https://doi.org/10.23858/PA73.2025.3997
The focus of this article is to introduce the history of underwater archaeology in Poland until 1990. The chosen caesura corresponds to the profound systemic changes after the fall of communism in 1989. Tracing the history of underwater archaeology shows how the research methods of this subdiscipline has changed over six decades. Underwater archaeology has evolved from an amateur activity to a science with developed methods and methodology. In addition, the turbulent history shows the impact of acute historical events on the researchers' fate, including how deep a mark was left on scientists by World War II and the subsequent communist period. Scientific centres in Szczecin, Warsaw, Gdansk and Torun played an essential role in developing underwater archaeology in Poland. By the late 1980s and early 1990s, some centres of underwater archaeology in Poland had developed, and some had halted their activities. Despite many challenges and problems, underwater research has experienced dynamic growth and still holds an important place alongside other historical sciences.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
Abramowicz A. (1991). Historia archeologii polskiej : XIX i XX wiek. Warszawa; Łódź: IHKM PAN.
Google Scholar
Anderszowa, K., Łomnicki, J., Nowak A., Szenicowa W. (1963). Sprawozdanie z prac badawczych na Ostrowie Lednickim w 1961 roku, Sprawozdania Archeologiczne, 15, 218.
Google Scholar
Barford P.M. (1995). Marksizm w archeologii polskiej w latach 1945-1975. Archeologia Polski, 40(1-2), 7-78.
Google Scholar
Bass G.F. (2008). Archeologia pod wodą. Wczesne lata. Warszawa – Londyn: MTG Publishing Limited.
Google Scholar
Bednarz T. (2019). De Jonge Seerp. Wrak niderlandzkiego statku z końca XVIII wieku. Gdańsk: Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku.
Google Scholar
Brzeziński W., Piotrowska D. (2019). A Portrait of Professor Zdzisław A. Rajewski (1907–1974), Scholar of Many Talents. Archaeologia Polona, 50, 27-62.
Google Scholar
Bukowski Z. (1956). Archeologia podwodna. Dawna Kultura, 3/3, 168-174.
Google Scholar
Bukowski Z. (1978). Stan i perspektywy archeologicznych badań podwodnych w jeziorach i rzekach Polski. Archeologia Polski, 23(1), 55-133.
Google Scholar
Bukowski Z., Dąbrowski J., Odoj R. (1962). Sprawozdanie z podwodnych badań archeologicznych w jeziorze Piłakno, pow. Mrągowo w 1961 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 16, 72-87.
Google Scholar
Burchard P. (1956). Podwodne prace archeologiczne. Dawna Kultura, 3/11, 174-181.
Google Scholar
Chudziakowa J. (2002). Działalność badawcza i dydaktyczna Instytutu Archeologii i Etnologii UMK w Toruniu (1946-2002). W: B. Wawrzykowska (red.), Archeologia Toruńska. Historia i teraźniejszość (67-72). Toruń: MO.
Google Scholar
Dzięciołowski E., Górecki J. (1989). Interdyscyplinarne badania Ostrowa Lednickiego i jego osadniczego zaplecza. Studia Lednickie, 1, 185-189.
Google Scholar
Filipowiak W. (1956). Port wczesnośredniowiecznego Wolina. Materiały Zachodnio-Pomorskie, 2, 183-209.
Google Scholar
Filipowiak W. (1957). Badania archeologiczne nad jeziorem Łeba. Materiały Zachodnio-Pomorskie, 3, 342-345.
Google Scholar
Filipowiak W. (1961). Sprawozdanie z działalności Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie w 1961 r. Materiały Zachodnio-Pomorskie, 7, 785-794.
Google Scholar
Filipowiak W. (1962) Działalność naukowo-badawcza. Materiały Zachodnio-Pomorskie, 8, 550-555.
Google Scholar
Filipowiak W. (1964). Sprawozdanie z działalności Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie w 1964 r. Materiały Zachodniopomorskie, 10, 597-607.
