Siliceous raw material from Bieszczady Mountains: Sources and use
Keywords:
siliceous raw material, Carpathians, Bieszczady Mountains, late Neolithic, Bronze AgeAbstract
Lithic chipped materials discovered in the course of research in the Polish High Bieszczady Mts. carried out from 2012 are dated to the Late Neolithic and the Early Bronze Age. They represent several raw material groups: menilite hornstones, siliceous sandstones, siliceous marl, and the socalled Bircza flint. Sources of these rocks are located either in the Bieszczady Mts. or in the nearby vicinity. Individual raw material groups are not homogenous; the same kind of rock can have different physical characteristics, depending on specific sources. Consequently, their effectiveness as tool production raw material is uneven. All raw materials were utilized mainly locally
Downloads
Download data is not yet available.
References
Budziszewski, J. and Skowronek, M. 2001. Results of the preliminary archaeological research in the Mount Cergowa Massif, the Lower Beskid Mountains. In J. Machnik (ed.), Archaeology and natural background of the Lower Beskid Mountains, Carpathians. Prace Komisji Prehistorii Karpat 2: 144–164. Kraków.
Dagnan-Ginter, A. and Parczewski, M. 1976. Dwie kolekcje archeologiczne z Pogórza Dynowskiego. Materiały Archeologiczne 16: 5–28.
Foltyn, E.M., Foltyn, E. and Jochemczyk, L. 1998. Surowce kamienne w inwentarzach stanowisk epoki kamienia i brązu zachodniej części Karpat polskich. In J. Gancarski (ed.), Dzieje podkarpacia vol. 2: 165–175. Krosno.
Foltyn, E.M., Foltyn, E., Jochemczyk, L. and Waga, J.M. 2009. Radiolaryty gliwickie. Pochodzenie, występowanie, wykorzystanie, dystrybucja. In J. Garncarski (ed), Surowce naturalne w Karpatach oraz ich wykorzystanie w pradziejach i wczesnym średniowieczu, 141–165. Krosno.
Foltyn, E. and Jochemczyk, L. 2013. Mikuszowice chert. A local raw material in Western Polish Carpathians. Geology, Characteristics, usage. Přehled výzkumů 54: 9–25.
Gucik, S. 1961. Poziom wapieni detrytycznych z Birczy w Karpatach przemyskich i jego znaczenie dla stratygrafii górnej kredy i paleocenu w rejonie skibowym. Geological Quarterly 5: 669–685.
Haczewski, G., Kukulak, J. and Bąk, K. 2007. Budowa geologiczna i rzeźba Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Kraków.
Jankowski, L. and Probulski, J. 2011. Rozwój tektoniczno-basenowy Karpat zewnętrznych na przykładzie budowy geologicznej złóż Grabownica, Strachocina i Łodyna oraz ich otoczenia. Geologia 37: 555–583.
Jarnot-Kozłowska, B. 1988. Margiel krzemionkowy dynowski w kulturach neolitu i wczesnej epoki brązu obszaru Karpat polskich. Unpublished MA thesis, Jagiellonian University. Kraków.
Kuśmierek, J. 2005. Morfotektonika przełomów Solinki i Wetlinki w świetle badań terenowych i interpretacji zdjęć lotniczych (Bieszczady Wysokie). Geologia 31: 225–244.
Łoptaś, A., Mitura, P., Muzyczuk, A., Olszewska, B., Paszkowski, M. and Valde-Nowak, P. 2002. Krzemień z Birczy. Geologia i wykorzystanie w pradziejach. In J. Gancarski (ed.), Starsza i środkowa epoka kamienia w Karpatach polskich, 315–337. Krosno.
Olszewska, B. 1985. Otwornice warstw menilitowych polskich Karpat zewnętrznych. Annales Societatis Geologorum Poloniae 55: 201–250.
Parczewski, M., Pelisiak, A. and Szczepanek, K. 2013. Bieszczady Zachodnie w pradziejach i średniowieczu w świetle danych archeologicznych oraz palinologicznych. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 33: 9–42.
