Gospodarczy awans Częstochowy i sosnowiecko-częstochowskiego okręgu przemysłowego w latach 1877–1914
Słowa kluczowe:
Królestwo Polskie, Częstochowa, Sosnowiecko-Częstochowski Okręg Przemysłowy, gospodarkaAbstrakt
O rozwoju gospodarczym Częstochowy i okręgu sosnowiecko-częstochowskiego, obok zmian w ekonomicznej polityce Rosji oraz wahań koniunktury europejskiej, przesądziło atrakcyjne dla kapitału zagranicznego położenie. Atutami były: bliskość granicy państwa, dogodne połączenia kolejowe, tania siła robocza, chłonny rynek zbytu (lokalny, krajowy wreszcie imperialny – rosyjski). Bliskość Zagłębia Dąbrowskiego pozwalała na korzystanie z taniego węgla kamiennego. W rezultacie Częstochowa przekształciła się w wiodący ośrodek przemysłu okręgu sosnowiecko-częstochowskiego, w którym inwestorzy – głównie zagraniczni, ale też krajowi – budowali fabryki tekstylne, zakłady przemysłu mineralnego, chemicznego, hutniczego, spożywczego, drzewnego oraz papierniczego. W Częstochowie i całym okręgu powstawało dużo więcej zakładów wzniesionych za kapitały zagraniczne, niż w okręgu łódzkim, a nawet warszawskim. Kapitał zagraniczny dominował w regionie, inwestując w szczególnie kapitałochłonne zakłady z branży: górniczej, hutniczej, chemicznej, metalowo-maszynowej. Firmom polskim brakowało odpowiednio dużych środków, a w przypadku przemysłu chemicznego – technologii. Stąd aktywność spółek zachodnioeuropejskich, głównie z Niemiec, ale także w mniejszym stopniu z Francji i Belgii.
Pobrania
Bibliografia
Dobb Maurice. 1964. Studia o rozwoju kapitalizmu, Warszawa
Choroszewski Wincenty. 1875. Ostatnie przesilenie węglowe w Europie, PT, t. 1
Galbraith John Keneth. 1982. Pieniądz. Pochodzenie i losy, Warszawa
Janżułł Iwan Iwanowicz. 1887. Przemysł fabryczny w Królestwie Polskiem, Petersburg
Jasiczek Stanisław. 1959. Kapitał francuski w przemyśle górniczo–hutniczym Zagłębia Dąbrowskiego, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Planowania i Statystyki”, z. 15
Jedlicki Jerzy. 1964. Nieudana próba kapitalistycznej industrializacji. Analiza państwowego gospodarstwa przemysłowego w Królestwie Polskim XIX w., Warszawa
Jezierski Andrzej, Zawadzki Stanisław. 1966. M., Dwa wieki przemysłu w Polsce. Zarys dziejów, Warszawa
Kaczyńska Elżbieta, Piesowicz Kazimierz. 1977. Wykłady z powszechnej historii gospodarczej (od schyłku średniowiecza do I wojny światowej), Warszawa
Koczanowicz Mieczysław. 1986. Prawo górnicze obowiązujące w Królestwie Polskiem, Warszawa
Koszutski Stanisław. 1905. Rozwój ekonomiczny Królestwa Polskiego w ostatniem trzydziestoleciu (1870–1900), Warszawa
Kowalczyk Rafał. 2000. Przemiany własnościowe i kapitałowe w górnictwie węgla kamiennego i brunatnego Zagłębia Dąbrowskiego w latach 1796–1877, „Rocznik Łódzki”, t. XLVIII
Kowalczyk Rafał. 2003. Rola kapitału zagranicznego w górnictwie węgla kamiennego Zagłębia Dąbrowskiego w latach 1831 – 1899, „Studia z Historii Społeczno–Gospodarczej XIX i XX wieku”, t. 1
Kowalczyk Rafał. 2005. Rozwój branży przemysłu cementowego na ziemiach polskich w latach 1853– 1914, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku”, t. 3
Kowalczyk Rafał. 2006. Rozwój gospodarki komunalnej w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX stulecia, „Przegląd Nauk Historycznych”, R. V, nr 2 (10)
Kowalczyk Rafał. 2008. Przemysł górniczo–hutniczy w Staropolskim Okręgu Przemysłowym w latach 1862-1914, [w:] Społeczeństwo i gospodarka w rejonie świętokrzyskim w XIX i XX wieku, red. U. Oettingen, J. Szczepański, Kielce
Kowalczyk Rafał. 2009. Gospodarcze aspekty rozwoju kolejnictwa w Królestwie Polskim do 1914 r., „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, R. 54, nr 1
Kowalczyk Rafał. 2010a. Investicìï u važku promislovìstʹ donecʹko- pridniprovsʹkogo rajonu do 1914 r.: ìnnovacìjnij rozvitok v umovah deržavnogo protekcìonìzmu, „Ukraïnsʹkij Ìstoričnij Žurnal”, 6
Kowalczyk Rafał. 2010b. Rozwój przemysłu chemicznego w Królestwie Polskim do 1814 roku, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, nr 3-4
Kowalczyk Rafał. 2011. Przemysł cynkowy w Królestwie Polskim w latach 1859– 1914, „Studia Historyczne”, R. LIV, z. 2 (214)
