Bemerkungen zur pommerschen Kultur in Südostpolen = Uwagi o kulturze pomorskiej w południowo-wschodniej Polsce
Słowa kluczowe:
Pomeranian culture, Early Iron Age, chronology, cultural relations, south-east PolandAbstrakt
In the article the author aims at verifying the previous studies concerning the presence of the Pomeranian Culture in the south-east Poland. He bases his study on new sources and results of scientific datings. The new materials indicate that the Pomeranian Culture was more significant in the south-east Poland that it was previously estimated. The obtained chronological data enables us to assign the Pomeranian Culture materials to the period between HaD3 (HaD3/LtA ?) and LtC, i.e. from the end of the 4th to the mid-3th century BC. Some data suggests considerable degree of microregional diversity of the settlement. What is important, however, is the presence of permanently utilized settlements. Succession is characteristic for many of them: the Tarnobrzeg Lusatian Culture from the Early Iron Age was followed by the Pomeranian Culture
Pobrania
Download data is not yet available.
Bibliografia
Andrzejowska M. 1995. Ponowne spojrzenie na kwestię periodyzacji cmentarzysk kloszowych z Mazowsza i Podlasia. In T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski und E. Radziszewska (Hrsg.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno? Warszawa, 127–140
Cygan S. 2005. Osadnictwo nad dolną Wisłoką w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. In M. Kuraś (Hrsg.) Archeologia Kotliny Sandomierskiej (= Rocznik Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, 4). Stalowa Wola, 353–365
Czopek S. 1989. Z badań nad schyłkową fazą grupy tarnobrzeskiej. In A. Barłowska und E. Szałapata (Hrsg.), Grupa tarnobrzeska kultury łużyckiej. Rzeszów, 241–261
Czopek S. 1992. Południowo-wschodnia strefa kultury pomorskiej. Rzeszów
Czopek S. 1993. Elementy kultury pomorskiej z osady grupy tarnobrzeskiej w Białobrzegach, woj. rzeszowskie. In F. Rożnowski (Hrsg.), Miscellanea archaeologica Thaddeo Malinowski dedicata. Słupsk–Poznań, 95–107
Czopek S. 1996. Grupa tarnobrzeska nad środkowym Sanem i dolnym Wisłokiem. Studium osadniczo- kulturowe. Rzeszów
Czopek S. 2002. W sprawie stosunków kulturowych w okresie przedrzymskim na obszarze południowo- wschodniej Polski. Sprawozdania Archeologiczne 54, 9–20
Czopek S. 2006. Czas użytkowania cmentarzysk tarnobrzeskiej kultury łużyckiej — możliwości interpretacyjne i uwagi dyskusyjne. Analecta Archaeologica Ressoviensia 1, 101–132
Czopek S. 2007. Związki dorzecza Wisły z terenami lasostepu ukraińskiego w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. In Bakalarska L (Hrsg.), Wspólnota dziedzictwa archeologicznego ziem Ukrainy i Polski. Warszawa, 213–225
Czopek S. 2008. Uwagi o sytuacji kulturowej we wczesnej epoce żelaza na terenie południowo-wschodniej Polski. In M. Mogielnicka-Urban (Hrsg.), Opera ex aere. Studia z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza dedykowane profesorowi Janowi Dąbrowskiemu. Warszawa, 159–167
Czopek S. 2011. Wyniki badań „autostradowych” (A4) w zakresie młodszych okresów prahistorycznych. In S. Czopek (Hrsg.), Autostradą w przeszłość. Rzeszów, 79–96
Czopek S. 2012. Nowe znaleziska „scyto-trackiej” ceramiki toczonej z wczesnej epoki żelaza na terenie południowo-wschodniej Polski. In W. Blajer (Hrsg.) Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowski dedicata. Kraków, 297–305
Czopek S. und Poradyło W. 2008. Warzyce, pow. Jasło, stan. 17 — osada z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Rzeszów
Dąbrowska T. 1977. Próba ustalenia chronologii względnej cmentarzysk kloszowych z obszaru Mazowsza. Wiadomości Archeologiczne 42, 117–136
Dziegielewski K., Szczerba R. und Chudzińska B. 2011. Osadnictwo z wczesnej epoki brązu, okresu halsztackiego i starszego okresu przedrzymskiego oraz ślady działalności człowieka w czasach średniowiecznych i nowożytnych na stanowisku 17 w Podłężu, pow. wielicki. In S. Kadrow (Hrsg.) Raport 2005–2006. Warszawa, 315–348
