (AZP 77-43). Toruń. Archives of the Institute of Archaeology, University of Łódź. Łódź.
Google Scholar

Drozd-Lipińska A. 2023. Opracowanie antropologiczne ludzkich szczątków kostnych z grobów ciałopalnych odkrytych w miejscowości Dąbrowa, pow. wieluński, stan. 2 (badania w latach 1927-1928), Toruń. Archiv of Institut of Archaeology, University of Łódź. Łódź.
Google Scholar

Durczewski Z. 1939-1946. Grupa górnośląsko-małopolska kultury łużyckiej w Polsce 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Durczewski Z. 1948. Grupa górnośląsko-małopolska kultury łużyckiej w Polsce 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Dzięgielewski K., Szczerba R. and Chudzińska B. 2011. Osadnictwo z wczesnej epoki brązu, okresu halsztackiego i starszego okresu przedrzymskiego oraz ślady działalności człowieka w czasach średniowiecznych i nowożytnych na stanowisku 17 w Podłężu, pow. wielicki. In S. Kadrow (ed.), Raport 2005-2006. Warszawa: NID, 315-348.
Google Scholar

Von Eles-Masi P. 1986. Le fibule dell’Italia settentrionale (= Prähistorische Bronzefunde XIV/5). München: C. H. Beck’sche Verlagsbuchhandlung.
Google Scholar

Gackowski J., Kowalski Ł. and Garbacz-Klempka A. 2018. Nowy głos w dyskusji na temat zabytków o stylistyce stepowej z Kujaw i Ziemi Chełmińskiej. Perspektywa archeometalurgiczna. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 60/1, 329-347.
Google Scholar

Gediga B., Józefowska A., Łaciak D. and Dolata-Daszkiewicz I. 2020. Cmentarzysko wczesnej epoki żelaza w Domasławiu 10/11/12, powiat wrocławski. T. 4. Synteza. Wrocław: Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. DOI: https://doi.org/10.23858/Wr/k/005
Google Scholar

Gedl M. 1985. Schyłek kultury łużyckiej w południowo-zachodniej Polsce. Warszawa, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Gedl M. 1991. Die Hallstatteinflüsse auf den polnischen Gebieten in der Früheisenzeit. Warszawa, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Gedl M. 2001. Die Bronzegefäße in Polen (= Prähistorische Bronzefunde II/15). Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
Google Scholar

Gedl M. 2004. Die Fibeln in Polen (= Prähistorische Bronzefunde XIV/10). Mainz: Franz Steiner Verlag.
Google Scholar

Golec M. and Fojtík P. 2020. Centrum východnohalštatské kultury na středni Moravě (= Archaeologica Olomucensia 5). Olomouc: Archaeologica Olomucensia.
Google Scholar

Hencken H. 1978. The Iron Age Cemetery of Magdalenska gora in Slovenia. Cambridge: Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, Harvard University.
Google Scholar

Janiak R. 2003. Grody kultury łużyckiej w międzyrzeczu górnej Warty i Prosny. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Janiak R. 2010. Z badań cmentarzyska II w Dąbrowie pod Wieluniem. List Konrada Jażdżewskiego. Zeszyty Wiejskie 15, 194-200. DOI: https://doi.org/10.18778/1506-6541.15.12
Google Scholar

Jażdżewski K. 1929. Osadnictwo prehistoryczne nad górną Prosną. Z otchłani wieków 4, 85-94.
Google Scholar

Kaszewski Z. 1986. Cmentarzysko kultury łużyckiej z okresu halsztackiego na stanowisku 2 w Łubnicach, województwo kaliskie. Prace i Materiały Muzuem Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 33, 129-205.
Google Scholar

Kłosińska E., Kurzątkowska U. and Nogaj-Chachaj J. 2005. Dwa brązowe naszyjniki tordowane z Radecznicy, pow. Zamość. Archeologia Polski Środkowowschodniej 7, 222-230.
Google Scholar

Kołodziejski A. 1974. Problematyka kultury okresu halsztackiego na Ziemi Lubuskiej. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne 4, 67-105.
Google Scholar