Kowalczyk Rafał. 2013a. Istoki processa globalizacii kapitalističeskoj èkonomiki razvivaûŝihsâ stran pered pervoj mirovoj vojnoj, [w:] TRANSFORMACÌÂ NACÌONALʹNIH MODELEJ EKONOMÌČNOGO ROZVITKU V UMOVAH GLOBALÌZACÌÏ, Kiïv
Kowalczyk Rafał. 2013b. Mìž Shodom ì Zahodom. Ukraïna na rozdorìžžì. Modernìzacìâ či stabìlìzacìâ?, [w:] Varìacìï modernu ta modernìzacìï: ukraïnsʹkij socìum v kontekstì globalʹnih procesìv, Kiïv
Kowalczyk Rafał. 2013c. Rozwój przemysłu ciężkiego w Królestwie Polskim w latach 1877–1914, Warszawa
Kowalczyk Rafał. 2016a. Przemysł ciężki południowej Rosji na początku XX w., „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, t. 6, nr 277
Kowalczyk Rafał. 2016b. Ukraina – „tygrys” XIX–wiecznych przeobrażeń gospodarczych Europy, [w:] NAUKOVIJ ÈBIPNIK, YKPAÏHA TA POLŜA: mminule, sʹogodennâ, perspektivi, Lucʹk
Kowalczyk Rafał. 2016c. Ukraïna do ì pìslâ Krimsʹkoï vìjni, naš Krim, „Naukovij vìsnik, Vypusk”, 2
Kowalczyk Rafał. 2016d. Ukraina w okowach globalizacji. Drugi etap globalizacji – od lat 50– tych XIX w. do wybuchu II wojny światowej, [w:] NAUKOVIJ ÈBIPNIK, YKPAÏHA TA POLŜA: mminule, sʹogodennâ, perspektivi, Lucʹk
Kowalczyk Rafał. 2016e. W cieniu walk, wojen i rewolucji. Trudna droga Ukrainy do wolności..., „Ucraina Magna”, t. I
Księga adresowa. 1906. Księga adresowa przemysłu fabrycznego w Królestwie Polskim na rok 1905, opr. L. Jeziorański, Warszawa
Księga adresowa. 1908. Księga adresowa przemysłu fabrycznego w Królestwie Polskim, opr. L. Jeziorański, Warszawa
Lewis W. Arthur. 1986., Wzrost i wahania cykliczne 1870–1913, Warszawa
Łabuz Marian. 1973. Zarys powstania i rozwoju rządowego przemysłu węglowego w Dąbrowie Górniczej do 1876 r., „Studia i Materiały z Dziejów Śląska”, t. 12
Mendelson Lew. Teoria i historia kryzysów i cykli ekonomicznych, t. 2, Warszawa 1960
Nowe towarzystwo. 1901. Nowe towarzystwo niemieckie w Rossyi, „Przegląd Techniczny”, R. XXVII, t. XXXIX, nr 15
Pietrzak-Pawłowska Irena. 1955. Królestwo Polskie w początkach imperializmu, Warszawa
Pietrzak-Pawłowska Irena. 1965. Zagłębie Dąbrowskie i okręg Loary. Penetracje kapitałów francuskich po 1870 r., „Kwartalnik Historyczny", R. LXXII, nr 4
Puczyński Bohdan. 1961., „Częstochowianka”. Gospodarka kapitału francuskiego oraz hitlerowskiego zarządu powierniczego w latach 1900-1944, Częstochowa
Pustuła Zbigniew. 1958. Monopolii w metaurgiczeskoj promyszlennosti Carstwa Polskogo i ich uczastije w Prodametie, „Istoriczeskoje zapiski”, t. 62
Pustuła Zbigniew. 1968. Początki kapitału monopolistycznego w przemyśle hutniczo-metalowym Królestwa Polskiego (1882–1900), Warszawa
Puś Wiesław. 1976. Przemysł włókienniczy w Królestwie Polskim w latach 1870 – 1900, Łódź
Puś Wiesław. 1997. Rozwój przemysłu w Królestwie Polskim 1870–1914, Łódź
Puś Wiesław. 2001 Kierunki rozwoju gospodarczego Europy na początku XX w., [w:] Europa w XX wieku. Główne kierunki rozwoju (ekologia, gospodarka, kultura, polityka), red. E. Wiśniewski, Łódź
Puś Wiesław. 2005. Stereotypy w badaniach nad historią społeczno–gospodarczą Polski XIX i XX wieku, [w:] Studia z dziejów Polski od końca XVIII do połowy XX wieku, red. S. Pytlas, Łódź
Puś Wiesław. 2014. Statyka przemysłu Królestwa Polskiego w latach 1879–1913. Materiały źródłowe, Łódź
Rose Edward. 1918. Wielki przemysł Królestwa Polskiego przed wojną. Przyczynki do tzw. „teorji rynków wschodnich”, Poznań
Sobalski Franciszek. 1971. Przemysł Częstochowy 1882–1900, „Studia i Materiały z Dziejów Śląska”, t. 11
Sobalski Franciszek. 1998. Wpływ kolei warszawsko-wiedeńskiej na rozwój miasta Częstochowy do I wojny światowej, Częstochowa
Szaraniec Lech. 1976. Załoga koncernu „Hohenlohe” i jej walka ekonomiczna w latach 1905 1939, Katowice
Wolski A. 1901. Żelazo na przełomie dwóch wieków, „Przegląd Techniczny”, R. XXVII, t. XXXIX, nr 39
Ukazitiel diejstwujuszczich. 1903. Ukazitiel diejstwujuszczich w Imperii akcyoniernych priedprijatij, opr. B.A. Dmitriew-Mamonow, Petersburg
Ziółkowski Janusz. 1960. Sosnowiec. Drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego, Katowice
Przemysł i handel. 1914. Przemysł i handel Królestwa Polskiego, opr. A.R. Sroka, Warszawa
Fabryczno–zawodskije. 1914. Fabryczno–zawodskije predprijatia Rossijskoj Imperia, opr. D.P. Kandaurow, Pietrograd
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
