The presumed Early Bronze Age grave from the Radom Plain
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA71.2019.011Keywords:
grave, Mierzanowice culture, ceramic cup, bronze bracelet, bronze dagger, bone awl, flint toolsAbstract
In the area of Mokrzec village a human bones were accidentally discovered, along with the accompanying artefacts: small mug, products made of copper – bracelet, blade of a dagger, five tongues, bone fabricator, flint tools and blanks. It is probably a tomb from the beginning of the Bronze Age, which can be related to the early phase of the Mierzanowice culture. The inventory of the grave indicate the importance and rank of the buried man.
Downloads
References
Aufderheide A. C. and Rodrigues-Martin C. 1998. The Cambridge Encyclopedia of Human Paleopathology. New York: Cambridge University Press.
Bargieł B. and Libera J. 2005. Zespoły grobowe z krzemiennymi płoszczami w Małopolsce i na Wołyniu. Wiadomości Archeologiczne 57(2004-2005), 3-27.
Batora J. 1991. The reflection of economy and social structure in the cemeteries of the Chłopice-Veselé and Nitra cultures. Slovenská archeológia 39 (1-2), 91-142.
Bąbel J. T. 2013. Cmentarzyska społeczności kultury mierzanowickiej na Wyżynie Sandomierskie 1. Obrządek pogrzebowy. Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Bergman P. 1988. Częstość występowania wybranych cech niemetrycznych czaszki w zależności od cribra orbitalia i wyposażenia grobów. Przegląd Antropologiczny 52(1-2), 103-111.
Berry A. C. and Berry R. J. 1967. Epigenetic variation in the human cranium. Journal of Anatomy 101(2), 361-379.
Blajer W. 1990. Skarby z wczesnej epoki brązu na ziemiach polskich (= Prace Komisji Archeologicznej/Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie 28). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Borkowski W. 1987. Neolithic and Early Bronze Age heart-shaped arrow-heads from the Little Poland Upland. In J. K. Kozłowski and S. K. Kozłowski (eds.), New in stone age archaeology (= Archaeologia Interregionalis 8). Warsaw, Cracow: Warsaw University Press, 147-181.
Budinský-Krička V. 1965. Pohrebisko s kultúrou neskorej šnúrovej keramiky vo Veselom. Slovenská archeológia 13/1, 93-106.
Budziszewski J. and Włodarczak P. 2010. Kultura pucharów dzwonowatych na Wyżynie Małopolskiej: z udziałem Elżbiety Haduch i Antonína Přichystala. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie.
Buikstra J. E. and Ubelaker D. H. 1994. Standards for data collection from human skeletal remains. Arkansas Archaeological Survey Research Series 44, 10-13.
Cieślak-Kopyt M., Micke I., Skubicha E. and Twardowski W. 2004. Radomskie – alfabet wykopalisk. Radom: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji w Radomiu.
Czarnetzky A. 1972. Epigenetische Skelettmerkmale im Populationsvergleich II. Frequenzunterschiede zwischen den Geschechtern. Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie 63, 341-350.
Gedl M. 1980. Die Dolche und Stabdolche in Polen (= Prähistorische Bronzefunde 6(4)). München: C. H. Beckʼsche Verlagsbuchhandlung.
Gleń-Haduch E., Szostek K. and Głąb H. 1997. Cribra Orbitalia and Trace Element Content in Human Teeth Form Neolithic and Early Bronze Age Graves in Southern Poland. American Journal of Physical Anthropology 103, 201-207.
Gładykowska-Rzeczycka J. 1989. Schorzenia ludności prahistorycznej na ziemiach polskich. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne.
Goodman A. H. and Rose J. C. 1990. Assessment of systemic physiological perturbations from dental enamel hypoplasias and associated histological structures. Yearbook of Physical Anthropology 33, 59–110.
Górski J. 2011. Kompleksy osad kultury mierzanowickiej w Modlnicy, st. 5, pow. krakowski. In J. Kruk and A. Zastawny (eds.), Modlnica, st. 5. Od neolitu środkowego do wczesnej epoki brązu (= Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad, 463-511.
Hachulska-Ledwos R. 1967. Materiały kultury ceramiki sznurowej odkryte koło Kopca Wandy (Kraków - Nowa Huta). Materiały Archeologiczne 8, 89-103.
Haduch E., Szczepanek A. and Włodarczak P. 2010. Porównanie cech obrządku pogrzebowego oraz mięśniowo-szkieletowych (MSM) wyznaczników aktywności fizycznej. Przykłady pochówków późnoneolitycznych na Wyżynie Małopolskiej. In S. Czopek and S. Kadrow (eds.), Mente et rutro. Studia archaeologica Johanni Machnik viro doctissimo octogesimo vitae anno ab amicis, collegis et discipulis oblata. Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 203-217.
Hauser G. and De Stefano G. F. 1989. Epigenetic Variants of the Human Skull. Stuttgart: Schweizerbart.
Hengen O. 1971. Cribra orbitalia: Pathogenesis and Probable Etiology. Homo 22, 57-75.
Hensel Z. 1982. Technologie odlewnictwa brązu na podstawie znalezisk w Grzybianach, woj. legnickie (opracowanie wstępne). Pamiętnik Muzeum Miedzi 1, 157-166.
