Migracje mieszczańskie między Krakowem i Lwowem (koniec XIV– początek XVII wieku)
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM72.2024.4.004Słowa kluczowe:
migracje, Kraków, Lwów, rzemiosło, handel, obywatelstwo miejskieAbstrakt
W artykule dokonano porównania przyjęć do prawa miejskiego krakowian we Lwowie i lwowian w Krakowie. Na podstawie opublikowanych rejestrów przyjęć, odpowiednio z lat 1388–1605 i 1392–1611, poddano analizie chronologię i statystykę migracji oraz zróżnicowanie zawodowe. We Lwowie uzyskało obywatelstwo co najmniej 106 mieszkańców Krakowa, co stanowi 3% ogółu nowych obywateli, natomiast w Krakowie odnotowano 86 przybyszy ze Lwowa (0,5% przyjęć). Przyjmowanie obywatelstwa dotyczyło nie tylko kupców, ale przede wszystkim rzemieślników, w tym głównie złotników i kuśnierzy. Krakowianie osiągali lepszą pozycję w nowym mieście, podczas gdy kariery lwowian we władzach miasta Krakowa należały do rzadkości.
Pobrania
Bibliografia
Album. 2005. Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388–1783, 1–2, wyd. A. Janeczek, Poznań–Warszawa.
Biedrzycka Agnieszka. 2010–2011. Szarfenberger Ostrogórski Marek, [w:] Polski słownik biograficzny, 47, red. A. Romanowski, Kraków, s. 96–97.
Bieniarzówna Janina. 1994. Schilling Jerzy, [w:] Polski Słownik Biograficzny, 35, red. H. Markiewicz, Warszawa, s. 482–483.
Charewiczowa Łucja. 1925. Handel średniowiecznego Lwowa, Lwów.
Corpus. 1987. Corpus inscriptionum Poloniae, 8, Województwo krakowskie, red. Z. Perzanowski, 2, Bazylika Mariacka w Krakowie, wyd. Z. Piech, Kraków.
Follprecht Kamila, Noga Zdzisław. 2008. Kraków w 1598 r., [w:] Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, 1, Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, red. H. Rutkowski, 2, Warszawa, s. 151–202.
Gilewicz Aleksy. 1931. Przyjęcia do prawa miejskiego we Lwowie w latach 1405–1604, [w:] Studja z historji społecznej i gospodarczej poświęcone prof. dr. Franciszkowi Bujakowi, Lwów, s. 375–414.
Grin-Piszczek Ewa. 2012. Urzędnicy miejscy Przemyśla w XIV–XVIII wieku, Toruń.
Hul Olha. 2013. Elita władzy miasta Lwowa w XVI wieku, „Res Historica”, 35, s. 49–68.
Hul Olha. 2015. Przywódcy pospólstwa miasta Lwowa w czasie wystąpień przeciwko radzie miejskiej w latach 1576–1577, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F. Historia”, 70, s. 75–97.
Janeczek Andrzej. 2012. Listy dobrego urodzenia i dobrej sławy w procedurze nadawania prawa miejskiego Lwowa w XV wieku, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 23, 4, s. 89–116.
Janeczek Andrzej. 2011. Spis urzędników, książka zażaleń. Z powodu pracy Myrona Kaprala, Urzędnicy miasta Lwowa w XIII–XVIII w., Spisy urzędników miejskich z obszaru dawnej Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza Zachodniego, t. 7: Ziemie ruskie, z. 1: Lwów, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008, ss. 420, „Studia Źródłoznawcze”, 49, s. 177–186.
Kapral Myron. 2011. Kontakty patrycjatu krakowskiego i lwowskiego w średniowieczu i epoce nowożytnej, [w:] Elita władzy miasta Krakowa i jej związki z miastami Europy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII wieku). Zbiór studiów, red. Zdzisław Noga, Kraków, s. 201–219.
Kapral Myron. 2008. Urzędnicy miasta Lwowa w XIII–XVIII w., Toruń.
Kiryk Feliks. 1998. Związki Lwowa z Krakowem w późnym średniowieczu, [w:] Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura, red. H. Żaliński, K. Karolczak, 2, Kraków, s. 9–39.
Kniga. 2017. Kniga šlûbìv latinsʹkoï katedri Lʹvova 1554–1591 rr., wyd. B. Petrišak, Lʹvìvsʹkì ìstoričnì pracì. Džerela, 8, Lʹviv.
Kniga. 2020. Raecʹka kniga mìsta Lʹvova (1460–1506), wyd. M. Kapralʹ, B. Petrišak, Lʹviv.