Florkiewicz I. 2005. Paciorek „oczkowaty” odkryty w Rzeszowie na st. 25. Acta Archaeologica Carpathica 40, 219–225
Ginalski J. und Muzyczuk A. Stan badań nad osadnictwem celtyckim na Podkarpaciu. In S. Czopek, A. Kokowski (Hrsg.) Na granicach antycznego świata. Rzeszów, 9–14
Karwowski M. 2007. Hic celticorum finis — osadnictwo celtyckie na pograniczu Polski i Ukrainy. In M. Dębiec und M. Wołoszyn (Hrsg.) U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej: pogranicze polsko-ukraińskie w perspektywie badań archeologicznych. Rzeszów, 127–141
Kunter K. 1995.Glasperlen der vorrömischen Eisenzeit IV nach Unterlagen von Th. E. Haevernick. Schichtaugenperlen (= Marburger Studien zur Vor- und Frühgeschichte 18), Espelkamp
Kokowski A. 2001. Ramy chronologiczne osadnictwa kultury przeworskiej w południowo-wschodniej Polsce. Wiadomości Archeologiczne 54, 109–128
Madyda-Legutko R. 1995. Sytuacja kulturowa we wczesnej epoce żelaza na terenie polskiej części Karpat Zachodnich. In J. Szydłowski (Hrsg.), Dziedzictwo kulturowe epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na Górnym Śląsku i w Małopolsce (= Śląskie Prace Prehistoryczne 4). Katowice, 241–265
Malinowski T. 1968. Kultura pomorska a kultura grobów kloszowych. In Zagadnienia okresu lateńskiego w Polsce. Wrocław, 10–19
Malinowski T. 1992. W sprawie tzw. kultury grobów kloszowych. In S. Czopek (Hrsg.) Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami. Rzeszów, 215–1217
Moskwa K. 1976. Kultura łużycka w południowo-wschodniej Polsce. Rzeszów
Moskwa K. 1982. Tendencje rozwoju grupy tarnobrzeskiej kultury łużyckiej. In M. Gedl (Hrsg.) Południowa strefa kultury łużyckiej i powiązania tej kultury z Południem. Kraków–Przemyśl, 301–315
Miroššayova E. 1994. Sidlisko z neskorej doby halštatskej v Čečejovciach. Slovenská Archeológiá 42, 37–68
Olędzki M. 2004. Transkarpackie powiazania kulturowo-osadnicze w epoce La Tène. Zarys problematyki. In J. Gancarski (Hrsg.) Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich. Krosno, 123–135
Parczewski M. 1978. Denkmäler der Latènekultur von Bachórz am Mittellauf San (Südostpolen). In Beiträge zum Randbereich der Latènekultur (= Zeszyty Naukowe UJ, Prace Archeologiczne 26). Kraków, 135–151
Parzinger H. 1988. Chronologie der Späthallstatt- und Frühlatène-Zeit. Studien zu Fundgruppen zwischen Mosel und Save. Weinheim
Pavliv D., Milân T., Osaľčuk O., 2010. Unikaľne pohovannâ pomors`koï kuľturi poblizu sela Zastavne na Ľvivŝini. Materiali i Doslidžennâ z Arheologiï Prikarpattâ i Volini 14, 258–272
Pawelec A. Przemiany osadnicze nad dolnym Sanem od starszego okresu epoki brązu do wczesnej epoki żelaza. In M. Kuraś (Hrsg.) Archeologia Kotliny Sandomierskiej (= Rocznik Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, 4). Stalowa Wola, 367–400
Siek M. 2005. Analiza materiałów z cmentarzysk kultury pomorskiej w Krzemienicy, powiat Mielec. In M. Fudziński und H. Paner (Hrsg.), Aktualne problemy kultury pomorskiej. Gdańsk, 369–383
Szarek-Waszkowska E. 1993. Materiały z cmentarzyska kultury pomorskiej w Krzemienicy, gm. Tuszów Narodowy, woj. rzeszowskie, stanowisko 2. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za lata 1991–1992. Rzeszów, 71–83
Trachsel M. 2004. Untersuchungen zur relativen und absoluten Chronologie der Hallstattzeit (= Universitätsforschungen zur Prähistorischen Archäologie 104). Bonn
Venclovŕ N. 1990. Prehistoric glass in Bohemia. Praha
Węgrzynowicz T. 1988. Kultura grobów kloszowych na Mazowszu i Podlasiu w świetle próby typologicznej klasyfikacji ceramiki. Wiadomości Archeologiczne 49, 3–16
Węgrzynowicz T. 1995. O potrzebie dyskusji nad wzajemnym stosunkiem kultury pomorskiej i kultury grobów kloszowych. In T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski und E. Radziszewska (Hrsg.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno? Warszawa, 11–18
