Stave vessels as part of post mortem furnishings in Early Medieval Poland – a problem outline and research perspectives
Keywords:
buckets, early Middle Ages, cemeteries, grave goods, state of research, PolandAbstract
In Polish archaeological literature there is no systematic and broad-scale formal-typological and chronological analysis of stave vessels (buckets), which were part of grave goods in Early Medieval cemeteries in the present-day territory of Poland. Furthermore, hardly anything has been said with regard to their sepulchral function. The knowledge concerning this category of finds is still not systematised and is scattered in monograph works on individual sites, in broader compendia dealing with funeral rites and in various minor works. It is therefore recommended to offer a brief overview of research on this category of finds. Author discusses the issues of terminology, the current state of research and the most ardent research needs related to the issue mentioned in the title of this paper
Downloads
References
Amtlicher Bericht... 1897. Amtlicher Bericht über die Verwaltung der naturhistorischen, archäologischen und ethnologischen Sammlungen des Westpreussischen Provinzial-Museums für das Jahr 1896 17. Danzig, 47
Barnycz-Gupieniec R. 1959. Naczynia drewniane z Gdańska w X-XIII wieku. Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 8. Gdańsk
Bartys J. 1935-1936a. Materjały prehistoryczne z Goszyc, pow. miechowski. „Przegląd Archeologiczny” 5 (2-3), 181-185
Bartys J. 1935-1936b. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe we wsi Samborzec, pow. Sandomierz. „Przegląd Archeologiczny” 5 (2-3), 171-180
Bieńkowska A., Dzik M., Piasecka K. 2013. Średniowieczne cmentarzysko w Czarnej Wielkiej, stan. 1, woj. podlaskie (badania 1951-1978) 1. Białystok
Bojarski J., Chudziak W., Drozd A., Koperkiewicz A., Kozłowski T., Stawska V. 2010. Katalog źródeł. In: W. Chudziak (ed.), Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 4). Mons Sancti Laurentii 5. Toruń, 189-603
Bronicka-Rauhut J. 1998. Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Czersku. Warszawa
Chudziak W. 2002. Ślady skandynawskiej obrzędowości w Kałdusie na Pomorzu Wschodnim. In: J. Wrzesiński (ed.), Popiół i kość. Funeralia Lednickie 4. Sobótka, Wrocław, 433-447
Chudziak W. 2003. Wikingerzeitliche Spuren des skandinavischen Brauchtums in Kałdus (Ostpommern). „Archäologisches Korrespondenzblatt” 33 (1), 143-156
Chudziak W. 2003. Wczesnośredniowieczne „importy” skandynawskie z Kałdusa pod Chełmnem na Pomorzu Wschodnim. In: M. Dulinicz (ed.), Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średniowieczu. Lublin, Warszawa, 117-126
Chudziak W., Bojarski J., Stawska V. 2010. Wyposażenie pochówków. In: W. Chudziak (ed.), Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 4). Mons Sancti Laurentii 5. Toruń, 79-126
Cochet J. B. D. 1857. Sépultures gauloises, romaines, franques et normandes, faisant suite à „La Normandie Souterraine”. Paris
Deck I. 1851. Notice of Remains of the Anglo-Saxon Period, discovered at Little Wilbraham, Cambridgeshire. „Archaeological Journal” 8, 172-175
Dołżycka B. 1996. Naczynia klepkowe do czerpania i noszenia wody. In: J. Bohdanowicz (ed.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego 3. Wrocław, 180-194
Drozd A., Janowski A. 2007. Wczesnośredniowieczny grób komorowy z Pnia. In: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (eds.), Środowisko pośmiertne człowieka. Funeralia Lednickie 9. Poznań, 163-168
Drozd A., Janowski A., Poliński D. 2009. Wczesnośredniowieczne groby komorowe na cmentarzysku w Pniu koło Bydgoszczy (badania 2005-2007). In: A. Janowski, K. Kowalski, S. Słowiński (eds.), XVI Sesja Pomorzoznawcza, Szczecin 22-24 listopada 2007 r. 1. Acta Archaeologica Pomoranica 3. Szczecin, 351-366
