Abstrakt
In essence a discursive category, heritage is currently one of the most widespread tools for conducting historical policy. Supplied with the “heritage” brand by appropriate institutions certifying objects and cultural practices, heritage serves as a canvas for the creation of attractive images of the past in specific places and communities. Thanks to its persuasive power, it can successfully model the collective imagination and influence identity processes. Guarded by procedures and verifying institutions, the special symbolic and economic value of heritage becomes an element of rivalry and a source of social conflicts. An illustration of such tension is Kraków’s palimpsestic and semantically dense space, which is ordered according to a strict symbolic hierarchy. Consideration of the different treatment of Kraków’s Old Town complex, which was entered on UNESCO’s World Heritage List in 1978, and the socialist realist centre of Nowa Huta, which unsuccessfully pretended to the title, reveals the hidden rules governing the supposedly democratic heritage policy.
Bibliografia
Klaś Jaroslaw ed. 2017, Alternatywny przewodnik po Nowej Hucie, OK. im C.K. Norwida, Kraków.
Ashworth George, Tunbridge John E. 1999, Old cities, new pasts: Heritage planning in selected cities of Central Europe, GeoJournal, vol. 49, no. 1, pp. 105–116.
Ashworth George, Tunbridge John E. 1996, Dissonant heritage: The management of the past as a resource in conflict, Wiley, New York.
Ashworth George, Tunbridge John E. 2004, Whose tourist – historic city? Localizing the global and globalizing the local, [in:] A.A. Lew, C. M. Hall, A.M. Williams (eds.)A companion to tourism, , Blackwell, Cambridge, pp. 210–222.
Baczko Bronisław 1994, Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej, transl. Małgorzata Kowalska, PWN, Warsaw.
Baraniecka-Olszewska Kamila 2019, The state of historical policy and the default religious heritage: on introducing pahan heritage to the public sphere in Kraków , Etnografia Polska, vol. 63, z. 1-2, pp. .
Baraniecka-Olszewska Kamila 2018, Reko-rekonesans: praktyka autentyczności. Antropologiczne studium odtwórstwa historycznego II wojny światowej w Polsce, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.
Bauman Zygmunt 1994, Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Instytut Kultury, Warszawa.
Biuletyn. Przegląd Polskiego Komitetu do Spraw UNESCO, 2017-2018.
Bourdieu Pierre, Wacquant Louis 2001, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, transl. A. Siwisz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Brückner Aleksander 1927, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków.
Connerton Paul 2006, How societies remember, Cambridge University Press, Cambridge.
Comaroff John L., Comaroff Jane 2009, Ethnicity, Inc., University Press of Chicago, Chicago.
Foucault Michel 1975, Film and popular memory: An interview with Michel Foucault, RadicalPhilosophy, vol. 11, pp. 24–29.
Golonka-Czajkowska Monika 2018, “In the shadow of the sacred bodies: The monthly Smolensk commemorations,” Ethnologia Polona, vol. 38, pp. 107–123.
Golonka-Czajkowska Monika 2017, Dziedzictwo jako scena rytualna: przypadek Starego Miasta w Krakowie, PraceEtnograficzne, vol. 45, no. 3. pp. 299–314.
Golonka-Czajkowska Monika 2013, Nowe Miasto Nowych Ludzi, Jagiellonian University Press, Kraków.
Gołaszewski Tadeusz 1955, Kronika Nowej Huty, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
GryczyńskiA., ed. 2006, Czas zatrzymany. Fotografie z lat 1883–1963 z terenów Nowej Huty i okolic oraz wybór tekstów, Nowohuckie Centrum Kultury, Kraków.
GryczyńskiA., ed. 2008, Czas zatrzymany 2. Wybór tekstów oraz fotografie z terenów Nowej Huty i okolic,vol. 1, 2, supplement, Nowohuckie Centrum Kultury, Kraków.
Gut Dorota 1993, “Nowa Huta w świadomości jej mieszkańców,” [in:] Kraków – przestrzenie kulturowe,J. Bujak, A. Zambrzycka-Steczkowska, R. Godula (eds.),Wydawnictwo Platan,Kraków, pp. 117–136.
Hobsbawm Eric, Ranger Terence 1983, Theinventionof tradition, Cambridge University Press, Cambridge.
Halbwachs Maurice 1969, Społeczne ramy pamięci, transl. M. Król, PWN Warsaw. [original title: Les cadres sociaux de la mémoire, Librairie Félix Alcan, Paris1925]
Hanson Allan 1989, The making of the Maori: Culture invention and its logic, American Anthropologist vol. 91, no. 4, pp. 890–902.
Harvey David 1996, “Kwestia urbanizacji,” transl. A. Majer, Kultura i społeczeństwo, no. 4, pp. 15-42.
Harvey David 1989, The condition of postmodernity: An enquiry into the origins of cultural change, Blackwell, Cambridge.
Herzfeld Michel2007, Zażyłość kulturowa. Poetyka społeczna w państwie narodowym, transl. M. Buchowski, Jagiellonian University Press, Kraków.