Google Scholar
Filipowiak W. (1968). Działalność Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie w 1968 r. Materiały Zachodniopomorskie, 14, 827-835.
Google Scholar
Filipowiak W. (1986). Słowiański statek z XII wieku z Kamienia Pomorskiego. Nautologia, 1/8, 84-96.
Google Scholar
Filipowiak W. (1996). Archaeologia, a uprawa morza. W: E. Wilgocki, P. Krajewski, M. Dworaczyk, D. Kozłowska (red.), 50 lat archeologii Polskiej na Pomorzu Zachodnim. Szczecin: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich.
Google Scholar
Filipowiak W. (2018). Wczesnośredniowieczny statek z Kamienia Pomorskiego. Szczecin: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Google Scholar
Florjanowicz P. (2023). Archeolodzy polscy wobec nazizmu i stalinizmu. Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Google Scholar
Gackowski J. (1992). Dotychczasowe wyniki badań archeologiczno-przyrodniczych stanowiska 1 w Mołtajnach, gm. Barciany na tle wybranych problemów badawczych osiedli nawodnych w północno-wschodniej Polsce. Barbaricum, 2, 53-81.
Google Scholar
Gackowski J. (1993). Dotychczasowe rezultaty badań archeologicznych prowadzonych w obrębie reliktów osiedli nawodnych w Mołtajnach (stan. 1), gm. Barciany oraz Pieczarkach (stan. 1), gm. Pozezdrze. W: J. Chudziakowa (red.), Badania archeologiczne ośrodka toruńskiego w latach 1989-1992 (81-89). Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Gackowski J. (2022). Wojciech Szulta (1964-2008) i Jego przygoda z archeologią zbyt wcześnie przerwana. W: W. Chudziak, J. Gackowski, D. Makowiecki (red.), 80, 70, 40 – trzy jubileusze archeologii akademickiej w Toruniu (199-209). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Gackowski J. (2024). Prof. dr hab. Zbigniew Bukowski (1931–2024). Wybitny badacz pradziejowych epok metali. Przyjaciel Instytutu Archeologii UMK w Toruniu. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 40, 243-249.
DOI: https://doi.org/10.12775/AUNC_ARCH.2024.014
Google Scholar
Garczyński W. (1981). Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego w Szczecinie za rok 1981. Materiały Zachodniopomorskie, 27, 459-466.
Google Scholar
Gediga B. (2002). Prof. dr hab. Zbigniew Bukowski. Archeologia Polski, 47(1-2).
Google Scholar
Grążawski K., Pietrzykowski G., Wilke G., Kola A. (1983). Łąkorek, gm. Biskupiec, woj. toruńskie. Stanowisko 1. Informator Archeologiczny, 17, 161-162.
Google Scholar
Grążawski K., Pietrzykowski Cz. (1991). Wstępne wyniki badań osady palowej w Łąkorku, gmina Biskupiec Pomorski. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeo¬logia, 15, Archeologia podwodna, 3, 59-66.
Google Scholar
Grimal P. (2008). Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Google Scholar
Grupa M., Pydyn A. (2016). Prof. Dr hab. Andrzej Kola. Życiorys naukowy i zawodowy. W: M. Grupa, A. Pydyn (red.), Od Torunia do Charkowa (11-14). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Google Scholar
Gurba J. (2005). Straty osobowe archeologii polskiej w czasie II wojny światowej (próba uzupełnień). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, Historia, 60, 258-264.
Google Scholar
Hamling A. (1976). Sprawozdanie z działalności Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie w 1976 r. Materiały Zachodniopomorskie, 22, 307-317.
Google Scholar
Hensel W. (1946). Potrzeba przygotowania wielkiej rocznicy (O niektórych zagadnieniach polskiej protohistorii). Przegląd Wielkopolski, 7-8, 193-206.
Google Scholar
Janikowski P. (2015). 1958. Będzie Muzeum! Założyciele Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Część 1. Gdańsk: Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego.
Google Scholar
Jasiński M.E. (1993). The maritime cultural landscape – an archaeological perspective. Archeologia Polski, 38(1), 9-21.