Drozd-Lipińska A., Pudło P., Sikora J., Trzciński Ł., Wroniecki P. 2013. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Ostrowitem, gm. Chojnice, w świetle badań z lat 2010-2011. In: E. Fudzińska (ed.), XVIII Sesja Pomorzoznawcza 1: od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Materiały z konferencji 16-18 listopada. Malbork, 217-240
Dzik M. 2006. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Żukowie, pow. Płońsk. Światowit Supplements Series P: Prehistory and Middle Ages 13. Warszawa
Dzik M. 2014. Pozostałe zabytki ruchome. In: H. Karwowska (ed.), Średniowieczne cmentarzysko w Czarnej Wielkiej, stan. 1, woj. podlaskie (badania 1951-1978) 2. Białystok, 205-213
Eggers H. J. 1939. Ein Gräberfeld der wendisch-wikingischen Zeit bei Barvin, Kr. Rummelsburg. „Monatsblätter der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde” 53 (2), 45-47
Florek M. 2006. Wczesnośredniowieczny pochówek szkieletowy z Sandomierza. „Wiadomości Archeologiczne” 58, 410-412
Gardawski A., Miszkiewicz B. 1956. Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Gnieszowicach pow. Sandomierz. „Materiały Wczesnośredniowieczne” 4, 163-170
Gąssowski J. 1950. Cmentarzysko w Końskich na tle zagadnienia południowej granicy Mazowsza we wczesnym średniowieczu. „Materiały Wczesnośredniowieczne” 2, 71-175
Gloger Z. 1873. Osady nad Niemnem i na Podlasiu z czasów użytku krzemienia. „Wiadomości Archeologiczne” 1, 97-124.
Itman L. 1955. Przyczynek do znajomości rzemiosła bednarskiego w Polsce. Archiwum Etnograficzne 8. Wrocław
Jankuhn H. 1934. Der Wikingerfund aus Libau in der Provinz Posen. „Altschlesien” 5, 309-317
Janowski A. 2013. Are the chamber graves from Pień really Scandinavian? In: S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski (eds.), Scandinavian Culture in Medieval Poland. Interdisciplinary Medieval Studies 2. Wrocław, 395-409
Janowski A., Kurasiński T. 2008. (Nie)militarne naczynia. Fakty i mity. In: W. Świętosławski (ed.), Nie tylko broń. Niemilitarne wyposażenie wojowników w starożytności i średniowieczu. Acta Archaeologica Lodziensia 54. Łódź, 61-88
Jażdżewski K. 1949. Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Lutomiersku pod Łodzią w świetle badań z r. 1949. „Materiały Wczesnośredniowieczne” 1, 91-191
Jażdżewski K. 1950. Sprawozdanie z badań archeologicznych na cmentarzysku wczesnośredniowiecznym w Lutomiersku w pow. łaskim (woj. łódzkie) w r. 1950. „Materiały Wczesnośredniowieczne” 2, 257-264
Kaszewscy E. i Z. 1971. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Brześciu Kujawskim, pow. Włocławek. „Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne” 1, 365-434
Kaźmierczyk J. 1965. Wczesnośredniowieczne wyroby bednarskie z Ostrówka w Opolu. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 13 (3), 469-498
Koperkiewicz A., Krasnodębski D. 2002. Cmentarzysko z okresu wczesnego średniowiecza w Daniłowie Małym, gm. Łapy, woj. podlaskie. Sprawozdanie z prac przeprowadzonych z roku 2001 oraz wstępne podsumowanie wyników badań. In: M. Karczewska, M. Karczewski (eds.), Badania archeologiczne w Polsce północno-wschodniej i na zachodniej Białorusi w latach 2000-2001. Materiały z konferencji, Białystok 6-7 grudnia 2001 roku. Białystok, 271-282
Koperkiewicz A., Krasnodębski D. 2006. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Daniłowie Małym, gm. Łapy. In: W. Chudziak, S. Moździoch (eds.), Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – 15 lat później. Toruń, Wrocław, Warszawa, 465-485
Kordala T. 1992. Cmentarzysko z XI-XII wieku w Płocku-Podolszycach. „Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku” 15, 3-96
