Digging the history. Absolute chronology of the settlement complex at Czermno-Cherven’ (eastern Poland). Research status and perspectives
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.2.2095Keywords:
Polish-Rus’ borderland; Cherven’; Cherven’ Towns; strongholds; absolute chronology; interdisciplinary researchAbstract
The article discusses the results of the latest interdisciplinary research of Czermno stronghold and its immediate surroundings. The site is mentioned in chroniclers’ entries referring to the stronghold Cherven’ (Tale of Bygone Years, first mention under the year 981) and the so-called Cherven’ Towns. Given the scarcity of written records regarding the history of today’s Eastern Poland, Ukraine, and Belarus in the 10th and 11th centuries, recent archaeological research, supported by geoenvironmental analyses and absolute dating, brought a significant qualitative change. In 2014 and 2015, the remains of the oldest rampart of the stronghold were uncovered for the first time. A series of radiocarbon datings allows us to refer the erection of the stronghold to the second half/late 10th century. The results of several years’ interdisciplinary research (2012-2020) introduce qualitatively new data to the issue of the Cherven’ Towns, which both change current considerations and confirm the extraordinary research potential in the archeology of the discussed region.
Downloads
References
Written sources
Chronicle, The Galician-Volynian Chronicle: The Hypatian Codex II. G. A. Perfecky (ed.), Harvard Series in Ukrainian Studies 16/2. Munich: W. Fink, 1973.
Gallus Anonimus, Gesta Principum Polonorum. The Deeds of the Princes of the Poles. Paul W. Knoll, F. Schaber (eds). Central European Medieval Texts 3. Budapest, New York: The Central European University Press, 2003.
PVL, The Russian Primary Chronicle. Laurentian Text. S. H. Cross, O. P. Sherbowitz-Wetzor (eds). Cambridge Massachusetts: The Medieval Academy of America, 1953.
Thietmar, Ottonian Germany. The Chronicon of Thietmar of Merseburg. D. A. Warner (ed.). Manchester, New York: Manchester University Press, 2001.
Studies
Abramowicz A. 1991. Historia archeologii polskiej XIX i XX wiek. Warszawa, Łódź: Oficyna Bibliofilów.
Althoff G. 2009. Spielregeln und Ironie im Gallus Anonymus. Frühmittellaterliche Studien 43, 407-415.
Aniszewski M. Drożdżek M., Solecki R. and Witomski P. 2015. Analysis and Conservation of Waterlogged Wooden Objects from the Early Medieval Archaeological Site of Czermno. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Forestry and Wood Technology 92, 18-25.
Auch M. 2017. The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (up to 2010). Pottery finds (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:3), Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR.
Auch M. 2018. Przemiany w produkcji garncarskiej na terenie kompleksu osadniczego w Czermnie we wczesnym średniowieczu. In T. Nowakiewicz, M. Trzeciecki and D. Błaszczyk (eds), Animos labor nutrit. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Buko w siedemdziesiąta rocznicę urodzin. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UW, 191-206.
Banasiewicz-Szykuła E. (ed.). 2019. Grody Lubelszczyzny od XI do XIV wieku (= Skarby z Przeszłości 20). Lublin: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie.
Banaszkiewicz J. 2006. History and archaeology – together or separate? Some remarks by a Medieval historian on the use and misuses of history by archaeologist. Archeologia Polona 44, 195-201.
Bartnicki M. 2008. The Halych-Volhynian Chronicle as a Source for the History of Central Eastern Europe in the 13th Century. In W. Falkowski (ed.), Palatium, Castle, Residence (= Quaestiones Medii Aevi Novae 13). Warszawa: „Societas Vistulana”, 349-368.
Błachowska K. 2017. Cherven’ Towns: “golden apple” of archaeology – “gordian knot” of historiography: the region’s history up to 1340 in the perspective of polish, Russian and Ukrainian historians, 19th-20th centuries. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, II, 17-594.
Biermann F. 2013. Möglichkeiten und Probleme naturwissenschaftlicher Datierungen frühslawischer Siedlungsbefunde. In M. Dulinicz, S. Moździoch (eds), The early Slavic Settlement in Central Europe in the light of new dating evidence (= Interdisciplinary Medieval Studies 3). Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 11-22.
