POSTAWY WOBEC ZAMIESZKIWANEJ PRZESTRZENI I MOBILNOŚĆ MIESZKAŃCÓW MIEJSKICH ENKLAW BIEDY W POLSCE
PDF

Słowa kluczowe

miasto
enklawy biedy
postawy
przestrzeń
mobilność
mapy szkicowe
Polska

Jak cytować

Nóżka, M. (2020). POSTAWY WOBEC ZAMIESZKIWANEJ PRZESTRZENI I MOBILNOŚĆ MIESZKAŃCÓW MIEJSKICH ENKLAW BIEDY W POLSCE. Etnografia Polska, 64(1-2). https://doi.org/10.23858/EP64.2020.003

Abstrakt

The article focus on various spatial attitudes and mobility of the inhabitants of enclaves of poverty, which have been identified, among others, on the basis of their drawings and sketch maps related to their place of residence: the yard, the nearest neighbourhood and the city. When constructing the model of attitudes, the author was inspired by Ludwik Stomma’s ethnological description of world and anti-world and the levels of existential space distinguished by Christian Norberg-Schulz. The model includes: 1) imaginations and feelings towards specified spaces, by some seen as their own and tamed (orbis interior), while by others as foreign and wild (orbis exterior); and 2) spatial mobility, determined on the basis of spatial orientation (implosive, explosive) and spatial behaviour of the subjects (exploratory, escapist, and inertial).

https://doi.org/10.23858/EP64.2020.003
PDF

Bibliografia

Annan A. Kofi 2003, Foreword, [w:] The Challenge of Slums – Global Report on Human Settlements 2003, United Nations Human Settlements Programme, Earthscan Publications Ltd., London –Sterling, VA.

Aronson Elliot, Joshua Aronson 2009, Człowiek istota społeczna, tłum. Józef Radzicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Bem J. Daryl 1970, Beliefs, Attitudes and Human Affairs, Brooks/Cole, California.

Bennett Natasha 2018, The Bottom Two Billion: the Global Expansion of Urban Slums and Secondclass Citizenship, [w:] A. Brysk, M. Stohl (red.), Contracting Human Rights: Crisis, Accountability, and Opportunity, Edvard Elgar Publishing, Santa Barbara, s. 54–70.

Bird Julia, Montebruno Piero, Regan Tanner 2017, Life in a Slum: Understanding Living Conditions in Nairobi’s Slums Across Time and Space, Oxford Review of Economic Policy, vol. 33, nr 3, s. 496–520.

Burgess W. Ernest 1925, The Growth of the City. An Introduction to a Research Project, [w:] R.E. Park, E.W. Burgess, R.D. McKenzie (red.), The City, University of Chicago Press, Chicago, s. 47–62.

Cass Noel, Shove Elizabeth, Urry John 2005, Social Exclusion, Mobility and Access, The Sociological Review, vol. 53, nr 3, s. 539–555.

Church Andrew, Frost Martin E., Sullivan Kevin 2000, Transport and Social Exclusion in London, Transport Policy, vol. 7, nr 3, s. 195–205.

Czekaj Krzysztof 1999, Mapy problemów społecznych jako narzędzie badawcze ekologii humanistycznej. Aspekty teoretyczne i empiryczne, [w:] M. Malikowski, S. Solecki (red.), Socjologia miasta. Wybór tekstów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów, s. 429–439.

Datta Ayona 2016, The Intimate City: Violence, Gender and Ordinary Life in Delhi slums, Urban Geography, vol. 37, nr 3, s. 323–342.

Davis Mike 2006, Planet of Slums, Verso, London–New York.

Dupont Véronique, Jordhus-Lier David, Sutherland Catherine, Braathen Einar (red.) 2016, The Politics of Slums in the Global South: Urban Informality in Brazil, India, South Africa and Peru, Routledge, Oxon.

Ernst Kacey C., Phillips Beth S., Duncan Burris „Duke” 2013, Slums Are Not Places for Children to Live, Vulnerabilities, Health Outcomes, and Possible Interventions Advances in Pediatrics, vol. 60, nr 1, s. 53–87.

Feglova Viera 2001, Pojmowanie przestrzeni lokalnej w aspekcie antropologicznym. Wyniki badań przeprowadzonych w kilku wsiach środkowej Słowacji, [w:] I. Bukowska-Floreńska (red.), Studia etnologiczne i antropologiczne, t. 5: Miejsca znaczące i wartości symboliczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Fishbein A. Martin, Ajzen Icek 1975, Belief, Attitude, Intention and Behavior: An Introduction to Theory and Research, Addison Publishing Company, Reading.

