The second hoard from Strzelce Krajeńskie (2014) – preliminary studies and metal analyses of selected coins
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/74.2022.2.3090Keywords:
Strzelce Krajeńskie, hoard, Prague groschen, Vinkenaugen, metallographic analysesAbstract
The second hoard from Strzelce Krajeńskie was discovered in 2014. The assemblage consists of at least 1948 coins. The article presents the interdisciplinary study of 109 of these coins. Apart from all Prague groschen, wittens, hellers and Jagiellonian pennies also 10 Brandenburg and 70 West Pomeranian pennies were loaned for this project by the museum where the assemblage is housed. Care was taken to select the most statistically representative sample possible. Twenty Vinkenaugen from the Szczecin mint were selected – as well as ten pennies minted in Gryfino, Koszalin, Słupsk, Stargard and Kołobrzeg. Additionally, 48 coins were subjected to a metallographic analysis – 18 Prague groschen of Wenceslas IV, two pennies of Vladislaus III, two Mecklenburg and three West Pomeranian wittens, four coins identified as Silesian hellers and 19 West Pomeranian pennies.
The results we obtained demonstrate the benefits of collaboration between numismatics and natural sciences. Interdisciplinary research conducted on part of the second hoard from Strzelce Krajeńskie reveals its research potential and value as an archaeological source for the study of monetary history.
Downloads
References
Bartkowiak Z. 2017. Nieznane monety śląskie z Wielkopolski. Wrocławskie Zapiski Numizmatyczne 2, 24-28.
Beck L., Bosonnet S., Réveillon S., Eliot D. and Pilon F. 2004. Silver surface enrichment of silver-copper alloys: a limitation for the analysis of ancient silver coins by surface techniques. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research B 226, 153-162. DOI: https://doi.org/10.1016/j.nimb.2004.06.044
Beck L., Alloin E., Berthier C., Réveillon S. and Costa V. 2008. Silver surface enrichment controlled by simultaneous RBS for reliable PIXE analysis of ancient coins. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research B 266, 2320-2324. DOI: https://doi.org/10.1016/j.nimb.2008.03.084
Berghaus P. 1973. Phänomene der deutschen Münzgeschichte des 14./15. Jahrhunderts im Ostseegebiet. Visby-symposiet för historiska vetenskaper 1971. Visby (Acta Visbyensia 4), 81-115.
Borges R., Alves L., Silva R.J.C., Araújo M.F., Candeias A., Corregidor V., Valério P. and Barrulas P. 2017. Investigation of surface silver enrichment in ancient high silver alloys by PIXE, EDXRF, LA-ICP-MS and SEM-EDS. Microchemical Journal 131, 103-111. DOI: https://doi.org/10.1016/j.microc.2016.12.002
Borowski G. and Błażejewski A. eds 2011. Skarb średzki 20 lat później. Wrocław: Wydawnictwo Chronicon, Joanna Rosik.
Butent-Stefaniak B. and Baran E. 2003. Wrocław, ul. Kazimierza Wielkiego. Skarb denarów jagiellońskich z XV w. Wiadomości Numizmatyczne 47/2, 217-218.
Castelin K. 1953. Česká drobná mince doby předhusitské a hustiské (1300-1471). Praha: Nakladatelstvi Československé Akademie Věd.
Cihlář J., Richtera L. and Gregor P. 2016. Diepholzské ražby napodobující české bílé peníze se lvema jejich materiálové analizy. Numismatický sbornik 30/1, 119-130. DOI: https://doi.org/10.1080/10130950.2016.1223971
Dannenbeg H. 1878. Zur Pommerschen und Mecklenburgischen Münzkunde. Zeitschrift für Numismatik 5, 73-91, 189-206, Pls 4 and 7.
Dannenberg H. 1885. Zwei unweit Leba gemachte Münzfunde. Zeitschrift für Numismatik 12, 280-306, 398-401, pls 8-12.
Dannenberg H. 1890. Zur Pommerschen und Mecklenburgischen Münzkunde. Zeitschrift für Numismatik 17, 290-309.
Dannenberg H. 1893. Münzgeschichte Pommerns im Mittelalter. Berlin: Verlag von A. Weyl.
Friedensburg F. 1904. Schlesiens Münzgeschichte im Mittelalter, Ergänzungsband (= Codex Diplomaticus Silesiae 23). Breslau: E. Wohl-farth‘s Buchhandlung.
Gierke M. 2016. Strzelce Krajeńskie – średniowieczne miasto nowego typu. In D. Kąkol and R. Skrycki (eds), Strzelce Krajeńskie: studia i szkice historyczne. Strzelce Krajeńskie: Gmina Strzelce Krajeńskie, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego, 55-66.
