A new look at the results of excavations in the ducal stronghold in Błonie
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM69.2021.2.005Keywords:
Mazovia, Błonie, thirteenth century, ducal stronghold, brick buildingAbstract
The article surveys the major results of the excavations conducted in 1949–1951 and 1971 in the Łysa Góra stronghold in Błonie, built in the 1230s or 1240s by Duke Konrad I of Mazovia. Hypotheses concerning the relicts discovered there are discussed, especially the interpretation of the remains of a brick building as a residence of Duke Siemowit I of Mazovia. The hypothesis was supported by the finds of cut-decorated
and glazed bricks, and a painted fragment. The article also presents previously unpublished data on the building ceramics found in Błonie, including archival photographs of bricks, the precise measurements of those surviving in full, and the chemical composition of the glaze. Furthermore, the function of one of the fragments has been verified.
Downloads
References
Bojęś-Białasik A., Niemiec Dariusz. 2013. Kościół i klasztoru Dominikanów w Krakowie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych w latach 2010–2012, [w:] Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków, s. 257–313.
Bojęś-Białasik Anna, Niemiec Dariusz. 2016a. Opactwa w Lubiążu, Trzebnicy i Mogile a początki cysterskiej architektury ceglanej na Śląsku i w Małopolsce w kontekście filiacyjnych zależności warsztatowych, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X–XIII wiek), red. T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno, s. 459–506.
Bojęś-Białasik Anna, Niemiec Dariusz. 2016b. Klasztorne fundacje biskupa Iwona Odrowąża w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych klasztoru dominikanów w Krakowie i opactwa cystersów w Mogile, [w:] Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, t. 1, red. M. Walczak, Kraków, s. 239–278.
Cofta Aleksandra. 1951. Wyniki badań na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Błoniu, pow. Grodzisk Mazowiecki, „Materiały Wczesnośredniowieczne”, t. 3, s. 1–51.
Chorowska Małgorzata. 2014. Dylematy w sprawie zamku książęcego na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu w świetle badań archeologiczno-architektonicznych z lat 2011–2012 oraz 2014, [w:] Katedra, ratusz dwór. Wielkie miasta a władza świecka i kościelna w kulturze średniowiecznej Europy, red. K. Kowalski, T. Ratajczak, Poznań, s. 137–163.
Doroz-Turek Małgorzata. 2019. Późnoromańskie portale w kościele pw. św. Jakuba Apostoła i klasztorze dominikanów w Sandomierzu, [w:] Dziedzictwo architektoniczne. Badania oraz adaptacje budowli sakralnych i obronnych, red. E. Łużyniecka, Wrocław, s. 20–35.
Florek Marek. 1994. Kościół św. Jakuba i dawny klasztor dominikanów w Sandomierzu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XLII, nr 1, s. 3–25.
Gadomski Jerzy. 1966. Znaki kamieniarskie w Polsce od roku 1100 do połowy XIII wieku, „Folia Historiae Artium”, t. III, s. 23–67.
Garus Jerzy. 2007. Gród i zamek książąt mazowieckich w Warszawie: nowe źródła archeologiczne i nowe spojrzenie, „Kronika Zamkowa”, nr 1–2 (53–54), s. 7–37.
Jakimowicz Roman. 1923. Sprawozdanie z działalności Państw. Konserwatora Zabytków Przedhistorycznych na okręg warszawski za rok 1922, „Wiadomości Archeologiczne”, t. VIII, s. 201–224.
Jurek Tomasz. 2014. Pierwsze wieki Łęczycy, [w:] Początki Łęczycy, t. III: W kręgu historii i historii sztuki, red. R. Grygiel, T. Jurek, Łódź, s. 7–196.
Kiersnowska Teresa. 1971. Trzynastowieczna siedziba książęca w Błoniu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XIX, nr 3, s. 447–462.
Kiersnowska Teresa. 1972. Błonie, pow. Pruszków, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1971, Warszawa, s. 159–160.
Kiersnowska Teresa. 1978. „Wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych na grodzie w Błoniu w 1971 r.”, maszynopis w Archiwum IAE PAN w Warszawie.
