Kultura materialna w świetle zimowych wydatków z lat 1986–1989

Abstrakt

Przedmiotem podejmowanych w artykule rozważań jest kultura materialna, lokowana w ściśle określonym kontekście czasowo-przestrzennym (cztery zimy schyłku lat 80. XX wieku w mieście z Górnego Śląska), postrzegana przez pryzmat ekonomicznej sfery życia prywatnego. Materiałem źródłowym, wykorzystanym na potrzeby szczegółowych analiz, są zapisy zawarte w zbiorze tak zwanych rachunków domowych, prowadzonych w ramach pojedynczego gospodarstwa, traktowane przez autorkę jako szczególny rodzaj dokumentu życia społecznego. Perspektywę teoretyczną dla podejmowanych analiz stanowi antropologia ekonomiczna. Przeprowadzone analizy wybranych fragmentów zapisów rachunkowych pozwalają autorce scharakteryzować najważniejsze grupy przedmiotów współtworzących rzeczywistość życia codziennego i świątecznego członków pojedynczego gospodarstwa domowego w interesującym ją okresie, a także zilustrować specyfikę podejmowanych w gospodarstwie istotnych działań ekonomicznych, związanych z obszarem pracy, wymiany, własności i konsumpcji. W rezultacie przeprowadzonych analiz na przykładzie pojedynczego gospodarstwa domowego ukazuje ona znaczenie uczestnictwa sfery przedmiotowej w budowaniu rzeczywistości społecznej; poprzez namysł nad prozaicznymi zabiegami i czynnościami, do jakich zaliczyć należy nabywanie produktów i związane z tym kalkulacje rachunkowe, stara się docierać do faktycznej tkanki życia społecznego, do realnie podejmowanych czynności i stojących za nimi decyzji, wynikających ze specyfiki określonego kontekstu czasowo-przestrzennego, lokalnych tradycji kulturowych oraz rodzinnych przyzwyczajeń