Google Scholar
Jasiński M.E. (1999). Which way now? Maritime archaeo¬logy and underwater heritage into the 21st century. Cape Town: World Archaeological Congress 4, Symposium: Maritime Archaeology: Challenges for the New Millennium.
Google Scholar
Jasnosz S. (1974). Wspomnienie pośmiertne o profesorze doktorze Zdzisławie Rajewskim (1907-1974). Fontes Archaeologici Posnanienses, 24, 280-282.
Google Scholar
Kaniball O. (1973). Tajemnice jeziora Zamkowego. Ilustrowany Kurier Polski, 213 (8880). Wycinek znajduje się w Kronice Klubu Archeologii Podwodnej Tryton.
Google Scholar
Kapuścik J. (red.). (1998). Współcześni Uczeni Polscy. Słownik Biograficzny. Tom I A-G. Ośrodek Przetwarzania Informacji.
Google Scholar
Kola A. (2000). Archeologiczne badania na reliktach mostu. W: Z. Hilczer-Kurnatowska (red.), Wczesnośredniowieczne mosty przy Ostrowie Lednickim. T. 1. Mosty traktu gnieźnieńskiego (11-27). Lednogóra: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy; Toruń: Instytut Archeologii i Etnologii UMK.
Google Scholar
Kola A. (2011). Archeologia podwodna – geneza subdyscypliny. W: O. Ławrynowicz, J. Maik, P.A. Nowakowski (red.), Non sensitis gladios. Studia ofiarowane Marianowi Głoskowi w 70. rocznicę urodzin (681-688). Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Kola A., Wilke G. (1977). Stan badań śródlądowej archeo¬logii podwodnej w Polsce. Pomorania Antiqua, 7, 147-184.
Google Scholar
Kola A., Wilke G. (1980) Toruński ośrodek archeologii podwodnej. Potrzeby i perspektywy badawcze. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 6, 89-100.
Google Scholar
Kola A., Wilke G. (1983). The drawing up of a height plan of the late-medieval wreck, the “copper ship” (W-5) from Gdańska Bay and its utilization in exploratory work. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Underwater Archaeology, 1, 67-80.
Google Scholar
Kola A., Wilke G. (1985a). Uwagi na marginesie pracy Zbigniewa Bukowskiego „Stan i perspektywy archeologicznych badań podwodnych w jeziorach i rzekach Polski”, Acta Universitatis Nicolai Coperici. Archeologia, 11. Archeologia podwodna, 2, 75-90.
Google Scholar
Kola A., Wilke G. (1985b). Archeologia Podwodna. Cz. 1: Badania w akwenach śródlądowych Europy Środkowej i Wschodniej. Toruń: UMK.
Google Scholar
Kola A., Wilke G. (2000). Mosty sprzed tysiąca lat. Archeologiczne badania podwodne przy rezydencji pierwszych Piastów na Ostrowie Lednickim. Toruń.
Google Scholar
Kontny B. (2018). Underwater Archaeology at University of Warsaw. W: A. Chołuj, M. Mileszczyk, K. Trusz (red.), Archaeology: Just Add Water (11-26). Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Google Scholar
Kostrzewski J. (1947). Losy nauk prehistorycznych w czasie wojny i po wojnie. Nauka polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój, 25.
Google Scholar
Kowalska K. (2011). Nurek-amator w podwodnej archeo¬logii. Ad Rem, 3, 13-14.
Google Scholar
Kowalska K. (2018). Nurkowie Marynarki Wojennej RP 1919–1939 w fotografii. Warszawa.
Google Scholar
Kowalska K. (2021). Sprzęt nurkowy w Polsce 1945-1989. Warszawa.
Google Scholar
Kronika Klubu Archeologii Podwodnej Tryton, rękopis w archiwum Romana Berendta.
