Brassolettes and rafiałs: Culinary recipes of Władysław Rogaliński from around 1650
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM69.2021.4.003Keywords:
cuisine, food, nobility, taste, fashionAbstract
The collection of recipes of Władysław Rogaliński, the castellan of Nakło, dating from around 1650, is an example of the interest of a member of the rich nobility in the sphere of cuisine and a testimony to the reception of northern Italian models. A noteworthy addition to Baroque aesthetics, corresponding with the sensitivity of the Polish nobility, is the use of culinary terminology based on Italian. Not only is this evidence of the reception of fashionable taste and trends of that period and the strategy of social distinction, but also indicates the adoption of this phenomenon through German influences. At the same time, castellan Rogaliński’s collection of recipes lacks any references to the new French (classical) culinary model promoted from the mid-17th century, which had been present in Poland since the first half of that century.
Downloads
References
B. Czart. [Biblioteka Czartoryskich w Krakowie], rkps 1727.
B. Czart. [Biblioteka Czartoryskich w Krakowie], rkps 2386.
B. PAN w Kr. [Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Krakowie], rkps 1755.
B. Racz. [Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu], rkps 1365.
Astarita Tommaso. 2014. The Italian Baroque Table: Cooking and Entertaining from the Golden Age of Naples, Tempe.
Bochnakowa Anna. 1984. Terminy kulinarne romańskiego pochodzenia w języku polskim do końca XVIII w., Kraków.
Boniecki Adam. 1900. Herbarz polski, t. 3, Warszawa.
Czacki Hieronim. 1652. Sławna wysokich cnót korona, Jey Mość Pani Jadwiga z Mieszkowa Rogalińska, z głowy, JEo Mśći Pana Władisława Rogalińskiego małżonka gwałtowney śmierci ręką zięta. W roku 1652 dnia 8 lutego w Smolicach żałośnie zaćmiona, Poznań.
Czerniecki Stanisław. 2009. Compendium ferculorum albo zebranie potraw, wyd. i oprac. J. Dumanowski, M. Spychaj, Monumenta Poloniae Culinaria, t. I, Warszawa.
Dumanowski Jarosław. 2014a. „Kucharz francuski”: książka kucharska Jana III Sobieskiego, [w:] Sarmacka pamięć: wokół bitwy pod Wiedniem, red. B. Dybaś, A. Woldan, A. Ziemlewska, Warszawa, s. 85–104.
Dumanowski Jarosław. 2014b. Wiedza, narracja i smak. Staropolskie książki kucharskie i porady kulinarne jako źródło historyczne, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXII, nr 4, s. 527–540.
Dworzaczek Władysław. 1959–1960. Grodziecki Adam, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. VIII, red. K. Lepszy, Wrocław, s. 620–622.
Elsholtz Johann Sigismund. 1666. Vom Garten-Baw oder Unterricht von der Gärtnerey auff das Clima der Chur-Marck Brandenburg wie auch der benachbarten Länder gerichtet, Cölln (Spree).
Histoire de l’alimentation. 1996. Histoire de l’alimentation, red. J.-L. Flandrin, M. Montanari, Paris.
Kowalski Franciszek Wierusz. 1665. Żeglarz fortunny w starożytney łodzi, Wielmożnych Ich Mściów Panów PP. Rogalińskich dwoiakim morzem płynący; pod Zbáwiennym żaglem do portu wiecznośći przystępuiący, Poznań.
Lepszy Kazimierz. 1953. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od połowy XVI do połowy XIX wieku, Wrocław.
Magnuszewski Władysław. 1971. W sprawie miejsca urodzenia Samuela ze Skrzypny Twardowskiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 62/1, s. 165–170.
Magnuszewski Władysław. 1972. O rzekomych autografach Samuela. Twardowskiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 63/4, s. 175–178.
Opaliński Edward. 1995. Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587–1652: system parlamentarny a społeczeństwo obywatelskie, Warszawa.
Opera. 2008. The Opera of Bartolomeo Scappi (1570): « L’arte et prudenza d’un maestro cuoco », tłum. i kom. T. Scully, Toronto.
Rilley Gilian. 2007. The Oxford Companion to Italian Food, Oxford–New York.
Staropolskie przepisy. 2017. Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI–XVIII w.
Źródła rękopiśmienne, wyd. J. Dumanowski, D. Dias-Lewandowska, M. Sikorska, Monumenta Poloniae Culinaria, t. VII, red. J. Dumanowski, Warszawa.
Teki Dworzaczka. 2004. Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV–XX wieku, http://teki.bkpan.poznan.pl/ (dostęp 30.04.2021).
Urzędnicy. 1987. Urzędnicy wielkopolscy XVI‒XVIII wieku. Spisy, oprac. A. Bieniaszewski, Wrocław.
Urzędnicy. 1990. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, Kórnik.
Urzędnicy. 1992. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski i in., Kórnik.
Wheaton Ketcham Barbara. 1983. Savoring the Past. The French Kitchen and Table from 1300 to 1789, Philadelphia.
Zbiór. 2021. Zbiór dla kuchmistrza tak potraw jako ciast robienia wypisany roku 1757 dnia 24 lipca, oprac. i wyd. J. Dumanowski. S. Bułatowa, Monumenta Poloniae Culinaria, t. VIII, red. J. Dumanowski, Warszawa.
Żychliński Teodor. 1884. Złota księga szlachty polskiej, t. 6. Poznań 1884.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.