Megalithic Cemeteries of the Funnel Beaker Culture in the Sandomierz Upland

Marek Florek

doi:10.23858/SA/72.2020.1.010

Published: 2020-04-18

Vol. 72 No. 1 (2020)

Megalithic Cemeteries of the Funnel Beaker Culture in the Sandomierz Upland

Marek Florek

Sprawozdania Archeologiczne

Section: Field Survey and Materials

https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.010

Abstract

In the Sandomierz Upland 39 confirmed or putative cemeteries of the Funnel Beaker Culture have been discovered so far, in addition to 4 burials found within settlements. Archaeological excavations have been conducted on 17 of these cemeteries; and on 8 of them large stone tombs have been discovered. The most common form of the megalithic tombs are very long trapezoids, built along the west-east direction, and with stone casing on their sides, and a large, post-framed room in the eastern, wider part of the trapezoid. The main grave, covered with a mound of earth, could be found behind the room, containing two parallel chambers, or a single tomb, most often with double burials. Large tombs are accompanied by flat graves, usually constructed using stone material.

A clear example of funerary practices are deposits of flint tools and items, and a peculiar treatment of bodies discovered on some cemeteries, which might be described as apotropaic and anti-vampire rituals.

Keywords:

Sandomierz Upland, Funnel Beaker Culture, Megalithic graves, Funeral rites

Most read articles by the same author(s)

Monika Bajka, Marek Florek, Złota culture grave from Kleczanów, Sandomierz district, Świętokrzyskie Voivodeship , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 72 No. 2 (2020): Sprawozdania Archeologiczne
Marek Florek, Anita Szczepanek, Early medieval burial from the culmination of the Old Town Hill in Sandomierz , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 75 No. 2 (2023): Sprawozdania Archeologiczne
Marek Florek, Monika Bajka, Two flint axes from Sadłowice, Opatów District, Świętokrzyskie Voivodeship: Contribution to the research of the Globular Amphora settlement in the Sandomierz Upland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 74 No. 1 (2022): Sprawozdania Archeologiczne

Download files

pdf

Citation rules

Florek, M. (2020). Megalithic Cemeteries of the Funnel Beaker Culture in the Sandomierz Upland. Sprawozdania Archeologiczne, 72(1), 213–232. https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.010

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Antoniewicz W. 1925. Eneolityczne groby szkieletowe i ziemianki mieszkalne w Nowym Darominie w pow. sandomierskim. Obzor prehistoricky 4, 243-274.
Google Scholar

Bargieł B. and Florek M. 2006a. Cmentarzysko z konstrukcjami megalitycznymi ludności kultury pucharów lejkowatych na stanowisku 1 w Malicach Kościelnych, woj. świętokrzyskie. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 361-384.
Google Scholar

Bargieł B. and Florek M. 2006b. Cmentarzyskow Pawłowie, pow. Sandomierz, na tle innych podobnych stanowisk kultury pucharów lejkowatych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 385-400.
Google Scholar

Bargieł B., Florek M. and Libera J. 1998. Drugi sezon badań cmentarzyska neolitycznego w Malicach Kościelnych (stan. 1), woj. tarnobrzeskie. Archeologia Polski Środkowowschodniej 3, 44-55.
Google Scholar

Bargieł B., Florek M. and Libera J. 2001. Groby ludności kultury ceramiki sznurowej i mierzanowickiej ze stanowiska 1 w Malicach Kościelnych, woj. świętokrzyskie. Sprawozdania Archeologiczne 53, 231-257.
Google Scholar

Bąbel J. T. 1998. Grobowce megalityczne i kurhany w dorzeczu Kamienne w województwach kieleckim i tarnobrzeskim – zarys problematyki. Rocznik Muzealny 1, Ostrowiec Świętokrzyski, 9-30.
Google Scholar

Bąbel J. T. 2006. Próba rekonstrukcji grobowca megalitycznego ze stanowiska V w Broniszowicach, pow. Ostrowiec Świętokrzyski. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 271-287.
Google Scholar

Burchard B. 2006. Grobowce typu megalitycznego w Zagaju Stradowskim, pow. Kazimierza Wielka. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 301-305.
Google Scholar