Kromer K. 1959. Das Gräberfeld von Hallstatt. Firenze: Sansoni.
Google Scholar

Madera P. 2002. Cmentarzysko ciałopalne kultury łużyckiej w Łazach, stan. 1, pow. Wołów, woj. dolnośląskie, w świetle ostatnich badań terenowych. In M. Gedl (ed.), Wielkie cmentarzyska z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 149-174.
Google Scholar

Michálek J. 2017a. Mohylová pohřebiště doby halštatské (Ha C-D) a časně laténské (LT A) v jižních Čechách. 1/2. Komentovaný katalog. Praha: Archeologický ústav Akademie věd České republiky.
Google Scholar

Michálek J. 2017b. Mohylová pohřebiště doby halštatské (Ha C-D) a časně laténské (LT A) v jižních Čechách. 1/3. Tabulky. Praha: Archeologický ústav Akademie věd České republiky.
Google Scholar

Michálek J., Fröhlich J. and Chvojka O. 2015. Halštatský depot z Třebanic u Netolic (okr. Prachatice). Archeologické výzkumy v jižních Čechách 28, 119-138.
Google Scholar

Michnik M. 2022. Cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza w Świbiu na Górnym Śląsku 1. Gliwice: Muzeum w Gliwicach. DOI: https://doi.org/10.33547/Swibie2022.1
Google Scholar

Michnik M. and Dzięgielewski K. 2022. Cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza w Świbiu na Górnym Śląsku 2. Gliwice: Muzeum w Gliwicach. DOI: https://doi.org/10.33547/Swibie2022.2
Google Scholar

Půlpán M., Hošek J., Půlpánová-Reszczyńska A. and Ondráčková L. 2022. Sekery s raménky z Krušných hor. K solitérním nálezům z doby halštatské z hor a kopců Českého masivu. Archeologické rozhledy 74, 3-66. DOI: https://doi.org/10.35686/AR.2022.1
Google Scholar

Rebay-Salisbury K. 2016. The Human Body in Early Iron Age Central Europe. Burial Practices and Images of the Hallstatt World. London, New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315277233
Google Scholar

Studeníkova E. 2007. Fragment einer hallstattzeitlichen eisernen Sichel aus der bratislaver Region. Eiserne Sicheln im nordostalpinen Hallstattgebiet. Zborník Filozofickej Fakulty Univerzity Komenskeho. Musaica 25, 45-71.
Google Scholar

Schumann R. 2015. Status und Prestige in der Hallstattkultur. Rahden/Westf.: Verlag Marie Leidorf.
Google Scholar

Tecco-Hvala S. 2012. Magdalenska gora. Družbena struktura in grobni rituali železodbne skupnosti. Social structure and burial rites of the Iron Age community. Ljubljana: Inštitut za arheologijo ZRC SAZU, Založba ZRC. DOI: https://doi.org/10.3986/9789612546007
Google Scholar

Tecco-Hvala S. 2014. Kačaste fibule z območja Slovenije. Arheološki vestnik 65, 123-186.
Google Scholar

Teržan B., Lo Schiavo F. and Trampuž-Orel N. 1984. Most na Soči (S. Lucia) II. Table. Ljubljana: Narodni muzej w Ljubljani.
Google Scholar

Teržan B., Lo Schiavo F. and Trampuž-Orel N. 1985. Most na Soči (S. Lucia) II. Tekst. Ljubljana: Narodni muzej w Ljubljani.
Google Scholar

Trefný M. 2017. Hallstatt elite burials in Bohemia from the perspective of interregional contacts. In R. Schumann and S. van der Vaart-Verschoof (eds), Connecting Elites and Regions. Perspectives on contacts, relations and differentiation during the Early Iron Age Hallstatt C period in Northwest and Central Europe. Leide: Sidestone Press, 109-126.
Google Scholar

Woźniak Z. 2010. Kontakty mieszkańców ziem polskich ze światem celtyckim u schyłku okresu halsztackiego i we wczesnym okresie lateńskim. Przegląd Archeologiczny 58, 39-104.
Google Scholar

Zielonka B. 1955. Materiały z osiedla obronnego kultury łużyckiej w miejscowości Kamieniec, pow. Toruń. Wiadomości Archeologiczne 22/2, 158-174.
Google Scholar