Frenzel Fabian, Koens Ko, Steinbrink Malte, Rogerson Christian M. 2015, Slum Tourism: State of the Art, Tourism Review International, nr 18, s. 237–252.

Gould Peter 1973, On Mental maps, [w:] R.M. Downs, D. Stea (red.), Image and Environment. Cognitive Mapping and Spatial Behavior, Aldine Publishing Company, Chicago, s. 182–220.

Grob Alexander 1995, A Structural Model of Environmental Attitudes and Behavior, Journal of Environmental Psychology, vol. 15, s. 209–220.

Grotowska-Leder Jolanta 2006, Gettyzacja wielkomiejskiej przestrzeni jako współczesne zagrożenie społeczne, [w:] J. Królikowska (red.), Problemy społeczne w grze politycznej. Współczesne zagrożenia społeczne – diagnoza i przeciwdziałanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 310–320.

Heberlein A. Thomas 2012, Navigating Environmental Attitudes, Oxford University Press, Oxford.

Hernández Bernardo, Hidalgo Carmen, Salazar-Laplace Esther, Hess Stephany 2007, Place Attachment and Place Identity in Natives and Non-Natives, Journal of Environmental Psychology, vol. 27, nr 4, s. 310–319.

Jirón Paola, Lange Carlos, Bertrand Maria 2010, Exclusion and Spatial Inequality: An Analysis from a Daily Mobility Perspective, Revista INVI, vol. 25 (68), https://revistas.uchile.cl/index.php/INVI/article/view/8349/8117, dostęp 14.06.2020.

Jargowsky A. Paul, Steiner Rudolf 1997, Poverty and Place: Ghettos, Barrios, and the American City, Russell Sage Foundation, New York.

Jones Nikki 2010, Between Good and Ghetto: African American Girls and Inner-City Violence, Rutgers University Press, New Brunswick, New Jersey, London.

Jorgensen S. Bradley, Stedman Richard C. 2001, Sense of Place as an Attitude: Lakeshore Owners Attitudes Toward Their Properties, Journal of Environmental Psychology, vol. 21, s. 233–248.

Karan Pradyumna P., Bladen Wilford A., Singh G. 1980, Slum Dwellers’ and Squatters’ Images of the City, Environment and Behavior, vol. 12, nr 1, s. 81–100.

Katz Daniel, Stotland Ezra 1959, A Preliminary Statement to a Theory of Attitude Structure and Change, [w:] S. Koch (red.), Psychology: A Study of a Science, McGraw-Hill Book Company, New York, s. 423–475.

Kenyon Susan 2006, Reshaping Patterns of Mobility and Ex-clusion? The Impact of Virtual Mobility Upon Accessibility, Mobility and Social Exclusion, [w:] M. Sheller, J. Urry (red.), Mobile Technologies of the City. Networked Cities, Routledge, London, s. 102–120.

Lupton Ruth, Power Anne 2002, Social Exclusion and Neighbourhoods, [w:] J.R. Hills, J. Le Grand, D. Piachaud (red.), Understanding Social Exclusion, Oxford University Press, Oxford, s. 118–140.

Lynch Kevin 1960, The Image of the City, MIT Press, Cambridge.

Łotman Jurij, Uspienski Boris, 1975, O semiotycznym mechanizmie kultury, [w:] E. Janus, M.R. Mayenowa (red.), Semiotyka kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 177–201.

Madanipour Ali 2003, Social Exclusion and Space, [w:] R.T. Le Gates, F. Stout (red.), The City Reader, Routledge, London, s. 181–188.

Nęcki Zbigniew 2004, Formowanie się postaw wobec otoczenia – od niewiedzy do nazwy, [w:] Ekologia społeczna – psychologiczne i środowiskowe uwarunkowania postaw, Stowarzyszenie Ekopsychologia, Kraków, s. 111–117.

Norberg-Schulz Christian 1971, Existence, Space and Architecture, Praeger, New York.

Nóżka Marcjanna 2016, Społeczne zamykanie [się] przestrzeni. O wykluczeniu, waloryzacji miejsca zamieszkania i jego mentalnej reprezentacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Ooi Ling Giok, Kai Phua Hong 2007, Urbanization and Slum Formation, Journal of Urban Health, vol. 84, nr 1, s. 27–34.

Pallasmaa Juhani 2009, Mental and Existential Ecology, Sustainable School Buildings. From Concept to Reality, Ljubljana.

