Rekonstrukcja historyczna czy odtwórstwo historyczne? Uwagi na marginesie książki Jolanty Aliny Daszyńskiej
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM70.2022.3.004Słowa kluczowe:
historical reenactment, archeologia eksperymentalna, Szczecin-Podzamcze, wczesne średniowiecze, stratygrafia, procesy podepozycyjne, rekonstrukcja, historia dzieciństwaAbstrakt
Prezentowany artykuł recenzyjny dotyczy problematyki historical reenactment i powstał na marginesie książki Jolanty Aliny Daszyńskiej. W opracowaniu starałem się pokazać jak różnorodnym zjawiskiem jest historical reenactment oraz jak trudno jednoznacznie je zdefiniować na gruncie polskiej nauki. W artykule dużo uwagi poświęciłem także archeologii eksperymentalnej, która w niektórych sferach swojej działalności może uzupełniać się z historical reenactment.
Pobrania
Bibliografia
Baraniecka-Olszewska Kamila. 2015. Naprzód do przyszłości! Rekonstrukcje historyczne między historią a teraźniejszością, „Etnografia Polski”, t. LIX, z. 1–2, s. 87–96.
Baraniecka-Olszewska Kamila. 2018. Reko-rekonesans: praktyka autentyczności. Antropologiczne studium odtwórstwa historycznego drugiej wojny światowej w Polsce, Kęty.
Bogacki Michał. 2006. Historical reenactment jako nowy sposób prezentacji przeszłości, „Do broni! Magazyn rekonstrukcji historycznych”, nr 4, s. 34–37.
Bogacki Michał. 2008a. Rola działań odtwórczych i rekonstrukcyjnych w procesie upowszechniania wiedzy historycznej, [w:] Polska myśl wojskowa na przestrzeni dziejów, red. W.B. Łach, Olsztyn, s. 304–319.
Bogacki Michał. 2008b. Wybrane problemy odtwórstwa wczesnośredniowiecznego w Polsce. Zagadnienia ogólne i próba charakterystyki środowiska, [w:] Kultura ludów Morza Bałtyckiego, t. II: Nowożytność i współczesność, red. M. Bogacki, M. Franz, Z Pilarczyk, Toruń, s. 219–269.
Bogacki Michał. 2010a. O współczesnym „ożywianiu” przeszłości — charakterystyka odtwórstwa historycznego, „Turystyka Kulturowa”, nr 5, s. 4–27.
Bogacki Michał. 2010b. „Wżywanie się” w przeszłość — odtwórstwo historyczne a nauka, [w:] Recepcja kultury średniowiecznej w humanistyce, red. K. Obremski, J. Wenta, Toruń, s. 153–196.
Bromberek Bartłomiej. 2013. Prawne aspekty korzystania z broni palnej w odtwórstwie historycznym, [w:] Młodość historii. Rekonstrukcja historyczna na Kujawach i Pomorzu jako pasja i przedmiot badań naukowych. Zbiór studiów, red. A. Kosecki, Toruń, s. 137–143.
Callahan Errett. 1999. What is Experimental Archaeology?, [w:] Primitive Technology. A Book of Earth Skills, red. D. Wescott, Salt Lake City, s. 4–6.
Chańko Jan, Daszyńska Jolanta Alina. 2015. Rekonstrukcja historyczna wydarzeń pierwszej wojny światowej. Refleksje naukowo-dydaktyczne, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, t. 34, s. 101–116.
Coles John. 1977. Archeologia doświadczalna, Warszawa.
Danielewski Marcin. 2015a. Grodzisko w Grzybowie — miejsce z historią, „Wiadomości Historyczne”, nr 6, s. 19–21.
Danielewski Marcin. 2015b. (rec.:) Armin Mikos von Rohrscheidt, Szlak Piastowski w przebudowie. Struktura, zarządzanie, oferta kulturowo-turystyczna, Kraków: Wydawnictwo „PROKSENIA”, 2013, ss. 446, „Almanach Historyczny”, t. 17, z. 2, s. 311–319.
