Early  Bronze  Age  barrow  in  Jawczyce,  site  1,  Wieliczka  Foothills,  Lesser  Poland

Paweł Jarosz; Jerzy Libera

doi:10.23858/SA/72.2020.2.2016

Published: 2020-12-16

Vol. 72 No. 2 (2020)

Early Bronze Age barrow in Jawczyce, site 1, Wieliczka Foothills, Lesser Poland

Paweł Jarosz , Jerzy Libera

Sprawozdania Archeologiczne

Section: Field Survey and Materials

https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.2.2016

Abstract

Barrow 11 at site 1 in Jawczyce is the first burial mound in the Wieliczka Foothills, and also in the whole of Lesser Poland, dated to the 19^th and 18^th centuries BC and associated with the late phase of the Mierzanowice culture. The grave under the mound had a wooden construction, and within it were found faience beads as well as four flint arrowheads. The interment was not preserved. The radiocarbon date acquired from charcoal is 3580±35 BP (Poz-101091), which is 1974-1888 BC after calibration. This dating can be correlated with the beginnings of the late phase of the Mierzanowice culture. The mound in Jawczyce combines older Final Neolithic traditions (the barrow) with Early Bronze ones (the grave goods, arrangement of the deceased). Therefore, it significantly supplements current knowledge of the funeral rite of the Mierzanowice culture.

Keywords:

Early Bronze Age, barrow grave, Wieliczka Foothills, faience beads

Most read articles by the same author(s)

Paweł Jarosz, Piotr Włodarczak, Krzysztof Tunia, Funnel Beaker Culture tombs in the eastern part of Wodzisław Hummock , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 72 No. 1 (2020): Sprawozdania Archeologiczne
Jerzy Libera , Piotr Mączyński, Beata Polit , Anna Zakościelna , Hoard of long flint blades from the Wodzisław Hummock, Lesser Poland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 71 (2019)
Paweł Jarosz, Mirosław Mazurek, Anita Szczepanek, The funeral rite of the Mierzanowice Culture in the Vistula and San river basins – graves from Rozbórz, Przeworsk district , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 74 No. 1 (2022): Sprawozdania Archeologiczne
Paweł Jarosz, Anita Szczepanek, Piotr Włodarczak, Tomb no. 1 at Malżyce, site 31 (distr. Kazimierza Wielka) and the megalithic Funnel Beaker cemeteries in the loess region of western Małopolska = Grobowiec nr 1 na stanowisku 31 w Malżycach, pow. kazimierski i cmentarzyska megalityczne kultury pucharow le , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 65 (2013)
Jerzy Libera, Piotr Mączyński, Flint arrowheads from the inventories of the Corded Ware culture: morphology and function - on the example grave from Mydłów (Sandomierz Upland) , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 1 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Jerzy Libera, Radosław Dobrowolski, Marcin Szeliga, Tadeusz Wiśniewski, Paweł Wit Zagórski, Flints in glacigenic sediments of the Chełm Hills, Eastern Poland. Prehistory and geology = Krzemienie w osadach glacigenicznych Pagórów Chełmskich: prahistoria — geologia , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 66 (2014)
Paweł Jarosz, Ewa Koszowska, Mikołaj Ostrowski, Anita Szczepanek, Niche burials of the Corded Ware Culture at Kraków-Mistrzejowice, site 85 , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 67 (2015)
Paweł Jarosz, Izabela Mianowska, The Corded Ware culture cemetery in Kraków-Mistrzejowice = Cmentarzysko kultury ceramiki sznurowej w Krakowie-Mistrzejowicach , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 63 (2011)
Paweł Jarosz, Edelgarda M. Foltyn und Eugeniusz Foltyn, Ziemie Górnego Śląska od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza [Die Gebiete Oberschlesiens von der Steinzeit bis zum Fruhmittelalter]. Katowice 2012: Muzeum Śląskie w Katowicach : [recenzja] , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 65 (2013)

Download files

PDF

Citation rules

Jarosz, P., & Libera, J. (2020). Early Bronze Age barrow in Jawczyce, site 1, Wieliczka Foothills, Lesser Poland. Sprawozdania Archeologiczne, 72(2). https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.2.2016

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Baczyńska B. 1993. Cmentarzysko kultury mierzanowickiej w Szarbi, woj. kieleckie. Studium obrządku pogrzebowego. Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Secesja.
Google Scholar

Bargieł B. 2006. Kultura strzyżowska w świetle znalezisk grobowych. Wiadomości Archeologiczne 58, 65-99.
Google Scholar

