Photographs from Digital Archives of the Polish Ethnographic Atlas as a source of knowledge about rural children's toys and games in the years 1954-1971

Magdalena Szalbot

doi:10.23858/EP65.2021.2645

Opublikowane: 2021-12-21

Tom 65 (2021)

Photographs from Digital Archives of the Polish Ethnographic Atlas as a source of knowledge about rural children's toys and games in the years 1954-1971

Magdalena Szalbot

Etnografia Polska

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.23858/EP65.2021.2645

Abstrakt

Studying ludic culture requires using different sources. The Polish Ethnographic Atlas, partially digitalized collection of which was made available online in 2017, contains numerous and valuable archival materials. The preliminary thematic research, which can be treated as an introduction to further, in-depth studies and analyses, showed that some of them depict toys and games of children living in the Polish countryside in the years 1954–1971, though documenting artefacts and phenomena of this category did not result directly from the principles embraced by the authors of the Atlas. The aim of the article is: 1) to describe the digitalized photographic collection of the PAE, 2) to reflect upon certain strategies of browsing through the electronic database in order to single out material illustrating different aspects of past ludic culture and 3) to describe and determine the usefulness of photographs depicting rural children’s toys and games, found in the digital collection of the PAE, in the studies dedicated to the manifestations of past ludic culture. The text contributes to the discussion about the changes that gradually have been taking place in ethnography in the field of analyzing historical visual documents and deepening research on ludic culture. The article emphasizes the importance and indicates further possibilities of using the archival resources of PAE in ethnography from the perspective of contemporary theories and current methodological approaches.

Słowa kluczowe:

zabawka, zabawa, Polska, archiwa cyfrowe Polskiego Atlasu Etnograficznego

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Szalbot, M. (2021). Photographs from Digital Archives of the Polish Ethnographic Atlas as a source of knowledge about rural children’s toys and games in the years 1954-1971. Etnografia Polska, 65. https://doi.org/10.23858/EP65.2021.2645

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Banks Marcus 1998, Visual Anthropology. Image, Object and Interpretation, [in:] Jon Prosser (ed.), Image- based Research, Routledge, London, pp. 6–19.
Google Scholar

Banks Marcus 2009, Materiały wizualne w badaniach jakościowych, tłum. Paweł Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Bohdanowicz Janusz 1993, Polski Atlas Etnograficzny – wykładania zadań i metod pracy, [in:] Janusz Bohdanowicz (ed.), Rolnictwo i hodowla – part 1, Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, vol. 1, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław, pp. 33–44.
Google Scholar

Bujak Jan 1988, Zabawki w Europie – zarys dziejów rozwój zainteresowań, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Google Scholar

Bukowska-Floreńska Irena 2011, Etnologia na Uniwersytecie Śląskim, Studia Etnologiczne i Antropologiczne, vol. 11, pp. 11–61.
Google Scholar

Collier John 1995, Photography and Visual Anthropology, [in:] Paul Hockings (ed.), Principles of Visual Anthropology, De Gruyter, Mouton. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110290691.235
Google Scholar

Collier John, Collier Malcolm 1999, Visual Anthropology: Photography as a Research Method, University of New Mexico Press, Albuquerque.
Google Scholar

Drożdż Anna 2016, Poza marginesem: pamięć i reprezentacje przeszłości w materiałach źródłowych Polskiego Atlasu Etnograficznego, Studia Etnologiczne i Antropologiczne, vol. 16, pp. 215–237.
Google Scholar

Gajek Józef 1946, Polski Atlas Etnograficzny, Lud, vol. 36, pp. 408–412.
Google Scholar

Gajek Józef 1957, Zadania i metody Polskiego Atlasu Etnograficznego, Lud, vol. 44, pp. 153–204.
Google Scholar

Jasiewicz Zbigniew 1987, Grupa etnograficzna, [in:] Zofia Staszczak (ed.), Słownik etnologiczny: terminy ogólne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań, pp. 147-149.
Google Scholar

Kłodnicki Zygmunt 2001, Polski Atlas Etnograficzny – historia, stan obecny i perspektywy, Lud, vol. 85, pp. 239–275.
Google Scholar

Kłodnicki Zygmunt, Pieńczak Agnieszka (ed.) 2010, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe, [in:] Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, vol. 9, part 1, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z narodzinami i wychowaniem dziecka, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław–Cieszyn.
Google Scholar