Danielewski Marcin. 2017. Turystyka obiektów archeologicznych na terenie Wielkopolski. Zarys problematyki, [w:] Turystyka w edukacji historycznej i obywatelskiej, red. M. Ausz, J. Bugajska-Więcławska, A. Stępnik, D. Szewczuk, Lublin, s. 287–303.
Daszyńska Jolanta Alina. 1994. Misje Benjamina Franklina w Londynie w latach 1757–1775, Łódź.
Daszyńska Jolanta Alina. 2004. Stany wobec polityki rządu federalnego Stanów Zjednoczonych Ameryki lat 1798–1830, Łódź.
Daszyńska Jolanta Alina. 2007. Południowa Karolina wobec Unii w latach 1816–1831, [w:] Spory o państwo w dobie nowożytnej. Między racją stanu a partykularyzmem, red. Z. Anusik, Łódź, s. 483–504.
Daszyńska Jolanta Alina. 2010. Narodziny tradycji. Symbole amerykańskiej demokracji, Łódź.
Daszyńska Jolanta Alina. 2011. Droga Pułaskiego do Savannah, [w:] Czas Ameryki. American Era, Księga ku czci Profesora dr. hab. Krzysztofa Michałka, red. H. Parafianowicz, Białystok, s. 27–44.
Daszyńska Jolanta Alina. 2013. Rekonstrukcja historyczna. Kilka refleksji nad nowym zjawiskiem kulturowym w Polsce, „Wiadomości Historyczne”, nr 6, s. 11–14.
Daszyńska Jolanta Alina. 2014. Kilka refleksji nad inscenizacjami historycznymi przypominającymi wydarzenia II wojny światowej, „Wiadomości Historyczne”, nr 2, s. 34–37.
Daszyńska Jolanta Alina. 2015. Dlaczego powinniśmy pamiętać o Operacji Łódzkiej, „Łódzkie Studia Teologiczne”, t. 24, z. 2, s. 7–26.
Daszyńska Jolanta Alina. 2016. Samochody pancerne jako nowa broń Wielkiej Wojny. Refleksje na przykładzie frontu wschodniego 1914–1915, [w:] „Mieczem i szczytem”. Broń na polu walki. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. A. Niewiński, Oświęcim, s. 162–176.
Daszyńska Jolanta Alina. 2018. Kryzysy i kompromisy w Stanach Zjednoczonych Ameryki czasów Ojców Założycieli, Łódź.
Diakowski Marcin. 2014. Metoda traseologiczna i eksperymentalna w określeniu technologii i funkcji przedmiotów kościanych ze stanowiska nr 1 w Lizawicach, pow. oławski, „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, t. 56, s. 117–140.
Górewicz Igor Dominik. 2013. Mieczem pisane. Odtwórcologia, Szczecin.
Gra. 2018. Gra w historię, historia w grach, red. T. Bazylewicz, Ł. Hajdrych, Poznań.
Horsler Val. 2003. Living the past, London.
Imiołczyk Ewelina. 2019. „Re-konstrukcja” rekonstrukcji. Odtwórcy historyczni na przykładzie grup i stowarzyszeń rekonstrukcyjnych z terenu Górnego Śląska, Zagłębia i Opolszczyzny, „Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Archeologia”, nr 21, s. 143–159.
Kaczmarczyk Hubert. 2017. Machina wojny — broń w odtwórstwie historycznym — aspekty prawne, [w:] Turystyka w edukacji historycznej i obywatelskiej, red. M. Ausz, J. Bugajska-Więcławska, A. Stępnik, D. Szewczuk, Lublin, s. 359–369.
Kosecki Adam. 2013. Odtwórstwo historyczne jako innowacyjna metoda przekazywania wiedzy historycznej na podstawie badań przeprowadzonych wśród nauczycieli historii bydgoskich gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, [w:] Młodość historii. Rekonstrukcja historyczna na Kujawach i Pomorzu jako pasja i przedmiot badań naukowych. Zbiór studiów, red. A. Kosecki, Toruń, s. 121–136.
Kułakowska Małgorzata. 2018. Nazwy bractw rycerskich jako element budowania wizerunku grupy rekonstrukcyjnej, „Słowo. Studia językoznawcze”, t. 9, s. 68–83.
