Migracje mieszczańskie między Krakowem i Lwowem (koniec XIV– początek XVII wieku)

Zdzisław Noga

doi:10.23858/KHKM72.2024.4.004

Opublikowane: 2024-12-30

Tom 72 Nr 4 (2024)

Migracje mieszczańskie między Krakowem i Lwowem (koniec XIV– początek XVII wieku)

Zdzisław Noga

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Dział: Studia i materiały

https://doi.org/10.23858/KHKM72.2024.4.004

Abstrakt

W artykule dokonano porównania przyjęć do prawa miejskiego krakowian we Lwowie i lwowian w Krakowie. Na podstawie opublikowanych rejestrów przyjęć, odpowiednio z lat 1388–1605 i 1392–1611, poddano analizie chronologię i statystykę migracji oraz zróżnicowanie zawodowe. We Lwowie uzyskało obywatelstwo co najmniej 106 mieszkańców Krakowa, co stanowi 3% ogółu nowych obywateli, natomiast w Krakowie odnotowano 86 przybyszy ze Lwowa (0,5% przyjęć). Przyjmowanie obywatelstwa dotyczyło nie tylko kupców, ale przede wszystkim rzemieślników, w tym głównie złotników i kuśnierzy. Krakowianie osiągali lepszą pozycję w nowym mieście, podczas gdy kariery lwowian we władzach miasta Krakowa należały do rzadkości.

Słowa kluczowe:

migracje, Kraków, Lwów, rzemiosło, handel, obywatelstwo miejskie

Inne teksty tego samego autora

Roman Czaja, Zdzisław Noga, „Heterogeniczność przestrzeni miejskiej w Królestwie Polskim i Rzeczypospolitej Obojga Narodów w epoce przedprzemysłowej”, Toruń, 10–11 kwietnia 2014 r. , Kwartalnik Historii Kultury Materialnej: Tom 63 Nr 2 (2015)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Noga, Z. (2024). Migracje mieszczańskie między Krakowem i Lwowem (koniec XIV– początek XVII wieku). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 72(4), 433–445. https://doi.org/10.23858/KHKM72.2024.4.004

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Album. 2005. Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388–1783, 1–2, wyd. A. Janeczek, Poznań–Warszawa.
Google Scholar

Biedrzycka Agnieszka. 2010–2011. Szarfenberger Ostrogórski Marek, [w:] Polski słownik biograficzny, 47, red. A. Romanowski, Kraków, s. 96–97.
Google Scholar

Bieniarzówna Janina. 1994. Schilling Jerzy, [w:] Polski Słownik Biograficzny, 35, red. H. Markiewicz, Warszawa, s. 482–483.
Google Scholar

Charewiczowa Łucja. 1925. Handel średniowiecznego Lwowa, Lwów.
Google Scholar

Corpus. 1987. Corpus inscriptionum Poloniae, 8, Województwo krakowskie, red. Z. Perzanowski, 2, Bazylika Mariacka w Krakowie, wyd. Z. Piech, Kraków.
Google Scholar

Follprecht Kamila, Noga Zdzisław. 2008. Kraków w 1598 r., [w:] Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, 1, Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, red. H. Rutkowski, 2, Warszawa, s. 151–202.
Google Scholar

Gilewicz Aleksy. 1931. Przyjęcia do prawa miejskiego we Lwowie w latach 1405–1604, [w:] Studja z historji społecznej i gospodarczej poświęcone prof. dr. Franciszkowi Bujakowi, Lwów, s. 375–414.
Google Scholar

Grin-Piszczek Ewa. 2012. Urzędnicy miejscy Przemyśla w XIV–XVIII wieku, Toruń.
Google Scholar

Hul Olha. 2013. Elita władzy miasta Lwowa w XVI wieku, „Res Historica”, 35, s. 49–68.
Google Scholar

Hul Olha. 2015. Przywódcy pospólstwa miasta Lwowa w czasie wystąpień przeciwko radzie miejskiej w latach 1576–1577, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F. Historia”, 70, s. 75–97.
Google Scholar

Janeczek Andrzej. 2012. Listy dobrego urodzenia i dobrej sławy w procedurze nadawania prawa miejskiego Lwowa w XV wieku, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 23, 4, s. 89–116.
Google Scholar

Janeczek Andrzej. 2011. Spis urzędników, książka zażaleń. Z powodu pracy Myrona Kaprala, Urzędnicy miasta Lwowa w XIII–XVIII w., Spisy urzędników miejskich z obszaru dawnej Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza Zachodniego, t. 7: Ziemie ruskie, z. 1: Lwów, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008, ss. 420, „Studia Źródłoznawcze”, 49, s. 177–186.
Google Scholar

Kapral Myron. 2011. Kontakty patrycjatu krakowskiego i lwowskiego w średniowieczu i epoce nowożytnej, [w:] Elita władzy miasta Krakowa i jej związki z miastami Europy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII wieku). Zbiór studiów, red. Zdzisław Noga, Kraków, s. 201–219.
Google Scholar

Kapral Myron. 2008. Urzędnicy miasta Lwowa w XIII–XVIII w., Toruń.
Google Scholar

Kiryk Feliks. 1998. Związki Lwowa z Krakowem w późnym średniowieczu, [w:] Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura, red. H. Żaliński, K. Karolczak, 2, Kraków, s. 9–39.
Google Scholar

