, Marcin Wołoszyn
, Iwona Florkiewicz
, Radosław Dobrowolski
, Jan Rodzik
, Irka Hajdas
, Marek Krąpiec
https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.2.2095
The article discusses the results of the latest interdisciplinary research of Czermno stronghold and its immediate surroundings. The site is mentioned in chroniclers’ entries referring to the stronghold Cherven’ (Tale of Bygone Years, first mention under the year 981) and the so-called Cherven’ Towns. Given the scarcity of written records regarding the history of today’s Eastern Poland, Ukraine, and Belarus in the 10th and 11th centuries, recent archaeological research, supported by geoenvironmental analyses and absolute dating, brought a significant qualitative change. In 2014 and 2015, the remains of the oldest rampart of the stronghold were uncovered for the first time. A series of radiocarbon datings allows us to refer the erection of the stronghold to the second half/late 10th century. The results of several years’ interdisciplinary research (2012-2020) introduce qualitatively new data to the issue of the Cherven’ Towns, which both change current considerations and confirm the extraordinary research potential in the archeology of the discussed region.
Download files
Citation rules
Cited by / Share
Licence
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
References
Written sources
Google Scholar
Chronicle, The Galician-Volynian Chronicle: The Hypatian Codex II. G. A. Perfecky (ed.), Harvard Series in Ukrainian Studies 16/2. Munich: W. Fink, 1973.
Google Scholar
Gallus Anonimus, Gesta Principum Polonorum. The Deeds of the Princes of the Poles. Paul W. Knoll, F. Schaber (eds). Central European Medieval Texts 3. Budapest, New York: The Central European University Press, 2003.
Google Scholar
PVL, The Russian Primary Chronicle. Laurentian Text. S. H. Cross, O. P. Sherbowitz-Wetzor (eds). Cambridge Massachusetts: The Medieval Academy of America, 1953.
Google Scholar
Thietmar, Ottonian Germany. The Chronicon of Thietmar of Merseburg. D. A. Warner (ed.). Manchester, New York: Manchester University Press, 2001.
Google Scholar
Studies
Google Scholar
Abramowicz A. 1991. Historia archeologii polskiej XIX i XX wiek. Warszawa, Łódź: Oficyna Bibliofilów.
Google Scholar
Althoff G. 2009. Spielregeln und Ironie im Gallus Anonymus. Frühmittellaterliche Studien 43, 407-415.
Google Scholar
Aniszewski M. Drożdżek M., Solecki R. and Witomski P. 2015. Analysis and Conservation of Waterlogged Wooden Objects from the Early Medieval Archaeological Site of Czermno. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Forestry and Wood Technology 92, 18-25.
Google Scholar
Auch M. 2017. The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (up to 2010). Pottery finds (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:3), Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR.
Google Scholar
Auch M. 2018. Przemiany w produkcji garncarskiej na terenie kompleksu osadniczego w Czermnie we wczesnym średniowieczu. In T. Nowakiewicz, M. Trzeciecki and D. Błaszczyk (eds), Animos labor nutrit. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Buko w siedemdziesiąta rocznicę urodzin. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UW, 191-206.
Google Scholar
Banasiewicz-Szykuła E. (ed.). 2019. Grody Lubelszczyzny od XI do XIV wieku (= Skarby z Przeszłości 20). Lublin: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie.
Google Scholar
Banaszkiewicz J. 2006. History and archaeology – together or separate? Some remarks by a Medieval historian on the use and misuses of history by archaeologist. Archeologia Polona 44, 195-201.
Google Scholar
Bartnicki M. 2008. The Halych-Volhynian Chronicle as a Source for the History of Central Eastern Europe in the 13th Century. In W. Falkowski (ed.), Palatium, Castle, Residence (= Quaestiones Medii Aevi Novae 13). Warszawa: „Societas Vistulana”, 349-368.
Google Scholar
Błachowska K. 2017. Cherven’ Towns: “golden apple” of archaeology – “gordian knot” of historiography: the region’s history up to 1340 in the perspective of polish, Russian and Ukrainian historians, 19th-20th centuries. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, II, 17-594.
Google Scholar
Biermann F. 2013. Möglichkeiten und Probleme naturwissenschaftlicher Datierungen frühslawischer Siedlungsbefunde. In M. Dulinicz, S. Moździoch (eds), The early Slavic Settlement in Central Europe in the light of new dating evidence (= Interdisciplinary Medieval Studies 3). Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 11-22.
