Plastic Artefacts from Archaeological Investigations Carried out at the Auschwitz-Birkenau Camp Complex in 2015–2022
DOI:
https://doi.org/10.23858/APa61.2023.3159Keywords:
Auschwitz-Birkenau, concentration camp, plastics, comb, button, pocket, knife, pipeAbstract
This article is a study of the results of archaeological research conducted at the site of the former German concentration camp Auschwitz-Birkenau and the Jawischowitz forced labour sub-camp attached to it. It discusses historical objects produced from plastics, as a result of chemical modification of natural products or synthesis of products of chemical processing of coal, oil or natural gas. The history of previous archaeological research at the site of the former Auschwitz-Birkenau camp complex and its sub-camps is outlined. The scope and regions of research that were carried out by the authors between 2015 and 2022 are discussed. Plastic products have been characterised by grouping them in terms of raw material and function, distinguishing among other things everyday objects and parts of clothing. On this basis, a comparative base was created, which can serve as a basis for applying a preliminary chronological division of plastic products.
Downloads
References
Albert, D. and Brandt, J. M. A. 2016. Archaeological plastics – a growing challenge for conservators. Electronic document: https://www.researchgate.net/publication/320805197 (Access: December 03, 2022).
Augustyniak, H., Kałagate, S. and Stachowiak, P. 2012. Opracowanie wyników badań archeologicznych prowadzonych na terenie niemieckiego obozu jenieckiego Stalag 1B Hohenstein (Królikowo, stan. 8 AZP 28-59/24, gm. Olsztynek, pow. olsztyński, woj. warmińsko-mazurskie). Typescript in the archive of the General Directorate for National Roads and Motorways [Polish: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad], Olsztyn Branch.
Balada, A. 1966. Od ropy naftowej do tworzyw sztucznych. Warszawa.
Banaś-Maciszczak, J. 2017. Prace konserwatorskie. In B. Bartyzel and P. Sawicki (eds), Memorial Auschwitz-Birkenau, 54–56. Oświęcim.
Bartczak, A., Gwóźdź, B., Nierychlewska, A., Pajor, M. and Święcicki, J. 2018. Wyniki archeologicznych badań powierzchniowych na trasie projektowanej drogi ekspresowej S1 od węzła „Kosztowy II“ w Mysłowicach do węzła „Suchy Potok“ w Bielsku-Białej. Typescript in the archive of the General Directorate for National Roads and Motorways [Polish: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad], Katowice Branch.
Duma, P. 2016. Archeologia w obliczu masowej produkcji przedmiotów na przykładzie byłego śmietniska w Lesie Rakowieckim we Wrocławiu. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 58: 227–246.
Gurba, J. 1996. Nowa archeologia. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F Historia 51: 23–29.
Grupa, M. 2006. Sprawozdanie z badań archeologicznych na terenie obozu Oświęcim-Brzezinka. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Grupa, M., Majorek, M., and Słomczewska, M. 2007. Sprawozdanie z badań archeologicznych na terenie obozu Auschwitz-Birkenau. Typescript in the archives of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Grupa, M., Majorek, M. and Słomczewska, M. 2008. Sprawozdanie z badań archeologicznych na terenie obozu Auschwitz-Birkenau. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Hensel, W. 1983. Archeologia żywa. Wydanie drugie przejrzane i uzupełnione. Warszawa.
Kondracki, J. 2002. Geografia regionalna Polski. Warszawa.
Kajzer, L. 1984. Wstęp do badań archeologiczno-architektonicznych. Łódź.
Karasiewicz, K., Kiełbasińska, M., and Rogusz, M. 2021. Nadma, gm. Radzymin, woj. mazowieckie: miejsce upadku samolotu Messerschit 110 – archeologiczny przyczynek do badań historii walk powietrznych we wrześniu 1939 r. Raport 16: 169–234.
Karski, K. 2019. KL Plaszow. Archeologia miejsca pamięci. Kraków.
Kola, A. 2016. Archeologia cmentarzysk katyńskich w Charkowie (Piatichatki) i Kijowie (Bykownia). In A. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności 1: 65–90. Warszawa.
Królikiewicz, T. 2002. Bagnety. Historia rozwoju, konstrukcje, zastosowanie i dane techniczne wielu typów bagnetów. Warszawa.
Lasota-Kuś, A. 2020. Opracowanie wyników prac archeologicznych prowadzonych na zlecenie GDDKiA w Krakowie, w rejonie skrzyżowania ul. Fabrycznej i ul. Unii Europejskiej w Oświęcimiu (DK 44 od km 60+627 do km 60+982). Typescript in the archive of the General Directorate for National Roads and Motorways [Polish: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad], Cracow Branch.
Lencewicz, S. 1938. Polska. Wielka geografia powszechna. Warszawa.