Kiersnowska Teresa. 1982. Błonie-Rokitno, [w:] Słownik Starożytności Słowiańskich, red. W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński, t. 7, Wrocław, s. 486–487.
Kiersnowska Teresa. 1991. Płock, Czersk, Błonie ‒ trzy ośrodki wczesnomiejskie z XI–XIII wieku na Mazowszu, [w:] Miasto zachodniosłowiańskie w XI–XII wieku. Społeczeństwo — Kultura, red. L. Leciejewicz, Wrocław, s. 37–53.
Kiersnowska Teresa. 1986. Czersk w XIII i XIV wieku. Ośrodek władzy książęcej na południowym Mazowszu, Warszawa.
Kiersnowska Teresa. 2000. Najstarsze kościoły archidiakonalne południowego Mazowsza, [w:] Kościół. Kultura. Społeczeństwo. Studia z dziejów średniowiecza i czasów nowożytnych, red. W. Brojer, Warszawa, s. 49–54.
Małachowicz Edmund. 1993. Wrocławski zamek książęcy i kolegiata św. Krzyża na Ostrowie, Wrocław.
Niemiec Dariusz. 2017. Piece do wypału ceramiki budowlanej i wapna w XIII-wiecznym klasztorze dominikanów w Krakowie, „Archaeologia Historica Polona”, t. 25, s. 7–35.
Niewęgłowski Andrzej. 1984. Grodzisko w Błoniu-Osieku, woj. Warszawa, w świetle badań w latach 1975 i 1976, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 36, s. 193–212.
Nowy Kodeks. 1989. Nowy Kodeks Dyplomatyczny Mazowsza, cz. II: dokumenty z lat 1248–1355, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, współudz. K. Pacuski, H. Wajs, Wrocław.
Pacuski Kazimierz. 1990. Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, red. M. Chudzyński, Warszawa, s. 67–165.
Sadowska-Topór Jolanta 2016. Kopytów/Łażniew, gm. Błonie, pow. warszawski zachodni. Ceramika naczyniowa z badań przeprowadzonych w 1972 r., [w:] J. Sadowska, współudz. M. Krystek, H. Młodecka, J. Ościłowski, Ze źródeł do archeologii Mazowsza, cz. 2: Studia nad ceramiką z wczesnego i późnego średniowiecza, Warszawa, s. 59–91.
Sadowska-Topór Jolanta, Ościłowski Jarosław. 2016. Błonie, pow. warszawski zachodni, woj. mazowieckie. Ceramika naczyniowa z badań wczesnośredniowiecznego grodziska przeprowadzonych w 1971 r., [w:] J. Sadowska, współudz. M. Krystek, H. Młodecka, J. Ościłowski, Ze źródeł do archeologii Mazowsza, cz. 2: Studia nad ceramiką z wczesnego i późnego średniowiecza, Warszawa, s. 11–30.
Samsonowicz Henryk. 2008. Konrad Mazowiecki, Kraków.
Słupecki Leszek P. 2016. Czersk w świetle źródeł pisanych. Wieki XII–XIV, [w:] Czersk. Wzgórze Zamkowe. Badania w latach 1974–1983, red. P. Urbańczyk, M. Trzeciecki, Origines Polonorum, t. X, Warszawa, s. 29–48.
Solarz Marcin W. 2017. Błonie na dawnych mapach, Błonie.
Suchodolski Stanisław. 1972. Błonie, pow. Pruszków. Stanowisko 2 — kolegiata, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1971, Warszawa, s. 160–161.
Suchodolski Stanisław. 1973. Kopytów, pow. Pruszków. Stanowisko 1, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1972, Warszawa, s. 251.
Świechowski Zygmunt. 2000. Architektura romańska w Polsce, Warszawa.
Tomaszewski A. 1974. Romańskie kościoły z emporami zachodnim na obszarze Polski, Czech i Węgier, Wrocław.
Wołosz Artur K.F. 1997. Romańska architektura kościoła p.w. św. Dominika w Płocku, „Mazowsze”, nr 11, s. 89–120.
Publication co-financed by the Ministry of Science and Higher Education under the program "Support for scientific journals 2019-2020"