Brather S. 2008. Slawenbilder. ‘Slawische Altertumskunde’ im 19. und 20. Jahrhundert. In S. Brather, V. Spinei and G. Bilavschi (eds), Archaeology and Identity. Central and East Europe in the Earlier Middle Ages (= Florilegium magistrorum historiae archaeologiaeque Antiquitatis et Medii Aevi 2). Bucureşti: Editura Academiei, 87-128.
Buko A. 2008. The archaeology of Early Medieval Poland: Discoveries – Hypotheses – Interpretations (East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450 1). Leiden, Boston: Brill.
Buko A. 2016. Źródła pisane i archeologia: przykład Góry Katedralnej w Chełmie. Kwartalnik Historyczny 123, 221-246.
Cetwiński M. 2005. ‚Rex insulsius’ i ‚parasitis exercitus’ czyli pycha Rusina ukarana (Gall, I,10; Kadłubek, II, 12). In J. Dudek, D. Janiszewska and U. Świderska-Włodarczyk (eds), Europa Środkowo-Wschodnia. Ideologia, historia a społeczeństwo. Księga poświęcona pamięci Profesora Wojciecha Peltza. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 323-334.
Chikalenko L. 1998. Spravozdannia z raskopok v okolitsiakh starodavnogo Chervna v litku 1940 roku. Zapiski naukovogo tovaristva imeni Shevchenka 235, 623-635.
Christie N. and Herold H. 2016. Introduction. Defining and Understanding Defened Settlements in Early Medieval Europe: Structures, Roles, Landscapes and Communities. In N. Christie and H. Herold (eds), Fortified Settlements in Early Medieval Europe. Defended Communities of the 8th-10th Centuries. Oxford: Oxbow Books, 19-28.
Cottin M. and Merkel L. (eds). 2018. Thietmars Welt: ein Merseburger Bischof schreibt Geschichte: Merseburg, 15. Juli bis 4. November 2018. Petersberg: Michael Imhof Verlag.
Curta F. 2019. Eastern Europe in the Middle Ages (500–1300), I (= Brill’s Companions to European History 19). Leiden, Boston: Brill.
Dikov I. 2020. 14th Century Murals with ‘Warrior Saints’ Found in Newly Discovered Church in Medieval City Cherven in Northeast Bulgaria. Archaeology in Bulgaria (http://archaeologyinbulgaria.com/2020/04/02/14th-century-murals-with-warrior-saints-found-in-newly-discovered-church-in-medieval-city-cherven-in-northeast-bulgaria/ [accessed on: 12.05.2020]).
Duczko W. 2018. Post-wielkomorawski fenomen: wczesnośredniowieczna sztuka złotnicza w środkowej i wschodniej Europie. In B. Gediga, A. Grossman and W. Piotrowski (eds), Inspiracje i funkcje sztuki pradziejowej i wczesnośredniowiecznej (= Biskupińskie Prace Archeologiczne 13/ Prace Komisji Archeologicznej 22). Biskupin, Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 535-549.
Dulinicz M. 2003. Mazowsze we wczesnym średniowieczu. Jego związki z „państwem gnieźnieńskim”. In W. Chudziak (ed.), Civitas Schinesghe cum pertinentiis. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Archeologii, 89-120.
Dzieńkowski T. and Sadowski S. 2016. Surface surveys within the area of the settlement complex in Czermno. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 85-118.
Dzieńkowski T. and Kuśnierz J. 2018. Archaeological excavations of the rampart of the Gródek upon the Bug River stronghold in 1952-1954. In M. Wołoszyn (ed.), The early medieval settlement complex at Gródek upon the Bug River in the light of results from past research (1952-1955). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 4). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa, Leipzig, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, 267-308.
Dzieńkowski T. and Wołoszyn M. 2018. Grody „plemienne” (VIII-X w.) i z okresu przełomu X/XI wieku ze wschodniej Lubelszczyzny. In E. Banasiewicz-Szykuła (ed.), Grody z okresu plemiennego na Lubelszczyźnie (= Skarby z przeszłości 19). Lublin: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie, 175-236.