Bátora J. 1991. The reflection of economy and social structure in the cemeteries of the Chlopice-Veselé and Nitra cultures. Slovenská Archeológia 39, 91-142.
Google Scholar

Bátora J. 2011. Pochovávanie pod mohylami v oblasti stredného Dunaja v závere eneolitu a na počiatku doby bronzovej. In H. Kowalewska-Marszałek and P. Włodarczak (eds), Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV-II tysiącleciu p.n.e. Kraków, Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UW, 163-170.
Google Scholar

Bąbel J. T. 2013a. Cmentarzyska społeczności kultury mierzanowickiej na Wyżynie Sandomierskiej. Część 1. Obrządek pogrzebowy (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 24/1). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii UR.
Google Scholar

Bąbel J.T. 2013b. Cmentarzyska społeczności kultury mierzanowickiej na Wyżynie Sandomierskiej. Część 2. Źródła (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 24/2). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii UR.
Google Scholar

Borkowski W. 1987. Neolithic and Early Bronze Age heart-shaped arrow-heads from the Little Poland Upland. In J. K. Kozłowski and S. K. Kozłowski (eds), New in Stone Age archaeology (= Archaeologia Interregionalis 8). Warsaw, Cracow: Instytut Archeologii UW, Instytut Archeologii UJ, 147-181.
Google Scholar

Bourgeois Q. 2013. Monuments on the horizon. The formation of the barrow landscape throughout the 3rd and 2nd millennium BC. Leiden: Sidestone Press.
Google Scholar

Bouzek J. 2015. Únětická kultura a civilizace východního Středomoří, Egypta a Mezpotámie. In J. Bátora and P. Tóth (eds), Keď bronz vystriedal meď. Zborník príspevkov z XXIII. medzinárodného sympózia „Staršia doba bronzová v Čechách, na Morave a na Slovensku“. Levice 8.–11. októbra 2013 (= Archaeologica Slovaca Monographiae 18). Nitra, Bratislava: SAV, 39-50.
Google Scholar

Bronk Ramsey C. 2017. Methods for Summarizing Radiocarbon Datasets. Radiocarbon 59(2), 1809-1833.
Google Scholar

Budziszewski J., Jarosz P., Libera J., Szczepanek A., Witkowska B. and Włodarczak P. 2016. Kurhany ze stanowiska 30 w Stryjowie, pow. krasnostawski. In P. Jarosz, J. Libera and P. Włodarczak (eds), Schyłek neolitu na Wyżynie Lubelskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 505-532.
Google Scholar

Galas P. 1948. Jawczyce, pow. Wieliczka. Z otchłani wieków 17, 83.
Google Scholar

Gancarski J., Machnikowie A. and J. 1986. Wyniki badań kurhanu A kultury ceramiki sznurowej we wsi Bierówka, gmina Jasło w woj. krośnieńskim. Acta Archaeologica Carpathica 25, 55-87.
Google Scholar

Gancarski J., Machnikowie A. and J. 1990. Kurhan B kultury ceramiki sznurowej w Bierówce, gm. Jasło w świetle badań archeologicznych. Acta Archaeologica Carpathica 29, 99-124.
Google Scholar

Górski J. and Jarosz P. 2006. Cmentarzysko kultury ceramiki sznurowej i trzcinieckiej w Gabułtowie. Sprawozdania Archeologiczne 58, 401-451.
Google Scholar

Gregerová M., Hložek M. and Sulovský P. 2006. Přírodovědné analýzy fajánsového korálku z hrobu nitranské kultury ze Slatinic, okres Olomouc. Slovenská Archeológia 54(1), 33-40.
Google Scholar

Grigoriev S. 2019. Central European Impulses in Eastern Europe in the Early Second Millennium BC. Slovenská Archeológia 67( 2), 225 - 239.
Google Scholar

Hozer M., Machnik J. and Bajda-Wesołowska A. 2017. Groby kultury ceramiki sznurowej i domniemane kultury mierzanowickiej w Szczytnej, pow. Jarosław – źródła, analiza, wnioski. In P. Jarosz and J. Machnik (eds), Nekropolie ludności kultury ceramiki sznurowej z III tysiąclecia przed Chr. w Szczytnej na Wysoczyźnie Kańczuckiej (= Via Archaeologica Ressoviensia 12). Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Zimowit, 7-130.
Google Scholar

Jarosz P. 2002. Kurhan kultury ceramiki sznurowej w Średniej st. 3, pow. Przemyśl. Wyniki badań wykopaliskowych prowadzonych w 2001 r. Rocznik Przemyski 38. Archeologia 2, 3-19.
Google Scholar