Król Mateusz, Schmidt Michał. 2015. Krakowskie libri iuris civilis z lat 1392–1800 na tle zachowanych rejestrów przyjęć do prawa miejskiego w Polsce i wybranych ośrodkach europejskich, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, 21, s. 19–52.
Księgi. 1913. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392–1506. Libri iuris civilis Cracoviensis 1392–1506, wyd. K. Kaczmarczyk, Kraków.
Księgi. 1993. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1507–1572. Libri iuris civilis Cracoviensis 1507–1572, wyd. A. Kiełbicka, Z. Wojas, Kraków.
Księgi. 1994. Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1573–1611. Libri iuris civilis Cracoviensis 1573–1611, wyd. A. Kiełbicka, Z. Wojas, Kraków.
Księgi. 2024. Księgi miejskie z obszaru Królestwa Polskiego (do roku 1600). Katalog, red. Z. Noga, B. Drzewiecki, Warszawa-Kraków.
Kurkowska-Budzan Marta. 2003. Historia zwykłych ludzi. Współczesna angielska historiografia dziejów społecznych, Kraków.
Kutrzeba Stanisław. 1903. Handel Polski ze Wschodem w wiekach średnich, Kraków.
Kutrzeba Stanisław. 1902. Handel Krakowa w wiekach średnich na tle stosunków handlowych Polski, Kraków.
Łoziński Władysław. 1912. Złotnictwo lwowskie XV–XVII w., Lwów.
Noga Zdzisław. 2003a. Elita Krakowa i jej kontakty z miastami górnych Węgier oraz ze Lwowem w XVI wieku, [w:] Miasta i mieszczaństwo w Europie Środkowowschodniej do połowy XIX wieku, red. D. Michaluk, i K. Mikulski, Toruń, s. 97–112.
Noga Zdzisław. 2003b. Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, Kraków.
Noga Zdzisław. 2008a. Glaczowie. Z dziejów krakowsko-lwowskiej rodziny mieszczańskiej w XVI wieku, [w:] Miasta, ludzie, instytucje, znaki. Księga jubileuszowa ofiarowana profesor Bożenie Wyrozumskiej z okazji 75. rocznicy urodzin, red. Z. Piech, Kraków, s. 289–298.
Noga Zdzisław. 2008b. Rola Krakowa w eksporcie skór w połowie XVI wieku, [w:] Historia vero testis terporum. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Krzysztofowi Baczkowskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. J. Smołucha i in., Kraków, s. 431–438.
Noga Zdzisław. 2008c. Urzędnicy miejscy Krakowa, 2, 1500–1794, Kraków.
Zdzisław Noga. 2011. Geografia imigracji do krakowskiej elity władzy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII w.), [w:] Elita władzy miasta Krakowa i jej związki z miastami Europy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII wieku), red. Z. Noga, Kraków, s. 23–32.
Noga Zdzisław. 2023. Do Krakowa czy Lwowa? Przybysze z miast województwa sandomierskiego w wiekach od XV do XVI, [w:] Historia i dziedzictwo. Księga jubileuszowa z okazji 45 rocznicy święceń kapłańskich i 70 rocznicy urodzin ks. prof. dra hab. Jacka Urbana, red. R. Tyrała i in., Kraków, s. 141–156.
Pietrusiński Jerzy. 2000. Złotnicy krakowscy XIV–XVI wieku i ich cech, 1, Warszawa.
Prawa. 1885. Prawa, przywileje i statuta miasta Krakowa (1507–1795), 1, 2, (1507–1586), wyd. F. Piekosiński, Kraków.
Szelińska Wacława. 1993. Leopolici w polskiej kulturze naukowej XV–XVI wieku [w:] Ojczyzna bliższa i dalsza. Studia historyczne ofiarowane Feliksowi Kirykowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Chrobaczyński, A. Jureczko, M. Śliwa, Kraków, s. 547–558.
Weczerka Hugo. 1955. Herkunft und Volkszugehörigkeit der Lemberger Neubürger im 15. Jahrhundert, „Zeitschrift für Ostforschung”, 4, 4, s. 506–530.
Wółkiewicz Ewa. 2008. Migracje do miast średniowiecznych w świetle ksiąg przyjęć do prawa miejskiego, [w:] Miasto czyni wolnym. 790 lat lokacji Opola (ok. 1217–2007), red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole, s. 43–52.
Wyrozumski Jerzy. 1980. Handel Krakowa ze Wschodem w średniowieczu, „Rocznik Krakowski”, 50, s. 57–64.
Wyżga Mateusz. 2019. Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku, Kraków.
Zaâcʹ Orest. 2012. Gromadâni Lʹvova XIV–XVIII st.: pravovij status, sklad, pohodžennâ, L'vʹìv.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