Mazurek, M., Sznajdrowska-Pondel, A. and Wrzosek, J. 2020. Badania archeologiczne reliktów fortyfikacji polowych z XX wieku na inwestycjach drogowych. Procedury, metodologia i metodyka pracy. Raport 15: 347–368.
Mruk, J. 2017. Moda kobieca w okupowanej Polsce. Łódź.
Myszka, M. 2005a. Dokumentacja archeologiczna wykopów konstrukcyjnych, zamieszczona w opinii konstrukcyjnej dla budynku kuchni obozowej A-31. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Myszka, M. 2005b. Sprawozdanie z nadzoru archeologicznego wykopu wykonanego w 2005 roku przy murze krematorium II w Brzezince. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Myszka, M. 2007. Sprawozdanie z nadzoru archeologicznego wykopów wykonanych w 2006 roku na terenie dawnego KL Birkenau. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Myszka, M. 2009. Sprawozdanie z nadzoru archeologicznego prowadzonego w związku z wykonaniem konstrukcji oporowej i drenażu wokół komory gazowej krematorium nr II i III, na terenie dawnego obozu koncentracyjnego w Brzezince, gm. Oświęcim. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Myszka, M. 2011. Program badań na odcinku BI. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Myszka, M., Peschel, K., and Tabaszewski, W. 2017. Opracowanie wyników nadzoru archeologicznego związanego z wykonaniem instalacji przeciwpożarowej na terenie obozu Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Niebojewski, J. and Brzeziński, J. 1965. Obrabiamy tworzywa sztuczne. Warszawa
Olbromska, U. 2004. Fajki i tabakierki z Muzeum w Łowiczu w Muzeum Dzwonów i Fajek w Przemyślu. Przemyśl.
Ostrowski, M. and Kowalczyk, P. 2019. Opracowanie wyników archeologicznych rozpoznawczych badań sondażowych wraz z opisem historycznym i dokumentacją krzyży wiejskich, kapliczek oraz mogił na trasie planowanej inwestycji pn.: Budowa drogi ekspresowej S1 od węzła „Kosztowy II” w Mysłowicach do węzła „Suchy Potok” w Bielsku-Białej. Typescript in the archive of the General Directorate for National Roads and Motorways [Polish: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad], Katowice Branch.
Peschel, K. 2022. Nowożytność. In D. Minta-Tworzowska and M. Kruger (eds), Opracowanie wyników badań archeologicznych na stanowisku Zagaje Smrokowskie 10, woj. małopolskie, AZP 98-57/70, 501–542. Typescript in the archive of the General Directorate for National Roads and Motorways [Polish: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad], Cracow Branch.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. 2015. Opracowanie wyników nadzoru archeologicznego związanego z wykonaniem instalacji przeciwpożarowej na terenie obozu Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. 2017. Opracowanie wyników archeologicznych badań sondażowych prowadzonych na obszarze obozu koncentracyjnego Auschwitz I w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. 2018. Opracowanie wyników nadzoru archeologicznego związanego z wykonaniem instalacji przeciwpożarowej na terenie obozu Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95), prowadzonego w ramach pozwolenia MWKZ 338/18. Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. 2019. Opracowanie wyników nadzoru archeologicznego związanego z wykonaniem instalacji przeciwpożarowej na terenie obozu Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. 2020. Opracowanie wyników nadzoru archeologicznego związanego z wykonaniem instalacji przeciwpożarowej na terenie obozu Auschwitz I i Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. 2021. Opracowanie wyników prac archeologicznych związanych z konserwacją baraku nr B-167 zlokalizowanego na terenie byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. 2023a. Sprawozdanie i Opracowanie wyników prac archeologicznych związanych z konserwacją baraku nr B-91 zlokalizowanego na terenie byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Peschel, K. and Tabaszewski, W. Opracowanie wyników prac archeologicznych związanych z konserwacją baraku nr B-141 zlokalizowanego na terenie byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz II – Birkenau w Oświęcimiu (nr rejestru zabytków A-714/95). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Piskorz-Barenkova, E. 2008. Biżuteria ludowa w Polsce. Warszawa.
Podsiadło, R. 2021. Okres II wojny światowej. In D. Minta-Tworzowska and M. Kruger (eds), Opracowanie wyników badań archeologicznych na stanowisku Smroków 4, gm. Słomniki, woj. małopolskie, AZP 97-57/145, 568–645. Typescript in the archive of the General Directorate for National Roads and Motorways [Polish: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad], Cracow Branch.
Popkiewicz, O. 2016. Poszukiwania mogił ofiar rzezi wołyńskiej na terenie Ukrainy na podstawie wyników prac archeologiczno-ekshumacyjnych w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej. In A. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności 1, 107–124. Warszawa
Rapaport, B. 2004. Jak palimy – akcesoria i przyrządy. In S. L. Gilman and Z. Xun (eds), Dym. Powszechna historia palenia, 100–107. Kraków.