Jarosz P. 2006. Badania ratownicze na stanowisku 1 w Wiatowicach, gm. Gdów, woj. małopolskie. Acta Archaeologica Carpatica 41, 161-170.
Google Scholar

Jarosz P. 2011. Kurhany kultury ceramiki sznurowej na pogórzach i wysoczyznach karpackich. In H. Kowalewska-Marszałek and P. Włodarczak (eds), Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV-II tysiącleciu p.n.e. Kraków, Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UJ, 255-277.
Google Scholar

Jarosz P. 2018. The Settlement of the Corded Ware Culture and Early Phases of the Mierzanowice Culture in Carpathian Mountains. In A. Pelisiak, M. Nowak and C. Astaloş (eds), People in the Mountains. Current Approaches to the Archaeology of Mountainous Landscapes. Oxford: Archaeopress Publishing Ltd, 139-152.
Google Scholar

Jarosz P. and Włodarczak P. 2007. Chronologia bezwzględna kultury ceramiki sznurowej w Polsce południowo-wschodniej oraz na Ukrainie. Przegląd Archeologiczny 55, 71-108.
Google Scholar

Juras A., Makarowicz P., Chyleński M., Ehler E., Malmström H., Krzewińska M., Pospieszny Ł., Górski J., Taras H., Szczepanek A., Polańska M., Włodarczak P., Szyca A., Lasota-Kuś A., Wójcik I., Jakobsson M. and Dabert M. 2020. Mitochondrial genomes from Bronze Age Poland reveal genetic continuity from the Late Neolithic and additional genetic affinities with the steppe populations. American Journal of Physical Anthropology 2020; 1-13. DOI: 10.1002/ajpa.24057.
Google Scholar

Kadrow S. 1995. Gospodarka i społeczeństwo. Wczesny okres epoki brązu w Małopolsce. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Google Scholar

Kadrow S. 2001. U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie.
Google Scholar

Kadrow S. and Machnik J. 1997. Kultura mierzanowicka. Chronologia, taksonomia i rozwój przestrzenny (= Prace Komisji Archeologicznej 29). Kraków: Wydawnictwo Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
Google Scholar

Kadrow S. and Machnikowie A. and J. 1992. Iwanowice. Stanowisko Babia Góra, część II. Cmentarzysko z wczesnego okresu epoki brązu. Kraków: Secesja.
Google Scholar

Kern D. 2011. Äneolithische und frühbronzezeitliche Hügelgräber in Ostösterreich. In H. Kowalewska-Marszałek and P. Włodarczak (eds), Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV-II tysiącleciu p.n.e. Kraków, Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UJ, 171-178.
Google Scholar

Klochko V. I. 2001. Weaponry of Societies of the Northern Pontic Culture Circle: 5000-700 BC. Baltic-Pontic Studies 10.
Google Scholar

Komornicki T., Gerlach T., Zasoński S. and Oleksynowa K. 1990. Gleba w otoczeniu kurhanów neolitycznych w Bierówce koło Jasła oraz gleba w kurhanie B. Acta Archaeologica Carpathica 29, 125-142.
Google Scholar

Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kowiańska-Piaszykowa M. 2008. Cmentarzysko kurhanowe z wczesnej epoki brązu w Łękach Małych (Wilanowie) w Wielkopolsce (= Bibliotheca Fontes Archaeologici Posnanienses 12). Poznań: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu.
Google Scholar

Libera J. and Zakościelna A. 2013. Retusz rynienkowaty w eneolicie i wczesnej epoce brązu na ziemiach polskich. In M. Nowak, D. Stefański and M. Zając (eds), Retusz – jak i dlaczego? Wieloperspektywiczność elementu twardzowego (= Prace Archeologiczne 66). Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Archeologii, 215-239.
Google Scholar

Machnik J., Bagińska J. and Koman W. 2009. Neolityczne kurhany na Grzędzie Sokalskiej w świetle badań archeologicznych w latach 1988-2006. Z aneksami Jerzego Libery i Lucjana Gazdy. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Machnik J., Jarosz P. and Mazurek M. 2019. Groby ludności kultury ceramiki sznurowej w Mirocinie pow. Przeworsk. In P. Jarosz, J. Machnik and A. Szczepanek (eds), Nekropolie ludności kultury ceramiki sznurowej z III tysiąclecia przed Chr. w Mirocinie na Wysoczyźnie Kańczuckiej (= Via Archaeologica Ressoviensia 15). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 7-139.
Google Scholar