Woźniak Z. 1970. Osadnictwo celtyckie w Polsce. Wrocław
Woźniak Z. 2004. Rola Karpat Zachodnich w okresie lateńskim. In J. Gancarski (Hrsg.) Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich. Krosno, 43–70
Woźniak Z. 2010. Kontakty mieszkańców ziem polskich ze światem celtyckim u schyłku okresu halsztackiego i we wczesnym okresie lateńskim. Przegląd Archeologiczny 58, 39–104
Cygan S. 2005. Osadnictwo nad dolną Wisłoką w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. In M. Kuraś (Hrsg.) Archeologia Kotliny Sandomierskiej (= Rocznik Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, 4). Stalowa Wola, 353–365
Czopek S. 1989. Z badań nad schyłkową fazą grupy tarnobrzeskiej. In A. Barłowska und E. Szałapata (Hrsg.), Grupa tarnobrzeska kultury łużyckiej. Rzeszów, 241–261
Czopek S. 1992. Południowo-wschodnia strefa kultury pomorskiej. Rzeszów
Czopek S. 1993. Elementy kultury pomorskiej z osady grupy tarnobrzeskiej w Białobrzegach, woj. rzeszowskie. In F. Rożnowski (Hrsg.), Miscellanea archaeologica Thaddeo Malinowski dedicata. Słupsk–Poznań, 95–107
Czopek S. 1996. Grupa tarnobrzeska nad środkowym Sanem i dolnym Wisłokiem. Studium osadniczo- kulturowe. Rzeszów
Czopek S. 2002. W sprawie stosunków kulturowych w okresie przedrzymskim na obszarze południowo- wschodniej Polski. Sprawozdania Archeologiczne 54, 9–20
Czopek S. 2006. Czas użytkowania cmentarzysk tarnobrzeskiej kultury łużyckiej — możliwości interpretacyjne i uwagi dyskusyjne. Analecta Archaeologica Ressoviensia 1, 101–132
Czopek S. 2007. Związki dorzecza Wisły z terenami lasostepu ukraińskiego w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. In Bakalarska L (Hrsg.), Wspólnota dziedzictwa archeologicznego ziem Ukrainy i Polski. Warszawa, 213–225
Czopek S. 2008. Uwagi o sytuacji kulturowej we wczesnej epoce żelaza na terenie południowo-wschodniej Polski. In M. Mogielnicka-Urban (Hrsg.), Opera ex aere. Studia z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza dedykowane profesorowi Janowi Dąbrowskiemu. Warszawa, 159–167
Czopek S. 2011. Wyniki badań „autostradowych” (A4) w zakresie młodszych okresów prahistorycznych. In S. Czopek (Hrsg.), Autostradą w przeszłość. Rzeszów, 79–96
Czopek S. 2012. Nowe znaleziska „scyto-trackiej” ceramiki toczonej z wczesnej epoki żelaza na terenie południowo-wschodniej Polski. In W. Blajer (Hrsg.) Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowski dedicata. Kraków, 297–305
Czopek S. und Poradyło W. 2008. Warzyce, pow. Jasło, stan. 17 — osada z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Rzeszów
Dąbrowska T. 1977. Próba ustalenia chronologii względnej cmentarzysk kloszowych z obszaru Mazowsza. Wiadomości Archeologiczne 42, 117–136
Dziegielewski K., Szczerba R. und Chudzińska B. 2011. Osadnictwo z wczesnej epoki brązu, okresu halsztackiego i starszego okresu przedrzymskiego oraz ślady działalności człowieka w czasach średniowiecznych i nowożytnych na stanowisku 17 w Podłężu, pow. wielicki. In S. Kadrow (Hrsg.) Raport 2005–2006. Warszawa, 315–348
Florkiewicz I. 2005. Paciorek „oczkowaty” odkryty w Rzeszowie na st. 25. Acta Archaeologica Carpathica 40, 219–225
Ginalski J. und Muzyczuk A. Stan badań nad osadnictwem celtyckim na Podkarpaciu. In S. Czopek, A. Kokowski (Hrsg.) Na granicach antycznego świata. Rzeszów, 9–14
Karwowski M. 2007. Hic celticorum finis — osadnictwo celtyckie na pograniczu Polski i Ukrainy. In M. Dębiec und M. Wołoszyn (Hrsg.) U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej: pogranicze polsko-ukraińskie w perspektywie badań archeologicznych. Rzeszów, 127–141
Kunter K. 1995.Glasperlen der vorrömischen Eisenzeit IV nach Unterlagen von Th. E. Haevernick. Schichtaugenperlen (= Marburger Studien zur Vor- und Frühgeschichte 18), Espelkamp