Pawlikowski, M. 2009. Charakterystyka wybranych surowców krzemionkowych Karpat. In J. Gancarski (ed.), Surowce naturalne w Karpatach oraz ich wykorzystanie w pradziejach i wczesnym średniowieczu, 9–21. Krosno.
Pelisiak, A. 2013. Pojedyncze przedmioty kamienne a strefy aktywności osadniczej i gospodarczej w neolicie we wschodniej części Karpat Polskich. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 34: 19–33.
Pelisiak, A. 2013. Man and mountains. Settlement and economy of Neolithic communities in the Eastern part of the Polish Carpathians. In. S. Kadrow and P. Włodarczak (eds), Environment and Subsistence –Forty Years After Janusz Kruk’s ‘Settlement Studies ...’, 225–244. Rzeszów-Bonn.
Pelisiak, A. 2014. Nowe znaleziska z neolitu i początków epoki brązu z polskich Bieszczadów Wysokich –rejon Wetlina-Moczarne. Wiadomości Archeologiczne 65: 212–217.
Pelisiak, A. 2014. Settlement, Economy and Climate between 3200 and 2500 BC: Late Neolithic Transformations in South-Eastern Poland. In T.L. Kienlin, P. Valde-Nowak, M. Korczyńska, K. Cappenberg and J. Ociepka (eds), Settlement, communication and exchange around the Western Carpathians, 143–158. Oxford.
Pelisiak, A. and Maj, Z. 2013. New Neolithic and Early Bronze Age Finds from the Bieszczady Mountains (Wetlina River Valley and its surroundings). Acta Archaeologica Carpathica 49: 199–206.
Pelisiak, A., Maj, Z. and Bajda, Ł. 2015. Fist sites of Corded Ware culture from high part of the Bieszczady Mountains (south-east Poland). Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 36. In print.
Přichystal, A. 2009. Kamenné suroviny v pravěku východni části Středni Evropy. Brno.
Rajchel, J. and Myszkowska, J. 1998. Litologia wapieni z warstwy wapienia litotaminowego z Birczy (wt) –jednostka skolska, zewnętrzne Karpaty fliszowe. Przegląd Geograficzny 46: 1247–1253.
Rajchel, J. and Myszkowska, J. 1998. Exotic clasts of organodetritic algal limestones from lithosomes of the Bibica clay, Skole unit (outer Flysch Carpathians, Poland). Annales Societatis Geologorum Poloniae 68: 225–235.
Ralska-Jasiewiczowa, J. 1980. Late-Glacial and Holocene vegetation of the Bieszczady Mts. (Polish Eastern Carpathians). Warszawa.
Rydlewski, J. 1989. Pienińskie złoża radiolarytu i ich eksploatacja w epoce kamienia i wczesnej epoce brązu na Podhalu. Acta Archaeologica Carpathica 28: 25–79.
Rydlewski, J. 1989. Nowe surowce kamienne w paleolicie i neolicie Polski południowej. Acta Archaeologica Carpathica 28: 175–181.
Valde-Nowak, P. 1991. Menilite hornstone deposits and their prehistoric exploitation. Acta Archaeologica Carpathica 30: 55–85.
Valde-Nowak, P. 1995. Stone sources from the North-Carpathian province in the Stone and Early Bronze Ages. Archaeologia Polona 33: 111–118.
Valde-Nowak, P. 1995 Early Bronze Age Hornstone mine at Ropa, site 2 (Polish Western Carpathians), Archaeologia Polona 33: 532–533.
Valde-Nowak, P. 2003. Wyroby kamienne z epoki brązu w Karpatach. In J. Gancarski (ed.), Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach polskich, 43–62. Krosno.
Valde-Nowak, P. 2009. Problem radiolarytu fliszowego w pradziejach. In J. Gancarski (ed.), Surowce naturalne w Karpatach oraz ich wykorzystanie w pradziejach i wczesnym średniowieczu, 121–127. Krosno.