Saechtling, H. and Zebrowski, W. 1978. Tworzywa sztuczne. Warszawa
Sikorski, D. 2018. Sprawozdanie i opracowanie wyników badań archeologicznych w formie nadzoru archeologicznego przy badaniach gruntu na zawartość prochów i szczątków ludzkich na projektowanej obwodnicy miasta Oświęcim w ramach inwestycji p.n.: Budowa drogi ekspresowej S1 od węzła „Kosztowy II” w Mysłowicach do węzła „Suchy Potok” w Bielsku-Białej. Typescript in the archive of the General Directorate for National Roads and Motorways [Polish: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad], Katowice Branch.
Smajek-Mądrzycka, I. 2015. Opracowanie z przeprowadzonego nadzoru archeologicznego podczas budowy kanalizacji kablowej dla systemu sygnalizacji pożaru (SSP) na terenie byłego obozu koncentracyjnego Birkenau (pozwolenie nr 286/14). Typescript in the archive of the State Museum of Auschwitz-Birkenau.
Smoleń, K. 1980. KL Auschwitz. Warszawa.
Solon, J., Borzyszkowski, J., Bidłasik, M., Richling, A., Badora, K., Balon, J., Brzezińska-Wójcik, T., Chabudziński, Ł., Dobrowolski, R., Grzegorczyk, I., Jodłowski, M., Kistowski, M., Kot, R., Krąż, P., Lechnio, J., Macias, A., Majchrowska, A., Malinowska, E., Migoń, P., Myga-Piątek, U., Nita, J., Papińska, E., Rodzik, J., Strzyż, M., Terpiłowski, S. and Ziaja, W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91: 143–170.
Springate, M. E. 1997. Cellulose nitrate plastic (celuloid) in archaeological assemblages: identification and care. Northeast Historical Archaeology 26: 63–72.
Strzelecka, I. and Setkiewicz, P. 2000. The construction, expansion and development of the camp its branches. In W. Długoborski and F. Piper (eds), Auschwitz 1940–1945. Tom I, 63–138. Oświęcim.
Tabaszewski, W. 2021. Sprawozdanie i opracowanie wyników archeologicznych badań wykopaliskowych prowadzonych na obszarze dawnego obozu pracy przymusowej Jawischowitz. Typescript in the Archive of the Provincial Monument Preservation Office in Krakow.
Tabaszewski, W. 2022. Opracowanie wyników badań poszukiwawczo-sondażowych przeprowadzonych w miejscu katastrofy samolotu B-24 Liberator KG-890 w Nieszkowicach Wielkich. Typescript in the Archive of the Małopolska Provincial Office For Monument Protection in Tarnów.
Tabaszewski, W. and Wardas-Lasoń, M. 2022. Results of archaeological rescue excavations AT the site of the former German forced labour camp KL Jawischowitz, Oświęcim district. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 37: 51–87.
Tołłoczko, Z. 2010. Z problemów koincydencji Art Deco i ekspresjonizmu. Część I. Wiadomości Konserwatorskie 28: 31–48.
Woźniacki, A. 1979. Materiałoznawstwo. Warszawa-Kraków.
Wrona, B. 2008. Umundurowanie niemieckich wojsk. Siły lądowe. Warszawa.
Wrzosek, J. 2016. (Nie)zapomniana mogiła. Grób masowy żołnierzy bolszewickich poległych pod Ossowem w sierpniu 1920 roku. In A. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności 1, 159–178. Warszawa.
Zajachowski, S. and Tomaszewska, J. 2014. Kompozyty polimerowo-drzewne – nowy materiał dla budownictwa i nie tylko. In T. Klepka (ed.), Nowoczesne materiały polimerowe i ich przetwórstwo. Część 1, 180–193. Lublin.
Zalasiewicz, J., Waters, C. N., Ivar do Sul, J. A, Corcoran, P. L., Barnosky, A. D., Cearreta, A., Edgeworth, M., Gałuszka, A., Jeandel, C., Leinfelder, R., McNeill, J. R., Steffen, W., Summerhayes, C., Wagreich, M., Williams, M., Wolfe, M. A. and Yonan, Y. 2016. The geological cycle of plastics and their use as a stratigraphic indicator of the Anthropocene. Anthropocene 13: 4–17.
Ziomkowski, A. 1997. Karty z historii polskiego przemysłu chemicznego. Tom 5. Historia polskiego przemysłu wielkiej syntezy chemicznej. Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Archaeologia Polona
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
I declare that the manuscript sent is original, has not been published before and is not currently being considered for publication elsewhere.
I confirm that the manuscript has been read and approved by all the authors mentioned and that there are no other persons who would meet the criteria for authorship but were not mentioned. In addition, I confirm that the order of the authors listed in the manuscript has been approved by all the authors.
I confirm that the correspondent author is the only contact with the Editorial Board in the editorial process, and is responsible for communicating with other authors and informing them about the progress, corrections and final approval of the article.