Hirszowicz Maria, Neyman Elżbieta 2001, Społeczne ramy niepamięci, Kultura i Społeczeństwo, vol. 45, no. 3-4 , pp. 23–48.
Klaś Jarosław, Wąchała-Skindzier Maria 2019, Nowa Huta w kulturze – kultura w Nowej Hucie, OK im. C. K. Norwida, Kraków
Komorowski Waldemar 2008, Wartości kulturowe Nowej Huty. Urbanistyka i architektura, [in:] J. Salwiński, L. Sibila (eds.),Nowa Huta – przeszłość i wizja. Studium muzeum rozproszonego, Muzuem Historyczne Miasta Krakowa, Kraków.
Kowalewski Jacek 2012, Kreacje przeszłości. Szkice z antropologii historii, Chronos Anthropos, Olsztyn.
Kowalski Krzysztof 2013, O istocie dziedzictwa europejskiego, MCK, Kraków.
Lebow Katherine 2013, Unfinished utopia. Nowa Huta, stalinism, and Polish society, 1949-56, Cornell University Press, New York.
Lowenthal David 1998, Fabricating heritage, history & memory, vol. 10, no.1, pp. 5–24.
MacCannell Dean 1999, The tourist: the new theory of the leisure class, University of California Press, Berkley – Los Angeles – London.
Macdonald Sharon 2019, Heritage traces, differences, and futures: New research approaches to heritage and society, [in:] R. Kusek, J. Purchla (eds.), Heritage and society, International Cultural Centre, Kraków.
Macdonald Sharon 2013, Memorylands: Heritage and identity in Europe today, Routledge, London.
Miezian Maciej 2002, Nie od razu Nową Hutę zbudowano (dzieje rejonu Kraków – Wschód od 5 tys. p.n.e. do 1947 roku), Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Nowej Huty, Kraków.
Ministry of Culture and National Heritage 2018, Warsaw recommendation on recovery and reconstruction of cultural heritage, p. 3.
Morgan David 2004, Konflikt pamięci. Narracje radomskiego czerwca 1976, transl. J. Popowski, Institute of National Remembrance (IPN), Warszawa.
Niedźwiedź Anna 2019, Laboratorium dziedzictwa, Tygodnik Powszechy, dodatek specjalny Kraków. Antropologie dziedzictwa, no. 28, pp. 4–9.
Niedźwiedź Anna 2018, Disputed spiritualities, contested heritages: Wawel Hill and its sacred aura, material religion, The Journal of Objects, Art and Belief, vol. 14, no. 2, pp. 278–281.
Niedźwiedź Anna 2017, Framing the Pope Within the Urban Space: John Paul II and the Cityscape of Kraków, [in:] Spiritualizing the city: Agency and resilience of the urban and urbanesque habitat, V. Hägner, P. J. Margry (eds.), Abingdon, New York pp. 81–101.
Klaś Jarosław (ed.). 2018, Nowa Huta. Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku, OK. im C.K. Norwida, Kraków.
Piasecki E., 1971, “Procesimigracji,” [in:] S. Panek, E. Piasecki (eds.), Nowa Huta. Integracja ludności w świetle badań antropologicznych, Materiały i Prace Antropologiczne, no. 80, pp. 22–51.
Pozniak K. 2014, Nowa Huta: Generations of change in a model socialist town, University of Pittsburgh Press, Pittsburgh.
Purchla Jacek 2018, Miasto i polityka. Przypadki Krakowa, Universitas, Kraków.
Purchla Jacek 1996, “Miasto niepokorne. Znaczenie lat 1945–1956 dla rozwoju Krakowa,” [in:] K. Broński, J. Purchla, J. Szpak (eds.), Kraków – Małopolska w Europie Środka. Studia ku czci profesora Jana M. Małeckiego w 70. rocznicę urodzin, Universitas, Kraków, pp. 271–286.
Raport roczny 1999 , HTS S.A., Kraków 2000.
Salwiński J., L. Sibila et al. (eds.) 2008, Kryptonim “Gigant”.Dzieje nowohuckiego kombinatu w latach 1949–1958, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków.
Saryusz-Wolska Magdalena 2011, Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Scott James C.1990, Domination and the arts of resistance: Hidden transcripts, Yale University Press, New Haven, London.
Siemieńska Renata 1969, Nowe życie w nowym mieście, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Stobiecki Rafał 2008, Historycy wobec polityki historycznej, [in:] Pamięć i polityka historyczna, S. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobieck (eds.), Institute of National Remembrance (IPN), Łódź, pp. 175–192.
Sulimski Jerzy 1976, Kraków w procesie przemian. Współczesne przeobrażenia zbiorowości wielkomiejskiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Szacki Jerzy 2011, Tradycja, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warsaw.
Urry John 2002, The tourist gaze, Sage, London.
Uspieński Boris 1998, Historia i semiotyka, transl. B. Żyłko, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.