Google Scholar
Brather S. 2008. Slawenbilder. ‘Slawische Altertumskunde’ im 19. und 20. Jahrhundert. In S. Brather, V. Spinei and G. Bilavschi (eds), Archaeology and Identity. Central and East Europe in the Earlier Middle Ages (= Florilegium magistrorum historiae archaeologiaeque Antiquitatis et Medii Aevi 2). Bucureşti: Editura Academiei, 87-128.
Google Scholar
Buko A. 2008. The archaeology of Early Medieval Poland: Discoveries – Hypotheses – Interpretations (East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450 1). Leiden, Boston: Brill.
Google Scholar
Buko A. 2016. Źródła pisane i archeologia: przykład Góry Katedralnej w Chełmie. Kwartalnik Historyczny 123, 221-246.
Google Scholar
Cetwiński M. 2005. ‚Rex insulsius’ i ‚parasitis exercitus’ czyli pycha Rusina ukarana (Gall, I,10; Kadłubek, II, 12). In J. Dudek, D. Janiszewska and U. Świderska-Włodarczyk (eds), Europa Środkowo-Wschodnia. Ideologia, historia a społeczeństwo. Księga poświęcona pamięci Profesora Wojciecha Peltza. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 323-334.
Google Scholar
Chikalenko L. 1998. Spravozdannia z raskopok v okolitsiakh starodavnogo Chervna v litku 1940 roku. Zapiski naukovogo tovaristva imeni Shevchenka 235, 623-635.
Google Scholar
Christie N. and Herold H. 2016. Introduction. Defining and Understanding Defened Settlements in Early Medieval Europe: Structures, Roles, Landscapes and Communities. In N. Christie and H. Herold (eds), Fortified Settlements in Early Medieval Europe. Defended Communities of the 8th-10th Centuries. Oxford: Oxbow Books, 19-28.
Google Scholar
Cottin M. and Merkel L. (eds). 2018. Thietmars Welt: ein Merseburger Bischof schreibt Geschichte: Merseburg, 15. Juli bis 4. November 2018. Petersberg: Michael Imhof Verlag.
Google Scholar
Curta F. 2019. Eastern Europe in the Middle Ages (500–1300), I (= Brill’s Companions to European History 19). Leiden, Boston: Brill.
Google Scholar
Dikov I. 2020. 14th Century Murals with ‘Warrior Saints’ Found in Newly Discovered Church in Medieval City Cherven in Northeast Bulgaria. Archaeology in Bulgaria (http://archaeologyinbulgaria.com/2020/04/02/14th-century-murals-with-warrior-saints-found-in-newly-discovered-church-in-medieval-city-cherven-in-northeast-bulgaria/ [accessed on: 12.05.2020]).
Google Scholar
Duczko W. 2018. Post-wielkomorawski fenomen: wczesnośredniowieczna sztuka złotnicza w środkowej i wschodniej Europie. In B. Gediga, A. Grossman and W. Piotrowski (eds), Inspiracje i funkcje sztuki pradziejowej i wczesnośredniowiecznej (= Biskupińskie Prace Archeologiczne 13/ Prace Komisji Archeologicznej 22). Biskupin, Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 535-549.
Google Scholar
Dulinicz M. 2003. Mazowsze we wczesnym średniowieczu. Jego związki z „państwem gnieźnieńskim”. In W. Chudziak (ed.), Civitas Schinesghe cum pertinentiis. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Archeologii, 89-120.
Google Scholar
Dzieńkowski T. and Sadowski S. 2016. Surface surveys within the area of the settlement complex in Czermno. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 85-118.
Google Scholar
Dzieńkowski T. and Kuśnierz J. 2018. Archaeological excavations of the rampart of the Gródek upon the Bug River stronghold in 1952-1954. In M. Wołoszyn (ed.), The early medieval settlement complex at Gródek upon the Bug River in the light of results from past research (1952-1955). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 4). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa, Leipzig, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, 267-308.
Google Scholar
Dzieńkowski T. and Wołoszyn M. 2018. Grody „plemienne” (VIII-X w.) i z okresu przełomu X/XI wieku ze wschodniej Lubelszczyzny. In E. Banasiewicz-Szykuła (ed.), Grody z okresu plemiennego na Lubelszczyźnie (= Skarby z przeszłości 19). Lublin: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie, 175-236.