Google Scholar
Kurzyk K. (2022). Archeologia Podwodna w ośrodku toruńskim. W: W. Chudziak, J. Gackowski, D. Makowiecki (red.), 80, 70, 40: trzy jubileusze archeologii akademickiej w Toruniu (307-327). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Lamboglia N. (1952). La nave romana di Albenga. Rivista di Studi Liguri, 18(3e4), 131-236.
Google Scholar
Laskowski P. (2015). Pluszne Wielkie – jezioro pełne tajemnic – „Junkers z Plusznego”. Pobrano z: http://nurkowapolska.pl/65,Pluszne-Wielkie-jezioro-pelne-tajemnic-Junkers-z-Plusznegocz2.html
Google Scholar
Leciejewicz L., Łosińki W. (1960). Badania archeologiczne w Kołobrzegu w 1958 roku, Sprawozdania Archeologiczne, 11, 43-57.
Google Scholar
Litwin K. (1995). The Puck Bay wrecks – an opportunity for a “Polish Skuldelev”. W: O. Olsen, J.S. Madsen, R. Flemming (red.), Shipshape. Esseys for Ole Crumlin-Pedersen (135-150). Roskilde: The Viking Ship Museum.
Google Scholar
Litwin J. (2011). Rys historyczny. W: A. Ciemińska (red.), 50 lat Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku 1960–2010 (12-73). Gdańsk: CMM.
Google Scholar
Long L. (1987). Les épaves du Grand Congloué. Archaeonautica, 7, 9-36.
DOI: https://doi.org/10.3406/nauti.1987.896
Google Scholar
McGrail S. (1984). Maritime archaeology. W: S. McGrail (red.), Aspects of Maritime archaeology and ethnography. London.
Google Scholar
Mileszczyk M., Kowalska K. (2024). Diving Equipment Used in the 1960s Lake Piłakno Archaeological Research. W: B. Kontny, M. Mileszczyk, M. Nowakowska (red.), Archaeology: Just Add Water, vol. III (213-224). Turnhout: Brepols.
DOI: https://doi.org/10.1484/M.WSA-EB.5.141432
Google Scholar
Miziorko T. (1970). Skarby historyczne z dna Zatoki Puckiej. Wrak Helena, Bandera.
Google Scholar
Muckelroy K. (1978). Maritime archaeology. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Najdowa J. (1984). Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego w Szczecinie za rok 1984. Materiały Zachodniopomorskie, 30, 349-358.
Google Scholar
Najdowa J. (1985). Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego w Szczecinie za rok 1985. Materiały Zachodniopomorskie, 31, 427-438.
Google Scholar
Najdowa J. (1988). Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego w Szczecinie w roku 1988. Materiały Zachodniopomorskie, 34, 207-216.
Google Scholar
Nowicz L. (2011). Pionierski okres archeologicznych badań podwodnych w CMM. W: A. Ciemińska (red.), 50 lat Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku 1960–2010 (261-265). Gdańsk: CMM.
Google Scholar
Oczkowska-Najdowa J. (1983). Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego w Szczecinie za rok 1983. Materiały Zachodniopomorskie, 29, 325-334.
Google Scholar
Odoj R. (1962). Podwodne badania archeologiczne w Rybnie, pow. Mrągowo. Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 3/77, 712-722.
Google Scholar
Ossowski W. (2008). Archeologiczne badania podwodne wraka W-32. W: W. Ossowski (red.), The Shipwreck General Carleton, 1785 (35-64). Gdańsk: Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku.
Google Scholar
Ossowski W. (red.). (2014). Miedziowiec wrak średniowiecznego statku i jego ładunek. Gdańsk: Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku.
Google Scholar
Pietrzykowski Cz. (1983). Communique on underwater archaeological investigations at Shabla on Black See (Bulgaria). Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 9, Underwater archaeology, 1, 81-84.
Google Scholar
Piotrowski W. (2005). Współpraca w Biskupinie z przedstawicielami nauk technicznych i niektórych przyrodniczych. W: A. Grossman, W. Piotrowski (red.), Badacze Biskupina (181-222). Biskupin: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie.
Google Scholar
Pomian I. (2002). Prace Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku na stanowisku portu średniowiecznego w Pucku. Zapiski Puckie, 11, 31-36.