Dobrowolski R., Bałaga K., Buczek A., Alexandrowicz W. P., Mazurek M., Hałas S. and Piotrowska N. 2016a. Multi-proxy evidence of Holocene climate variability in Volhynia Upland (SE Poland) recorded in spring fed fen deposits from the Komarów site. The Holocene 26(9), 1406-1425.
Dobrowolski R., Rodzik J., Mroczek P., Zagórski P., Bałaga K. and Hajdas I. 2016b. The early medieval settlement complex at Czermno – the environmental conditions. In M. Florek, M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 119-140.
Dobrowolski R., Rodzik J., Mroczek P., Zagórski P., Bałaga K., Wołoszyn M., Dzieńkowski T., Hajdas I. and Fedorowicz S. 2018. Environmental conditions of settlement in the vicinity of the mediaeval capital of the Cherven Towns (Czermno site, Hrubieszów Basin, Eastern Poland). Quaternary International 493, 258-271.
Florek M. 2016a. The history of the archaeological research on the hillfort complex at Czermno in the years 1972-1997. In M. Florek, and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 241-274.
Florek M. 2016b. The results of archaeological research made in 1972-1997 within the hillfort complex at Czermno. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 275-328.
Florek M. and Wołoszyn M. (eds). 2016. The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, II.
Florkiewicz I. and Sikora P. 2016. Remarks on the excavation conducted in Czermno in 1952. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 219-240.
Florkiewicz I. and Urbański A. 2016. Czermno, site IIG. Wooden structures discovered in 1985. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 385-419.
Franklin S. and Shepard J. 1996. The Emergence of Rus 750-1200. London, New York: Addison Wesley Longman Limited.
Hardt M. 2019. Schriftliche Überlieferung und Archäologie im Widerspruch? Zu einigen Aufenthaltsorten ostfränkischer Könige und kriegerischen Aktionen gegen die Elbslawen. In S. Freund, Belitz M. and Reeb A. (eds), Die Königspfalzenlandschaft Sachsen-Anhalt und der Osten (= Palatium. Studien zur Pfalzenforschung in Sachsen-Anhalt 5). Regensburg: Schnell & Steiner, 23-34.
Hupalo V. 2014. Zvenyhorod i zvenyhorodska zemlia u XI-XIII stolittiakh (sotsioistorichna rekonstruktsiya). Lviv: Instytut ukrayinoznavstva im. I. Krypiakevycha NAN Ukrainy.
Izdebski A., Holmgren K., Weiberg E., Stocker S.R., Büntgen U., Florenzano A., Gogou A., Leroy S.A.G., Luterbacher J., Martrat B., Masi A., Mercuri A.M., Montagna P., Sadori L., Schneider A., Sicre M.A., Triantaphyllou M. and Xoplaki E. 2016. Realizing consilience: How better communication between archaeologists, historians and natural scientists can transform the study of past climate change in the Mediterranean. Quaternary Science Reviews 136, 5-22.
Janeczek A. 2016. The landscape of the region around Cherven’-Czermno in the Late Medieval and the Early Modern Period. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 141-194.
Janeczek A. 2017. Territorial structures of the Region on Upper Bug River in the High and Late Middle Ages. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 107-157.
Jażdżewski K. 1959. Ogólne wiadomości o Czermnie-Czerwieniu. Archeologia Polski 4(1), 67-86.
Jusupović A. 2017. „Червенъ и ины грады” or „гроды Червеньскыя”? History of the domain of Cherven’ in the written record (9th-13th cc.). In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 31-105.
Kamińska-Koj L. and Koj L. 2016. From the archaeological investigation of the early medieval stronghold rampart at Czermno. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 193-244.
Kalaga J. (ed.). 2013. Sutiejsk. Gród pogranicza polsko-ruskiego w X-XIII wieku. Studium interdyscyplinarne. Warszawa, Pękowice: Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Kara M. 2009. Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Kara M. 2015. Medieval historical studies and Medieval archaeology about the origin of the Piast State. An overview. Archeologia Polona 48/2010, 37-58.
Kara M. and Krąpiec M. 2000. Możliwość datowania metodą dendrochronologiczną oraz stan badań dendrochronologicznych wczesnośredniowiecznych grodzisk z terenu Wielkopolski, Dolnego Śląska i Małopolski. In H. Samsonowicz (ed.), Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy. Kraków: Universitas, 303-327.
