Abstrakt
The article is devoted to the problem of constructing landscapes on the example of a Polish region which in the common imagination is strongly grounded as series of views. The author uses the theoretical findings of landscape anthropologists and discusses different modes of constructing local landscapes. Two general perspectives have been confronted here: guest/outsider and inhabitant/insider. The first is also the perspective of the ethnographer who watches “views”, but also perceives the agency of objects-things that participate in the production of the landscape. The relationship of inhabitants with the environment, appropriate for the second perspective, was illustrated by several aspects of this relationship, captured in the field and intertwined with the experience of space by residents. The construction of Bieszczady landscapes takes place through things and objects, by shaping places and by using references and objects from the past.
Bibliografia
Demel Grzegorz 2016, Sytuacja narodowościowa w okresie międzywojennym, [w:] J. Wolski (red.), Bojkowszczyzna zachodnia – wczoraj, dziś i jutro, t. 1, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, s. 457–471.
Hirsch Eric, O’Hanlon Michael (red.) 1995, The anthropology of landscape. Perspectives on place and space, Clarendon Press, Oxford.
Ingold Tim 1993, The temporality of the landscape, World Archaeology, t. 25, z. 2, s. 152–174.
Kolbuszewski Jacek 1996, Cmentarze, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
Kurzynoga Olga 2009, Utracone dobra kultury w Bieszczadach w latach 1944–1989 (zarys problemu), [w:] J. Izdebski, K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński (red.), Bieszczady w Polsce Ludowej 1944–1989, Instytut Pamięci Narodowej, Rzeszów, s. 389–430.
Latour Bruno 2010, Przedmioty także posiadają sprawczość, [w:] Ewa Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, tłum. A. Derra, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Low Setha M., Lawrence-Zúñiga Denise (red.) 2003, The anthropology of space and place: locating culture, Blackwell, Oxford.
Motyka Grzegorz 2009, W kręgu „Łun w Bieszczadach”. Szkice z najnowszej historii polskich Bieszczad, Rytm, Warszawa.
Olsen Bjørnar 2010, Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, s. 561–592.
Olsen Bjørnar 2018, Jak rzeczy pamiętają, [w:] P. Majewski, M. Napiórkowski (red.), Antropologia pamięci. Zagadnienia i wybór tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 85–96.
Połomski Krystian 2010, Miejsce i przestrzeń. Krajobraz w doświadczeniu mieszkańców Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
Potaczek Joanna E. 2017, Społeczność żydowska w Bieszczadach w latach 1918–1939 i jej losy podczas II wojny światowej, praca doktorska, repozytorium Uniwersytetu Rzeszowskiego, https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/3435.
Smyrski Łukasz 2018, Między władzą spojrzenia a praktyką. Antropologia krajobrazu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Syrnyk Jarosław 2018, Trójkąt bieszczadzki. Tysiąc dni i tysiąc nocy anarchii w powiecie leskim 1944–1947, Libra, Rzeszów.
Trzeszczyńska Patrycja 2016, Pamięć o nie-swojej przeszłości. Przypadek Bieszczadów, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Wójcik Zbigniew K. 2009, Zmiana granicy wschodniej Polski Ludowej w 1951 r., [w:] J. Izdebski, K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński (red.), Bieszczady w Polsce Ludowej 1944–1989, Instytut Pamięci Narodowej, Rzeszów, s. 125–130.
Tilley Christopher, Cameron-Daum Kate 2017, An anthropology of landscape: the extraordinary in the ordinary, UCL Press, London.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.