Kłodnicki Zygmunt, Pieńczak Agnieszka, Koźmińska Joanna 2017, Polski Atlas Etnograficzny: historia, osiągnięcia, perspektywy badawcze, [in:] Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, no 3666, Biblioteka Polskiego Atlasu Etnograficznego, vol. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Kłoskowicz Magłorzata 2018, Cyfrowe Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego, https://www.us.edu.pl/cyfrowe-archiwum-polskiego-atlasu-etnograficznego, access: 10.07.2020.
Google Scholar

Kozień Monika, Miskowiec Marta 2015, Niemożliwość obecności. Klucz do magazynu, Wydawnictwo Muzeum Historii Fotografii, Kraków. Lipoński Wojciech 2004, Rochwist i palant. Studium etnologiczne dawnych polskich sportów i gier ruchowych na tle tradycji europejskiej, Akademia Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Moszyński Kazimierz 1929, Kultura ludowa Słowian, part I, Kultura materialna, Polska Akademja Umiejętności, Kraków.
Google Scholar

Nowotniak Justyna 2012, Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Google Scholar

Odoj Grzegorz, Szalbot Magdalena 2012, Działalność naukowo-badawcza prof. zw. dr hab. Ryszarda Kantora w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Zabawy i Zabawki. Kwartalnik poświęcony zagadnieniom ludyzmu i ludyczności, no 1-4, pp. 45–53.
Google Scholar

Olechnicki Krzysztof 2003, Antropologia obrazu: fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Google Scholar

Oleszkiewicz Małgorzata, Pyla Grażyna 2007, Czar zabawek krakowskich, Wydawnictwo Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Kraków.
Google Scholar

Pełczyński Grzegorz, Vorbrich Ryszard (ed.) 2004, Antropologia wobec fotografii i filmu, Biblioteka Telgte, Poznań.
Google Scholar

Piasecki Eugeniusz 1922, Zabawy i gry ruchowe dzieci i młodzieży. Ze źródeł dziejowych i ludoznawczych, przeważnie rodzimych i z tradycji ustnej, wydanie III poprawione i rozszerzone, Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów-Warszawa.
Google Scholar

Pieńczak Agnieszka 2011, Specyfika materiałów źródłowych Polskiego atlasu etnograficznego, [in:] Halina Rusek, Agnieszka Pieńczak (ed.), Etnologiczne i antropologiczne obrazy świata - konteksty i interpretacje. Prace ofiarowane Profesorowi Zygmuntowi Kłodnickiemu w 70. rocznicę urodzin, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Cieszyn, pp. 41–61.
Google Scholar

Pieronkiewicz-Pieczko, Krystyna - Paul, Małgorzata 2013, Lale, misie, koniki... : zabawki w zbiorach Muzeum Śląskiego w Katowicach. Transl. Monika Hartman. Muzeum Śląskie, Katowice.
Google Scholar

Pink Sarah 2009, Etnografia wizualna: obraz, media i przedstawienie w badaniach, Transl. Maria Skiba, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Rototycki Czesław 1995 (ed.), Układ słów kluczowych dla bazy danych o źródłach etnograficznych (Kultura ludowa Karpat Polskich), Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Robotycki Czesław 2002 (ed.), Układ gniazdowy terminów i słów kluczowych wybranych kategorii kultury. Etos, obrzędy, demonologia, magia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Google Scholar

Seweryn Tadeusz 1960, Polskie zabawki ludowe, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
Google Scholar

Sikora Sławomir 2004, Fotografia. Między dokumentem a symbolem, Wydawnictwo Instytut Sztuki PAN Izabelin: Świat Literacki.
Google Scholar

Szalbot Magdalena 2017, Zabawki (dla) zwierząt domowych w kulturze społeczeństwa przedkonsumpcyjnego, [in:] Ewa Ogrodzka-Mazur, Grzegorz Błahut (ed.), Zwierzęta w kulturze i wychowaniu, Wydawnictwo Adam Marszałek. Toruń, pp. 108–124.
Google Scholar

Szołtysek Marek 2009, Graczki. Zabawki i zabawy śląskie, Wydawnictwo Śląskie ABC, Rybnik.
Google Scholar

Sztompka Piotr 2005, Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Żołądź-Strzelczyk Dorota, Gomułka Izabela, Kabacińska-Łuczak Katarzyna, Nawrot-Borowska Monika 2016, Dzieje zabawek dziecięcych na ziemiach polskich do początku XX wieku, Wydawnictwo Chronicon, Wrocław.
Google Scholar