Miasta podzielone i pogranicza w studiach socjologicznych – o wyzwaniach i kierunkach badawczych

Kamilla Dolińska; Justyna Kajta; Julita Makaro; Natalia Niedźwiecka-Iwańczak; Elżbieta Opiłowska

doi:10.23858/10.23858/JUE19.2021.012

Published: 2021-12-20

Vol. 19 (2021)

Divided cities and borderlands in sociological studies: challenges and research trends

Dr hab. Kamilla Dolińska , Dr Justyna Kajta , Dr hab. Julita Makaro, prof. UWr , Dr hab. Natalia Niedźwiecka-Iwańczak , Dr hab. Elżbieta Opiłowska, prof. UWr

Journal of Urban Ethnology

Section: Articles

https://doi.org/10.23858/10.23858/JUE19.2021.012

Abstract

In recent years, borders have become the focus of attention of researchers from many disciplines and a focal point of public discourse. The optimistic vision of a borderless world which was propagated after the fall of the Iron Curtain turned out to be an illusion. The migration crisis, Brexit or the coronavirus pandemic have demonstrated that borders are still an important instrument of state policy. The aim of this article is to reflect on new trends in the sociology of borderland, in particular on the use of the concepts of narratives in urban studies. The article is the result of the workshop “Narratives and imaginaries of divided cities: between the urban sociology and the sociology of borderland” held on 15–16 October 2020 at the Centre for Regional and Borderlands Studies at the Institute of Sociology, University of Wrocław. The article presents a synthesis of the most important conclusions from the proceedings, while also discussing new research trends and challenges related to the analysis of borderlands and divided cities located.

Keywords:

divided towns, borders, borderlands, narratives

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Dolińska, K., Kajta, J. ., Makaro, J. ., Niedźwiecka-Iwańczak, N., & Opiłowska, E. . (2021). Divided cities and borderlands in sociological studies: challenges and research trends. Journal of Urban Ethnology, 19, 195–208. https://doi.org/10.23858/10.23858/JUE19.2021.012

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Bauman Z. 1996. Tourists and vagabonds: heroes and victims of postmodernity, Reihe Politikwissenschaft /Institut für Höhere Studien, Abt. Politikwissenschaft, 30. Wien: Institut für Höhere Studien (IHS), 1–15. https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-266870.
Beck U. i Grande U. 2006. Europa kosmopolityczna Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności. Warszawa: Scholar.
Bierwiaczonek K., Dymnicka M., Kajdanek K. i Nawrocki, T. 2017. Miasto Przestrzeń Tożsamość. Studium trzech miast Gdańsk, Gliwice, Wrocław. Warszawa: Scholar.
Brambilla Ch. 2015. Exploring the critical potential of the borderscapes concept. Geopolitics 20(1), 14–34.
Dolińska K. i Makaro J. 2020. O rodzeniu się wielokulturowości z transgraniczem w tle. Na przykładzie pandemii COVID-19 (i jej skutków) w miastach podzielonych. Przegląd Zachodni 4/2020, 225–243.
Dolińska K., Makaro J. i Niedźwiecka-Iwańczak N. 2018. Cud pogranicza? Zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Gerst D., Klessmann M. i Krämer, H. (eds.) 2021. Grenzforschung. Handbuch für Wissenschaft und Studium. Baden-Baden: Nomos.
Hirschhausen von B. 2020. Granice fantomowe. [W:] E. Opiłowska, M. Dębicki, K. Dolińska, J. Kajta, Z. Kurcz, J. Makaro i N. Niedźwiecka-Iwańczak (red.), Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon. Warszawa: Scholar, 144–157.
Kasperek B. i Olszewski M. 2020. Społeczno-gospodarcze skutki zamknięcia polsko-czeskiej granicy dla pracowników transgranicznych w Euroregionie Śląsk Cieszyński w związku z pandemią COVID-19, http://www.olza.pl/pl/pliki-do-pobrania/, 30.04.2021.
Kłopot S. 2019. Wrocławska socjologia miasta w latach 2009–2019. [W:] E. Wojtaś i J. Wojtaś (red.) Wrocławskie reminiscencje socjologiczne. Kontynuacje. Wrocław: D1 CUBA, 125–135.
Kurcz Z. 2020. Socjologia pogranicza. [W:] E. Opiłowska, M. Dębicki, K. Dolińska, J. Kajta, Z. Kurcz, J. Makaro i N. Niedźwiecka-Iwańczak (red.), Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon. Warszawa: Scholar, 389–399.
Makaro J. 2020. Miasta podzielone. [W:] E. Opiłowska, M. Dębicki, K. Dolińska, J. Kajta, Z. Kurcz, J. Makaro i N. Niedźwiecka-Iwańczak (red.), Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon. Warszawa: Scholar, 218–229.
Niedźwiecka-Iwańczak N. 2020. Pogranicze. [W:] E. Opiłowska, M. Dębicki, K. Dolińska, J. Kajta, Z. Kurcz, J. Makaro i N. Niedźwiecka-Iwańczak (red.), Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon. Warszawa: Scholar, 283–294.
Ohmae K. 2008. The End of the Nation State. [W:] F. J. Lechner i J. Boli (eds.), The Globalization Reader. Malden: Blackwell Publishing, 223–227.
Olszewski M. 2020. Model Komunikacji w Sytuacjach Kryzysowych Model Krizové Komunikace, http://www.olza.pl/pl/dzialalnosc-statutowa/publikacje/16/, 30.04.2021.
Opiłowska E. 2021. The Covid-19 crisis: the end of a borderless Europe? European Societies 23(sup1), 589–600. DOI: 10.1080/14616696.2020.1833065.
Paasi, A. 2009. Bounded spaces in a ‘borderless world’: border studies, power and the anatomy of territory. Journal of Power 2 (2), 213–234. DOI: 10.1080/17540290903064275.
Raczyk A. 2020. Delimitacja obszarów pograniczy. [W:] E. Opiłowska, M. Dębicki, K. Dolińska, J. Kajta, Z. Kurcz, J. Makaro i N. Niedźwiecka-Iwańczak (red.), Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon. Warszawa: Scholar, 56–63.
Słomczyński K. M. 2014. Empiryczne analizy porównawcze w badaniach pogranicza. [W:] M. Zielińska, B. Trzop (red.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Pogranicza i centra współczesnej Europy. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, 87–99.
Van Houtum H. i van Naerssen T. 2002. Bordering, Ordering and Othering. Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie 93(2), 125–136.
Wassenberg B. i Reitel B. (red.) 2020. Critical Dictionary of Borders, Cross-Border Cooperation and European Integration. Bruksela: Peter Lang.
Wille C. i Weber F. 2020. Analyzing border geographies in times of Covid-19. [W:] G. Mein and J. Pause (esd.) Self and Society in the Corona Crisis. Perspectives from the Humanities and Social Sciences. Melusina Press.
Wille C. 2021. Vom processual shift zum complexity shift: Aktuelle analytische Trends der Grenzforschung. [W:] D. Gerst, M. Klessmann i H. Krämer (eds.), Grenzforschung. Handbuch für Wissenschaft und Studium. Baden-Baden: Nomos, 106–120.
Wilson T. M. i Donnan H. (eds.) 2012. A Companion to Border Studies. Chichester: Wiley-Blackwell.