Kordala T. 2006. Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe na północnym Mazowszu. Łódź
Kostrzewski J. 1919-1920. Cmentarzysko z śladami kultury wikingów w Łubówku, w pow. gnieźnieńskim. „Przegląd Archeologiczny” 1 (3-4), 140-147
Kostrzewski J. 1919-1920. Badania archeologiczne w Wierzenicy w powiecie poznańskim wschodnim. „Zapiski Muzealne” 4-5, 30-40
Kościelecki P. 2000. Topografia wyposażenia grobów męskich na staromazowieckich cmentarzyskach z grobami w obudowach kamiennych z XI-XIII wieku. „Studia i Materiały Archeologiczne” 10, 55-88
Krasnodębski D. 1999. Ratownictwo archeologiczne na trasie budowy gazociągu jamalskiego we wschodniej części województwa podlaskiego. „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego” 5, 211-220
Krukowski S. 1912. Cmentarz grzebalny w Koziminach (powiat Płoński). „Światowit” 10, 1-7
Krzyszowski A. 1995. Ein reiches Gräberfeld aus dem 10./11. Jh. in Sowinki bei Poznań. „Slavia Antiqua” 36, 49-71
Krzyszowski A. 1997. Frühmittelalterliches Grab eines Kaufmannes aus Sowinki bei Poznań in Großpolen. „Germania” 75 (2), 639-667
Krzyszowski A. 2014. Naczynia ceramiczne i wiaderka klepkowe z wczesnopiastowskiego cmentarzyska w Sowinkach k. Poznania. In: T. Kurasiński, K. Skóra (eds.), Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania w dawnej obrzędowości pogrzebowej. Acta Archaeologa Lodziensia 60. Łódź, 137-158
Kufel-Dzierzgowska A. 1975. Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe w Polsce środkowej. „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna” 22, 374-390
Kurasiński T. 2012. Wiadro obite blachą z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Lubieniu, pow. piotrkowski. In: A. Jaszewska (ed.), Z najdawniejszych dziejów. Grzegorzowi Domańskiemu na pięćdziesięciolecie pracy naukowej. Zielona Góra, 291-303
Kurasiński T. 2015. Wiadro obite blaszanymi okuciami z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Glinnie w świetle dotychczasowych znalezisk europejskich. „Slavia Antiqua” 56, 191-208
Kurasiński T. 2015. Burials with Buckets in Early Medieval Poland: A Pagan or Christian Custom? In: L. Gardeła, A. Půlpánová-Reszczyńska (eds..), Rituals in the Past. Analecta Archaeologica Ressoviensia 10. Rzeszów, 137-198
Kurasiński T. in press a. A Child with a Bucket. A Study of Grave Goods in Children’s Graves in the Polish lands in the Early Middle Ages. „Archaeologia Polona”
Kurasiński T., Skóra K. 2012. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Lubieniu, pow. piotrkowski. Łódź
Kurasiński T., Skóra K. 2012. Militaria z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska szkieletowego w Radomiu, stan. 4. „Acta Militaria Mediaevalia” 8, 69-89
Kurtz H. 1936. Slawische Bodenfunde in Schlesien. Breslau
Langenheim K. 1936. Die Bedeutung der Wikinger für Schlesiens Frühgeschichte. „Altschlesien” 6 (2), 273-316
Langenheim K. 1939. Nochmals „Spuren der Wikinger um Truso”. „Gothiskandza” 1, 52-62
Leciejewicz L., Łosiński W. 1960. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Młodzikowie w pow. średzkim. „Fontes Archaeologici Posnanienses” 11, 104-165
Lencewicz S. 1912. Cmentarzyska grzebalne w pow. Płońskim. „Światowit” 10, 9-13
Łęga W. 1930. Kultura Pomorza we wczesnem średniowieczu na podstawie wykopalisk. Toruń
Marciniak J. 1930-1932. Tymczasowe wyniki badań przeprowadzonych na cmentarzysku wczesnohistorycznem w Strzemieszycach Wielkich, w powiecie będzińskim. „Przegląd Archeologiczny” 4 (3), 238-241
Miśkiewicz M. 1969. Wczesnośredniowieczny obrządek pogrzebowy na płaskich cmentarzyskach szkieletowych w Polsce. „Materiały Wczesnośredniowieczne” 6, 241-301