Legiony. 2015. Legiony Polskie w czasie Wielkiej Wojny, red. J.A. Daszyńska, Łódź.
Łódź. 2013. Łódź w drodze do niepodległości, red. J.A. Daszyńska, Łódź.
Łukaszyk Agnieszka. 2012. Archeologia eksperymentalna — teoria, praktyka i doświadczenie, „Studia Lednickie”, t. XI, s. 123–131.
Młodość 2013. Młodość historii. Rekonstrukcja historyczna na Kujawach i Pomorzu jako pasja i przedmiot badań naukowych. Zbiór studiów, red. A. Kosecki, Toruń.
Nieznane. 2016. Nieznane historie z Łodzi czasów Wielkiej Wojny, red. J.A. Daszyńska, Łódź.
Nowaczyk Szymon. 2007. Archeologia festynowa — pomiędzy eksperymentem naukowym a przedstawieniem parateatralnym, [w:] Wojskowość ludów Morza Bałtyckiego, red. M. Bogacki, M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń, s. 500–508.
Operacja. 2011. Operacja Łódzka — zapomniany fakt I wojny światowej, red. J.A. Daszyńska, Łódź.
Osipowicz Grzegorz. 2005. Metody rozmiękczania kości i poroża w epoce kamienia w świetle doświadczeń archeologicznych oraz analiz traseologicznych, Toruń.
Pawleta Michał. 2012. Rekonstrukcje i inscenizacje przeszłości w perspektywie turystyki archeologicznej w Polsce, [w:] Skanseny archeologiczne i archeologia eksperymentalna, red. J. Gancarski, Krosno, s. 365–387.
Pawleta Michał. 2016. Festyny archeologiczne: pomiędzy edukacją, popularyzacją a komercjalizacją, „Raport”, t. 11, s. 257–275.
Regiewicz Adam. 2013. Rekonstrukcje historyczne jako edutainment. Przypadek powstania styczniowego, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filologia Polska. Historia i Teoria Literatury”, t. 13, s. 87–104.
Rekonstrukcje. 2019. Rekonstrukcje historyczne jako produkt historyczny, red. R. Andrzejczyk, A. Bonusiak, Rzeszów.
Reynolds Peter J. 1999. The Nature of Experiment in Archaeology, [w:] Experiment and Design. Archaeological studies in honour of John Coles, red. A.F. Harding, Oxford, s. 156–162.
Schroeder Charlie. 2012. Man of War: My Adventures in the World of Historical Reenactment, New York.
Stelmasiak Monika. 2017. Weryfikacja śladów użytkowania kościanych szydeł i stilusów — studium eksperymentalne, „Folia Praehistorica Posnaniensia”, t. XXII, s. 287–303.
Strzyż Piotr. 2008. (rec.:) Boromir Rafał Borowczak, Topory wojów piastowskich. Bitwa o Ostrów Lednicki, Szczecin 2008, 175 ss., „Acta Militaria Mediaevalia”, t. IV, s. 223–227.
Stulgis Magdalena Maria. 2013. Pomiędzy rekonstrukcją, odtwórstwem a inscenizacją, czyli próba analizy zjawiska rekonstrukcji historycznej, „Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 2 (22), s. 135–152.
The living history. 2019. The living history anthology, perspectives from ALHFAM, red. M.B. Katz-Hyman, C. Jones, S.J. McCabe, M. Seelhorst, New York–London.
Thompson Jenny. 2004. War Games: Inside the World of Twentieth-Century War Reenactors, Washington.
Wasilczyk Marta. 2007. Ceramika chodlikowska — rekonstrukcja procesu wytwarzania wczesnośredniowiecznej ceramiki naczyniowej, [w:] Archeologia doświadczalna w Muzeum Nadwiślańskim. Eksperymenty 2003–2006, red. P. Lis, Kazimierz Dolny, s. 23–34.
Wrzesiński Jacek, Danielewski Marcin. 2018. Zaplecze osadnicze grodu w Grzybowie, „Historia Slavorum Occidentis”, nr 2 (17), s. 86–104.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