Hensel Z. 1992. Zabytki metalowe z cmentarzyska kultury mierzanowickiej na stanowisku Babia Góra w Iwanowicach w świetle analiz chemicznych. In S. Kadrow and A. i J. Machnikowie (eds.), Iwanowice stanowisko Babia Góra 2. Cmentarzysko z wczesnego okresu epoki brązu. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 104-107.
Jarosz P. and Machnik J. 2000. Nowe spojrzenie na dawne badania kurhanów w Balicach i Klimkowcach w świetle materiałów archiwalnych i zbiorów Muzeum Archeologicznego w Krakowie. In J. Rydzewski (ed.), 150 lat Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Kraków: Oficyna Cracovia, 109-133.
Kadrow S. 1995. Gospodarka i społeczeństwo. Wczesny okres epoki brązu w Małopolsce. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Kadrow S. 2001. U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN oddział w Krakowie.
Kadrow S. and Machnikowie A. i J. 1992. Iwanowice stanowisko Babia Góra 2. Cmentarzysko z wczesnego okresu epoki brązu. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Kadrow S. and Machnik J. 1997. Kultura mierzanowicka. Chronologia, taksonomia i rozwój przestrzenny (= Prace Komisji Archeologicznej 29). Kraków: Polska Akademia Nauk - Oddział w Krakowie.
Kempisty A. 1978. Schyłek neolitu i początek epoki brązu na Wyżynie Małopolskiej w świetle badań nad kopcami (= Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego 121). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Kempisty A. 1982. Problem metalurgii miedzi w kulturze ceramiki sznurowej i w kulturach episznurowych na północ od Karpat. Pamiętnik Muzeum Miedzi 1, 67-78.
Kłosińska E. 1997. Starszy okres epoki brązu w dorzeczu Warty. Wrocław: Wydawnictwo WERK.
Kwiatkowska B. 2005. Mieszkańcy średniowiecznego Wrocławia. Ocena warunków życia i stanu zdrowia w ujęciu antropologicznym. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 85-91.
Lewis M. 2017. Palaeopathology of Children: Identification of Pathological Conditions in the Human Skeletal Remains of Non-Adults. London: Academic Press.
Machnik J. 1982. Uwagi o wyrobach metalowych z początków epoki brązu w południowo-wschodniej Polsce. Pamiętnik Muzeum Miedzi 1, 79-100.
Machnik J. 1987. Kultury z przełomu eneolitu i epoki brązu w strefie karpackiej (= Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie. Prace Komisji Archeologicznej 26). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Martin R. and Saller K.1988. Lehrbuch der Anthropologie. Stuttgart.
Myszka A. 2007. Rekonstrukcja budowy somatycznej człowieka na podstawie wybranych cech szkieletu (= Seria Antropologia 24). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Ortner D. J. 2003. Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains. Second Edition. San Diego: Academic Press.
Piontek J. 1985. Biologia populacji pradziejowych. Zarys metodyczny. Poznań: Wydawnictwo Naukowa UAM.
Ritzman T. B., Baker B. J. and Schwartz G. T. 2008. A Fine Line: A Comparison of Methods for Estimating Ages of Linear Enamel Hypoplasia Formation. American Journal of Physical Anthropology 135, 348–361.
Sawicka I. 1925. Neolityczny grób ciałopalny w Wierzbniku, w pow. iłżeckim. Przegląd Archeologiczny 2(1922-1924), 296-302.
Staniowski T., Dąbrowski P. and Kaczmarek U. 2008. Wiek biologiczny powstania hiplastycznych defektów szkliwa w materiałach szkieletowych. Dental and Medical Problems 45(4), 386–391.
Steckel R. H., Larsen C. S., Sciulli P. W. and Walker P. L. 2006. The Global History of Health Project. Data Collection Codebook. Columbus: Ohio State University. http://global.sbs.ohio-state.edu/docs/ Codebook-12-12-05.pdf
Šmíd M. 2006. Pohřebiště nitranské kultury ze Slatinic, okres Olomouc. Slovenská archeológia 54(1), 1-31.
Steele D. G. and McKern T. W. 1969. A method for assessment of maximum long bone length and living stature from fragmentary long bones. American Journal of Physical Anthropology 31(2), 215-227.
Sulimirski T. 1968. Corded Ware and Globular Amphorae North-East of the Carpathians. London: Academic Press.
Sveshnikov I. K. 1974. Istoria naselennia Peredkarpattia, Podillia ì Volyni v kinci III - na pochatku II tisacholittia do nashoy eri. Kiiv: Naukova dumka.
Twardowski W. 1977. Stanowiska i znaleziska archeologiczne na obszarze Radomia. Rocznik Muzeum Radomskiego (1976), 89-124.
Twardowski W. 2000. W głąb pradziejów. In. J. Pulnar (ed.), Radomskie Wędrówki Regionalne. Przewodnik edukacji regionalnej. Radom: Instytut Technologii Eksploatacj, 14-15.
Vladár J. 1974. Die Dolche in der Slowakei (= Prähistorische Bronzefunde 6(3)). München: C. H. Becksche Verlagsbuchhandlung.
Włodarczak P., Grabowska D. and Zastawny A. 2011. Groby kultury ceramiki sznurowej i kultury mierzanowickiej ze st. 5 w Modlnicy, pow. krakowski. In J. Kruk and A. Zastawny (eds.), Modlnica, st. 5. Od neolitu środkowego do wczesnej epoki brązu (= Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad, 291-410.
Włodarczak P. 2016. Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
