Muzeum Tatrzańskie jako laboratorium dziedzictwa. Część I
Słowa kluczowe:
Muzeum Tatrzańskie, Podhale, praktyki muzealne, dziedzictwo kulturowe, etniczność, tożsamośćAbstrakt
Pod koniec XIX wieku w niewielkiej górskiej miejscowości Zakopane polscy intelektualiści założyli Muzeum Tatrzańskie - placówkę, która z czasem urosła do rangi muzeum o znaczeniu ogólnonarodowym, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu wizerunku Tatr i góralszczyzny w polskiej kulturze. W prezentowanym artykule autorka stara się prześledzić stosowane w Muzeum Tatrzańskim praktyki muzealne i koncepcje gromadzenia, przechowywania i eksponowania zbiorów, chcąc tym samym uchwycić wytwarzane tu w różnych okresach czasu odmienne wizje góralszczyzny i odpowiadające im koncepcje dziedzictwa kulturowego
Pobrania
Download data is not yet available.
Bibliografia
Barański J. 2015, Muzeum w społeczności – społeczność w muzeum, [w:] Barański J., Golonka-Czajkowska i in. (red.), W krainie metarefleksji, Wydawnictwo UJ, Kraków 2015, s. 262–274
Błaszczyk-Żurowska H. 1999, Działalność kolekcjonerska Bronisława Piłsudskiego w Zakopanem, „Literatura Ludowa”, nr 4–5, s. 137–145
Bujak J. 1971, Znaczenie regionalizmu i krajoznawstwa dla rozwoju muzeów i zbiorów etnograficznych, „Prace Etnograficzne” ZNUJ, z. 5, s. 89–108
Dall L. 2003, Bronisław Piłsudski w Zakopanem, [w:] Liscar A., Sarkowicz M. (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918) Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 107–140
Dall L. 2016, Zakopiańskie lata Bronisława Piłsudskiego 1906–1914, [w:] Kuczyński A. (oprac. naukowe), Kochany Wujaszku. Listy Bronisława Piłsudskiego do Stanisława Witkiewicza, Muzeum Tatrzańskie, Muzeum Józefa Piłsudskiego, Zakopane – Sulejówek, s. 109–118
Denzin N. K., Lincoln Y. s. 2010, Epilog. Ósma i dziewiąta faza. badania jakościowe (w) przełomowej przyszłości, [w:] Denzin N.K., Lincoln Y. S., (red.), Metody badań jakościowych, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 663–678
Folga-Januszewska D. 2008, Muzeum: definicje i pojęcie. Czym jest muzeum dzisiaj?, „Muzealnictwo”, nr 49, s. 200–203
Gładysz M. 1972, O działalności J. Zborowskiego, [ w:] Hennel R. (red.), Zborowski J., Pisma zebrane, t. 1, Wydawnictwo Literackie Kraków, Kraków, s. 16–54
Kowalski K. 2013, O istocie dziedzictwa europejskiego, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
Kuczyński A. 2003, «Do zobaczenia w XX wieku». Początek drogi Bronisława Piłsudskiego ku nauce i recepcja dorobku, [w:] Liscar A., Sarkowicz M. (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918). Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 45–75
Liscar A. 1998, Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Informator, Muzeum Tatrzańskie, Zakopane
Majewicz A., 1988, Badacz i przyjaciel sachalińskich tubylców – naukowa sylwetka Bronisława Piłsudskiego, „Literatura Ludowa” nr 4–6, s. 41–50
Moździerz Z., 2001 [wyd. 2002] O początkach Muzeum Tatrzańskiego nieco inaczej. „Wierchy” R. 67, s. 87–94
Paryski W. H. 1987, Przemówienie wygłoszone na Sesji zorganizowanej z okazji 50 Zjazdu PTL oraz 90 rocznicy powstania Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, „Rocznik Podhalański”, t. 4, s. 349–353
Piłsudski B. 1914–1921, W sprawie Muzeum Tatrzańskiego (O urządzenie działu ludoznawczego), „Rocznik Podhalański”, t. 1, s. 147–188
Piłsudski B 2016, Projekt "Podhalańskiego Rocznika Naukowego", [w:] Kuczyński A. (oprac.), Kochany Wujaszku. Listy Bronisława Piłsudskiego do Stanisława Witkiewicza, Muzeum Tatrzańskie, Muzeum Józefa Piłsudskiego, Zakopane – Sulejówek, s. 155–161
