Wind from the South? Mace head from Surowica in the light of formal and metallurgical analysis
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/76.2024.2.3884Keywords:
Halych-Volodymyr Rus’, Red Rus’, Hungary, Middle Ages, mace head, archaeometallurgyAbstract
A mace head with a socket was incidentally discovered in 2020 in the locality of Surowica in the Podkarpackien Voivodeship. On the basis of analogies, it can be dated to the 14th century. These analogies also indicated that the artefact was in all probability manufactured in the territory of the Kingdom of Hungary. Metallurgical analyses demonstrated that the mace head was cast of copper with natural admixtures by using the lost wax method. Regrettably, the present state of knowledge does not allow an exact identification of the places of the manufacture of such artefacts.
Downloads
References
Batizi Z. 2018. Mining in Medieval Hungary. In J. Laszlovszky et al. (eds), The economy of medieval Hungary. Leiden-Boston: Brill, 166-181. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004363908_008
Bektineev Sh. I. 1993. Bulavy i kisteni XI-XIV vv. na territorii Belarusi. In V. M. Lyayuko (ed.), Syaredneviakovyya starazhytnasschi Belarusi: novyya materiyaly i dasledavanni. Minsk: Akademiya Navuk Belarusi, Instytut gistoryi, 99-106.
Durdík T. 1990. Bronzová hlavice palcátu z Plzně – Der Bronzekopf eines Morgensterns aus Plzeň. Archaeologia historica 15, 419-424.
Fastnacht A. 2002. Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu. T. II/3 (O-Z), A. Fastnach-Stupnicka and A. Gąsiorowski (oprac.). Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana.
Fastnacht A. 2007. Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340-1650. (2nd ed.). Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka.
Font M. 2011. A 14. század eleji ‘halics’ és a lengyel-magyar érdekek. Hungaro-Ruthenica 5, 93-101.
Fröhlich J. and Chvojka O. 2012. Nález středověkého palcátu v Kolodějích nad Lužnicí, Výběr. Časopis pro historii a vlastivědu jižních Čech 3, 186-189.
Garbacz-Klempka A. 2018. Synteza badań archeometalurgicznych artefaktów z epoki brązu. Eksperymentalna rekonstrukcja dawnych stopów miedzi i technologii. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AKAPIT.
Głosek M. 1973. Próba analizy znaków na mieczach średniowiecznych ze zbiorów polskich pod kątem ich rodzimego pochodzenia. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 21/2, 325-332.
Głosek M. 1984. Miecze środkowoeuropejskie z X-XV w. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.
Goš V. 1993. Středověký palcát ze Šumperka. Informační zpravodaj. Česká archeologická společnost – pobočka pro severní Moravu a Szelsko 1993 (srpen), 50-51.
Horbacz T. J. 1976. Głowica wczesnośredniowiecznej buławy ze Sławęcina koło Łęczycy. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi A23, 287-292.
Hupalo V. 2020. Keramika Tustani: vprovadzhennya do problemy datuvannya. Fortetsya: zbirnyk zapovidnyka ‘Tustan’ 4, 40-56.
Izmaylov I. L. 1997. Vooruzhenie i voennoe delo naseleniya Volzhskoy Bulgarii: X – nachala XIII c. Magadan: Severo-vostochnyi Nauchnyi Tsentr. ‘Dalnevostochnoe Otdelenie’. Rossiyskaya Akademiya Nauk.
Kalferst J. 2009. Bronzová hlavice palcátu z Mlázovic, okr. Jičín. Zpravodaj muzea v Hradci Králové 34 (2008-2009), 173-176.
Kalmár J. 1971. Régi magyar fegyverek. Budapest: Natura.
Kirpichnikov A. N. 1966. Drevnerusskoe oruzhie. Vyp. II. Kopya, sulitsy, boevye topory, bulavy, kisteni IX-XIII w. (= Arkheologiya SSSR. Svod arkheologicheskikh istochnikov E1-36). Moskva-Leningrad: Nauka.
Kiryk F. 1995. Lokacja miasta. In F. Kiryk (ed.), Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Secesja, 91-98.
Kotowicz P., Michalak A., Garbacz-Klempka A., Jurecki P., Perek-Nowak M., Mikołajska A., Rozputyński R. and Momot M. 2024. How were medieval mace heads cast? Side note to technological analyses of a find from Niebieszczany in south-eastern Poland. Archaeological and Anthropological Sciences 16, 90. https: //doi.org/10.1007/s12520-024-01985-8. DOI: https://doi.org/10.1007/s12520-024-01985-8
Kouřil P. 2003. Bronzová hlavice palcátu z opevněného sídla Přerovec. Archaeologia historica 28, 649-651.
