Górnictwo i przemysł Górnego Śląska w dobie Fridricha Antona von Heynitza i Fridricha Wilhelma von Redena, współtwórców potęgi gospodarczej Prus (1777-1807)
Słowa kluczowe:
Fridrich Anton von Heynitz, Fridrich Wilhelm von Reden, Fryderyk II, gospodarka Królestwa PrusAbstrakt
MINING AND INDUSTRY IN UPPER SILESIA IN THE TIMES OF FRIDRICH ANTON VON HEYNITZ AND FRIDRICH WILHELM VON REDEN, CO-CREATORS OF THE ECONOMIC POWER OF PRUSSIA (1777-1807)
The article addresses the growth of the economic power of Prussia under the rule of Frederic II, which was possible due to building a state-owned heavy industry complex in Silesia, which in turn required far-reaching economic and fi nancial reforms of the state system. Fre deric II introduced protectionism and created an absolutist bureaucratic state with an effi cient ruler who made quick decisions and implemented them skillfully. The times when Fridrich Anton von Heynitz and Fridrich Wilhelm von Reden were the king’s principal assistants saw the industrialization of the country, the spread of mechanization in production and transport, and the growth of mining, metallurgy and the armaments industry in Silesia. This region became the fl ywheel of economy and the basis for the development of the Kingdom of Prussia. It was the time of rapid technology transfer, primarily due to industrial espionage, as well as the rebuilding of the country after the ravages of the Seven Years’ War. In 1786 Prussia had a population of 7 million and a yearly income of 31 million thalers. At the end of the 18th c. the population grew to 9 million and the income to 70 million thalers.
This was mostly due to the revenues from Silesian heavy industry. In the period in question Silesia was responsible for 60% of the industrial output and 56% of the trade turnover of the country. Those developments made Prussia an economic power dominating over other European countries.
Pobrania
Bibliografia
Archibald Alison. (ed.), History of Europe 1853. History of Europe from the commencement of the French Revolution in 1789 to the Restoration of the Borbons in 1815 (7). London.
Baumag P. 1994. Schlesien als eigenständige Provinz im altpreußischen Staadt (1740–1806). In: Norbert von Conrads (ed.), Deutsche Geschichte im Osten Europas. Schlesien. Berlin.
Boldorf M. 2002. The impact of border chandes before National Market Integration: Silesia after the Prussian annexation of 1742. In: Uwe Müller, Helga Schultz (ed.), National Borders and Economic in Modern East Central Europe. Berlin.
Borchard C. 1968. Staatsverbrauch und öffentliche Investitionen in Deutscland 1780–1850. Göttingen.
Brünhagen B. 1970. Fridrich Wilhelm von Reden. In: „Allgemaine Deutschland Biographie”. Bd. 27. Berlin.
Długoborski W. 2002. Fridrich Wilhelm von Reden jako człowiek oświecenia. In: Zbigniew Kapała (ed.), Fridrich Wilhelm von Reden i jego czasy. Chorzów.
Fuchs K. 1970. Die Preussisch–Merkantilisische Epoche der Schlesischen Wirtschaft (1740–1806). In: Vom Disgismus zum Liberalsmus. Die Entwicklung Oberschlesiens als preußisches Berg–und Hüttenrevier. Ein Beitrag zur Witschaftsgeschichte Deutschlands im. 18. und 19. jahrhundend, Wiesbaden.
Fuchs K. 1970. Die Fredeinszeit bis zum Tod Fridrichs des Großen (1763–1806). In: Vom Disgismus zum Liberalsmus. Die Entwicklung Oberschlesiens als preußisches Berg–und Hüttenrevier. Ein Beitrag zur Witschaftsgeschichte Deutschlands im. 18. und 19. jahrhundend. Wiesbaden.
Fuchs K. 2006. Fridrich Wilhelm von Reden. In: „Neue Deutschland Biographie“, Bd. 21, Berlin.
Fuchs K. 2001. Gestaltungskräfte in der Geschichte Oberschlesiens, Niederschlesiens und Sudetenschlesien. Dortmund.
Fuchs K. 2002. Hrabia Fridrich Wilhelm von Reden (przedruk z: K. Fuchs, Beiträge zur Wirtschaft –und sozialgeschichte Schlesiens, Dortmund 1985. In: Zbigniew Kapała (ed.) Fridrich Wilhelm von Reden i jego czasy. Chorzów.
Greiner P. 2004. Oni tworzyli potęgę przemysłową Górnego Śląska. In: Andrzej Złoty (ed.), Moja ziemia – Katowice. Katowice.
Jaros J. 1973. Dzieje hutnictwa żelaza w rejonie Gliwic i Zabrza (do 1945). Kwartalnik Historii Nauki i Techniki XVIII (4).