Plińska W., Rakowski T. 2010, Etnografia jako działanie społeczne/animacja kultury, „Prace Etnograficzne” ZNUJ, z. 38, s. 85–93
Robotycki Cz. 1979, Archiwalne materiały ludoznawcze z teki Redakcyjnej Juliusza Zborowskiego, „Rocznik Podhalański”, t. 2, s. 171
Rokosz M., 2003, Przemówienie inauguracyjne Prezesa Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego, [w:] Liscar A., Sarkowicz M. (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918). Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 13–18
Roszkowski J. 2003, Bronisław Piłsudski wobec polskich Kresów Południowych i Słowacczyzny, [w:] Liscar A., Sarkowicz M., (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918). Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 119–130
Patkowski A. (red.) 1934, Ruch regionalistyczny w Europie, t. 1 i 2, Wydawnictwo Sekcji Regionalistyczno-Krajoznawczej ZNP, Warszawa
Sieroszewski W. 1914–1921, Bronisław Piłsudski, „Rocznik Podhalański”, t. 1, s. V–XXX
Simon N. 2015, Muzeum partycypacyjne, [w:] Banaś A., Janus A. (red.), Laboratorium muzeum. Społeczność, Muzeum Warszawy, Warszawa, s. 22–38
Trebunia-Staszel s. 2016, Wizja góralszczyzny w świetle niemieckich planów ekspozycyjnych w Muzeum Tatrzańskim, „Prace Etnograficzne” ZNUJ, t. 44, nr 4, s. 271–291
Wieczorkiewicz A. 1996, O funkcji i retoryce wypowiedzi muzealnej, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1–2, s. 37–52
Uziembło A. 1987, Ludzie i Tatry, Wydawnictwo Literackie Kraków, Kraków
Zborowski J., 1929a, Muzeum Tatrzańskie. Rok 1928/29 i plany na przyszłość, „Wierchy”, s. 154–169
Zborowski J. 1929b: Konferencje tatrzańskie w sprawie programu badań etnograficznych na góralszczyźnie, „Lud”, t. 28, s. 106
Zborowski J. 1976, Z dziejów ludoznawstwa i muzealnictwa na Podhalu, „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie”, t. 6, s. 35–115
Żygulski Z. 1982, Muzea na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
#Dziedzictwo, http://mnk.pl/wystawy/dziedzictwo, 15.04.2018
Konwencja UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa, http://niematerialne.nid.pl/Konwencja_UNESCO, 10.06.2018
Błaszczyk-Żurowska H. 1999, Działalność kolekcjonerska Bronisława Piłsudskiego w Zakopanem, „Literatura Ludowa”, nr 4–5, s. 137–145
Bujak J. 1971, Znaczenie regionalizmu i krajoznawstwa dla rozwoju muzeów i zbiorów etnograficznych, „Prace Etnograficzne” ZNUJ, z. 5, s. 89–108
Dall L. 2003, Bronisław Piłsudski w Zakopanem, [w:] Liscar A., Sarkowicz M. (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918) Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 107–140
Dall L. 2016, Zakopiańskie lata Bronisława Piłsudskiego 1906–1914, [w:] Kuczyński A. (oprac. naukowe), Kochany Wujaszku. Listy Bronisława Piłsudskiego do Stanisława Witkiewicza, Muzeum Tatrzańskie, Muzeum Józefa Piłsudskiego, Zakopane – Sulejówek, s. 109–118
Denzin N. K., Lincoln Y. s. 2010, Epilog. Ósma i dziewiąta faza. badania jakościowe (w) przełomowej przyszłości, [w:] Denzin N.K., Lincoln Y. S., (red.), Metody badań jakościowych, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 663–678
Folga-Januszewska D. 2008, Muzeum: definicje i pojęcie. Czym jest muzeum dzisiaj?, „Muzealnictwo”, nr 49, s. 200–203
Gładysz M. 1972, O działalności J. Zborowskiego, [ w:] Hennel R. (red.), Zborowski J., Pisma zebrane, t. 1, Wydawnictwo Literackie Kraków, Kraków, s. 16–54
Kowalski K. 2013, O istocie dziedzictwa europejskiego, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