Google Scholar
Pomian I. (2011). Dział badań podwodnych. W: A. Ciemińska (red.), 50 lat Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku 1960–2010 (205-220). Gdańsk: CMM.
Google Scholar
Popek M. (2023). Średniowieczny port w Zatoce Puckiej w świetle badań archeologicznych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Potemski C., Romanowska-Grabowska O. (1977). Nowy Jasiniec, gm. Koronowo. Stanowisko 1. Jezioro Zamkowe. Informator Archeologiczny: badania, 11, 236-237.
Google Scholar
Pydyn A. (2020). Gerard Wilke – jeden z twórców archeologii podwodnej w Polsce, badacz podwodnego dziedzictwa Ostrowa Lednickiego. Studia Lednickie, 19, 9-11.
Google Scholar
Pydyn A., Popek M., Lewek K. (2023). Past from the depths: the results of underwater research on Lednica Lake. W: P. Pranke (red.), Between East and West: studies on the history of memory, commemoration and reception of Medieval culture (75-86). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht unipress.
DOI: https://doi.org/10.14220/9783737015981.75
Google Scholar
Rajewski Z. (1950). Sprawozdanie z organizacji prac w Biskupinie w pow. żnińskim w latach 1938–39 i 1946–48. W: J. Kostrzewski (red.), III sprawozdanie z prac wykopaliskowych w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie w powiecie żnińskim za lata 1938–1939 i 1946–1948 (1-11). Poznań: nakł. Polskiego Towarzystwa Prehistorycznego.
Google Scholar
Rajewski Z. (1959). O przydatności poszukiwań podwodnych w badaniach archeologicznych w Polsce. Wiadomości Archeologiczne, 26(1-2), 44-48.
Google Scholar
Romanowska-Grabowska O. (1974). Pałuki czasów zamierzchłych. Rewelacyjne odkrycia Klubu Archeologii Podwodnej. Czasopismo nieznane, wycinek znajduje się w Kronice Klubu Archeologii Podwodnej Tryton.
Google Scholar
Romanowska-Grabowska O. (1975). „Tryton” - akcje roku 1975. Czasopismo nieznane, wycinek znajduje się w Kronice Klubu Archeologii Podwodnej Tryton.
Google Scholar
Rulewicz J., Marcinek. R. (red.). (2018). Działaj i miej nadzieję. Stulecie państwowych służb konserwatorskich w Polsce 1918-2018. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie.
Google Scholar
Rutecki P. (2011). Wrak W-25. Podwodne badania archeo¬logiczne w Zatoce Gdańskiej. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 31, Archeologia podwodna, 6, 127-148.
Google Scholar
Skrok Z. (1982). Archeologia mórz. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.
Google Scholar
Smolarek P. (1966). Zarys historyczny, stan współczesny i perspektywy rozwojowe muzealnictwa morskiego w Polsce. W: K. Malinowski (red.), Muzealnictwo Morskie w Polsce. Materiały z konferencji w Gdańsku w dniach 24 – 25 listopada 1965 roku (16-34). Warszawa: Ministerstwo Kultury i Sztuki. Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków.
Google Scholar
Smolarek P. (1976a). Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku w latach 1960-1974. Rocznik Gdański, 34/35, 238-257.
Google Scholar
Smolarek P. (1976b). Muzeum Morskie w Gdańsku w latach 1965 – 1972. Gdańsk: Ossolineum.
Google Scholar
Smolarek P. (1976c). Poszukiwania i badania podwodne w Zatoce Gdańskiej. Nautologia, 11(1), 22-31.
Google Scholar
Smolarek P. (1983). The Genesis, Present State and Prospects of Polish Underwater Archaeological investigations in the Baltic. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 9, Underwater Archaeology, 1, 5-38.
Google Scholar
Smolarek P. (1987). Badania podwodne w Bałtyku w latach 1979–1986. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 35(3), 465-495.