Pawlak Marek 2015, Recognizing the National Identity: Cultural Intimacy and the Polish Migration to Norway, Prace Etnograficzne, nr 3 (43), s. 241–258.

Potoczna Małgorzata, Warzywoda-Kruszyńska Wielisława 2009, Kobiety z łódzkich enklaw biedy. Bieda w cyklu życia i międzypokoleniowym przekazie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Powell Martin, Boyne George, Ashworth Rachel 2001, Towards a Geography of People Poverty and Place Poverty, Policy & Politics, vol. 29, nr 3, s. 243–258.

Rogowski Łukasz 2018, Mobilność jako potencjalność: sposoby rozumienia mobilności z perspektywy nowych technologii i paradygmatu mobilności, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, R. 80, z. 2, s. 273–286.

Sandhu R. Singh 1987, Not All Slums are Alike. A Comparison of Squatter Housing in Delhi and Amritsar, Environment and Behavior, vol. 19, nr 3, s. 398–406.

Sheller Mimi 2017, From Spatial Turn to Mobilities Turn, Current Sociology, vol. 65, nr 4, s. 1–17.

Siddiqui N. Roomana, Pandey Janak 2003, Coping with Environmental Stressors by Urban Slum Dwellers, Environment and Behavior, vol. 35, nr 5, s. 589–604.

Small L. Mario 2015, De-Exoticizing Ghetto Poverty: On the Ethics of Representation in Urban Ethnography, City and Community, vol. 14, nr 4, s. 352–358.

Smith M. Brewster 1947, The Personal Setting of Public Opinions: A Study of Attitudes Toward Russia, Public Opinion Quarterly, vol. 11, s. 507–523.

Stanley John, Hensher David A., Stanley Janet, Currie Graham, Greene William H., Vella-Brodrick Dianne 2011, Social Exclusion and the Value of Mobility, Journal of Transport Economics and Policy, vol. 45, nr 2, s. 197–222.

Steele E. Jessica, Sundsøy Roe P., Pezzulo Carla, Alegana Victor A., Bird Thomas J., Blumenstock Joshua, Bjelland Johannes, Engø-Monsen Kenth, de Montjoye Yves-Alexandre, Iqbal Asif M., Khandakar Hadiuzzaman N., Lu Xin, Wetter Erik, Tatem Andrew J., Bengtsson Linus 2017, Mapping Poverty Using Mobile Phone and Satellite Data, Journal of the Royal Society Interface, vol. 14, nr 127, s. 1–10.

Stomma Ludwik 2000, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku, Tower Press, Gdańsk.

Tesser Abraham, David Shaffer R. 1990, Attitudes and Attitude Change, Annual Review of Psychology, vol. 41, s. 479–523.

The Challenge of Slums – Global Report on Human Settlements 2003, United Nations Human Settlements Programme, Earthscan Publications Ltd., London–Sterling, VA.

Tomaszewski Tadeusz 1984, Ślady i wzorce, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.

Ureta Sebastian 2008, To Move or Not to Move? Social Exclusion, Accessibility and Daily Mobility among the Low-income Population in Santiago, Chile, Mobilities, vol. 3, nr 2, s. 269–289.

Urry John 2007, Mobilities, Polity, Cambridge.

Vaughan Laura 2008, Mapping the East End ‘Labyrinth’, [w:] A. Werner (red.), Jack the Ripper and the East End Labyrinth, Chatto & Windus, London, s. 218–237.

Walks R. Alan, Bourne Larry S. 2006, Ghettos in Canada’s Cities? Racial Segregation, Ethnic Enclaves and Poverty Concentration in Canadian Urban Areas, The Canadian Geographer / Le G’eographe Canadien, vol. 50, nr 3, s. 273–297.

Warzywoda-Kruszyńska Wielisława, Jankowski Bogdan 2013, Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Warzywoda-Kruszyńska Wielisława (red.) 1998, Żyć i pracować w enklawach biedy, Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Whitehead L. Tony 2000, The Formation of the U.S. Racialized Urban Ghetto, University of Maryland, College Park, Maryland.

Yuting Liu, Wu Fulong 2006, Urban Poverty Neighbourhoods: Typology and Spatial Concentration under China’s Market Transition, a Case Study of Nanjing, Geoforum, Vol. 37, nr 4, s. 610–626.

Zdulski Mirosław 2011, Rodzina romska a zdrowie dzieci, Wychowanie w Rodzinie, nr 1, s. 181–204.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.