Keywords
experience
exclusion
university
disability studies
medical anthropology
Poland
social model of disability
How to Cite
Abstract
Stuttering is a speech disorder that affects approximately 50 million people worldwide. It makes everyday life difficult not only for children but also for adults. In psychology and speech therapy the social aspects of stuttering are emphasized, but so far this problem has not been studied in the context of academic life. My research is devoted to this issue in Poland I analyze the academic life of people who stutter through the prism of the social model of disability, the category of structural vulnerability, and exclusion. This study revealed the orality of the universities and a number of academic traditions based on well-established practices and social structures that make stuttering students and academic teachers vulnerable or socially disabled.
References
Angrosino Michael 2010, Badania etnograficzne i obserwacyjne, tłum. M. Brzozowska-Brywaczyńska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bankoff Gregory 2001, Rendering the World Unsafe: Vulnerabillity as Western Discourse, Disasters, nr 25 (1), s. 19–35.
Bauman Zygmunt 2003, Żyjąc (czasami umierając) na tłocznej planecie, Przegląd Socjologiczny, nr 52 (2), s. 35–51.
Benedyktowicz Zbigniew 2000, Portrety „Obcego”. Od stereotypu do symbolu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Bijak Elżbieta, Kamińska Dorota 2013, Społeczny aspekt jąkania. Wskazówki dla jąkających się i ich rodziców, Logopedia Silesiana, nr 2, s. 168–180.
Błachnio Agata, Przepiórka Aneta 2012, Jąkanie jako zaburzenie z perspektywy psychologicznej: przegląd badań, Psychologia Jakości Życia, t. 11, nr 2, s. 211–222.
Borucka Anna, Krzysztof Ostaszewski 2008, Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, Medycyna Wieku Rozwojowego, t. 12 (2), s. 587–597.
Bourgois Philippe, Holmes Seth M., Sue Kim, Quesada James 2017, Structural Vulnerability: Operationalizing the Concept to Address Health Disparities in Clinical Care, Academic Medicine, nr 92 (3), s. 299–307. doi:10.1097/ACM.0000000000001294.
Bruner Edward M. 2011, Przeżycie i jego ekspresje, [w:] V.W. Turner, E.M. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia. Z epilogiem Clifforda Geertza, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 11–39.
Burda Katarzyna 2019, Przełamać blokadę, Newsweek, nr 39, s. 81–82.
Bystroń Jan Stanisław 1935, Megalomania narodowa, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa.
Carruth Lauren, Martinez Carlos, Smith Lahra, Donato Katharine, Piñones-Rivera Carlos, Quesada James 2021, Structural Vulnerability: Migration and Health in Social Context, BMJ Global Health, 6:e005109. doi:10.1136/bmjgh-2021-005109.
Clifford James 2000, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, tłum. E. Dżurak i in., Wydawnictwo KR, Warszawa.
Czubara Tomasz 2009, Społeczne konsekwencje jąkania, Wydawnictwo Ardius, Warszawa.
Douglas Mary 2007, Czystość i zmaza, tłum. M. Bucholc, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Geertz Clifford 2005, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum. D. Wolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Gert Bernard, Culver Charles M., Clouser K. Danner 2009, Bioetyka. Ujęcie systematyczne, tłum. M. Chojnacki, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Giddens Anthony, Sutton Philip W. 2014, Socjologia. Kluczowe pojęcia, tłum. O. Siara, P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Guitar Barry 2019, Stuttering: An Integrated Approach to Its Nature and Treatment, Wolters Kluwer, Philadelphia.
Hańderek Joanna 2017, Wokół wykluczenia, [w:] J. Hańderek, N. Kućma (red.), Wykluczenia, Ośrodek Badawczy Facta Ficta, Kraków, s. 15–34.
Herzfeld Michael 2004, Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, tłum. M.M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Kałach Maciej 2019, Łodzianin szuka osób, które się jąkają, by badać ich problemy, Dziennik Łódzki, nr 215, s. 6.