Hána J. 2003. Pražské groše Václava IV. z let 1378-1419. Plzeň, Klatovech: Vlastivědné muzeum dr. Karla Hostaše.
Kazanowicz-Milejska M. and Milejski P. 2021. Skarb groszy praskich Jana Luksemburskiego i Karola IV z Mstowa II. Numismatický sborník 35/2, 137-157.
Kaźmierczak P. 2016. Sprawozdanie z badań archeologicznych przy ul. Ludowej w Strzelcach Krajeńskich (2014-2015) – skarb monet z 1. połowy XV wieku. In D. Kakol and R. Skrycki (eds), Strzelce Krajeńskie: studia i szkice historyczne. Gmina Strzelce Krajeńskie, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego, 119-129.
Kiersnowski R. 1962. Monety biskupów kamieńskich z XIII i XIV wieku. Wiadomości Numizmatyczne 6/1, 1-27.
Kubiak S. 1970. Monety pierwszych Jagiellonów (1386-1444). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kubiak S. (in co‑operation of Paszkiewicz B.) 1998. Znaleziska monet z lat 1146-1500 z terenu Polski. Inwentarz. Poznań: Wydawnictwo Z. Bartkowiak.
Leukhardt M. 2013. Die Witten- und Schilling Prägung der Herzöge von Pommern-Wolgast und Pommern-Barth. Baltische Studien 144, NF 98, Kiel, 7-30.
Linke R. and Schreiner M. 2000. Energy Dispersive X-Ray Fluorescence Analysis and X-Ray Microanalysis of Medieval Silver Coins. An Analytical Approach for Non-Destructive Investigation of Corroded Metallic Artifacts. Mikrochimica Acta 133, 165-170. DOI: https://doi.org/10.1007/s006040070087
Menadier J. 1887. Funde deutscher Münzen aus dem Mittelalter. Zeitschrift für Numismatik 15, 97-201, pls 5-7.
Miazga B. 2008. Results of metallographic analyses of selected coins. In K. Jaworski and A. Pankiewicz (eds), Mount Gromnik (Rummelsberg). From the History of Settlement and Management. Wrocław: Instytut Archeologii UWr, 156-159.
Miazga B. 2015. Badania archeometryczne a konserwacja skarbu z Oleśnicy. In P. Milejski, Skarb groszy praskich z Oleśnicy. Katowice: EDYCJA-Książki Naukowe i Specjalistyczne, 191-213.
Miazga B. 2020. Studia analityczne nad składem stopu menniczego groszy praskich ze skarbu. In B. Paszkiewicz (ed.), Skarb groszy praskich z XIV i XV wieku z Boguszowa (tak zwany skarb wałbrzyski) (= Bibliotheca Nummaria Leopoldina 1). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski. Instytut Archeologii, 101-126.
Miazga B. and Miazga B. 2020. Ceramika. Część C. Czy naczynia i monety pochodzą z jednego znaleziska? In B. Paszkiewicz (ed.), Skarb groszy praskich z XIV i XV wieku z Boguszowa (tak zwany skarb wałbrzyski), Bibliotheca Nummaria Leopoldina 1. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, 155-166.
Miazga B. and Milejski P. 2019a. The Numismatic and Archaeometric Investigations of Selected Copper Coins from Mount Gromnik, SW Poland. Numismatic Chronicle 179, 341-356, plates 44-45.
Miazga B. and Milejski P. 2019b. Halerz z głową św. Andrzeja – hybryda wrocławskiego halerza Rempla z legnickim Peterhallerem? Silesia Antiqua 51, 137-144.
Miazga B. and Paszkiewicz B. 2018. The Metal Content of Selected Polish and Brandenburg Coins from the 14th and 15th Centuries. Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne 13, 137-170.
Milejski P. 2015. Skarb groszy praskich z Oleśnicy (with a contribution by B. Miazga). Katowice: EDYCJA-Książki Naukowe i Specjalistyczne.
Milejski P. 2020. Analiza numizmatyczna. In B. Paszkiewicz (ed.), Skarb groszy praskich z XIV i XV wieku z Boguszowa (tak zwany skarb wałbrzyski), Bibliotheca Nummaria Leopoldina 1. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, 39-100.
Milejski P. and Miazga B. 2016. Monety z badań archeologicznych opactwa na Ołbinie we Wrocławiu i ich metal w świetle badań XRF. Wiadomości Numizmatyczne 60/1-2, 247-260.
Miłosz B. 2015. “Grosspfennig” czy szeląg kołobrzeski? In: B. Paszkiewicz (ed.), Moneta czasów kryzysu. Moneta czasów pomyślności. XV Ogólnopolska Sesja Numizmatyczna w Nowej Soli. Nowa Sól, Natolin: Muzeum Miejskie, 197-211.
