Noc Muzeów w peryferyjnym mieście. Popularyzacja – zabawa – karnawał?
Słowa kluczowe:
Cieszyn, Śląsk Cieszyński, Noc Muzeów, ludyczny, miastoAbstrakt
Wzorem zachodnioeuropejskich państw w wielu miastach Polski organizuje się od kilkunastu lat wydarzenie, jakim jest Noc Muzeów. Ze względu na towarzyszące tej imprezie atrakcje, angażujące wiele zmysłów oraz zachęcające do aktywności innej niż tylko zwiedzanie ekspozycji, przestrzeń muzeum, jego bezpośrednie sąsiedztwo oraz inne centralnie usytuowane rejony miasta ulegają na kilka godzin pewnej transformacji. Mimo niewątpliwej funkcji edukacyjnej i popularyzatorskiej wydarzenia wydaje się, że na pierwszy plan wysuwają się zachowania ludyczne. Przywoływane obrazy przeszłości z jednej strony pośrednio komunikują, co i jak jest pamiętane, z drugiej stają się elementem zabawy. Studium przypadku, jakim jest Cieszyńska Noc Muzeów, ma ukazać, w jaki sposób to, co ma charakter ogólny (idea Nocy Muzeów), realizuje się w wydarzeniu mającym charakter lokalnego święta, podczas którego wykorzystuje się specyfikę miasta i regionu peryferyjnego względem wielkich aglomeracji miejskich
Pobrania
Bibliografia
Caillois R. 1997, Gry i ludzie, tłum. A. Tatarkiewicz, M. Żurowska Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa
Cieszyńska… 2008, Cieszyńska Noc Muzeów, „Wiadomości Ratuszowe. Informator Urzędu Miejskiego”, nr 9, Cieszyn, s. 11
Fatyga B. 2009, Jakiej kultury Polacy potrzebują i czy edukacja kulturalna im ją zapewnia? Raport o problemach edukacji kulturalnej w Polsce dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa
Foucault M. 2005, Inne przestrzenie, tłum. A. Rejniak-Majewska, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 117–125
Gojniczek W. 2010, U schyłku panowania dynastii Piastów (1528–1653) [w:] Gojniczek W. i inni, Dzieje Cieszyna od pradziejów do czasów współczesnych, t. 2, Urząd Miejski w Cieszynie, Cieszyn, s. 7–133
Grzonkowska J., Górka J. 2013, Edukacja a promocja – wspólne pola działalności. Współpraca czy rywalizacja?, „Muzealnictwo”, t. 54, s. 34–41
Kantor R. 2011, Społeczeństwo konsumpcji zabawy. Przypadek polski [w:] Kantor R., Paleczny T., Banaszkiewicz R. (red.), Wąż w raju. Zabawa w społeczeństwie konsumpcyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 31–55
Korzeniewski B. 2004, Muzealizacja a późnonowoczesna przemiana stosunku do przeszłości, „Kultura współczesna. Teoria – Interpretacja – Praktyka”, nr 2, s. 24–34
Krakowiak B., Skrydalewicz E. 2013, „Noc Muzeów” jako wydarzenie kulturalne w wybranych miastach Polski [w:] Waluś R., Wojciechowska J. (red.), Nowe – stare formy turystyki w przestrzeni, „Warsztaty z Geografii Turyzmu”, t. 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 115–135
Makowski M., Spyra J. 2003, Cieszyn – mały Wiedeń. Urząd Miejski w Cieszynie, Cieszyn
Ondrusz J. 1984, Cudowny chleb: podania, baśnie i opowieści cieszyńskie, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa
Podsiadło J. 2011, Muzeum miejscem zabawy? [w:] Kantor R., Paleczny T., Banaszkiewicz R. (red.), Wąż w raju. Zabawa w społeczeństwie konsumpcyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 123–131
Pomian K. 2012, Zbieracze i osobliwości. Paryż, Wenecja. XVI–XVIII wiek, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk
Rokosz K., Głowacki P. 2008, Noc Muzeów – zjawisko kulturowe i społeczne ostatnich lat, „Muzealnictwo”, nr 49, s. 284–294
Skórzyńska I. 2004, Od karnawalizacji do teatralizacji miejskiego święta. Paradoks lokalny [w:] Grad K., Mamzer H.(red.), Ludyczny wymiar kultury („Człowiek i Społeczeństwo”, t. 12), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań, s. 71–84