Kępiński Marcin 2012, Sztuka słuchania, sztuka mówienia. Miejsce i rola absolwentów kierunków humanistycznych w public relations, Etnografia Polska, t. 56, z. 1–2, s. 117–134.
Kleinman Arthur 1989, The Illness Narratives: Suffering, Healing, and the Human Condition, Basic Books, New York.
Lemay Kaeven 2017, What You Can Learn from a Stutterer, CreateSpace Independent Publishing Platform.
Luthar Suniya S., Cicchetti Dante 2000, The Construct of Resilience: Implication for iItervention and Social Policies, Development and Psychopathology, nr 12, s. 857–885.
Macklin Ruth 2003, Bioethics, Vulnerability, and Protection, Bioethics, nr 17 (5–6), s. 472–486.
Mason Jenifer 1996, Qualitative Researching, Sage, London.
McDermott Gerald R. 2016, Famous Stutterers, Cascade Books, Eugene.
Olivier Michael 1983, Social Work with Disabled People, Macmillan, Basingstoke.
Penkala-Gawęcka Danuta 1994, Antropologiczne spojrzenie na chorobę jako zjawisko kulturowe, Medycyna Nowożytna, nr 1–2, s. 5–16.
Rajtar Małgorzata 2020, The Concept of Vulnerability within Research Ethics and Health Policies on Rare Diseases, Przegląd Socjologiczny, nr 69 (3), s. 107–127. Doi.org/10.26485/PS/2020/69.3/5.
Rutter Michael 2000, Resilience Reconsidered: Conceptual Considerations, Empirical Findings and Policy Implications, [w:] J.P. Shonkoff, S.J. Meisels (red.), Handbook of Early Child Intervention, Cambridge University Press, New York–Cambridge, s. 651–681.
Shakespeare Tom, Watson Nicholas 2002, The Social Model of Disability: An Outdated Ideology, Research in Social Science and Disability, nr 2, s. 9–28.
Shell Marc 2005, Stutter, Harvard University Press, Cambridge.
Silverman David 2012, Prowadzenie badań jakościowych, tłum. J. Ostrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Simons Ronald C., Hughes Charles C. 1985, The Culture-Bound Syndromes, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht.
Stomma Ludwik 2002, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku oraz wybrane eseje, Piotr Dopierała, Łódź.
Szubert Mateusz 2011, O „przyjemności” chorowania, [w:] K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara (red.), O rozkoszach wszelakich... Od przyjemności do ekstazy w kontekstach kultury (Stromata Anthropologica, nr 7), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 115–125.
Środa Magdalena 2020, Obcy, inny, wykluczony, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Tarkowski Zbigniew 1992, Jąkanie wczesnodziecięce, WSiP, Warszawa.
Tarkowski Zbigniew 1997, Klasyfikacja niepłynności mówienia, Audiofonologia, nr 10, s. 137–143.
Tarkowski Zbigniew 2002, Jąkanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Tarkowski Zbigniew, Humeniuk Ewa, Dunaj Jolanta 2010, Jąkanie w wieku przedszkolnym: przegląd badań, Psychiatria Polska, t. 44, nr 5, s. 703–712.
Turner Victor 2005, Od rytuału do teatru: powaga zabawy, tłum. J. Dziekan, M. Dziekan, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U z 2018 r. poz. 511 ze zm.).
Wolska Dorota 2014, Doświadczenie, [w:] M. Saryusz-Wolska, R. Traba (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 94–99.
Wright M. O’Dougherty, Masten Ann S. 2005, Resilience Processes in Development: Fostering Positive Adaptation in the Context of Adversity, [w:] S. Goldstein, R.B. Brooks (red.), Handbook of Resilience in Children, Kluwer Academic/Plenum, New York, s. 17–37.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright (c) 2021 Etnografia Polska