Mały słownik... 1990. Mały słownik języka polskiego, S. Skorupka, H. Auderska, Z. Łempicka (eds.). Warszawa
Molski B. 1968. Gatunki drewna używane w średniowiecznym Szczecinie do wyrobu przedmiotów codziennego użytku. „Archeologia Polski” 13 (2), 491-502
Morawski W., Zaitz E. 1977. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Krakowie na Zakrzówku. „Materiały Archeologiczne” 17, 53-169
Moszyński K. 1967. Kultura ludowa Słowian 1: Kultura materialna. Warszawa
Myśkow E., Rakoczy M. 2015. Identyfikacja rodzaju drewna wykorzystanego do wyrobu zabytków drewnianych z badań archeologicznych przy ulicy św. Idziego. In: A. Limisiewicz, A. Pankiewicz (eds.), Kształtowanie się grodu na wrocławskim Ostrowie Tumskim. Badania przy ul. św. Idziego/The Development of the Stronghold on Ostrów Tumski in Wrocław. Research at św. Idziego Street. Wrocław, 363-372
Nadolski A., Abramowicz A., Poklewski T. 1959. Cmentarzysko z XI wieku w Lutomiersku pod Łodzią. Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 7. Łódź
Niesiołowska-Wędzka A. 1980. Wiadra. In: G. Labuda, Z. Stieber (eds.), Słownik starożytności słowiańskich 6 (2). Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, 407-410
Pawlak P. 1999. Formy wykorzystania surowca drzewnego w obrządku pogrzebowym na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku „szkieletowym” w Poznaniu-Śródce – przykłady i próby interpretacji. „Przegląd Archeologiczny” 47, 115-139
Pawlak P. 2005. Cmentarzyska przedlokacyjnego Poznania. In: Z. Kurnatowska, T. Jurek (eds.), Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania. Poznań, 59-109
Pawlak E., Pawlak P. 2007. Badania archeologiczne na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku „szkieletowym” z Poznania Śródki (Rynek Śródecki 4) w 2001 roku. „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne” 8, 63-93
Pawlak E., Pawlak P. 2015. Serce miasta jest po prawej stronie. Archeologia o przeszłości poznańskiej Śródki i Ostrówka. Poznań
Pawlak P., Skorupka T., Strzyżewski Cz. 2006. Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Imielnie, stan. 33, woj. wielkopolskie. „Fontes Archaeologici Posnanienses” 42, 157-173
Piaskowski J. 1959. Metaloznawcze badania wyrobów żelaznych. In: A. Nadolski, A. Abramowicz, T. Poklewski, Cmentarzysko z XI wieku w Lutomiersku pod Łodzią. Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 7. Łódź, 110-139
Pokuta Z., Wojda L. 1979. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko we wsi Dębina, woj. sieradzkie. „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna” 26, 89-142
Pollex A. 2010. Glaubensvorstellungen im Wandel. Eine archäologische Analyse der Körpergräber des 10. bis 13. Jahrhunderts im nordwestslawischen Raum. Rahden/Westf
Porzeziński A. 2006. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe na stanowisku 2a w Cedyni, województwo zachodniopomorskie. Szczecin
Rajewski Z. A. 1937. Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe okresu wczesnodziejowego. „Przegląd Archeologiczny” 6 (1), 28-85
Ratajczyk Z. 2011. Nowe odkrycia na cmentarzysku z okresu wczesnego średniowiecza w Ciepłem, gm. Gniew, stanowisko 6. In: M. Fudziński, H. Paner (eds.), XVII Sesja Pomorzoznawcza 1: Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Gdańsk, 553-570
Ratajczyk Z. 2013. Jednak ostrogi – brązowe okucie typu lutomierskiego w świetle najnowszych badań na cmentarzysku w Ciepłem, gm. Gniew. „Slavia Antiqua” 54, 287-305
Ratajczyk Z. 2013. The cemetery in Ciepłe – current research results. In: S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski (eds.), Scandinavian Culture in Medieval Poland. Interdisciplinary Medieval Studies 2. Wrocław, 323-351
