The Widow Christina Dentler’s amber “treasure.” A contribution to the history of the Gdańsk material culture in the second half of the 18th century
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM69.2021.3.008Keywords:
Gdańsk, amber industry, 18th century, amber products, household goods inventoryAbstract
Surviving objects made of amber in Gdańsk in the second half of the 18th century are scarce. Little is also known about the amber craftsmen of that time and their financial situation. That is why the archival information on the possessions and amber products belonging to the widow of the master amber craftsman, Johann Ernst Dentler, based on the inventory from 1777, is so valuable. This data, supplemented with the information on other “amber items” found in town houses in Gdańsk, shows the interest of the town’s inhabitants at that time in such products. Magnificent objects such as cabinets, caskets, and mirror frames were purchased mainly by connoisseurs, while small objects such as chess sets, boxes, clothes brushes with amber hafts, knobs for walking sticks, and writing instruments more often found their way to the houses of average Gdańsk residents.
Downloads
References
APG [Archiwum Państwowe w Gdańsku], AUPB [Akta urzędu prezydującego burmistrza] 300, 1/154, s. 653–667; 300, 1/172, s. 339–342; 300, 1/227, s. 1–2.
APG [Archiwum Państwowe w Gdańsku], US [Urząd Sędziego] 300, 6/169, s. 515–530.
Barylewska-Szymańska Ewa 2015a. Od piwnic po strych. Wnętrza domów gdańskich drugiej połowy XVIII wieku, Res gedanenses. Studia i materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. 7, Warszawa–Gdańsk.
Barylewska-Szymańska Ewa. 2015b. Warunki mieszkaniowe ubogiej ludności Gdańska w drugiej połowie XVIII wieku, [w:] Z Gdańska do Santiago. W sześćsetlecie konsekracji kościoła św. Jakuba fundacji szyprów morskich w Gdańsku, red. B. Siek, A. Szarszewski, P. Paluchowski, Gdańsk, s. 169–196.
Bielak J. 2008. „Bursztynnictwo gdańskie od II połowy do początków XVIII w. Studium z historii nowożytnego rzemiosła artystycznego”, maszynopis rozprawy doktorskiej, w Archiwum Uniwersytetu Gdańskiego, sygn. 3372/2, Gdańsk.
Biernat Czesław. 1962. Statystyka obrotu towarowego Gdańska w latach 1651–1815, Warszawa.
Bogucka Maria. 1973. Z problematyki form życia „marginesu mieszczańskiego” w Gdańsku połowy XVII w., „Zapiski Historyczne”, 38, z. 4, s. 55–79.
CCG. 2019. Catalogus Civium Gedanensium. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, t. 3: Księga obywatelska (główna) z lat 1732–1792; t. 7: Księga obywatelska (indeksowa) z lat 1710–1767, wyd. A. Groth, D. Kaczor, E. Łączyńska-Bartoszek, Gdańsk.
Chodyński Antoni Romuald. 1981. Spis bursztynników gdańskich od XVI do początku XIX wieku, „Rocznik Gdański”, t. 41, z. 1, s. 193–214.
Chodyński Antoni Romuald. 1994. Gdańskie kolekcje bursztynu od XVIII do XIX wieku, „Porta Aurea. Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego”, t. 3, s. 51–74.
GDA. 1755–1757. „Gemeinnützige Danziger Anzeigen, Erfahrungen und Erläuterungen allerley nützlicher Dinge und Seltenheiten”, Danzig.
Gdański inwentarz. 1984. Gdański inwentarz mienia domowego Magdaleny Szumanowej z 1706 roku, oprac. A.R. Chodyński, H. Dwilewicz, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Gliński M. 2016. „Bursztynnictwo gdańskie w okresie 1751–1945”, maszynopis, Gdańsk.
Grzeluk Izydor. 1998. Słownik terminologiczny mebli, Warszawa.
Kaczor Dariusz. 2019. Prawo obywatelskie (Bürgerrecht) miasta Gdańska od połowy XV do końca XVIII wieku, [w:] Catalogus Civium Gedanensium. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, t. 1: Księga obywatelska (główna) z lat 1536–1592, wyd. A. Groth, D. Kaczor, E. Łączyńska-Bartoszek, Gdańsk, s. XII–XXIII.
Kappel Jutta. 2005. Bernsteinkunst aus dem Grünen Gewölbe, München–Berlin.
Kizik Edmund. 1997. Varia do dziejów gdańskiego cechu bursztynników w Archiwum Państwowym w Gdańsku, [w:] Bursztynowa Komnata. Materiały z konferencji naukowej z 5 października 1996 r. w Pasłęku, red. J. Włodarski, Gdańsk, s. 54–66.
Kizik Edmund. 2004. Prawo kaduka w Gdańsku w XVI–XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LII, nr 1, s. 5–14.
Kizik Edmund. 2015. Ceny domów na gdańskim rynku nieruchomości w latach 1774–1792 w świetle rękopiśmiennej gazety „Danziger Monathliche Sammlung”, [w:] Studia i materiały do dziejów domu gdańskiego, cz. 3, red. E. Kizik, Gdańsk, s. 82–140.
Klonder Andrzej. 1997. Majątek pewnego gorzelnika. W kwestii poziomu życia przeciętnego gdańszczanina w II połowie XVII wieku, [w:] Mieszczaństwo gdańskie, red. S. Salmonowicz, Gdańsk, s. 51–60.
Klonder Andrzej. 2000. Wszystka spuścizna w Bogu spoczywającego. Majątek ruchomy zwykłych mieszkańców Elbląga i Gdańska w XVII wieku, Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej, red. J. Kruppé, t. LXVIII, Warszawa.
Łączyńska Ewa. 2011. Mieszkańcy ul. Szerokiej w świetle spisu z 1770 r., [w:] Studia i materiały do dziejów domu gdańskiego, cz. 2, red. E. Kizik, Gdańsk–Warszawa, s. 183–217.
Mierzwińska Elżbieta. 1989. Dzieje bursztynu. Historia sztuki bursztynniczej i przewodnik po wystawie malborskiej, Malbork.
Mierzwińska Elżbieta. 1997. Bursztynnictwo, [w:] Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od połowy XV do końca XVII wieku. Eseje, red. T. Grzybkowska, Gdańsk, s. 141–156.
Trzoska Jerzy. 1993. Kryzys systemu cechowego. Wzrost elementów kapitalistycznych, [w:] Historia Gdańska, red. E. Cieślak, t. 3, cz. 1, Gdańsk, s. 445–484.
WDE. 1743. „Wiedervereinigte Danziger Erfahrungen”, Danzig.
WDA. 1760–1790. „Wöchentliche Danziger Anzeigen und dienliche Nachrichten”, Danzig.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Publication co-financed by the Ministry of Science and Higher Education under the program "Support for scientific journals 2019-2020"