Oertzen O. 1904. Die mecklenburgischen Münzen des grossherzoglischen Münzkabinets 2. Schwerin: Verlag der Münzhandlung Siemer.
Paszkiewicz B. 2008. Coins from archaeological investigation of the Romsberg castle in mount Gromnik (Rummelsberg), 2005-2008. In K. Jaworski and A. Pankiewicz (eds), Mount Gromnik (Rummelsberg). From the History of Settlement and Management. Wrocław: Instytut Archeologii UWr, 143-159.
Paszkiewicz B. 2011. Skarb z pogranicza brandenbursko-pomorskiego (rejon Barlinka i Choszczna) z drugiej połowy XIV wieku. Numismatický sborník 26/2, 279-302.
Paszkiewicz B. 2013. Ziębie oczka krzyżackiej Nowej Marchii, Gryfina i Strasburga Wkrzańskiego. Przegląd Numizmatyczny 3(82), 17-20.
Paszkiewicz B. 2020. Wnioski. In B. Paszkiewicz (ed.), Skarb groszy praskich z XIV i XV wieku z Boguszowa (tak zwany skarb wałbrzyski) (= Bibliotheca Nummaria Leopoldina 1). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, 179-191.
Paszkiewicz B. 2021. Silesiorum Moneta, czyli Mennictwo Śląskie w Późnym Średniowieczu (1419-1526), z katalogiem monet śląskich, kłodzkich i łużyckich z lat 1327-1526. Warszawa, Wrocław.
Pieńkowski R. 2002. Dwa niezwykle ciekawe grosze praskie Jana Luksemburskiego odkryte w skarbie ze Środy Śląskiej. In B. Paszkiewicz (ed.), Moneta mediżvalis. Studia numizmatyczne i historyczne ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Suchodolskiemu w 65. rocznicę urodzin. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 443-449.
Piniński J. 1976. Dzieje pieniądza zachodniopomorskiego. Szczecin: Muzeum Narodowe.
Piniński J. 1990a. Środa Śląska, m. woj. Wrocław. Skarb złotych i srebrnych monet oraz ozdób (notatka wstępna). Wiadomości Numizmatyczne 34/1-2, 63-64.
Piniński J. 1990b. The hoard of silver and gold coins and ornaments od Środa Śląska, voivodship of Wrocław. Wiadomości Numizmatyczne 34/3-4 (= Polish Numismatic News 5, 1991), 194-200.
Rodak S. 2020. Ceramika. Część A. Forma, technika i styl naczyń ze skarbu. In B. Paszkiewiecz (ed.), Skarb groszy praskich z XIV i XV wieku z Boguszowa (tak zwany skarb wałbrzyski) (= BibliothecaNu mmaria Leopoldina 1). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, 127-133.
Rymar E. 2016. Strzelce Krajeńskie i okolice podczas wojny polsko-krzyżackiej 1433-1435. In D. Kąkol and R. Skrycki (eds), Strzelce Krajeńskie: studia i szkice historyczne. Strzelce Krajeńskie: Gmina Strzelce Krajeńskie. Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego, 67-77.
Stefke G. 1982. Silbergeld-Probleme im westlichen Ostseeraum, ca. 1380-ca. 1430. In J. Steen Jensen (ed.), Coinage and Monetary Circulation in the Baltic Area c. 1350-c. 1500, Nordisk Numismatisk Årsskrift 1981. København: Nordic Numismatic Journal, 58-89.
Szczurek T. 2012. Obieg monetarny na terenie Nowej Marchii w okresie krzyżackim (1402-1454). In W. Popek and D. Lech (eds), Santok i Drzeń w konflikcie polsko-krzyżackim. W 600 rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Wydawnictwo pokonferencyjne 22 czerwca 2010 roku. Gorzów Wielkopolski: Sonar, 89-120.
Szczurek T. 2017. Skarb denarów zachodniopomorskich (Vinkenagen) i groszy praskich ze Strzelec Krajeńskich (około 1410 r.). In T. Szczurek (ed.), Późnośredniowieczne skarby monet z pogranicza Królestwa Polskiego, Śląska i Brandenburgii. Gorzów Wielkopolski: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta, 51-127.
Witecki J. ed. 2018. Skarb średzki: trzydziestolecie odkrycia. Wrocław: Muzeum Narodowe.
Żerelik R. ed. 2006. Środa Śląska: dzieje miasta wina i skarbów. Wrocław: Wydawnictwo GAJT.
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Sprawozdania Archeologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