Valde-Nowak, P. 2013. The north-Carpathians province of silica rocks during Stone Age In Zs. Mester (ed.), The lithic raw materials sources and interregional human contacts in the Northern Carpathian regions, 87–97. Kraków-Budapest.
Dagnan-Ginter, A. and Parczewski, M. 1976. Dwie kolekcje archeologiczne z Pogórza Dynowskiego. Materiały Archeologiczne 16: 5–28.
Foltyn, E.M., Foltyn, E. and Jochemczyk, L. 1998. Surowce kamienne w inwentarzach stanowisk epoki kamienia i brązu zachodniej części Karpat polskich. In J. Gancarski (ed.), Dzieje podkarpacia vol. 2: 165–175. Krosno.
Foltyn, E.M., Foltyn, E., Jochemczyk, L. and Waga, J.M. 2009. Radiolaryty gliwickie. Pochodzenie, występowanie, wykorzystanie, dystrybucja. In J. Garncarski (ed), Surowce naturalne w Karpatach oraz ich wykorzystanie w pradziejach i wczesnym średniowieczu, 141–165. Krosno.
Foltyn, E. and Jochemczyk, L. 2013. Mikuszowice chert. A local raw material in Western Polish Carpathians. Geology, Characteristics, usage. Přehled výzkumů 54: 9–25.
Gucik, S. 1961. Poziom wapieni detrytycznych z Birczy w Karpatach przemyskich i jego znaczenie dla stratygrafii górnej kredy i paleocenu w rejonie skibowym. Geological Quarterly 5: 669–685.
Haczewski, G., Kukulak, J. and Bąk, K. 2007. Budowa geologiczna i rzeźba Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Kraków.
Jankowski, L. and Probulski, J. 2011. Rozwój tektoniczno-basenowy Karpat zewnętrznych na przykładzie budowy geologicznej złóż Grabownica, Strachocina i Łodyna oraz ich otoczenia. Geologia 37: 555–583.
Jarnot-Kozłowska, B. 1988. Margiel krzemionkowy dynowski w kulturach neolitu i wczesnej epoki brązu obszaru Karpat polskich. Unpublished MA thesis, Jagiellonian University. Kraków.
Kuśmierek, J. 2005. Morfotektonika przełomów Solinki i Wetlinki w świetle badań terenowych i interpretacji zdjęć lotniczych (Bieszczady Wysokie). Geologia 31: 225–244.
Łoptaś, A., Mitura, P., Muzyczuk, A., Olszewska, B., Paszkowski, M. and Valde-Nowak, P. 2002. Krzemień z Birczy. Geologia i wykorzystanie w pradziejach. In J. Gancarski (ed.), Starsza i środkowa epoka kamienia w Karpatach polskich, 315–337. Krosno.
Olszewska, B. 1985. Otwornice warstw menilitowych polskich Karpat zewnętrznych. Annales Societatis Geologorum Poloniae 55: 201–250.
Parczewski, M., Pelisiak, A. and Szczepanek, K. 2013. Bieszczady Zachodnie w pradziejach i średniowieczu w świetle danych archeologicznych oraz palinologicznych. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 33: 9–42.
Pawlikowski, M. 2009. Charakterystyka wybranych surowców krzemionkowych Karpat. In J. Gancarski (ed.), Surowce naturalne w Karpatach oraz ich wykorzystanie w pradziejach i wczesnym średniowieczu, 9–21. Krosno.
Pelisiak, A. 2013. Pojedyncze przedmioty kamienne a strefy aktywności osadniczej i gospodarczej w neolicie we wschodniej części Karpat Polskich. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 34: 19–33.
Pelisiak, A. 2013. Man and mountains. Settlement and economy of Neolithic communities in the Eastern part of the Polish Carpathians. In. S. Kadrow and P. Włodarczak (eds), Environment and Subsistence –Forty Years After Janusz Kruk’s ‘Settlement Studies ...’, 225–244. Rzeszów-Bonn.