Google Scholar
Dobrowolski R., Bałaga K., Buczek A., Alexandrowicz W. P., Mazurek M., Hałas S. and Piotrowska N. 2016a. Multi-proxy evidence of Holocene climate variability in Volhynia Upland (SE Poland) recorded in spring fed fen deposits from the Komarów site. The Holocene 26(9), 1406-1425.
Google Scholar
Dobrowolski R., Rodzik J., Mroczek P., Zagórski P., Bałaga K. and Hajdas I. 2016b. The early medieval settlement complex at Czermno – the environmental conditions. In M. Florek, M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 119-140.
Google Scholar
Dobrowolski R., Rodzik J., Mroczek P., Zagórski P., Bałaga K., Wołoszyn M., Dzieńkowski T., Hajdas I. and Fedorowicz S. 2018. Environmental conditions of settlement in the vicinity of the mediaeval capital of the Cherven Towns (Czermno site, Hrubieszów Basin, Eastern Poland). Quaternary International 493, 258-271.
Google Scholar
Florek M. 2016a. The history of the archaeological research on the hillfort complex at Czermno in the years 1972-1997. In M. Florek, and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 241-274.
Google Scholar
Florek M. 2016b. The results of archaeological research made in 1972-1997 within the hillfort complex at Czermno. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 275-328.
Google Scholar
Florek M. and Wołoszyn M. (eds). 2016. The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, II.
Google Scholar
Florkiewicz I. and Sikora P. 2016. Remarks on the excavation conducted in Czermno in 1952. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 219-240.
Google Scholar
Florkiewicz I. and Urbański A. 2016. Czermno, site IIG. Wooden structures discovered in 1985. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 385-419.
Google Scholar
Franklin S. and Shepard J. 1996. The Emergence of Rus 750-1200. London, New York: Addison Wesley Longman Limited.
Google Scholar
Hardt M. 2019. Schriftliche Überlieferung und Archäologie im Widerspruch? Zu einigen Aufenthaltsorten ostfränkischer Könige und kriegerischen Aktionen gegen die Elbslawen. In S. Freund, Belitz M. and Reeb A. (eds), Die Königspfalzenlandschaft Sachsen-Anhalt und der Osten (= Palatium. Studien zur Pfalzenforschung in Sachsen-Anhalt 5). Regensburg: Schnell & Steiner, 23-34.
Google Scholar
Hupalo V. 2014. Zvenyhorod i zvenyhorodska zemlia u XI-XIII stolittiakh (sotsioistorichna rekonstruktsiya). Lviv: Instytut ukrayinoznavstva im. I. Krypiakevycha NAN Ukrainy.
Google Scholar
Izdebski A., Holmgren K., Weiberg E., Stocker S.R., Büntgen U., Florenzano A., Gogou A., Leroy S.A.G., Luterbacher J., Martrat B., Masi A., Mercuri A.M., Montagna P., Sadori L., Schneider A., Sicre M.A., Triantaphyllou M. and Xoplaki E. 2016. Realizing consilience: How better communication between archaeologists, historians and natural scientists can transform the study of past climate change in the Mediterranean. Quaternary Science Reviews 136, 5-22.
Google Scholar
Janeczek A. 2016. The landscape of the region around Cherven’-Czermno in the Late Medieval and the Early Modern Period. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 141-194.
Google Scholar
Janeczek A. 2017. Territorial structures of the Region on Upper Bug River in the High and Late Middle Ages. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 107-157.
Google Scholar
Jażdżewski K. 1959. Ogólne wiadomości o Czermnie-Czerwieniu. Archeologia Polski 4(1), 67-86.
Google Scholar
Jusupović A. 2017. „Червенъ и ины грады” or „гроды Червеньскыя”? History of the domain of Cherven’ in the written record (9th-13th cc.). In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 31-105.
Google Scholar
Kamińska-Koj L. and Koj L. 2016. From the archaeological investigation of the early medieval stronghold rampart at Czermno. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 193-244.
Google Scholar
Kalaga J. (ed.). 2013. Sutiejsk. Gród pogranicza polsko-ruskiego w X-XIII wieku. Studium interdyscyplinarne. Warszawa, Pękowice: Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Google Scholar
Kara M. 2009. Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Google Scholar
Kara M. 2015. Medieval historical studies and Medieval archaeology about the origin of the Piast State. An overview. Archeologia Polona 48/2010, 37-58.