Kniga. 2017. Kniga šlûbìv latinsʹkoï katedri Lʹvova 1554–1591 rr., wyd. B. Petrišak, Lʹvìvsʹkì ìstoričnì pracì. Džerela, 8, Lʹviv.
Google Scholar

Kniga. 2020. Raecʹka kniga mìsta Lʹvova (1460–1506), wyd. M. Kapralʹ, B. Petrišak, Lʹviv.
Google Scholar

Król Mateusz, Schmidt Michał. 2015. Krakowskie libri iuris civilis z lat 1392–1800 na tle zachowanych rejestrów przyjęć do prawa miejskiego w Polsce i wybranych ośrodkach europejskich, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, 21, s. 19–52.
Google Scholar

Księgi. 1913. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392–1506. Libri iuris civilis Cracoviensis 1392–1506, wyd. K. Kaczmarczyk, Kraków.
Google Scholar

Księgi. 1993. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1507–1572. Libri iuris civilis Cracoviensis 1507–1572, wyd. A. Kiełbicka, Z. Wojas, Kraków.
Google Scholar

Księgi. 1994. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1573–1611. Libri iuris civilis Cracoviensis 1573–1611, wyd. A. Kiełbicka, Z. Wojas, Kraków.
Google Scholar

Księgi. 2024. Księgi miejskie z obszaru Królestwa Polskiego (do roku 1600). Katalog, red. Z. Noga, B. Drzewiecki, Warszawa-Kraków.
Google Scholar

Kurkowska-Budzan Marta. 2003. Historia zwykłych ludzi. Współczesna angielska historiografia dziejów społecznych, Kraków.
Google Scholar

Kutrzeba Stanisław. 1903. Handel Polski ze Wschodem w wiekach średnich, Kraków.
Google Scholar

Kutrzeba Stanisław. 1902. Handel Krakowa w wiekach średnich na tle stosunków handlowych Polski, Kraków.
Google Scholar

Łoziński Władysław. 1912. Złotnictwo lwowskie XV–XVII w., Lwów.
Google Scholar

Noga Zdzisław. 2003a. Elita Krakowa i jej kontakty z miastami górnych Węgier oraz ze Lwowem w XVI wieku, [w:] Miasta i mieszczaństwo w Europie Środkowowschodniej do połowy XIX wieku, red. D. Michaluk, i K. Mikulski, Toruń, s. 97–112.
Google Scholar

Noga Zdzisław. 2003b. Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, Kraków.
Google Scholar

Noga Zdzisław. 2008a. Glaczowie. Z dziejów krakowsko-lwowskiej rodziny mieszczańskiej w XVI wieku, [w:] Miasta, ludzie, instytucje, znaki. Księga jubileuszowa ofiarowana profesor Bożenie Wyrozumskiej z okazji 75. rocznicy urodzin, red. Z. Piech, Kraków, s. 289–298.
Google Scholar

Noga Zdzisław. 2008b. Rola Krakowa w eksporcie skór w połowie XVI wieku, [w:] Historia vero testis terporum. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Krzysztofowi Baczkowskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. J. Smołucha i in., Kraków, s. 431–438.
Google Scholar

Noga Zdzisław. 2008c. Urzędnicy miejscy Krakowa, 2, 1500–1794, Kraków.
Google Scholar

Zdzisław Noga. 2011. Geografia imigracji do krakowskiej elity władzy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII w.), [w:] Elita władzy miasta Krakowa i jej związki z miastami Europy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII wieku), red. Z. Noga, Kraków, s. 23–32.
Google Scholar

Noga Zdzisław. 2023. Do Krakowa czy Lwowa? Przybysze z miast województwa sandomierskiego w wiekach od XV do XVI, [w:] Historia i dziedzictwo. Księga jubileuszowa z okazji 45 rocznicy święceń kapłańskich i 70 rocznicy urodzin ks. prof. dra hab. Jacka Urbana, red. R. Tyrała i in., Kraków, s. 141–156.
Google Scholar

Pietrusiński Jerzy. 2000. Złotnicy krakowscy XIV–XVI wieku i ich cech, 1, Warszawa.
Google Scholar

Prawa. 1885. Prawa, przywileje i statuta miasta Krakowa (1507–1795), 1, 2, (1507–1586), wyd. F. Piekosiński, Kraków.
Google Scholar

Szelińska Wacława. 1993. Leopolici w polskiej kulturze naukowej XV–XVI wieku [w:] Ojczyzna bliższa i dalsza. Studia historyczne ofiarowane Feliksowi Kirykowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Chrobaczyński, A. Jureczko, M. Śliwa, Kraków, s. 547–558.
Google Scholar

Weczerka Hugo. 1955. Herkunft und Volkszugehörigkeit der Lemberger Neubürger im 15. Jahrhundert, „Zeitschrift für Ostforschung”, 4, 4, s. 506–530.
Google Scholar

Wółkiewicz Ewa. 2008. Migracje do miast średniowiecznych w świetle ksiąg przyjęć do prawa miejskiego, [w:] Miasto czyni wolnym. 790 lat lokacji Opola (ok. 1217–2007), red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole, s. 43–52.
Google Scholar

Wyrozumski Jerzy. 1980. Handel Krakowa ze Wschodem w średniowieczu, „Rocznik Krakowski”, 50, s. 57–64.
Google Scholar

Wyżga Mateusz. 2019. Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku, Kraków.
Google Scholar

Zaâcʹ Orest. 2012. Gromadâni Lʹvova XIV–XVIII st.: pravovij status, sklad, pohodžennâ, L'vʹìv.
Google Scholar