The cemetery of the Globular Amphora culture community in the Złota-Gajowizna site in the light of radiocarbon analysis and dendrochronology
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.2.2116Keywords:
Globular Amphora culture, Gajowizna cemetery, funeral rites, radiocarbon chronology, dendrochronology, modelled calibrationAbstract
This paper presents a new series of absolute age determinations from the Złota-Gajowizna site. These are the first chronometric data from the most important necropolis of the central group of the Globular Amphora culture. The obtained dendrochronological data, which are unique for the sites of the Late Neolithic in Poland, made it possible to specify the results of the calibration. A new interpretation of the arrangement of the cemetery has been proposed, which is the starting point for determining the GAC funeral rite in the Sandomierz Upland.
Downloads
References
Behrens H. 1964. Die neolithisch-frühmetallzeitlichen Tierskelettfunde der Alten Welt. Berlin: Deutscher Verlag der Wissenschaften.
Bergemann S. 2018. Zauschwitz (Lendkreis Leipzig): Siedlungen und Gräber eines neolithisches Fundplatzes (= Universitätaforschungen zur prähistorischen Archäologie 314. Human Development in Landscapes 13). Bonn: Dr. Rudolf Habelt GmbH.
Biehl P.F. and Nieuwenhuyse O.P. 2016. Climate and Cultural Change in Prehistoric Europe and the Near East (= The Institute for European and Mediterranean Archaeology Proceedings 6). New York: State University of New York Press.
Bronk Ramsey C. 2020. OxCal v. 4.3. Oxford (www. rlaha.ox.ac.uk).
Bronicki A. 2019. Chronologia podgrupy wschodniolubelskiej kultury amfor kulistych w świetle oznaczeń radiowęglowych. In M. Szmyt, P. Chachlikowski, J. Czebreszuk, M. Ignaczak and P. Makarowicz (eds), Vir Bimaris. From Kujawy Cradle to Black Sea Steppes. Studies on the Prehistory of the Baltic-Pontic Between-the-Seas In Recognition of Professor Aleksander Kośko (= Archeologia Bimaris. Disscusion 5). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 201-228.
Bronk Ramsey C. 2001. Development of the radiocarbon calibration program. Radiocarbon 43(2A), 355-363.
Charniauski M. 1996. Materials of the Globular Amphora Culture in Belarus. Baltic-Pontic Studies 4, 87-97.
Dinu M. 1960. K voprosu o kulture sharovidnykh amfor na territorii Moldovii. Dacia 6, 89-106.
Gągorowska-Chudobska J. 2015. Późnoneolityczne i wczesnobrązowe materiały z badań Zdzisława Lenartowicza w Złotej, pow. Sandomierz w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach. Materiały Archeologiczne 40, 125-159.
Jakimowiczowa Z. 1927. Groby zwierzęce pod Sandomierzem. Z otchłani wieków 2 (3), 33-37.
Kadrow S. and Szmyt M. 1996. Absolute chronology of the Eastern Group of Globular Amphora Culture. Baltic-Pontic Studies 4, 103-111.
Krysiak K. and Lasota-Moskalewska A. 1977. Groby zwierzęce na „Gajowiźnie. In J. Kowalczyk (ed.) Cmentarzysko kultury amfor kulistych w Złotej sandomierskiej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, 83-96.
Krzak Z. 1958. Cmentarzysko kultury złockiej na stanowisku „Grodzisko II” we wsi Złota, pow. Sandomierz. Archeologia Polski 2, 329-388.
Krzak Z. 1961. Materiały do znajomości kultury złockiej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Krzak Z. 1970. Cmentarzysko kultury złockiej „Nad Wawrem” w Złotej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Krzak Z. 1976. The Złota culture. Wrocław, Warszawa, Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Krzak Z. 1977. Cmentarzysko na „Gajowiźnie” pod względem archeologicznym In J. Kowalczyk (ed.), Cmentarzysko kultury amfor kulistych w Złotej sandomierskiej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, 9-82.
Krzak Z. 1989. Złota Culture. Zespoły datowane metodą C14. Przegląd Archeologiczny 36, 255-269.
Kołodziej B. 2011. Pochówki zwierzęce w neolicie na terenie ziem Polski. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 32, 55-106.
Kośko A., Makowiecki D. and Szmyt M. 2007. Miejsce obrzędowe ludności kultury amfor kulistych. In A. Kośko and M. Szmyt (eds), Opatowice-Wzgórze Prokopiaka 2 (= Studia i Materiały do Badań nad Późnym Neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 2). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 225-273.
Lasota-Moskalewska A. 1977. Ocena morfologiczna kości bydlęcych z „Gajowizny”. In J. Kowalczyk (ed.), Cmentarzysko kultury amfor kulistych w Złotej sandomierskiej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, 97-132.
Miszkiewicz B. 1977. Analiza antropologiczna kości z „Gajowizny”. In J. Kowalczyk (ed.), Cmentarzysko kultury amfor kulistych w Złotej sandomierskiej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, 133-153.
Pazdur A. and Pazdur M. F. 1982. Chronometria radiowęglowa jako metoda badawcza w archeologii. Możliwości, ograniczenia i perspektywy. Przegląd Archeologiczny 30, 5-45.
Pearson G. W. 1986. Precise calendrical dating of know growth-period samples using a “curve fitting” technique. Radiocarbon 28, 292-299.