Kokowski A. 2001. Ramy chronologiczne osadnictwa kultury przeworskiej w południowo-wschodniej Polsce. Wiadomości Archeologiczne 54, 109–128
Madyda-Legutko R. 1995. Sytuacja kulturowa we wczesnej epoce żelaza na terenie polskiej części Karpat Zachodnich. In J. Szydłowski (Hrsg.), Dziedzictwo kulturowe epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na Górnym Śląsku i w Małopolsce (= Śląskie Prace Prehistoryczne 4). Katowice, 241–265
Malinowski T. 1968. Kultura pomorska a kultura grobów kloszowych. In Zagadnienia okresu lateńskiego w Polsce. Wrocław, 10–19
Malinowski T. 1992. W sprawie tzw. kultury grobów kloszowych. In S. Czopek (Hrsg.) Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami. Rzeszów, 215–1217
Moskwa K. 1976. Kultura łużycka w południowo-wschodniej Polsce. Rzeszów
Moskwa K. 1982. Tendencje rozwoju grupy tarnobrzeskiej kultury łużyckiej. In M. Gedl (Hrsg.) Południowa strefa kultury łużyckiej i powiązania tej kultury z Południem. Kraków–Przemyśl, 301–315
Miroššayova E. 1994. Sidlisko z neskorej doby halštatskej v Čečejovciach. Slovenská Archeológiá 42, 37–68
Olędzki M. 2004. Transkarpackie powiazania kulturowo-osadnicze w epoce La Tène. Zarys problematyki. In J. Gancarski (Hrsg.) Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich. Krosno, 123–135
Parczewski M. 1978. Denkmäler der Latènekultur von Bachórz am Mittellauf San (Südostpolen). In Beiträge zum Randbereich der Latènekultur (= Zeszyty Naukowe UJ, Prace Archeologiczne 26). Kraków, 135–151
Parzinger H. 1988. Chronologie der Späthallstatt- und Frühlatène-Zeit. Studien zu Fundgruppen zwischen Mosel und Save. Weinheim
Pavliv D., Milân T., Osaľčuk O., 2010. Unikaľne pohovannâ pomors`koï kuľturi poblizu sela Zastavne na Ľvivŝini. Materiali i Doslidžennâ z Arheologiï Prikarpattâ i Volini 14, 258–272
Pawelec A. Przemiany osadnicze nad dolnym Sanem od starszego okresu epoki brązu do wczesnej epoki żelaza. In M. Kuraś (Hrsg.) Archeologia Kotliny Sandomierskiej (= Rocznik Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, 4). Stalowa Wola, 367–400
Siek M. 2005. Analiza materiałów z cmentarzysk kultury pomorskiej w Krzemienicy, powiat Mielec. In M. Fudziński und H. Paner (Hrsg.), Aktualne problemy kultury pomorskiej. Gdańsk, 369–383
Szarek-Waszkowska E. 1993. Materiały z cmentarzyska kultury pomorskiej w Krzemienicy, gm. Tuszów Narodowy, woj. rzeszowskie, stanowisko 2. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za lata 1991–1992. Rzeszów, 71–83
Trachsel M. 2004. Untersuchungen zur relativen und absoluten Chronologie der Hallstattzeit (= Universitätsforschungen zur Prähistorischen Archäologie 104). Bonn
Venclovŕ N. 1990. Prehistoric glass in Bohemia. Praha
Węgrzynowicz T. 1988. Kultura grobów kloszowych na Mazowszu i Podlasiu w świetle próby typologicznej klasyfikacji ceramiki. Wiadomości Archeologiczne 49, 3–16
Węgrzynowicz T. 1995. O potrzebie dyskusji nad wzajemnym stosunkiem kultury pomorskiej i kultury grobów kloszowych. In T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski und E. Radziszewska (Hrsg.), Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osobno? Warszawa, 11–18
Woźniak Z. 1970. Osadnictwo celtyckie w Polsce. Wrocław
Woźniak Z. 2004. Rola Karpat Zachodnich w okresie lateńskim. In J. Gancarski (Hrsg.) Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich. Krosno, 43–70
Woźniak Z. 2010. Kontakty mieszkańców ziem polskich ze światem celtyckim u schyłku okresu halsztackiego i we wczesnym okresie lateńskim. Przegląd Archeologiczny 58, 39–104
Pobrania
Opublikowane
2013-01-01
Jak cytować
Czopek, S. (2013). Bemerkungen zur pommerschen Kultur in Südostpolen = Uwagi o kulturze pomorskiej w południowo-wschodniej Polsce. Sprawozdania Archeologiczne, 65, 225–251. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/sa/article/view/1176
Numer
Dział
Artykuły
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
