Kilka uwag na temat pożywienia codziennego i odświętnego w dziewiętnastowiecznym Elblągu w świetle Tagebuch einer Elbingerin (1825–1830)

Radosław Kubus

doi:10.23858/KHKM71.2023.4.004

Opublikowane: 2023-12-18

Tom 71 Nr 4 (2023)

Kilka uwag na temat pożywienia codziennego i odświętnego w dziewiętnastowiecznym Elblągu w świetle Tagebuch einer Elbingerin (1825–1830)

Radosław Kubus

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Dział: Komunikaty naukowe

https://doi.org/10.23858/KHKM71.2023.4.004

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów związanych z pożywieniem mieszczan elbląskich w pierwszej połowie XIX w. Podstawę pracy stanowią rękopiśmienne zapiski nieznanej z imienia elblążanki, zatytułowane Tagebuch einer Elbingerin (1825–1830). Udało się wyodrębnić i zestawić niemal 150 wzmianek na temat różnych posiłków. Najczęściej wspominane były kolacje, natomiast praktycznie nie odnotowywano śniadań. Najobficiej jadano w okresie wiosenno-letnim oraz od Bożego Narodzenia do Objawienia Pańskiego. Autorka dziennika najczęściej opisywała posiłki niedzielne. Jadłospis wskazuje jednoznacznie, że należała ona do dobrze sytuowanej rodziny mieszczańskiej.

Słowa kluczowe:

Elbląg, dzienniki, XIX w., Prusy, historia jedzenia, historia społeczna

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kubus, R. (2023). Kilka uwag na temat pożywienia codziennego i odświętnego w dziewiętnastowiecznym Elblągu w świetle Tagebuch einer Elbingerin (1825–1830). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 71(4), 465–481. https://doi.org/10.23858/KHKM71.2023.4.004

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Dyck Heinrich. 2015. Dziennik Żuławski. Tagebuch, Sztum–Nowy Dwór Gdański.
Google Scholar

Grunau Axel. 1937. Ignatz Grunau und George Grunau 1795–1890. Ein Beitrag zur Geschichte Elbings im neunzehnten Jahrhundert, Elbing.
Google Scholar

Handlungs-Adress-Buch. 1820. Handlungs-Adress-Buch der Stadt Elbing für das Jahr 1820, Elbing.
Google Scholar

Heß Corina. 2007. Danziger Wohnkultur in der Frühen Neuzeit. Untersuchungen zu Nachlassinventaren des 17. und 18. Jahrhunderts, Berlin.
Google Scholar

Historia. 2000. Historia Elbląga, 3, 1 (1772–1850), red. A. Groth, Gdańsk.
Google Scholar

Józefczyk Mieczysław. 2000. Z problematyki religijnej Elbląga, [w:] Historia Elbląga, 3, 1 (1772–1850), red. A. Groth, Gdańsk, s. 211–236.
Google Scholar

Kizik Edmund. 1997. A dzień święty będziesz święcił. Dyscyplinowanie zachowań religijnych w ewangelickim Gdańsku w XVI–XVIII wieku, [w:] Protestantyzm i protestanci na Pomorzu, red. J. Iluk, D. Mariańska, Gdańsk–Koszalin, s. 79–94.
Google Scholar

Kizik Edmund. 2012. Życie codzienne w miastach i na wsi Prus Królewskich (wybrane problemy), [w:] Prusy Królewskie. Społeczeństwo — Kultura — Gospodarka 1454–1772, red. E. Kizik, Gdańsk, s. 466–510.
Google Scholar

Kizik Edmund. 2022. Początki upraw i konsumpcji ziemniaków w Prusach Zachodnich na przełomie XVIII i XIX wieku, [w:] Wędrówki po dziejach. Księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Stegnera, red. I Janicka, A. Janicki, Gdańsk, s. 675–694.
Google Scholar

Klöden Karl Friedrich. 1978. Von Berlin nach Berlin. Erinnerungen 1786–1824, Berlin.
Google Scholar

Kowecka Elżbieta. 1978. Pożywienie, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, red. W. Hensel, J. Pazdur, 5, Od 1795 do 1870 roku, red. E. Kowecka, Wrocław, s. 343–385.
Google Scholar

Kucharska Aleksandra, Fiszer Katarzyna. 2022. Smaki Gdańska. Odtworzone na podstawie XIX-wiecznej Gdańskiej książki kucharskiej w nowej odsłonie ku uciesze kolejnych pokoleń smakoszy, Pelplin.
Google Scholar

Lippe-Weissenfeld Ernst. 1866. Westpreussen unter Friedrich dem Grossen. Nach urkundlichen Quellen bearbeitet von…, Thorn.
Google Scholar

Łukasiewicz Dariusz. 2020. Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701–1933, Warszawa.
Google Scholar

Majewska Gabriela. 2012. Książki kucharskie a stół w Szwecji w XVII i XVIII wieku, [w:] Historia naturalna jedzenia. Między antykiem a XIX wiekiem. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Uniwersytet Gdański dla upamiętnienia 100-lecia otwarcia Muzeum Wnętrz Mieszczańskich w Domu Uphagena w dniach 3–4 listopada 2011 roku, red. B. Możejko, E. Barylewska-Szymańska, Gdańsk, s. 285–292.
Google Scholar

Marchlewski Wojciech. 2014. Mennonici. Życie codzienne od kuchni, Warszawa.
Google Scholar

Płonka-Syroka Bożena. 2018. Kuchnia mieszczańska na ziemiach polskich w XIX w., [w:] Historia diety i kultury odżywiania, 1, red. B. Płonka-Syroka, H. Grajeta, A. Syroka, Wrocław, s. 87–110.
Google Scholar

Scheibler Sophie Wilhelmine. 1835. Doświadczona gospodyni i kucharka doskonała dla wszystkich stanów […], Wrocław.
Google Scholar

Włodarczyk Edward. 1998. Kultura materialna i warunki życia ludności, [w:] Historia Gdańska, 4, 1 (1815–1920), red. E. Cieślak, Sopot, s. 170–184.
Google Scholar

Wojtowicz Jerzy. 1994. Dziennik tkacza toruńskiego Johanna Gottlieba Kadacha — żródło wiedzy o Toruniu z przełomu XVIII i XIX wieku, „Zapiski Historyczne”, 59, 4, s. 89–105.
Google Scholar