Kaszewski B. M. 2008. Warunki klimatyczne Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kolchin B. A. 1985. Inzhenernye sooruzheniya. In B. A. Kolchin (ed.), Drevniaia Rus. Gorod, zamok, selo (= Arkheologiya SSSR). Moskva: Nauka, 170-218.
Kóčka-Krenz H. 2005. Najstarszy Poznań. In Z. Kurnatowska and T. Jurek (eds), Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania (= Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Historii i Nauk Społecznych, Prace Komisji Historycznej 62). Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 27-42.
Kóčka-Krenz H., Kara M. and Makowiecki D. 2004. The Beginnings, Development and the Character of the Early Piast Stronghold in Poznań. In P. Urbańczyk (ed.), Polish Lands at the Turn of the First and the Second Millennia. Warsaw: Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences, 125-166.
Kowalczyk-Heyman E. 2000. Momenty geograficzne państwa Bolesława Chrobrego. Na styku historii i archeologii. Kwartalnik Historyczny 57, 41-76.
Krąpiec M. 1998. Oak dendrochronology of the Neoholocene in Poland. Folia Quaternaria 69, 5-134.
Krąpiec M. 2015a. Wyniki analizy dendrochronologicznej prób drewna z Czermna, gm. Tyszowce (typecript in the archive of the Institute of Archaeology of the University of Rzeszów). Rzeszów.
Krąpiec M. 2015b. Wyniki analizy dendrochronologicznej prób drewna z Czermna (gm. Tyszowce) przechowywanych w Muzeum w Krasnymstawie (typecript in the archive of the Institute of Archaeology of the University of Rzeszów). Rzeszów.
Krąpiec M. 2015c. Zestawienie wyników datowań radiowęglowych (typecript in the archive of the Institute of Archaeology of the University of Rzeszów). Rzeszów.
Kurnatowska Z. 1997. Czy millenium było ‘tragedią polskiej archeologii’? In M. Głosek (ed.), Archeologia i starożytnicy. Studia dedykowane Profesorowi Andrzejowi Abramowiczowi w 70 rocznicę urodzin. Łódź: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 147-156.
Kuza A.V. 1996. Drevnerusskie gorodischa X-XIII vv. Svod arkheologicheskikh pamiatnikov. Moskva: Rossiyskiy gumanitarnyi nauchnyi fond.
Labuda G. 1996. Głos w dyskusji. In M. Parczewski and S. Czopek (eds), Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko – rusko – słowackie w średniowieczu: materiały z konferencji, Rzeszów, 9-11 maj 1995. Rzeszów: Muzeum Okręgowe, 27-28.
Labuda G. 2001. Budownictwo sakralne Gniezna i Poznania na przełomie X/XI wieku w świetle źródeł pisanych. In S. Skibiński (ed.), Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 2000. Poznań: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 267-286.
Liwoch R. 2003. Stan badań nad grodziskami wczesnośredniowiecznymi i z początków późnego średniowiecza na zachodniej Ukrainie (obwody: iwano-frankowski, lwowski i tarnopolski). Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 24, 213-297.
Lübke C. 2004. Das östliche Europa (= Die Deutschen und das europäische Mittelalter 2). München: Siedler Verlag.
Maruszczak H. 1972. Wyżyny Lubelsko-Wołyńskie. In M. Klimaszewski (ed.), Geomorfologia Polski 1. Warszawa: PWN, 340-384.
Matla-Kozłowska M. 2008. Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Matuszkiewicz J. M. 2007. Zespoły leśne Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Michalczyk Z. and Wilgat T. 2008. Wody. In S. Uziak and J. Turski (eds), Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 113-209.
Meier T. and Tillessen P. 2011. Von Schlachten, Hoffnungen und Ängsten: Einführende Gedanken zur Interdisziplinarität in der Historischen Umweltforschung. In T. Meier and P. Tillessen (eds), Über die Grenzen und zwischen den Disziplinen. Fächerübergreifende Zusammenarbeit im Forschungsfeld historischer Mensch-Umwelt-Beziehungen. Budapest: Archaeolingua, 19-44.