Kovalenko V. P. and Sytyi Yu. M. 2004. ‘Svoї Pohany’ chernihivskykh knyaziv. In O. P. Motsya (ed.), Starodavnii Iskorosten i slovyanski grady VIII-X st. Kyiv: Korvin Press, 121-138.
Kovács L. 1971. A Magyar Nemzeti Múzeum fegyvertárának XI-XIV. Századi csillag alakú buzogányai. Folia Archaeologica 22, 165-181.
Kovács T. S. 2016. Maces, War-Hammers and Topors from Hungarian Collections. Budapest: Martin Opitz Kiadó.
Liwoch R. 2006. Buławy z zachodniej Ukrainy. Acta Militaria Mediaevalia 2, 67-78.
Liwoch R. 2016. Węgierska buława z Librantowej. In B. Chudzińska et al. (eds), Od Bachórza do Światowida ze Zbrucza: tworzenie się słowiańskiej Europy w ujęciu źródłoznawczym: księga jubileuszowa Profesora Michała Parczewskiego. Kraków-Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 675-679.
Michalak A. 2006. Wpływy wschodnie czy południowe? Z badań nad pochodzeniem buław średniowiecznych na ziemiach polskich. Visnyk Natsionalnoho Universytetu ‘Lvivska Politekhnika’ 571, 48-74.
Michalak A. 2011. A 14-th century Hungarian knobbed mace head from ‘Góra Birów’ in Podzamcze on the Polish Jura Chain. In P. Kucypera and P. Pudło (eds), Cum Arma Per Aeva. Uzbrojenie indywidualne na przestrzeni dziejów. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 173-200.
Michalak A. and Wyszyński A. 2021. Głowica buławy z okolic Czermna (?) w południowo-wschodniej Polsce. Acta Militaria Mediaevalia 17, 205-206.
Osypenko M. 2021. Bulava serednyny XII – pershoy polovyny XIV st. iz sela Humnysche na Volyni (iz zibpannia Natsionalnoho muzeyu istorii Ukrayiny). Naukovyi visnyk Natsionalnoho muzeyu istorii Ukrayiny 7, 278-284.
Plavinski M. A. 2012. Naversha bulavy z-nad veski Malyia Besiady Lagoyskaga rayona. Materyialy pa arkheoloii Belarusi 23, 132-134.
Plavinskiy N. A. 2009. Bulavy kontsa X-XIII vv. na territorii Belarusi. In I. K. Labutina (ed.), Arkheologiya i istoriya Pskova i pskovskoy zemli. Pskov: Instytut Arkheologii RAN, 363-381.
Plavinskiy N. A. 2015. Srednevekovaya bulava iz sobraniya Natsionalnogo Istoricheskogo Muzeya Respubliki Belarus. Arkheologicheskie Vesti 21, 277-282.
Popov S. 2015. The maces from the present Bulgarian lands (10th-17th c. AD). Vatevi Collection. Sofia: Ivrai.
Rozhko M. 1996. Tustan – davnoruska naskelna fortetsia. Kyiv: Naukova Dumka.
Sigl J. 2003. Bronzová hlavice palcátu z Hradce Králové. Zpravodaj muzea v Hradci Králové 29, 213-215.
Simina N.-M. and Anghel G. 1998. Capete de buzdugan din secolele XI-XIV din colecţia Muzeului Naţional al Unirii Alba Iulia. Arheologia Medievală 2, 161-171.
Sperka J. 2016. Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgieri namiestnik Polski (1326/1330 – 8 lub 18 maja 1401). Kraków: Avalon.
Stos-Gale Z. A. 2019. Analizy izotopów ołowiu a pochodzenie znalezisk z brązu. In J. Sobieraj (ed.), Początki epoki brązu na Warmii i Mazurach w świetle analiz specjalistycznych. Olsztyn: Muzeum Warmii i Mazur, 83-118.
Takács M. 1997. Középkori buzogányok a Kajárpéci helytörténeti gyűjteményből. Communicationes Archaeologiae Hungariae 1997, 215-219.
Volkov I. V. 1999. Bronzovaya bulava iz raskopok 1998 g. v Novgrode. Novgorod i Novgorodskaya zemlya: istoriya i arkhelogiya 13, 107-115. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1527-2001.1998.tb01228.x
Voronin N. N. 1954. Drevnee Grodno (po materialam arkheologicheskikh raskopok 1932-1949 gg.) (= Materialy i issledovaniya po arkheologii SSSR 41). Minsk: Akademiya Nauk SSSR.
Zayats Yu. A. 1995. Zaslavl v epokhu feodalizma. Minsk: Navuka i Teknika.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Sprawozdania Archeologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