Google Scholar
Kara M. and Krąpiec M. 2000. Możliwość datowania metodą dendrochronologiczną oraz stan badań dendrochronologicznych wczesnośredniowiecznych grodzisk z terenu Wielkopolski, Dolnego Śląska i Małopolski. In H. Samsonowicz (ed.), Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy. Kraków: Universitas, 303-327.
Google Scholar
Kaszewski B. M. 2008. Warunki klimatyczne Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Kolchin B. A. 1985. Inzhenernye sooruzheniya. In B. A. Kolchin (ed.), Drevniaia Rus. Gorod, zamok, selo (= Arkheologiya SSSR). Moskva: Nauka, 170-218.
Google Scholar
Kóčka-Krenz H. 2005. Najstarszy Poznań. In Z. Kurnatowska and T. Jurek (eds), Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania (= Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Historii i Nauk Społecznych, Prace Komisji Historycznej 62). Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 27-42.
Google Scholar
Kóčka-Krenz H., Kara M. and Makowiecki D. 2004. The Beginnings, Development and the Character of the Early Piast Stronghold in Poznań. In P. Urbańczyk (ed.), Polish Lands at the Turn of the First and the Second Millennia. Warsaw: Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences, 125-166.
Google Scholar
Kowalczyk-Heyman E. 2000. Momenty geograficzne państwa Bolesława Chrobrego. Na styku historii i archeologii. Kwartalnik Historyczny 57, 41-76.
Google Scholar
Krąpiec M. 1998. Oak dendrochronology of the Neoholocene in Poland. Folia Quaternaria 69, 5-134.
Google Scholar
Krąpiec M. 2015a. Wyniki analizy dendrochronologicznej prób drewna z Czermna, gm. Tyszowce (typecript in the archive of the Institute of Archaeology of the University of Rzeszów). Rzeszów.
Google Scholar
Krąpiec M. 2015b. Wyniki analizy dendrochronologicznej prób drewna z Czermna (gm. Tyszowce) przechowywanych w Muzeum w Krasnymstawie (typecript in the archive of the Institute of Archaeology of the University of Rzeszów). Rzeszów.
Google Scholar
Krąpiec M. 2015c. Zestawienie wyników datowań radiowęglowych (typecript in the archive of the Institute of Archaeology of the University of Rzeszów). Rzeszów.
Google Scholar
Kurnatowska Z. 1997. Czy millenium było ‘tragedią polskiej archeologii’? In M. Głosek (ed.), Archeologia i starożytnicy. Studia dedykowane Profesorowi Andrzejowi Abramowiczowi w 70 rocznicę urodzin. Łódź: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 147-156.
Google Scholar
Kuza A.V. 1996. Drevnerusskie gorodischa X-XIII vv. Svod arkheologicheskikh pamiatnikov. Moskva: Rossiyskiy gumanitarnyi nauchnyi fond.
Google Scholar
Labuda G. 1996. Głos w dyskusji. In M. Parczewski and S. Czopek (eds), Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko – rusko – słowackie w średniowieczu: materiały z konferencji, Rzeszów, 9-11 maj 1995. Rzeszów: Muzeum Okręgowe, 27-28.
Google Scholar
Labuda G. 2001. Budownictwo sakralne Gniezna i Poznania na przełomie X/XI wieku w świetle źródeł pisanych. In S. Skibiński (ed.), Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 2000. Poznań: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 267-286.
Google Scholar
Liwoch R. 2003. Stan badań nad grodziskami wczesnośredniowiecznymi i z początków późnego średniowiecza na zachodniej Ukrainie (obwody: iwano-frankowski, lwowski i tarnopolski). Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 24, 213-297.
Google Scholar
Lübke C. 2004. Das östliche Europa (= Die Deutschen und das europäische Mittelalter 2). München: Siedler Verlag.
Google Scholar
Maruszczak H. 1972. Wyżyny Lubelsko-Wołyńskie. In M. Klimaszewski (ed.), Geomorfologia Polski 1. Warszawa: PWN, 340-384.
Google Scholar
Matla-Kozłowska M. 2008. Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Matuszkiewicz J. M. 2007. Zespoły leśne Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Michalczyk Z. and Wilgat T. 2008. Wody. In S. Uziak and J. Turski (eds), Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 113-209.