Mühle E. 2020. Die Slawen im Mittelalter zwischen Idee und Wirklichkeit. Köln: Böhlau /Vandenhoeck Ruprecht Verlage.
Musin A. and Wołoszyn M. 2017. The birth of a myth: the first indentification of Cherven’ and description of the hillfort at Czermno and its hinterland in 19th century accounts. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 401-442.
Nagy B., Schmieder F. and Vadas A. 2019. Introduction. In B. Nagy, F. Schmieder and A. Vadas (eds), The Medieval Networks in East Central Europe: Commerce, Contacts, Communication. London, New York: Routlege.Taylor & Francis Group, 1-7.
Petryk V. 2015. Kniazivski stolytsi Rusi-Ukrayiny (X-XIII st.). In Yu. Loza (ed.), Istorychnyy atlas Ukrayiny. Kyyiv: Mapa, 268-271.
Piotrowski M. and Wołoszyn M. 2012. Czermno/Cherven – archaeological investigation of an Early Rus’ medieval town in Eastern Poland in 2010-2011: a preliminary report. In M. Salamon, M. Wołoszyn, A. Musin, P. Špehar, M. Hardt, M. P. Kruk and A. Sulikowska-Gąska (eds), Rome, Constantinople and Newly-Converted Europe: Archaeological and Historical Evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/ Frühzeit Ostmitteleuropas 1:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum. Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 359-389.
Poláček L. and Dvorská J. (eds) 1999. Probleme der mitteleuropäischen Dendrochronologie und naturwissenschaftliche Beiträge zur Talaue der March (= Internationale Tagungen in Mikulčice V. Spisy Archeologického Ústavu AV ČR Brno 15). Brno: Archeologický Ústav Akademie Věd České Republiky Brno.
Poleski J. 2004. Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca. Kraków: Instytut Archeologii UJ, 386-387.
Poleski J. 2013. Małopolska w VI-X wieku. Studium archeologiczne. Kraków: Instytut Archeologii UJ.
Poleski J. 2017. Kontakty plemion zamieszkujących tereny Polski z państwem morawskim i państwem czeskim w IX i X wieku a problem kształtowania się państwa pierwszych Piastów. In W. Drelicharz, D. Jasiak and J. Poleski (eds), Spór o początki Państwa Polskiego: Historiografia, tradycja, mit, propaganda. Kraków: Historia Iagellonica, 49-98.
Pomarański R. 2016. Czermno, site 2 – hillfort suburb settlement. Analysis of finds from trenches IIA and IIB. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence(= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 377-421.
Poppe A. 1958. Gród Wołyń. Z zagadnień osadnictwa wczesnośredniowiecznego na pograniczu polsko-ruskim. Studia Wczesnośredniowieczne 4, 227-300.
Poznański M. 2011. Aerial Surveys of the Earthwork Castle in Czermno. Preliminary Interpretations and Reconstructions of the Early Medieval Elements oft he Settlement Complex. Analecta Archaeologica Ressoviensia 5, 439-456.
Rappoport P. A. 1967. Voennoe zodchestvo zapadnorusskikh zemel X-XIV vv. (= Materialy i issledovaniya po arkheologii SSSR 140). Moskva, Leningrad: Nauka.
von Rummel Ph. 2019. Conclusion and Perspectives. In S. Brather-Walter (ed.), Archaeology, history and biosciences. Interdisciplinary Perspectives (= Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 107). Berlin, Boston: De Gruyter, 199-203.
Sahaydak M. 2009. Novi dani pro ukriplennia „Mista Yaroslava” (za materialamy arkheolohichnykh doslidzhen 1981 i 2001 rokiv). In Fortetsia. Zbirnyk zapovidnyka „Tustan”: na poshanu Mykhayla Rozhka, 1. Lviv, Kamula: DIKZ „Tustan”, 259-277.
Sikorski D. 2012. Archeologia i historia we wzajemnych relacjach i w praktyce naukowej badaczy wczesnego średniowiecza. In M. Brzostowicz, M. Przybył and D. A. Sikorski (eds), Archaeologia versus historiam – historia versus archaeologiam czyli jak wspólnie poznawać średniowiecze. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 49-78.