Pelisiak, A. 2014. Nowe znaleziska z neolitu i początków epoki brązu z polskich Bieszczadów Wysokich –rejon Wetlina-Moczarne. Wiadomości Archeologiczne 65: 212–217.
Pelisiak, A. 2014. Settlement, Economy and Climate between 3200 and 2500 BC: Late Neolithic Transformations in South-Eastern Poland. In T.L. Kienlin, P. Valde-Nowak, M. Korczyńska, K. Cappenberg and J. Ociepka (eds), Settlement, communication and exchange around the Western Carpathians, 143–158. Oxford.
Pelisiak, A. and Maj, Z. 2013. New Neolithic and Early Bronze Age Finds from the Bieszczady Mountains (Wetlina River Valley and its surroundings). Acta Archaeologica Carpathica 49: 199–206.
Pelisiak, A., Maj, Z. and Bajda, Ł. 2015. Fist sites of Corded Ware culture from high part of the Bieszczady Mountains (south-east Poland). Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 36. In print.
Přichystal, A. 2009. Kamenné suroviny v pravěku východni části Středni Evropy. Brno.
Rajchel, J. and Myszkowska, J. 1998. Litologia wapieni z warstwy wapienia litotaminowego z Birczy (wt) –jednostka skolska, zewnętrzne Karpaty fliszowe. Przegląd Geograficzny 46: 1247–1253.
Rajchel, J. and Myszkowska, J. 1998. Exotic clasts of organodetritic algal limestones from lithosomes of the Bibica clay, Skole unit (outer Flysch Carpathians, Poland). Annales Societatis Geologorum Poloniae 68: 225–235.
Ralska-Jasiewiczowa, J. 1980. Late-Glacial and Holocene vegetation of the Bieszczady Mts. (Polish Eastern Carpathians). Warszawa.
Rydlewski, J. 1989. Pienińskie złoża radiolarytu i ich eksploatacja w epoce kamienia i wczesnej epoce brązu na Podhalu. Acta Archaeologica Carpathica 28: 25–79.
Rydlewski, J. 1989. Nowe surowce kamienne w paleolicie i neolicie Polski południowej. Acta Archaeologica Carpathica 28: 175–181.
Valde-Nowak, P. 1991. Menilite hornstone deposits and their prehistoric exploitation. Acta Archaeologica Carpathica 30: 55–85.
Valde-Nowak, P. 1995. Stone sources from the North-Carpathian province in the Stone and Early Bronze Ages. Archaeologia Polona 33: 111–118.
Valde-Nowak, P. 1995 Early Bronze Age Hornstone mine at Ropa, site 2 (Polish Western Carpathians), Archaeologia Polona 33: 532–533.
Valde-Nowak, P. 2003. Wyroby kamienne z epoki brązu w Karpatach. In J. Gancarski (ed.), Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach polskich, 43–62. Krosno.
Valde-Nowak, P. 2009. Problem radiolarytu fliszowego w pradziejach. In J. Gancarski (ed.), Surowce naturalne w Karpatach oraz ich wykorzystanie w pradziejach i wczesnym średniowieczu, 121–127. Krosno.
Valde-Nowak, P. 2013. The north-Carpathians province of silica rocks during Stone Age In Zs. Mester (ed.), The lithic raw materials sources and interregional human contacts in the Northern Carpathian regions, 87–97. Kraków-Budapest.
Downloads
Published
2016-01-01
How to Cite
Pelisiak, A. (2016). Siliceous raw material from Bieszczady Mountains: Sources and use. Archaeologia Polona, 54, 21–31. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/apolona/article/view/427
Issue
Section
Articles
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
I declare that the manuscript sent is original, has not been published before and is not currently being considered for publication elsewhere.
I confirm that the manuscript has been read and approved by all the authors mentioned and that there are no other persons who would meet the criteria for authorship but were not mentioned. In addition, I confirm that the order of the authors listed in the manuscript has been approved by all the authors.
I confirm that the correspondent author is the only contact with the Editorial Board in the editorial process, and is responsible for communicating with other authors and informing them about the progress, corrections and final approval of the article.