Google Scholar
Meier T. and Tillessen P. 2011. Von Schlachten, Hoffnungen und Ängsten: Einführende Gedanken zur Interdisziplinarität in der Historischen Umweltforschung. In T. Meier and P. Tillessen (eds), Über die Grenzen und zwischen den Disziplinen. Fächerübergreifende Zusammenarbeit im Forschungsfeld historischer Mensch-Umwelt-Beziehungen. Budapest: Archaeolingua, 19-44.
Google Scholar
Mühle E. 2020. Die Slawen im Mittelalter zwischen Idee und Wirklichkeit. Köln: Böhlau /Vandenhoeck Ruprecht Verlage.
Google Scholar
Musin A. and Wołoszyn M. 2017. The birth of a myth: the first indentification of Cherven’ and description of the hillfort at Czermno and its hinterland in 19th century accounts. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 401-442.
Google Scholar
Nagy B., Schmieder F. and Vadas A. 2019. Introduction. In B. Nagy, F. Schmieder and A. Vadas (eds), The Medieval Networks in East Central Europe: Commerce, Contacts, Communication. London, New York: Routlege.Taylor & Francis Group, 1-7.
Google Scholar
Petryk V. 2015. Kniazivski stolytsi Rusi-Ukrayiny (X-XIII st.). In Yu. Loza (ed.), Istorychnyy atlas Ukrayiny. Kyyiv: Mapa, 268-271.
Google Scholar
Piotrowski M. and Wołoszyn M. 2012. Czermno/Cherven – archaeological investigation of an Early Rus’ medieval town in Eastern Poland in 2010-2011: a preliminary report. In M. Salamon, M. Wołoszyn, A. Musin, P. Špehar, M. Hardt, M. P. Kruk and A. Sulikowska-Gąska (eds), Rome, Constantinople and Newly-Converted Europe: Archaeological and Historical Evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/ Frühzeit Ostmitteleuropas 1:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum. Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 359-389.
Google Scholar
Poláček L. and Dvorská J. (eds) 1999. Probleme der mitteleuropäischen Dendrochronologie und naturwissenschaftliche Beiträge zur Talaue der March (= Internationale Tagungen in Mikulčice V. Spisy Archeologického Ústavu AV ČR Brno 15). Brno: Archeologický Ústav Akademie Věd České Republiky Brno.
Google Scholar
Poleski J. 2004. Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca. Kraków: Instytut Archeologii UJ, 386-387.
Google Scholar
Poleski J. 2013. Małopolska w VI-X wieku. Studium archeologiczne. Kraków: Instytut Archeologii UJ.
Google Scholar
Poleski J. 2017. Kontakty plemion zamieszkujących tereny Polski z państwem morawskim i państwem czeskim w IX i X wieku a problem kształtowania się państwa pierwszych Piastów. In W. Drelicharz, D. Jasiak and J. Poleski (eds), Spór o początki Państwa Polskiego: Historiografia, tradycja, mit, propaganda. Kraków: Historia Iagellonica, 49-98.
Google Scholar
Pomarański R. 2016. Czermno, site 2 – hillfort suburb settlement. Analysis of finds from trenches IIA and IIB. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence(= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 377-421.
Google Scholar
Poppe A. 1958. Gród Wołyń. Z zagadnień osadnictwa wczesnośredniowiecznego na pograniczu polsko-ruskim. Studia Wczesnośredniowieczne 4, 227-300.
Google Scholar
Poznański M. 2011. Aerial Surveys of the Earthwork Castle in Czermno. Preliminary Interpretations and Reconstructions of the Early Medieval Elements oft he Settlement Complex. Analecta Archaeologica Ressoviensia 5, 439-456.
Google Scholar
Rappoport P. A. 1967. Voennoe zodchestvo zapadnorusskikh zemel X-XIV vv. (= Materialy i issledovaniya po arkheologii SSSR 140). Moskva, Leningrad: Nauka.
Google Scholar
von Rummel Ph. 2019. Conclusion and Perspectives. In S. Brather-Walter (ed.), Archaeology, history and biosciences. Interdisciplinary Perspectives (= Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 107). Berlin, Boston: De Gruyter, 199-203.
Google Scholar
Sahaydak M. 2009. Novi dani pro ukriplennia „Mista Yaroslava” (za materialamy arkheolohichnykh doslidzhen 1981 i 2001 rokiv). In Fortetsia. Zbirnyk zapovidnyka „Tustan”: na poshanu Mykhayla Rozhka, 1. Lviv, Kamula: DIKZ „Tustan”, 259-277.