Podkowińska Z. 1953. Pierwsza charakterystyka stanowiska eneolitycznego na polu Grodzisko I we wsi Złota, pow. Sandomierz. Wiadomości Archeologiczne 19, 1-53.
Pospieszny Ł. 2009. Zwyczaje pogrzebowe kultury ceramiki sznurowej w Wielkopolsce i na Kujawach. Poznań: Instytut Prahistorii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Przybyła M. M., Włodarczak P., Podsiadło M. and Tunia K. 2013. Obiekty kultury amfor kulistych. In M. M. Przybyła, A. Szczepanek and P. Włodarczak (eds), Koszyce, stanowisko 3. Przemoc i rytuał u schyłku neolitu (= Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 4). Kraków, Pękowice: Stowarzyszenie Archeologów terenowych „Stater”, Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, 11-64.
Przybyła M. M. and Włodarczak P. 2013. Groby z Koszyc na tle innych późno- i schyłkowoneolitycznych znalezisk środkowoeuropejskich. In M. M. Przybyła, A. Szczepanek and P. Włodarczak (eds), Koszyce, stanowisko 3. Przemoc i rytuał u schyłku neolitu (=Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 4). Kraków-Pękowice: Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, 209-255.
Rauhut D. 1953. Grób kultury ceramiki sznurowej (grupa złocka), znaleziony na stanowisku Pole Grodzisko I we wsi Złota pow. Sandomierz. Wiadomości Archeologiczne 19, 54-79.
Rauhut D. 1962. Settlements and Cementeries at Złota, district Sandomierz, Voivodship Kielce. Archaeologia Polona 4, 152-164.
Reimer P. J., Bard E., Bayliss A., Beck J. W., Blackwell P. G., Bronk Ramsey C., Buck C. E., Cheng H., Edwards R. L., Friedrich M., Grootes P. M., Guildersoon T. P., Haflidason H., Hajdas I., Hatte C., Heaton T. J., Hoffmann D. L., Hogg A. G., Hughen K. A., Kaiser K. F., Kromer B., Manning S. W., Niu M., Reimer R. W., Richards D. A., Scott E. M., Southon J. R., Staff R. A., Turney S. M., and van der Plicht J. 2013. IntCal13 and Marine13 Radiocarbon Age Calibration Curves 0-50,000 Years cal BP. Radiocarbon 55 (4), 1869-1887.
Schiffer M. B. 1986. Radiocarbon dating and the old wood problem: the case of the Hohokam chronology. Journal of Archaeological Science 13, 13-30.
Schweingruber F. H. 1990. Microscopic Wood Anatomy. Structural variability of stems and twigs in recent and subfossil woods from Central Europe. 3rd edition. Birmensdorf: Eidgen ssische Forschungsanstalt WSL.
Szczodrowski R. 2012. Spatial Aspects of Globular Amphora Culture Funeral Rites with Animal Deposits in Poland. In A. Pluskowski (ed.), The Ritual Killing and Burial of Animals. European Perspectives. Oxford: Oxbow Books, 51-60.
Szmyt M. 1996. Społeczności kultury amfor kulistych na Kujawach. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
Szmyt M. 2006. Dead Animals and Living Society, Journal of Neolithic Archaeology 8 (www.jungsteinsite.de), 1-10
Uzarowiczowa A. 1975. Wielokulturowe neolityczne stanowisko VII w Klementowicach, pow. Puławy. Wiadomości Archeologiczne 40, 179-204.
Walanus A. and Goslar T. 2009. Datowanie radiowęglowe. Kraków: Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej.
Wiślański T. 1966. Kultura amfor kulistych w Polsce północno-zachodniej. Wrocław: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Wiślański T. 1969. Podstawy gospodarcze plemion neolitycznych w Polsce północno-zachodniej. Wrocław: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Witkowska B. 2013. Kultura złocka. Taksonomia, osadnictwo i chronologia. Kraków: unpublished doctoral dissertation at the Institute of Archeology of the Jagiellonian University.
Witkowska B., Podsiadło M., Przybyła M. M. and Włodarczak P. in print. Absolute chronology of the Globular Amphora funeral complex at Malice in Sandomierz Upland. Baltic-Pontic Studies 24.
Witkowska B. in print. Radiocarbon dating of the archival funeral complexes of the Globular Amphora Culture in Sandomierz Upland: sites at Mierzanowice, Sandomierz and Złota-Gajowizna. Baltic-Pontic Studies 24.
Włodarczak P. 2016. Chronologia absolutna cmentarzysk późno- i schyłkowoneolitycznych na Wyżynie Lubelskiej. In P. Jarosz, J. Libera and P. Włodarczak (eds) Schyłek neolitu na Wyżynie Lubelskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 537-548.
Włodarczak P. 2019. Grób z Wilczyc na tle środkowoeuropejskich odmienności i reguła w obrzędzie pogrzebowym małopolskiej kultury ceramiki sznurowej. In P. Włodarczak (ed.), Wilczyce, stanowisko 10. Norma i precedens w rytuale pogrzebowym małopolskiej kultury ceramiki sznurowej (=Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 9). Kraków, Niepołomice, Pękowice: Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, Stowarzyszenie Archeologów terenowych „Stater”, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 169-209.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Sprawozdania Archeologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
