Ulica afrykańskiego miasta jako przestrzeń życia na przykładzie Lomé, stolicy Togo

Jan Jacek Pawlik

doi:10.23858/JUE18.2020.004

Opublikowane: 31.12.2020

Tom 18 (2020)

Ulica afrykańskiego miasta jako przestrzeń życia na przykładzie Lomé, stolicy Togo

ks. prof. dr hab. Jacek Jan Pawlik SVD

Journal of Urban Ethnology

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.23858/JUE18.2020.004

Abstrakt

W artykule przedstawiono funkcje i znaczenie ulicy w afrykańskim mieście na przykładzie Lomé, stolicy Togo. Autor poddaje analizie zebrany podczas wieloletnich badań terenowych materiał, porządkując go w następujących wymiarach: wspólnoty, tożsamości, handlu, obywatelskości i dostępności. Ulica afrykań-skiego miasta stanowi przestrzeń pomiędzy prywatną a publiczną. Dla wielu mieszkańców jest to środowi-sko życia, w którym odgrywa się codzienność: praca, zaopatrzenie, interakcje i przyjemności. Jest miejscem intensywnych relacji społecznych, które wyrażają się na polu znajomości, ekonomicznej wymiany, komunikacji przez plotki i pogłoski, ale też przez oznaki solidarności i kreatywność w sytuacjach kryzysowych. Ulica, jako przestrzeń życia tysięcy ludzi, stanowiąca źródło utrzymania, okazuje się nieodzowna dla strate-gii przetrwania, choć bywa „drapieżna” ze względu na niebezpieczeństwo przemocy i kradzieży oraz z powodu działania sił okultystycznych.

Słowa kluczowe:

afrykańskie miasto, przestrzeń publiczna, ulica, bliskość, tożsamość, gospodarka nieformalna

Pobierz pliki

PDF PDF

Zasady cytowania

Pawlik, J. J. (2020). Ulica afrykańskiego miasta jako przestrzeń życia na przykładzie Lomé, stolicy Togo. Journal of Urban Ethnology, 18, 71–85. https://doi.org/10.23858/JUE18.2020.004

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Augé M. 2010 [1992], Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, tłum. R. Chymkowski, PWN, Warszawa.
Bonhomme J. 2009, Les voleurs de sexe. Anthropologie d’une rumeur africaine, Seuil, Paris.
Devisch R. 1995, Frenzy, Violence, and Ethical Renewal in Kinshasa, „Public Culture” 7(3), s. 593-629.
Jędrzejczyk D. 2004, Geografia humanistyczna miasta, Wyd. Akademickie DIALOG, Warszawa.
Lafargue J. 1996, La rue africaine en mouvement: politique et action collective, „Politique africaine” nr 63, s. 24-38, www.politique-africaine.com/numeros/pdf/063024.pdf (dostęp: 25.06.2020).
Leszczyński A. 2012, Dziękujemy za palenie. Dlaczego Afryka nie może sobie poradzić z przemocą, głodem, wyzyskiem i AIDS, Polska Akcja Humanitarna, Warszawa.
Lévy I., Santi G., Thomas O. 1998, La notion de proximités urbaines: quels apports?, [w:] J.-M. Huriot (red.), La ville ou la proximité organisée, Wyd. Anthropos, Paris, s. 199-209.
Marguerat Y. 1999, Dynamique urbaine, jeunesse et histoire au Togo, Presse de l‘Université du Bénin, Lomé.
Mongin O. 2013, La ville des flux. L’envers et l’endroit de la mondialisation urbaine, Fayard, Paris.
Nyassogbo G.K. 2009, Les embarras de Lomé, [w:] A. de Diase, M. Coralli (red.), Espaces en commun. Nouvelles formes de penser et d’habiter en ville, L’Harmattan, Paris, s. 79-95.
Pawlik J.J. 2016, Obecność tradycji w afrykańskiej nowoczesności, „Studia Warmińskie” t. 53, s. 25-38.

Pawlik J.J. 2018, Twórcza codzienność mieszkańców Lomé, Wyd. UWM w Olsztynie, Olsztyn.
Pawlik J.J. 2019, Transformation of Funeral Rituals in Togo, [w:] H. Selin, R.M. Rakoff (red.), Death Across Cultures. Death and Dying in Non-Western Cultures, Springer, Cham, s. 207-224.
Pedrozzini Y., Chenal J., Cissé G., Kaufmann V. 2009, Évocation de „la ville africaine“, [w:] Y. Pedrozzini, J. Chenal, G. Cissé, V. Kaufmann (red.), Quelques rue d’Afrique. Observation et gestion de l’espace public à Abidjan, Dakar i Nouakchott, Eds. Lasur, Lausanne, s. 18-32.
Recensement… 2011, Recensement général de la population et de l’habitat (06 au 21 novembre 2010). Résultats définitifs, Lomé, s. 4, http://stat-togo.org/contenu/pdf/pb/pb-vol-special-rgph4-tg-2010.pdf (dostęp: 16.02.2020).
Simone A.M. 2004, For the City Yet to Come. Changing African Life in Four Cities, Duke University Press, Durham and London.
Simone A.M. 2005, Introduction. Urban Processes and Change, [w:] A.M. Simone, A. Abouhani (red.), Urban Africa. Changing Contours of Survival in the City, Zed Books, London.
Toulabor C.M. 1981, Jeu de mots, jeu de vilains. Lexique de la dérision politique au Togo, „Politique africaine“ nr 3, s. 55-71. www.politique-africaine.com/numeros/pdf/003055.pdf (dostęp: 17.02.2020). Google Scholar