Rauhut L. 1971. Wczesnośredniowieczne cmentarzyska w obudowie kamiennej na Mazowszu i Podlasiu. „Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne” 1, 435-656
Rauhutowa J. 1972. Wczesnośredniowieczny grobowiec z XII w. z Czerska pod Warszawą. „Archeologia Polski” 17 (1), 143-160
Rohrer W. 2012. Wikinger oder Slawen? Die ethnische Interpretation frühpiastischer Bestattungen mit Waffenbeigabe in der deutschen und polnischen Archäologie. Marburg
Rutkowski L. 1906. Cmentarzysko rzędowe w Korzybiu. „Światowit” 7, 22-31
Rutkowski L. 1906. Cmentarzyska rzędowe w Rostkowie, Strzeszewie, Wierzbicy, Żachowie, Blichowie i Rogowie badane przez ś. p. Franciszka Tarczyńskiego. „Światowit” 7, 39-43
Rutkowski L. 1906. Cmentarzyska z grobami rzędowemi w Krasinie, Romatowie i Koziminach w pow. Sierpeckim i Płońskim, gub. Płockiej. „Światowit” 7, 3-15
Rutkowski L. 1911. Cmentarzysko rzędowe w Święcicach (pow. Płocki). „Światowit” 9, 102-104
Sawicki T. 2008. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Daniszewie pod Kołem, woj. wielkopolskie. „Slavia Antiqua” 49, 149-209
Seneta W., Dolatowski J. 2000. Dendrologia. Warszawa, ed. 3
Skalski K. 1995. Problem wykorzystania źródeł archeologicznych do badań nad składem drużyny pierwszych Piastów. „Kwartalnik Historyczny” 102 (2), 85-96
Słownik języka polskiego... 1997. Słownik języka polskiego, W. Doroszewski (ed.). Warszawa
Steuer H. 1986. Eimer (archäologisches). In: H. Beck et al. (eds.), Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 6. Berlin, New York, 584-601
Stępnik T. 1996. Średniowieczne wyroby drewniane z Ostrowa Lednickiego – analiza surowcowa. „Studia Lednickie” 4, 261-296
Stępnik T. 2014. Wczesnośredniowieczne zabytki drewniane z Wolina w świetle analizy surowcowej. In: B. Stanisławski, W. Filipowiak (eds.), Wolin wczesnośredniowieczny 2. Warszawa, 171-194
Szydłowski J. 1984. Naczynia drewniane w późnej starożytności na ziemiach polskich. Katowice
Świderski J. 1966. Produkcja wyrobów bednarskich. Warszawa, ed. 2
Tarczyński F. 1899. Notatki do mapy archeologicznej gub. Płockiej. „Echa Płockie i Łomżyńskie” 2 (19), 1-2
Tarczyński F. 1899. Notatki do mapy archeologicznej gub. Płockiej. „Echa Płockie i Łomżyńskie” 2 (24), 2
Tarczyński F. 1900. Groby rzędowe kamienne w pow. Płockim. „Światowit” 2, 19-27
Tarczyński F. 1900. Notatki do mapy archeologicznej gub. Płockiej. „Echa Płockie i Łomżyńskie” 3 (65), 1-2
Trębaczkiewicz T. 1963. Cmentarzysko wczesnośredniowieczne we wsi Psary, pow. Piotrków Trybunalski. „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna” 9, 131-166
Wachowski K. 1973. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe. In: J. Romanow, K. Wachowski, B. Miszkiewicz, Tomice pow. Dzierżoniów. Wielokulturowe stanowisko archeologiczne. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, 173-210
Wachowski K. 1975. Cmentarzyska doby wczesnopiastowskiej na Śląsku. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk
Wachowski K. 1992. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe. In: K. Wachowski, G. Domański, Wczesnopolskie cmentarzysko w Starym Zamku. Wrocław, 7-99
Woźnicka Z. 1961. Wyroby bednarskie i tokarskie średniowiecznego Międzyrzecza. Poznań
Zamelska-Monczak K. 2015. Ceramic and Wooden Containers. In: A. Buko (ed.), Bodzia. A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland. Leiden, Boston, 288-303
Zoll-Adamikowa H. 1971. Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski 2: Analiza. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk
Żurowski J. 1923. Kraków i jego okolice w czasach przedhistorycznych. „Ziemia” 8, 123-130
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2016 Fasciculi Archaeologiae Historicae
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.