Jaros J. 1969. Sytuacja gospodarcza w okresie kapitalizmu pod panowaniem niemieckim. In: Henryk Rechowicz (ed.), Tarnowskie Góry. Zarys rozwoju powiatu. Katowice.
Koselleck R. 1967. Preußen zwischen reform und revolution. Allgemeines Landrecht verwaltung und soziale Bewegung von 1791 bis 1648. Stuttgart.
Koselleck R. 1981. Preußen zwischen Reform und Revolution Allgemeines Landrecht, Verwaltung und soziale Bewegung von 1791–1848. Stuttgart.
Kowalczyk R. 2004. Rozwój przemysłu cynkowego w Królestwie Polskim w latach 1815-1904. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78.
Kowalczyk R. 2009. Wpływ rosyjskiej polityki protekcyjnej na sytuację gospodarczą Królestwa Polskiego w latach 1877–1914. In: W. Puś (ed.), Studia z Historii Społeczno–Gospodarczej XIX i XX wieku. 6. Łódź.
Kowalczyk R. 2010. Polityka gospodarcza i finansowa Księstwa Warszawskiego w latach 1807–1812. Łódź.
Kowalczyk R. 2011. Polityka fiskalna i gospodarcza Józefa II. In: , W. Puś and J. Kita (eds.), Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku. 9. Łódź.
Kowalczyk R. 2013. Истоки процесса глобализации капиталистической экономики развивающихся стран перед первой мировой войной, ТРАНСФОРМАЦІЯ НАЦІОНАЛЬНИХ МОДЕЛЕЙ ЕКОНОМІЧНОГО РОЗВИТКУ В УМОВАХ ГЛОБАЛІЗАЦІЇ. Київ.
Kowalczyk R. 2015. Polityka gospodarcza Niemiec na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w czasie I wojny światowej. In: Jarosław Recięski and Michał J. Witkowski (eds.), Górny Śląsk a I wojna światowa. Katowice.
Kowalczyk R. 2015. Zagłębie Dąbrowskie do 1914 r. Rzecz o rozwoju przemysłu ciężkiego w Królestwie Polskim. Prawdy i mity. Częstochowskie teki historyczne V. Częstochowa.
Michalkiewicz S. 1960. Początki koksowania węgla na Śląsku. Studia z Dziejów Górnictwa i Hutnictwa 4. Warszawa.
Niemierowski W. 1988. Fryderyk Reden 1752–1815. Katowice.
Richard Sylla and Gianni Toniolo (eds.), 1991. Patterns of European industrialization. Patterns of European industrialization the nineteenth century. London –New York.
Paret P. 1966. Yorck and the age of Prussian reform 1807–1815. Princeton.
Piątek Z. 1995. Der niederschlesische Steinkohlenbergbau in der Zeit des Direktionsprinzips (1769–1865) aus der Sicht technischer Neuerung. In: Franz Steiner Verlag (ed.), Vom Bergbau zum Industrierevier. Stuttgart.
Schellhas W. 1972. Fridrich Anton von Heynitz. In: Neue Deutschland Biographie 9. Berlin.Serlo W. 1974. Heynitz, Reden, Stein und ibre bergmännifhen Bersipungen. In: Bergmannsfamillien in Rheinland und Westfalen. Münster.
Serlo W. 1974. Heynitz, Reden, Stein und ibre bergmännifhen Bersipungen. In: Bergmannsfamillien in Rheinland und Westfalen. Münster.
Simsch A. 1983. Die wirtschaftspolitik des preußischen Staates in der Provinz Südpreußen 1793–1806/07. Berlin.
Szczepański J. 1997. Modernizacja górnictwa i hutnictwa w Królestwie Polskim w I połowie XIX w. Rola specjalistów niemieckich i brytyjskich. Kielce.
Szczepański J. 2007. Przepływ ludzi i idei w Europie środkowej w XVIII–XIX w. In: Nauka, szkolnictwo wyższe i przemysł (Freiberg– Banská Štiavnica (Schemnitz) – Kielce), „Acta Historica Neosoliensia”, Odborný časopis Katedry histórie Fakulty humanitných vied Univerzity Mateja Bela v Banskej Bystrici 10. Banska Bystrica.
Weber W. 1976. Innovationen im fruehindustriellen deutschen Bergbau und Huettenwesen. Friedrich Anton von Heynitz, Goettingen.
Wirska–Parachoniak M., Kurek R. 2002. Zarys dziejów huty „Królewskiej. In: Zbigniew Kapała (ed.), Fridrich Wilhelm von Reden i jego czasy. Chorzów.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