Sikorski D. A. 2018. Jak wyglądałaby nasza wiedza o historii Polski bez źródeł archeologicznych. In A. Buko, K. Kollinger and S. Jędrzejewska (eds), Badania Interdyscyplinarne (Materiały V Kongresu Mediewistów Polskich). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, IV, 23-39.
Solecki R., Aniszewski M., Poznański M. and Zdeb K. 2019. Wyniki badań archeologicznych pomostu (stan. 68) przy grodzisku w Czermnie, pow. tomaszowski. Wiadomości Archeologiczne 70, 250-260.
Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S. and Ziaja W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland – verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91/2, 143-170.
Stasiak W. and Trojan M. 2014. Gród łęczycki w okresie przedpiastowskim (faza I, koniec VIII – koniec X wieku). In R. Grygiel and T. Jurek (eds), Początki Łęczycy. 2. Archeologia o początkach Łęczycy. Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, 65–75.
Terskyy S. 2002. Arkheolohiya doby Halytsko-Volynskoyi derzhavy. Katalog vystavky. Arkheolohichni zbirky Halychyny i Volyni, 1. Lviv: Instytut ukrayinoznavstva im. I. Krypiakevycha NAN Ukrainy, Lvivskyy istorychnyy muzey.
Terskyy S. 2006. Luchesk X-XV st. Lviv: Natsionalnyy universytet „Lvivska Politekhnika”.
Terskyy S. 2010. Kniazhe misto Volodymyr. Lviv: Natsionalnyy universytet „Lvivska Politekhnika”.
Thurston L. T. 1997. Historians, prehistorians, and the tyranny of the historical record: Danish state formation through documents and archaeological data. Journal of Archaeological Method and Theory 4/3, 239-263.
Trzeciecki M. 2016. The emergence of the territorial state. In M. Trzeciecki (ed.), The Past societies 5: 500 AD – 1000 AD. Warsaw: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 277-341.
Turski R., Uziak S. and Zawadzki S. 2008. Gleby. In R. Turski and S. Uziak (eds), Środowisko Przyrodnicze Lubelszczyzny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 211–315.
Tyszkiewicz J. 2004. The Oldest Border of the Piast State: an attempted Summary. Questiones Medii Aevi Novae 9, 183-204.
Urbańczyk P. 2016. Central places as foundations of the early Piast state. In I. Bugarski, O. Heinrich-Tamáska, V. Ivanišević and D. Syrbe (eds), Grenz Übergänge: spätrömisch, frühchristlich, frühbyzantinisch als Kategorien der historischarchäologischen Forschung an der mittleren Donau. Akten des 27. Internationalen Symposiums der Grundprobleme der frühgeschichtlichen Entwicklung im Mittleren Donauraum, Ruma, 4.-7.11.2015. Remshalden: Greiner, 343-354.
Urbańczyk P. 2017. Mediewistyka jako antropologia. In L. Słupecki, P. Sierżęga, A. Rozwałka and M. Dzik (eds), Recepcja i odrzucenie. Kontakty międzykulturowe w średniowieczu (Materiały V Kongresu Mediewistów Polskich), Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, I, 183-197.
Urbański A. 2000. Nowe datowanie grodziska w Czermnie nad Huczwą. In A. Buko and Z. Świechowski (eds), Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie Zjazdu Gnieźnieńskiego. Warszawa: Generalny Konserwator Zabytków, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Stowarzyszenie Patria Polonorum, 239-243.
Urbański A. 2016. Site 2 (suburb settlement) in the early medieval settlement complex at Czermno in Tyszowce commune, Zamość Voivodeship. From the research excavation of 1979. In M. Florek and M. Wołoszyn (eds), The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (-2010). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 2:2). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, II, 593-623.
Voloshyn M., Piotrovskyy M., Florkevych I., Grochecki K. 2014. Kompleks gorodyscha v Chermno: pydsumki archeologychnych doslydzhen u 2013 roci. Poselennia i mogylnyk Chermno-3 (archeologichnyy analyz) (= Nukovi studiyi 7), Lviv, Vynnyky: Vydavnyctvo Apriori, 226-260.
Wojtanowicz W. 1974. Sytuacja geologiczno-geomorfologiczna grodziska Czermno. In Przewodnik XII Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Lublin: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 48-51.