Skórzyńska I. 2010, Widowiska przeszłości. Alternatywne polityki pamięci 1989–2009, Instytut Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań
Studnicki G. 2008, Prywatne izby regionalne – w poszukiwaniu tradycji i atrakcji. Ujęcie antropologiczno-socjologiczne, „Cieszyńskie Studia Muzealne – Tĕšínský Muzejní Zborník”, t. 3, Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn, s. 244–262
Studnicki G. 2015, Śląsk Cieszyński: obrazy przeszłości a tożsamość miejsc i ludzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
Szeląg M. 2008, Noc Muzeów w opiniach publiczności, „Muzealnictwo”, nr 49, s. 295–303
Szlendak T. 2010, Aktywność kulturalna [w:] Burszta W.J. i inni, Kultura miejska z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 112–143
Szpociński A. 2008, Miejsca pamięci (lieux de mémoire), „Teksty Drugie”, nr 4, s. 11–20
Szpociński A. 2012, Widowiska przeszłości. Pamięć jako wydarzenie [w:] Hałas E. (red.), Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. 66–69
Turner V. 2005, Od rytuału do teatru. Powaga zabawy, tłum. M. i J. Dziekanowie, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa
Woźniak K.P. 2016, Miasto w nocy – noc w muzeum: między spontanicznością a tradycją. Rekonesans badawczy, „Journal of Urban Ethnology”, vol. 14, s. 113–129
10 Cieszyńska… 2017, 10 Cieszyńska Noc Muzeów – Těšínská muzejní noc – program, http://www.cieszyn.pl/files/NOCmuzeum_ulotka_3xA5_HiRes.pdf, 24.02.2018
10 Cieszyńska Noc… 2017, 10. Cieszyńska Noc Muzeów – film, https://www.youtube.com/watch?v=nh0s6b0yUVI, 24.02.2018
Běh mezi… 2013, Běh mezi kostely připravují na Noc kostelů v Českém Těšíně, https://www.cirkev.cz/archiv/130523-beh-mezi-kostely-pripravuji-na-noc-kostelu-v-ceskem-tesine, 24.02.2018
Cieszyn… 2012, Cieszyn Noc Muzeów 2012 – film, https://www.youtube.com/watch?v=1B7QcCUPeZE, 24.02.2018
Cieszyńskie… 2017, Cieszyńskie podziemia, http://stajniaaugiasza.ovh.org/index.php?s=pod, 24.02.2018
[jam] 2014, W Cieszynie zgłoszono 15 projektów do budżetu obywatelskiego, Onet.pl – wiadomości, http://wiadomosci.onet.pl/slask/w-cieszynie-zgloszono-15-projektow-do-budzetu-obywatelskiego/p62sl, 24.02.2018
Klimaniec Ł. 2014, Franciszek Józef w Cieszynie jako atrakcja, http://wisla.naszemiasto.pl/artykul/franciszek-jozef-w-cieszynie-jakoatrakcja,2407705,art,t,id,tm.html, 24.02.2018
Noc kościołów… 2012, Noc kościołów w Czeskim Cieszynie, Gazetacodzienna.pl, http://gazetacodzienna.pl/artykul/kultura/noc-kosciolow-w-czeskim-cieszynie, 24.02.2018
Noc Muzeów… 2010, Noc Muzeów w Cieszynie 14.05.2010 – film, https://www.youtube.com/watch?v=A1_NzKJS_8M, 24.02.2018
Noc Muzeów… 2012, Noc Muzeów w Cieszynie 25.05.12 – film,https://www.youtube.com/watch?v=GhtU2oMTc2s, 24.02.2018
Noc muzeów w Łączce… 2017, Noc muzeów w Łączce – film, http://telewizja.ox.pl/wideo,37351,noc-muzeow-w-laczce.html, 24.02.2018
Sarzyński P. 2015, Muzea na nocne pożarcie, Polityka.pl, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1618395,1,jak-noc-muzeow-przez-12-lat-zamieniala-sie-w-festyn.read, 24.02.2018
Spędź… 2017, Spędź noc w Hażlachu!, Ox.pl – wiadomości, http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,37195,spedz-noc-w-hazlachu!.html.html, 24.02.2018
Szafrańska A. 2015, Bez w naleśnikach. Przysmak cesarza Franciszka Józefa I, TVP3 Katowice – serwis internetowy, http://katowice.tvp.pl/20436676/bez-w- nalesnikach-przysmak-cesarza-franciszka-jozefa-i, 24.02.2018