Bierwiaczonek K. 2020. Miasto jako struktura społeczno-przestrzenna – przestrzenie publiczne i ich znaczenie, narracje miejskie, tożsamość miasta i jego mieszkańców. Prezentacja wygłoszona podczas warsztatów „Narracje i imaginacje w miastach podzielonych: między socjologią miasta a socjologią pogranicza”.
Kaczmarek J. i Rogowski Ł. 2020. Projekt “DE-RE-BORD. Socio-spatial transformations in German-Polish “interstices”. Practices of debordering and rebordering”. Wyzwania badania terenów przygranicznych i miast podzielonych, metodologia badań wizualnych i mobilnych. Prezentacja wygłoszona podczas warsztatów „Narracje i imaginacje w miastach podzielonych: między socjologią miasta a socjologią pogranicza”.
Kulas P. 2020. Koncepcja narracji jako kategorii teoretycznej i empirycznej. Socjologiczne ujęcie narracji w kontekście innych dyscyplin. Prezentacja wygłoszona podczas warsztatów „Narracje i imaginacje w miastach podzielonych: między socjologią miasta a socjologią pogranicza”.
Zenderowski R. 2020. Nikdo nic nevi, czyli krótka historia czesko-cieszyńskiego słupa granicznego. Prezentacja wygłoszona podczas warsztatów „Narracje i imaginacje w miastach podzielonych: między socjologią miasta a socjologią pogranicza”. Google Scholar

Dr hab. Kamilla Dolińska

Affiliation:

Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Poland

Dr Justyna Kajta

https://orcid.org/0000-0002-2428-8876

Affiliation:

Instytut Nauk Społecznych, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Poland

Dr hab. Julita Makaro, prof. UWr

julita.makaro@uwr.edu.pl

Affiliation:

Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Poland

Dr hab. Natalia Niedźwiecka-Iwańczak

https://orcid.org/0000-0002-7894-3274

Affiliation:

Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Poland

Dr hab. Elżbieta Opiłowska, prof. UWr

https://orcid.org/0000-0001-7084-2631

Affiliation:

Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Poland