Google Scholar
Smolarek P. (1991). The Underwater Investigations of the Polish Maritime Museum in Gdańsk from 1982 – 1985. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 15, Archeologia Podwodna, 3, 3-23.
Google Scholar
Smolarek P., Kuszewski J. (1966). Muzeum Morskie w Gdańsku. Kronika działalności w latach 1960 – 1964. Gdańsk: Muzeum Morskie w Gdańsku.
Google Scholar
Stępień W. (1979). Sprawozdanie z archeologicznych badań podwodnych prowadzonych w Zatoce Puckiej w 1979 r. Maszynopis w archiwum prywatnym W. Stępnia oraz w archiwum Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy.
Google Scholar
Stępień W. (1981). Puck – zatoka. Informator Archeologiczny, 15, 261-262.
Google Scholar
Stępień W. (1998). Wczesnośredniowieczny port z dna Zatoki Puckiej. W: A. Groth (red.), Historia Pucka. Gdańsk: Marpress.
Google Scholar
Szulta W. (2005). Most zachodni, tzw. poznański przy Ostrowie Lednickim. Wyniki podwodnych badań archeologicznych prowadzonych w latach 1999-2002. Studia Lednickie, 8, 69-84.
Google Scholar
Szulta W. (2008). Przeprawy mostowe na ziemiach polskich w średniowieczu. Toruń: Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar
Szydłowski G. (2014). Płetwonurkowie znów szukają hitlerowskich samolotów. Olsztyn: Gazeta Wyborcza – Olsztyn, 26 października 2014.
Google Scholar
Święch A.W. (2013). Problematyka podwodnych badań archeologicznych w kontekście dyskursów naukowych. Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria, 10(1), 255-276.
Google Scholar
Throckmorton P. (1987). History from the sea. Shipwreck and archaeology. London.
Google Scholar
Twardowski M. (2011). Statki badawcze CMM. W: A. Ciemińska (red.), 50 lat Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku 1960–2010 (223-225). Gdańsk: CMM.
Google Scholar
Westerdahl Ch. (1992). The Maritime Cultural Landscape. The International Journal of Nautical Archaeology, 21(1), 5-14.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1095-9270.1992.tb00336.x
Google Scholar
Wilgocki E. (2001). Profesor Władysław Filipowiak. W: E. Wilgocki et al. (red.), Instantia est Mater Doctrinae. Księga jubileuszowa prof. dr hab. Władysława Filipowiaka (7-10). Szczecin: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich.
Google Scholar
Wilke G. (1985). Bodrum-Yassi Ada 1982. Letnia szkoła archeologii podwodnej na tureckim wybrzeżu Morza Egejskiego. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 11, Archeologia Podwodna, 2, 91-101.
Google Scholar
Wilke G. (1988). Studia nad nawodnymi formami osiedli mieszkalnych w kulturach pradziejowych i średniowiecznych Europy. Toruń: Instytut Archeologii i Etnografii UMK w Toruniu.
Google Scholar
Wilke G. (1991). Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na stanowisku 1 w Mołtajnach w woj. Olsztyńskim w 1986 roku na osiedlu nawodnym kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 15, Archeologia podwodna, 3, 25-41.
Google Scholar
Wolny R. (1974). Tryton na odsiecz archeologom. Czasopismo nieznane, wycinek znajduje się w Kronice Klubu Archeologii Podwodnej Tryton.
Google Scholar
Wołągiewicz R. (1961). Badania podwodne Muzeum Pomorza Zachodniego na Zalewie Szczecińskim w 1961 r. Materiały Zachodniopomorskie, 7, 387-391.
Google Scholar
Woyda S. (1981). Archeologiczne zdjęcie terenu – ogólne założenia metody w oparciu o doświadczenia mazowieckie. W: M. Konopka (red.), Zdjęcie archeologiczne Polski. Warszawa: Ministerstwo Kultury i Sztuki: Generalny Konserwator Zabytków.
Google Scholar
Zbierski A. (1978). Tajemnice Zatoki Puckiej. Morze, 4, 7-8.
Google Scholar