Google Scholar
Sikorski D. 2012. Archeologia i historia we wzajemnych relacjach i w praktyce naukowej badaczy wczesnego średniowiecza. In M. Brzostowicz, M. Przybył and D. A. Sikorski (eds), Archaeologia versus historiam – historia versus archaeologiam czyli jak wspólnie poznawać średniowiecze. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 49-78.
Google Scholar
Sikorski D. A. 2018. Jak wyglądałaby nasza wiedza o historii Polski bez źródeł archeologicznych. In A. Buko, K. Kollinger and S. Jędrzejewska (eds), Badania Interdyscyplinarne (Materiały V Kongresu Mediewistów Polskich). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, IV, 23-39.
Google Scholar
Solecki R., Aniszewski M., Poznański M. and Zdeb K. 2019. Wyniki badań archeologicznych pomostu (stan. 68) przy grodzisku w Czermnie, pow. tomaszowski. Wiadomości Archeologiczne 70, 250-260.
Google Scholar
Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S. and Ziaja W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland – verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91/2, 143-170.
Google Scholar
Stasiak W. and Trojan M. 2014. Gród łęczycki w okresie przedpiastowskim (faza I, koniec VIII – koniec X wieku). In R. Grygiel and T. Jurek (eds), Początki Łęczycy. 2. Archeologia o początkach Łęczycy. Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, 65–75.
Google Scholar
Terskyy S. 2002. Arkheolohiya doby Halytsko-Volynskoyi derzhavy. Katalog vystavky. Arkheolohichni zbirky Halychyny i Volyni, 1. Lviv: Instytut ukrayinoznavstva im. I. Krypiakevycha NAN Ukrainy, Lvivskyy istorychnyy muzey.
Google Scholar
Terskyy S. 2006. Luchesk X-XV st. Lviv: Natsionalnyy universytet „Lvivska Politekhnika”.
Google Scholar
Terskyy S. 2010. Kniazhe misto Volodymyr. Lviv: Natsionalnyy universytet „Lvivska Politekhnika”.
Google Scholar
Thurston L. T. 1997. Historians, prehistorians, and the tyranny of the historical record: Danish state formation through documents and archaeological data. Journal of Archaeological Method and Theory 4/3, 239-263.
Google Scholar
Trzeciecki M. 2016. The emergence of the territorial state. In M. Trzeciecki (ed.), The Past societies 5: 500 AD – 1000 AD. Warsaw: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 277-341.
Google Scholar
Turski R., Uziak S. and Zawadzki S. 2008. Gleby. In R. Turski and S. Uziak (eds), Środowisko Przyrodnicze Lubelszczyzny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 211–315.
Google Scholar
Tyszkiewicz J. 2004. The Oldest Border of the Piast State: an attempted Summary. Questiones Medii Aevi Novae 9, 183-204.
Google Scholar
Urbańczyk P. 2016. Central places as foundations of the early Piast state. In I. Bugarski, O. Heinrich-Tamáska, V. Ivanišević and D. Syrbe (eds), Grenz Übergänge: spätrömisch, frühchristlich, frühbyzantinisch als Kategorien der historischarchäologischen Forschung an der mittleren Donau. Akten des 27. Internationalen Symposiums der Grundprobleme der frühgeschichtlichen Entwicklung im Mittleren Donauraum, Ruma, 4.-7.11.2015. Remshalden: Greiner, 343-354.
Google Scholar
Urbańczyk P. 2017. Mediewistyka jako antropologia. In L. Słupecki, P. Sierżęga, A. Rozwałka and M. Dzik (eds), Recepcja i odrzucenie. Kontakty międzykulturowe w średniowieczu (Materiały V Kongresu Mediewistów Polskich), Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, I, 183-197.
Google Scholar
Urbański A. 2000. Nowe datowanie grodziska w Czermnie nad Huczwą. In A. Buko and Z. Świechowski (eds), Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie Zjazdu Gnieźnieńskiego. Warszawa: Generalny Konserwator Zabytków, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Stowarzyszenie Patria Polonorum, 239-243.
Google Scholar
Urbański A. 2016. Site 2 (suburb settlement) in the early medieval settlement complex at Czermno in Tyszowce commune, Zamość Voivodeship. From the research excavation of 1979. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 593-623.