Wołoszyn M. 2020. Wie betreibt man Archäologie in einem Land, in dem es nur um „warmes Wasser aus dem Wasserhahn“ geht? Zur frühgeschichtlichen Archäologie in Polen nach der Wende. In J. Drauschke and R. Prien (eds), Quo vadis, Frühgeschichtliche Archäologie Standpunkte und Perspektiven (= Studien zu Spätantike und Frühmittelalter 9). Hamburg: Verlag Dr. Kovač, 187-269.
Wołoszyn M. (ed.). 2017. From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmittel-europas 3). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I-II.
Wołoszyn M. (ed.). 2018. The early medieval settlement complex at Gródek upon the Bug River in the light of results from past research (1952-1955). Material evidence (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmitteleuropas 4). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa, Leipzig, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR.
Wołoszyn M., Florkiewicz I., Krąpiec M., Nosek E.M., Stępiński J. and Lityńska-Zając M. 2016a. Czermno, Site No. 70. From the 2014 Rescue Excavation on the Huczwa River Bank. In J. Po-pielska-Grzybowska, J. Iwaszczuk and B. Józefów-Czerwińska (eds), Meetings at the borders. Studies dedicated to Professor Władysław Duczko (= Acta Archaeologica Pultuskiensia 5). Pułtusk: Institute of Anthropology and Archaeology, 239–250.
Wołoszyn M., Florkiewicz I., Dzieńkowski T., Sadowski S., Nosek E. M. and Stępiński J. 2016b. Cherven before Cherven Towns. Some remarks on the history of the Cherven Towns area (eastern Poland) till the end of 10th century. In Á. Bollók, G. Csiky and T. Vida (eds), Zwischen Byzanz und der Steppe. Archäologische und historische Studien. Festschrift für Csánad Bálint zum 70. Geburtstag. Budapest: Institute of Archaeology, Research Centre for the Humanities, Hungarian Academy of Sciences, 689-717.
Wołoszyn M., Dzieńkowski T. and Florkiewicz I. 2017. Przyczynek do studiów nad Grodami Czerwieńskimi. Rogowa łyżeczka z Czermna z badań wykopaliskowych w 2015 roku. In M. Dzik and G. Śnieżko (eds), Fines testis temporum. Studia ofiarowane Profesor Elżbiecie Kowalczyk-Heyman w pięćdziesięciolecie pracy naukowej. Rzeszów: Instytut Archeologii UR/Instytut Archeologii UW/Polskie Towarzystwo Historyczne/Towarzystwo Miłośników Historii/Wydział Historyczny UW, 367-378.
Wołoszyn M., Dzieńkowski T., Kuźniarska K., Nosek E., Stępiński J., Florkiewicz I. and Włodarczak P. 2018. Dying and Dating. A burial in the rampart of the stronghold in Czermno-Cherven’ and its significance for the chronology of the Cherven’ Towns. In J. Drauschke, K. Kühtreiber, E. Kislinger, T. Kühtreiber, G. Scharrer-Liska and T. Vida (eds), Lebenswelten zwischen Archäologie und Geschichte. Festschrift für Falko Daim zu seinem 65. Geburtstag. Mainz: Römisch-Germanisches Zentralmuseum, 459-480.
Zschieschang Ch. 2017. Das früh- und hochmittelalterliche Siedlungsumfeld von Trepcza, Czermno und Gródek im Lichte der Toponomastik: eine methodische und areale Standortbestimmung. In M. Wołoszyn (ed.), From Cherven’ Towns to Curzon Line: the lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the historiographic perspective on the formation of Poland’s eastern border, 18th-21st cc. (= U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej/Frühzeit Ostmittel-europas 3:1). Kraków, Leipzig, Rzeszów, Warszawa: Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa [GWZO], Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UR, I, 161-227.
Żmudzki P. 2015. New Versions of the Tales of Gallus Anonymus in the Chronicle of Master Vincentius. Acta Poloniae Historica 112, 141-57.
Żmudzki P. 2017. Wędka króla Rusinów (Gall Anonim, ks. 1, rozdz. 7). Studia Źródłoznawcze 55, 27-50.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Sprawozdania Archeologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