Kuczyński A. 2003, «Do zobaczenia w XX wieku». Początek drogi Bronisława Piłsudskiego ku nauce i recepcja dorobku, [w:] Liscar A., Sarkowicz M. (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918). Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 45–75
Liscar A. 1998, Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Informator, Muzeum Tatrzańskie, Zakopane
Majewicz A., 1988, Badacz i przyjaciel sachalińskich tubylców – naukowa sylwetka Bronisława Piłsudskiego, „Literatura Ludowa” nr 4–6, s. 41–50
Moździerz Z., 2001 [wyd. 2002] O początkach Muzeum Tatrzańskiego nieco inaczej. „Wierchy” R. 67, s. 87–94
Paryski W. H. 1987, Przemówienie wygłoszone na Sesji zorganizowanej z okazji 50 Zjazdu PTL oraz 90 rocznicy powstania Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, „Rocznik Podhalański”, t. 4, s. 349–353
Piłsudski B. 1914–1921, W sprawie Muzeum Tatrzańskiego (O urządzenie działu ludoznawczego), „Rocznik Podhalański”, t. 1, s. 147–188
Piłsudski B 2016, Projekt "Podhalańskiego Rocznika Naukowego", [w:] Kuczyński A. (oprac.), Kochany Wujaszku. Listy Bronisława Piłsudskiego do Stanisława Witkiewicza, Muzeum Tatrzańskie, Muzeum Józefa Piłsudskiego, Zakopane – Sulejówek, s. 155–161
Plińska W., Rakowski T. 2010, Etnografia jako działanie społeczne/animacja kultury, „Prace Etnograficzne” ZNUJ, z. 38, s. 85–93
Robotycki Cz. 1979, Archiwalne materiały ludoznawcze z teki Redakcyjnej Juliusza Zborowskiego, „Rocznik Podhalański”, t. 2, s. 171
Rokosz M., 2003, Przemówienie inauguracyjne Prezesa Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego, [w:] Liscar A., Sarkowicz M. (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918). Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 13–18
Roszkowski J. 2003, Bronisław Piłsudski wobec polskich Kresów Południowych i Słowacczyzny, [w:] Liscar A., Sarkowicz M., (red.), Bronisław Piłsudski (1866–1918). Człowiek – Uczony – Patriota, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Zakopane, s. 119–130
Patkowski A. (red.) 1934, Ruch regionalistyczny w Europie, t. 1 i 2, Wydawnictwo Sekcji Regionalistyczno-Krajoznawczej ZNP, Warszawa
Sieroszewski W. 1914–1921, Bronisław Piłsudski, „Rocznik Podhalański”, t. 1, s. V–XXX
Simon N. 2015, Muzeum partycypacyjne, [w:] Banaś A., Janus A. (red.), Laboratorium muzeum. Społeczność, Muzeum Warszawy, Warszawa, s. 22–38
Trebunia-Staszel s. 2016, Wizja góralszczyzny w świetle niemieckich planów ekspozycyjnych w Muzeum Tatrzańskim, „Prace Etnograficzne” ZNUJ, t. 44, nr 4, s. 271–291
Wieczorkiewicz A. 1996, O funkcji i retoryce wypowiedzi muzealnej, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1–2, s. 37–52
Uziembło A. 1987, Ludzie i Tatry, Wydawnictwo Literackie Kraków, Kraków
Zborowski J., 1929a, Muzeum Tatrzańskie. Rok 1928/29 i plany na przyszłość, „Wierchy”, s. 154–169
Zborowski J. 1929b: Konferencje tatrzańskie w sprawie programu badań etnograficznych na góralszczyźnie, „Lud”, t. 28, s. 106
Zborowski J. 1976, Z dziejów ludoznawstwa i muzealnictwa na Podhalu, „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie”, t. 6, s. 35–115
Żygulski Z. 1982, Muzea na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
#Dziedzictwo, http://mnk.pl/wystawy/dziedzictwo, 15.04.2018
Konwencja UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa, http://niematerialne.nid.pl/Konwencja_UNESCO, 10.06.2018
Pobrania
Opublikowane
01.01.2018
Jak cytować
Trebunia-Staszel, S. (2018). Muzeum Tatrzańskie jako laboratorium dziedzictwa. Część I. Journal of Urban Ethnology, 16, 217–231. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/jue/article/view/728
Numer
Dział
Artykuły