Google Scholar
Voloshyn M., Piotrovskyy M., Florkevych I., Grochecki K. 2014. Kompleks gorodyscha v Chermno: pydsumki archeologychnych doslydzhen u 2013 roci. Poselennia i mogylnyk Chermno-3 (archeologichnyy analyz) (= Nukovi studiyi 7), Lviv, Vynnyky: Vydavnyctvo Apriori, 226-260.
Google Scholar
Wojtanowicz W. 1974. Sytuacja geologiczno-geomorfologiczna grodziska Czermno. In Przewodnik XII Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Lublin: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 48-51.
Google Scholar
Wołoszyn M. 2020. Wie betreibt man Archäologie in einem Land, in dem es nur um „warmes Wasser aus dem Wasserhahn“ geht? Zur frühgeschichtlichen Archäologie in Polen nach der Wende. In J. Drauschke and R. Prien (eds), Quo vadis, Frühgeschichtliche Archäologie Standpunkte und Perspektiven (= Studien zu Spätantike und Frühmittelalter 9). Hamburg: Verlag Dr. Kovač, 187-269.
Google Scholar
Wołoszyn M. (ed.). 2017. From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmittel-europas 3). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I-II.
Google Scholar
Wołoszyn M. (ed.). 2018. The early medieval settlement complex at Gródek upon the Bug River in the light of results from past research (1952-1955). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 4). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa, Leipzig, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR.
Google Scholar
Wołoszyn M., Florkiewicz I., Krąpiec M., Nosek E.M., Stępiński J. and Lityńska-Zając M. 2016a. Czermno, Site No. 70. From the 2014 Rescue Excavation on the Huczwa River Bank. In J. Po-pielska-Grzybowska, J. Iwaszczuk and B. Józefów-Czerwińska (eds), Meetings at the borders. Studies dedicated to Professor Władysław Duczko (= Acta Archaeologica Pultuskiensia 5). Pułtusk: Institute of Anthropology and Archaeology, 239–250.
Google Scholar
Wołoszyn M., Florkiewicz I., Dzieńkowski T., Sadowski S., Nosek E. M. and Stępiński J. 2016b. Cherven before Cherven Towns. Some remarks on the history of the Cherven Towns area (eastern Poland) till the end of 10th century. In Á. Bollók, G. Csiky and T. Vida (eds), Zwischen Byzanz und der Steppe. Archäologische und historische Studien. Festschrift für Csánad Bálint zum 70. Geburtstag. Budapest: Institute of Archaeology, Research Centre for the Humanities, Hungarian Academy of Sciences, 689-717.
Google Scholar
Wołoszyn M., Dzieńkowski T. and Florkiewicz I. 2017. Przyczynek do studiów nad Grodami Czerwieńskimi. Rogowa łyżeczka z Czermna z badań wykopaliskowych w 2015 roku. In M. Dzik and G. Śnieżko (eds), Fines testis temporum. Studia ofiarowane Profesor Elżbiecie Kowalczyk-Heyman w pięćdziesięciolecie pracy naukowej. Rzeszów: Instytut Archeologii UR/Instytut Archeologii UW/Polskie Towarzystwo Historyczne/Towarzystwo Miłośników Historii/Wydział Historyczny UW, 367-378.
Google Scholar
Wołoszyn M., Dzieńkowski T., Kuźniarska K., Nosek E., Stępiński J., Florkiewicz I. and Włodarczak P. 2018. Dying and Dating. A burial in the rampart of the stronghold in Czermno-Cherven’ and its significance for the chronology of the Cherven’ Towns. In J. Drauschke, K. Kühtreiber, E. Kislinger, T. Kühtreiber, G. Scharrer-Liska and T. Vida (eds), Lebenswelten zwischen Archäologie und Geschichte. Festschrift für Falko Daim zu seinem 65. Geburtstag. Mainz: Römisch-Germanisches Zentralmuseum, 459-480.
Google Scholar
Zschieschang Ch. 2017. Das früh- und hochmittelalterliche Siedlungsumfeld von Trepcza, Czermno und Gródek im Lichte der Toponomastik: eine methodische und areale Standortbestimmung. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmittel-europas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 161-227.
Google Scholar
Żmudzki P. 2015. New Versions of the Tales of Gallus Anonymus in the Chronicle of Master Vincentius. Acta Poloniae Historica 112, 141-57.
Google Scholar
Żmudzki P. 2017. Wędka króla Rusinów (Gall Anonim, ks. 1, rozdz. 7). Studia Źródłoznawcze 55, 27-50.
Google Scholar
English