Florek M. 2006. Cmentarzyska z grobami „niemegalitycznymi“ i pochówki w jamach
Google Scholar

gospodarczych w obrębie osad w grupie południowo-wschodniej kultury pucharów
Google Scholar

lejkowatych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym
Google Scholar

kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut
Google Scholar

Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 407-422.
Google Scholar

Florek M. 2008. Cmentarzyska kultury pucharów lejkowatych na Wyżynie Sandomierskiej. Historia i stan badań. Wiadomości Archeologiczne 60, 97-123.
Google Scholar

Florek M. 2011a. Odkrycie kolejnego pochówku antywampirycznego na cmentarzysku kultury pucharów lejkowatych w Pawłowie koło Zawichostu, Zeszyty Sandomierskie 32, 77-78.
Google Scholar

Florek M. 2011b. Kopce i cmentarzyska kurhanowe na Wyżynie Sandomierskiej. In: H. Kowalewska-Marszałek and P. Włodarczak (eds.), Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV-II tysiącleciu p.n.e., Kraków, Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UW, 235-254.
Google Scholar

Florek M., Libera J. 1997. Sprawozdanie z pierwszego sezonu badań na cmentarzysku kultury pucharów lejkowatych w Malicach Kościelnych, woj. tarnobrzeskie. Archeologia Polski Środkowowschodniej 2, 24-29.
Google Scholar

Garbacz K. 2006. Dwa grobowce z Grzybowa, pow. Staszów na tle zjawiska rozpowszechniania się idei megalitycznej w grupie południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 307-333.
Google Scholar

Iwaniszewski S. 2006. Megalityczny obrządek pogrzebowy i neolityczny krajobraz w mikroregionie stryczowickim na Wyżynie Sandomiersko-Opatowskiej. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 259-269.
Google Scholar

Kowalewska–Marszałek H., Duday H. and Pyżuk M. 2006. Kichary Nowe: „megalityczne” konstrukcje grobowe w świetle badań archeologicznych i antropologicznych. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 341-359.
Google Scholar

Matraszek B. and Sałaciński S. 2006. Grobowce megalityczne w Stryczowicach, pow. Ostrowiec Świętokrzyski. In: J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin, Kraków: Instytut Archeologii UMCS, Instytut Archeologii i Etnologii PAN O/Kraków, 235-245.
Google Scholar

Rzepecki S. 2011. U źródeł megalityzmu z kulturze pucharów lejkowatych, Łódź. Instytut Archeologii UŁ.
Google Scholar

Szeliga M. 2012. Wyniki badań przeprowadzonych w 2011 r. na stanowisku 6 w Tominach, woj. świętokrzyskie. In: U. Kurządkowska, A. Zakościelna and J. Libera (eds), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2011. Streszczenia referatów XXVIII konferencji sprawozdawczej, Lublin. Instytut Archeologii UMCS, Muzeum Lubelskie w Lublinie, 9-10.
Google Scholar

Szeliga M. and Florek M. 2007. Ratownicze badania wykopaliskowe kopca I w Święcicy, pow. sandomierski, w 2005 r. Archeologia Polski Środkowowschodniej 9, 37-48.
Google Scholar

Tabaczyńscy E. and S. 1973. Cmentarzyska kultury pucharów lejkowatych w rejonie Sandomierza. Odkrycia 1971 roku. Sprawozdania Archeologiczne 25, 49-60.
Google Scholar

Tabaczyński S. and Buko A. 1981. Sandomierz. Starożytność – wczesne średniowiecze. Rzeszów, Krajowa Agencja Wydawnicza.
Google Scholar

Zychman–Kozak W. and Szeliga M. 2005. Pochówki z cmentarzyska ludności kultury pucharów lejkowatych w Pawłowie, stan. 3, pow. Sandomierz (badania 2001-2003). Archeologia Polski Środkowowschodniej 7, 33-40.
Google Scholar

Żydok P. 2004 . Wczesnośredniowieczne pochówki antywampiryczne. In: Z. Kobyliński (ed.) Hereditatem cognosecere. Studia i szkice dedykowane Profesor Marii Miśkiewicz. Warszawa, Państwowe Muzeum Archeologiczne, Instytut Archeologii UM, Instytut Archeologii UKSW, 38-66.
Google Scholar