Machnik J. and Sosnowska E. 1998. Kurhan ludności kultury ceramiki sznurowej z przełomu III i II tysiąclecia przed Chrystusem w Woli Węgierskiej, gm. Roźwienica, woj. przemyskie. Rocznik Przemyski 34. Archeologia 33, 3-20.
Google Scholar

Machnikowie A. i J. and Kaczanowski K. 1987. Osada i cmentarzysko z wczesnego okresu epoki brązu na „Górze Klin” w Iwanowicach. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Novotná M. and Soják M. 2016. Gräberfeld der Košťany-Kultur in Spišské Podhradie (Zips). Acta Archaeologica Carpathica 51, 67-82.
Google Scholar

Purowski T. 2019. Od fajansu do szkła. Kontakty ziem polskich z głównymi centrami cywilizacyjnymi w II-I tys. p.n.e. w świetle badań archeometrycznych tworzyw szklistych. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Google Scholar

Purowski T. 2020. New data on the technology of faience production in central Europe in the early bronze age. Archaeometry 62(3), 563-576.
Google Scholar

Reimer P. J., Bard E., Bayliss A., Beck J. W., Blackwell P. G., Bronk Ramsey C., Grootes P. M., Guilderson T. P., Haflidason H., Hajdas I., Hatté C., Heaton T. J., Hoffmann D. L., Hogg A. G., Hughen K. A., Kaiser K. F., Kromer B., Manning S. W., Niu M., Reimer R. W., Richards D. A., Scott E. M., Southon J. R., Staff R. A., Turney C. S. M. and van der Plicht J. 2013. IntCal13 and Marine13 Radiocarbon Age Calibration Curves 0 – 50,000 Years cal BP. Radiocarbon 55(4).
Google Scholar

Robinson C., Baczyńska B. and Polańska M. 2004. The origins of faience in Poland. Sprawozdania Archeologiczne 56, 79-154.
Google Scholar

Rybicka M., Głowacz M. and Król D. 2017. Datowanie radiowęglowe wielokulturowego cmentarzyska ze Skołoszowa, stanowisko 7, pow. jarosławski, woj. podkarpackie. In M. Rybicka (ed.), Wielokulturowe cmentarzysko w Skołoszowie, stanowisko 7, pow. jarosławski w kontekście osadnictwa z neolitu i wczesnej epoki brązu we wschodniej części Podgórza Rzeszowskiego. Rzeszów: Oficyna wydawnicza Zimowit, 113-142.
Google Scholar

Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S. and Ziaja W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91(2), 143-170.
Google Scholar

Sulimirski T. 1968. Corded Ware and Globular Amphorae North-East of Carpathians. London: University of London. The Athlone Press.
Google Scholar

Šmíd M. 2006. Pohřebiště nitranské kultury ze slatinic, okres Olomouc. Slovenská Archeológia 54(1), 1-40.
Google Scholar

Toschev G. N. 2013. In the west of the Catacomb area. Baltic-Pontic Studies 18, 72-85.
Google Scholar

Vandkilde H. 1996. From stone to bronze: the metalwork of the late Neolithic and earliest Bronze Age in Denmark. Moesgard: Aarhus Universitetsforlag.
Google Scholar

Włodarczak P. 2006. Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Google Scholar

Włodarczak P. 2014. The Traits of early-bronze Pontic cultures in the development of old upland Corded Ware (Małopolska Groups) and Złota culture communities. Baltic-Pontic Studies 19, 7-52.
Google Scholar

Włodarczak P. 2017. Małopolska at the beginning of the Bronze Age (2000-1600 BC). In U. Bugaj (ed.), The Past Societies. Polish lands from the first evidence of human presence to the Early Middle Ages 3: 2000-500 BC. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 50-85.
Google Scholar

Włodarczak P. 2019. Małopolskie społeczności kurhanowe u schyłku neolitu i we wczesnej epoce brązu. In M. Szmyt, P. Chachlikowski, J. Czebreszuk, M. Ignaczak and P. Makarowicz (eds), VIR BIMARIS. Od kujawskiego matecznika do stepów nadczarnomorskich. Studia z dziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko (= Archaeologia Bimaris – Dyskusje 7). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Archeologii, Zakład Prahistorii Europy Środkowo-Wschodniej, 519-532.
Google Scholar

Zoll-Adamikowa H. and Niżnik J. 1963. Z badań kopców-mogił w Jawczycach i Wiatowicach (Podkarpacie Polskie) w latach 1960-1961. Acta Archaeologica Carpathica 5, 25-39.
Google Scholar

Żaki A. 1952. Początki osadnictwa w Karpatach Polskich. Wierchy 24, 99-116.
Google Scholar